Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

A di Sokejeka Kala ki Tumina o Mak’â Nzambi

A di Sokejeka Kala ki Tumina o Mak’â Nzambi

‘Jihova, ixi ua i bhange ni unjimu, o diulu ua di iudika ni kuijiia kuê.’​—JISABHU 3:19.

MIMBU: 15, 16

1, 2. (a) Ihi i zuela o athu ia lungu ni kilunga kia Nzambi? (b) Ihi i tua-nda dilonga mu milongi íii?

KIOSO kia zuela ia lungu ni ubhezelu, sai athu amba: “Eie ku bhingi o kikuatekesu kia kisangela phala ku kuendesa. O kima kia dikota ki ua bhingi, o ukamba ni Nzambi.” O kuila kiki kidi? Ihi ilondekesa o ima i tuene mu mona?

2 Mu milongi íii, tua-nda mona kuila, Jihova u sokejeka kiambote o ima, u iudika ue kiambote o mundu uê. Tua-nda dilonga ue ihi i tua tokala kubhanga, kioso ki tu tambula itendelesu bhu kaxi ka kilunga kia Jihova. (1 Kolindo 14:33, 40) Ku hama ia dianga, o mundu ua Jihova ua kexile mu kaiela o itendelesu ia Mikanda Ikola, a tenene kuboka o njimbu iambote mu ididi iavulu. Etu tuene mu kaiela ue o itendelesu ia Bibidia. Tuene mu belesela o itendelesu i tuene mu tambula mu kilunga kia Nzambi. Mu kiki, tuene mu boka o njimbu iambote mu ngongo ioso. Tu kuatekesa o kilunga kuzela, kutululuka, ni kukala umoxi.

JIHOVA NZAMBI, KI MUKUÂ KAVUANZA

3. Ihi i ku bhangesa kuxikina kuila, Jihova Nzambi ki mukuâ kavuanza?

3 Kioso ki tu mona o ima ia bhange Jihova, tu tendela kuila, Nzambi ki mukuâ kavuanza. Muene, “ixi ua i bhange ni unjimu, o diulu ua di iudika ni kuijiia kuê.” (Jisabhu 3:19) Sai ima iavulu ia bhange Jihova, ki tua ijiia. Mu kidi, “i tuene mu kuívua kua muene iòfelefele ngoho.” (Jobe 26:14) Maji o ima i tuejiia ia lungu ni ngongo, ilondekesa kuila, muene ua i sokejeka kiambote. (Jisálamu 8:3, 4) Mazunda a jithethembua ku diulu, j’enda mu ukexilu ua tokala. Xinganeka kiebhi o imbamba ioso iala bhulu i nhunga mu kukondoloka o muanha. Kiki ki bhita, mukonda Jihova ua sokejeka kiambote o jithethembua, ni ima ia mukuá iala bhulu. Se tu xinganeka kiebhi muene kia bhange ni ‘kuiudika o maúlu’ ni ixi, tua-da mu ximana, ni ku mu bheza, ni ku mu londekesa o ufiiele uetu.​—Jisálamu 136:1, 5-9.

4. Mukonda diahi o jingijiie ka tena kutambuijila o ibhuidisu ioso iene mu bhanga o athu?

4 O jingijiie, jene mu kalakala kiambote ni ima ia dilongo ia lungu ni ukexilu ua ngongo, phala kuuabhesa dingi o muenhu uetu. Maji ene ka tena kutambuijila o ibhuidisu ia beta-o-kota. Mu kifika, o jingijiie ja di longo o ibhangelu ia diulu, ka tena ku tu jimbuluila kiebhi kia mateka o ngongo, mba se mukonda diahi kuene athu, iama, ni ithulu mu ixi. Athu avulu ka tena kujimbulula se mukonda diahi o athu a mesena kukala ni muenhu ua kalelaku. (Ndongixi 3:11) O athu kene mu sanga o itambuijilu ia ibhuidisu íii, mukonda o jingijiie ni athu a mukuá ene mu longa kuila, ki kuene Nzambi, ni kuila o ima ia moneké ngó. Maji Nzambi u tambuijila o ibhuidisu íii mu Bibidia.

5. Ifika iebhi ilondekesa kuila o athu a dielela mu ijila iene mu ngongo?

5 Jihova ua bhange ijila iavulu mu ngongo. O ijila íii, ki i lunguluka. O akua kusokejeka o jifalamenda ja mukengeji, ni jifalamenda ja túbhia ni menha, ni jingijiie, ni endexi a iphululu, ni akua kusaka, ni athu a mukuá, a dielela mu ijila íii, phala kubhanga o ikalakalu iâ. Mu kifika, o muxima ua athu uala bhu kididi kimoxi. Mu kiki, o mukua kusaka uejiia kiambote kuebhi ku kala o muxima ua athu. O athu ejiia kuila, se muthu uala ku mulundu ua lebha u di takula, muéne ua-nda fua. Etu tu belesela o ijila íii iene mu ngongo, mukonda tua mesena kukala ku muenhu.

O IMA IA SOKEJEKA NZAMBI

6. Kiebhi ki tuejiia kuila, Jihova ua mesena kuila, o athu a mu bheza mu ukexilu uambote?

6 Jihova ua bhange o ngongo mu ukexilu u tu diuanesa. Sé phata, muene ua mesena kuila, o mundu uê u mu bheza mu ukexilu uambote. Mu kidi, Jihova ua bhana o Bibidia, phala ku tu londekesa kiebhi ki tu tena ku mu bheza. Tua-nda sanguluka ngó ku muenhu, se tu belesela o itendelesu iene mu tu bhana bhu kaxi ka Bibidia, ni kilunga kiê.

7. Ihi i tu tena kudilonga mu ukexilu ua soneka o Bibidia?

7 O Bibidia, ujitu ua dikota ua tu bhana Nzambi. Sai jingijiie ji zuela kuila, o Bibidia, o dibhongoluelu dia madivulu a Jijudé ni madivulu a Jikidistá. Maji Nzambi muéne ua solo o athu eji di soneka, o kithangana kieji di soneka, ni ukexilu uebhi ueji di soneka. Mu kiki, o madivulu oso a Bibidia a tu kuatekesa kutendela kiambote o njimbu ia Nzambi. Tundé mu divulu dia Dimatekenu, ndu mu divulu dia Dijingunuinu, o Bibidia ilondekesa kuila, sai “mbutu” ieji lungulula o ixi ni i kale dingi palaízu. Tuejiia kuila, o “mbutu” íii, Jezú Kristu, ni kuila, o Utuminu uê ueji londekesa kuila, Jihova muéne ngó ua tokala kutumina o athu oso.​—Tanga Dimatekenu 3:15; Matesu 6:10; Dijingunuinu 11:15.

8. Kiebhi kia di sokejekele o akua Izalaiele?

8 O akua Izalaiele, a kaiela o Kitumu kia a bhanene Nzambi. Mukonda dia kiki, ene a di sokejekele kiambote. Mu kifika, kuexile “ahatu akua kusedivila bhu muelu ua balaka ia kutakanena.” (Makatukilu 38:8) O akua Izalaiele, akexile ue ni ijila ia lomboluele kiebhi kia tokalele kuambata o kalatódio, kioso kia kexile muia bhu kididi kiéngi. Mu kubhita thembu, Sobha Davidi uongeka o akunji, ni ji Levita phala kukalakala mu thembulu. (1 Malunda 23:1-6; 24:1-3) Kioso o akua Izalaiele kia kexile mu belesela Jihova, muene ua kexile mu kua besoala. Ene a di sokejekele kiambote, exile ni kutululuka ni ukamba uambote mudiâ.​—Matendelelu 11:26, 27; 28:1-14.

9. Kiebhi kia sokejekele o ilunga ku hama ia dianga?

9 Ku hama ia dianga, o ilunga a i sokejekele ue kiambote. Kuexile o kibuka kia Utuminu. O kibuka kiki kia maiala, kiexile ni kikalakalu kia kuendesa o ilunga. Ku dimatekenu, o jipoxolo ene a bhangele mbandu ia kibuka kiki. Mu kubhita thembu, tufunga tua mukuá a mateka ue kubhanga mbandu ia kibuka kiki. (Ikalakalu 6:1-6; 15:6) Jihova ua bhangesa o Kibuka Kia Utuminu, ni athu a mukuá, kusoneka mikanda phala kukuatekesa o ilunga. (1 Timote 3:1-13; Tito 1:5-9) Mbote iebhi ia katula o ilunga, mu kukaiela o itendelesu ia Kibuka Kia Utuminu?

10. Ihi ia bhiti kioso o jiphange mu ilunga kia kaiela o itendelesu ia Kibuka Kia Utuminu? (Tala o foto ia dianga.)

10 Tanga Ikalakalu 16:4, 5Ku hama ia dianga, sai jiphange exile mu kunda o ilunga, phala kua tangela ia lungu ni ‘ijila, ia a tendelesa o Jipoxolo ni Adiakime mu Jeluzaleme,’ mba o Kibuka Kia Utuminu. O jiphange mu ilunga, ja kaiela o ijila ioso. Mukonda dia kiki, a ji “kuatesa nguzu mu kuxikana kuâ, anga jenda ni kuvula dingi izuua ioso.” Ihi i tu tena kudilonga mu phangu iâ, i tena ku tu kuatekesa mu ilunga ietu?

O KUILA U BELESELA O ITENDELESU?

11. Ihi ia tokala kubhanga o tufunga ni akuatexi a tufunga, kioso kia tambula itendelesu i bhana o kilunga kia Nzambi?

11 O jiphange a tokala ku Kibuka Kia Jifiliiale, o tufunga tua ilunga, ni tufunga tua kilunga, a bhingi kubelesela o itendelesu i bhana o kilunga kia Nzambi. Mu kidi, o Mak’â Nzambi a zuela kuila, tua tokala kubelesela o athu ala ku pholo. (Matendelelu 30:16; Jihebeleu 13:7, 17) O athu alondekesa o ufiiele uâ kua Jihova, kene mu xibhaka o itendelesu. Ene a belesela ni muxima uoso o itendelesu iene mu tambula. Ki tu tokala kukala ni ukexilu ua iibha ua Diiotelefo, mukonda muéne kexile mu xila o jiphange exile ku pholo. (Tanga 3 Nzuá 9, 10.) Kioso ki tu kaiela o itendelesu iene mu tu bhana, tu kuatekesa o kilunga kukala ni kutululuka, ni uembu. Mu kiki, tua tokala ku dibhuidisa: ‘O kuila ngene mu suínisa o jiphange jami kusidivila Jihova ni ufiiele uoso? O kuila ngene mu kaiela ni lusolo o itendelesu iene mu bhana o kilunga kia Nzambi?’

12. Kiebhi kia sola muthu, phala kukala kafunga mba mukuatekexi ua tufunga?

12 Mu izuua ietu, o Kibuka Kia Utuminu kia lungulula o ukexilu ua kusola o tufunga, ni akuatekexi a tufunga. O milongi ni diambu: “Perguntas dos Leitores” mu A Sentinela de 15 de Novembro de 2014, ia jimbulula kuila, ku hama ia dianga, o kibuka kia utuminu kia bhanene ku tufunga tua ilunga, o kikalakalu kia kusola o tufunga ni akuatekexi a tufunga. Mu kiki, tundé ku mbeji ia Katutu ka muvu ua 2014, o tufunga tua ilunga a mateka kubhanga o kikalakalu kiki. Kioso o tufunga tua kilunga kia bhinga phala kusola muthu kala kafunga, mba mukuatexi ua tufunga, o kafunga ka ilunga u sota kujiia kiambote o muthu iú, ni muiji uê. Mu kifika, nange muene u kalakala ni phange iú mu sidivisu ia kuboka. (1 Timote 3:4, 5) O kafunga ka ilunga, u diongeka kumoxi ni tufunga tua kilunga. Ene a tokuesa kiambote o milongi ia Bibidia, i zuela ia lungu ni idifua ia tokala kulondekesa o kafunga, mba o mukuatekexi ua tufunga.​—1 Timote 3:1-10, 12, 13; 1 Phetele 5:1-3.

O tufunga a tu bhana itendelesu bhu kaxi ka Bibidia, mukonda ene a mesena kulanga kiambote o kilunga

13. Kiebhi ki tu tena kulondekesa kuila, tua mu kaiela o itendelesu ia tufunga?

13 O tufunga a tu bhana itendelesu bhu kaxi ka Bibidia, mukonda ene a mesena kulanga kiambote o kilunga. Tua tokala kua belesela, mukonda o milongi ia tu bhana, phala o mbote ietu. (1 Timote 6:3) Ku hama ia dianga, sai athu exile “asonde.” Ene kexile mu kalakala, mu veji dia kiki, a uabhele ku di ta mu maka a ngene. O tufunga a soto ku a kuatekesa, maji ene a ditunu, ka mesenene kulungulula o ukexilu uâ. Phaulu ua tangela o jiphange mu ilunga, se kiebhi kia tokalelele kudibhana ni muthu u kala ni ukexilu iú ua iibha. Muene uambe: “Muenhó mu tungudienu. Kana ku di lunga-nê.” Ene ka tokalele ku di lunga dingi ni muthu muenhó, maji ka tokalele ku mu mona kala nguma. (2 Tesalonika 3:11-15) Lelu, o tufunga a sota ue kukuatekesa o athu a dituna kubelesela o itumu ia Nzambi. Mu kifika, ene a bhanga kiki ni muthu u sola kutangesa muthu ki Mbangi ia Jihova. (1 Kolindo 7:39) Se muene u dituna kulungulula o ukexilu ue uaiibha, o tufunga a tena kubhanga diskursu di zuela kiebhi o ukexilu ua mu londekesa, u tena kubhangesa o athu kulongolola o kilunga kia Nzambi. Se o tufunga mu kilunga kié, a sola kubhanga kiki, ihi i ua-nda bhanga? Se eie uejiia o muthu ua mu bhanga kiki, o kuila ua-nda dilunga-nê dingi? Se u dituna ku di lunga-nê, nange eie ua-nda mu kuatekesa kumona kuila, o kima kia mu bhanga, kia-nda mu bhekela ibhidi, ni ku luualesa Jihova. Mu kiki, nange muene u tena kulungulula o ukexilu uê. [1]​—Tala ku disukilu dia milongi.

KUATEKESA O KILUNGA KUZELA, KUTULULUKA, NI KUKALA KUMOXI

14. Kiebhi ki tu tena kukuatekesa o kilunga kuzela?

14 O Mak’â Nzambi a tu tangela se ihi i tua tokala o kubhanga, phala kulanga o kilunga ku ima iaiibha. Tu dilonge o ima ia bhiti mu mbanza ia Kolindo. Phaulu ua zolele kiavulu o jiphange ja tungile mu mbanza ienióio. Muene ua a kuatekesele kuijiia o kidi. (1 Kolindo 1:1, 2) Mu kiki, xinganeka kiebhi kia divu Phaulu, kioso kiévu kuila, kuexile phange mu kilunga, ua kexile mu bhanga o undumbu, ni kuila, o jiphange ehela o muthu muenhó kukala mu kilunga! Phaulu ua tendelesa o tufunga: “Muthu u kala kiki mu bhakuidienu Satana.” Ene a tokalele kukaia o muthu muenhó mu kilunga. (1 Kolindo 5:1, 5-7, 12) Lelu, o tufunga nange a kaia muthu mu kilunga, mukonda dia ku ta kituxi kia dikota, sé kudiela. Se o kima kiki ki bhita, o kuila tua-nda talatala o muthu a mu kaie, kala ki longa o Mikanda Ikola? Se tu bhanga kiki, tua-nda kuatekesa kuzelesa o kilunga. Tu tena ue kukuatekesa o muthu kumona kuila, muene ua bhingi kudiela o ituxi iê, ni kubhinga muloloki kua Jihova.

15. Kiebhi ki tu tena kukuatekesa o kilunga kukala ni kutululuka?

15 Mu kilunga kia Kolindo, muexile maka a mukuá. Sai athu akexile mu kuambata o jiphange mu jinzo ja kufundisa. Phaulu ua ebhula: ‘Mukonda diahi ki mu ehela o ku mi bhanga kiaiibha?’ (1 Kolindo 6:1-8) Lelu, athu avulu mu ilunga, a te uenji ni jiphange mu kilunga, maji ka mono o kitadi, mba nange a mono kuma a a nganala kuala o jiphange jâ. Mukonda dia kiki, ene ambata o jiphange jâ mu jinzo ja kufundisa. Maji o kubhanga kiki, ku tena kubhangesa o athu kulongolola Jihova ni mundu uê. Ku tena ue kubheka maka mu kilunga. O Mak’â Nzambi a tu longa kuila, tua tokala kubhanga ioso phala kukala ku paze ni jiphange jetu, né muéne se o kitadi kietu ki di bota. [2] (Tala ku disukilu dia milongi.) Mu kidi, Jezú ua tu longo kiebhi ki tua tokala kubatula o maka a moneka mudietu. (Tanga Matesu 5:23, 24; 18:15-17.) Kioso ki tu belesela o kitendelesu kiki, tu kala ni kutululuka, o kilunga kikala ni uembu.

16. Mukonda diahi o mundu ua Nzambi uala umoxi?

16 O Mak’â Nzambi a zuela: “Kidi bá! kima kia fuama, kia di uabhela kiambote, ki u sanga jiphange a takana mu muxima umoxi!” (Jisálamu 133:1) Kioso kia kexile mu belesela Jihova, o akua Izalaiele a di sokejekele kiambote, akexile ni ukamba uambote mudiâ. Nzambi ua zuela ia lungu ni mundu uê: “Ene oso nga a bhongolola anga nga ongeka bhu kididi kimoxi.” (Mikeia 2:12) Jihova ua zuela ue kuila, o mundu uê ueji dilonga o kidi kia Mikanda Ikola, ni ku mu sidivila kumoxi. Muene uambe: ‘Kuma kienhókio-phe, ifuxi ioso nga kà i bhana mizumbu ia zele, phala ene oso a tene ku hingila o dijina dia Jihova, phala ene oso a mu bhikile ni muxima umoxi.’ (Sofoniia 3:9) Tu sakidila kiavulu, mukonda tu tena kusidivila Jihova kumoxi!

O tufunga tua mu kuatekesa muthu ua ‘te kituxi’ (Tala o kaxi 17)

17. Ihi ia tokala kubhanga o tufunga, se mu kilunga mu kala muthu ua te kituxi kia dikota?

17 Se muthu u ta kituxi kia dikota, o tufunga a tokala ku mu kuatekesa ni lusolo. Maji ene a tokala kubhanga kiki ni henda ioso. Ene ejiia kuila, Jihova ua mesena kuma, a langa o kilunga ku ima ioso-ioso iaiibha. O tufunga ejiia ue kuila, Jihova ua mesena kuila, ene a tokala ku kuatekesa o kilunga kuzela, ni kutakana mu muxima umoxi. (Jisabhu 15:3) Mu mukanda uê ua dianga, Phaulu ua londekesa kuila, muene ua zolele kiavulu o jiphange jê akua Kolindo. Mukonda dia kiki, sai ithangana, muene ua kexile mu a bazela. Tuejiia kuila, o tufunga akua Kolindo, a kaiela o itendelesu ia Phaulu ni lusolo, mukonda mu kubhita jimbeji, kioso Phaulu kia soneka o mukanda ua kaiiadi, muene ua a ximana. Se phange ‘u di jimba, n’a mu kuate ku kituxi,’ o tufunga a tokala ku mu kuatekesa ni henda.​—Ngalásia 6:1.

18. (a) Kiebhi o Mak’â Nzambi kia kuatekesa o ilunga ku hama ia dianga? (b) Ihi i tua-nda dilonga mu milongi ia-nda kaiela?

18 Ku hama ia dianga, kioso o Jikidistá kia kaiele o itendelesu ia Mak’â Nzambi, o ilunga ia zelele, ia tululukile, ia takanene mu muxima umoxi. (1 Kolindo 1:10; Efezo 4:11-13; 1 Phetele 3:8) Mukonda dia kiki, o jiphange jetu ja tenene kuboka o njimbu iambote “mu ngongo ioso.” (Kolose 1:23) Lelu, o mundu ua Jihova, uala ue umoxi, ua di sokejeka. Mukonda dia kiki, ua mu boka o njimbu iambote mu ngongo ioso. O milongi ia-nda kaiela, ia-nda londekesa dingi kuila, ene a mesena kiavulu ku ximana Jihova, o Ngana ia Ngongo Ioso, ni kubelesela o milongi iala mu Bibidia.​—Jisálamu 71:15, 16.

^ [1] (kaxi 13) Tanga o divulu, Organizados para Fazer a Vontade de Jeová, páginas 134-136.

^ [2] (kaxi 15) Phala kuijiia dingi ia lungu ni maka a tena kubhangesa o Kidistá kuambata kidistá ni mukuâ mu inzo ia kufundisa, tanga o divulu ‘Kala Mu Henda ia Nzambi,’ mbandu 223, ku luiji.