1, 2. (a) Kiebhi o mundu iú ua difu ni kifumbe kia mu kambe ngó phala ku mu jibha? (Tala o foto ia dianga.) (b) Kiebhi kia-nda divua o athu ku diulu ni mu ixi, kioso kia-nda buikisa o mundu iú uaiibha?

XINGANEKA mu kifika kiki. Sai kifumbe, a mu balakala kufua. Mu kienhiki, o alangidi a mu muambata phala ku mu jibha. Sumbala o kifumbe kiala hanji ni muenhu, kia disanze, kua mu kambe ngó kithangana kiofele phala ku mu jibha.

² O Bibidia i zuela: “O mundu-phe u buila.” (1 Nzuá 2:17) Jihova ua zuela kuila, kua kambe ngó, muene ua-nda buikisa o mundu iú. Mu kiki, o mundu iú ua-nda bhua muene. Maji o dizubhilu dia mundu iú, ki dia difu ni kibuikilu kia kifumbe ki tua tange. Sai athu nange a mona kuila, ka fundisa o kifumbe kiki mu ukexilu ua tokala. Mukonda dia kiki, nange ene a bhanga jimvunda phala kufidisa o jinguvulu ku mu jibha. Maji Jihova mufundixi ua iuka. Se muene ua solo kubuikisa o mundu iú, muene ua-nda bhanga kiki ni kuiuka kuoso. (Matendelelu 32:4) Muene ua-nda buikisa o mundu iú, sé kulaleka. Kioso  kia-nda buikisa o mundu iú, o athu oso ku diulu ni mu ixi a-nda mona kuila, Jihova ua batula o maka ni kuiuka kuoso. Ene a-nda divua kiambote!

3. Iebhi o ima iuana ia-nda bhita kioso kia-nda kuíza o Utuminu ua Nzambi?

³ O izuelu “o mundu” ua mu “buila,” ia lungu ni ihi? Ia lungu ni ima iaiibha iene ku mundu. Kua kambe ngó, o ima ioso íii a-nda i buikisa. O njimbu íii, ia lungu ni “Njimbu Iambote ia Utuminu ua Nzambi.” (Matesu 24:14) Mu milongi íii, tua-nda zuela ia lungu ni ima iuana ia-nda bhita kioso kia-nda kuíza o Utuminu ua Nzambi. O ima íii, o athu aiibha, o isangela iaiibha, o ibhangelu iaiibha, ni ima ia mukuá iaiibha. Mu ima iuana íii, tua-nda di longa (1) o hadi iene mu tu bhekela o ima íii lelu, (2) ihi ia-nda bhanga Jihova, ni (3) ima ia ubhe ia-nda bhingana bhu kididi kiâ.

4. Ibhidi iebhi iene mu tu bhekela o athu aiibha?

⁴ Ibhidi iahi iene mu tu bhekela o athu aiibha? Poxolo Phaulu ua zuela kuila, mu izuua isukidila-ku, kueji kuíza “jithembu jabhonzo.” Muene uambe dingi, uixi: “Athu aiibha-phe, akua makutu, jindunge jâ jiia ni ku di [bandekesa].” (2 Timote 3:1-5, 13) O kuila eie ua mono kiá o kidi kiki? Avulu mudietu ene mu tala hadi mukonda dia usuéia, katombo, ni ujibhangânga u bhanga o athu aiibha. Sai iá, ka sueka o ima iaiibha ia bhanga. Amukuá a bhanga kala a mesena kukuatekesa o athu, maji mu kidi, athu aiibha. Né muene se ka tu bhangele luua kima kiaiibha, o ima i bhanga o athu aiibha, i tu talesa ue hadi. Mu kifika, mu ididi ia mukuá, a talatala kiaiibha o an’a ndenge, o adiakimi a kuka, ni athu amukuá a kambe o kutena kua ku di zokela. Kioso ki tuívua o ima íii, tu divua kiaiibha. Mukonda dia ima iaiibha i bhanga o athu iá, ene a sokela ni iama mba madimonho. (Tiiaku 3:15) Maji o Mak’â Nzambi a tu bhana kidielelu. Kiki, ki tu bhekela kisangusangu kia dikota.

5. (a) Jihova ua mu bhana thembu phala o athu aiibha kubhanga ihi? (b) Ihi ia-nda bhita ni athu a dituna kulungulula o ukexilu uâ?

⁵ Ihi ia-nda bhanga Jihova? Lelu, Jihova ua mu bhana thembu phala o athu aiibha kulungulula o ukexilu uâ. (Izaia 55:7) Sumbala kua kambe ngó phala kubuikisa o mundu iú uaiibha, Jihova ka zubha luua kufundisa o athu aiibha. Ihi ia-nda bhita ni athu a dituna kulungulula o ukexilu uâ, mba o athu a-nda zokela o mundu iú, kia-nda mateka o hadi ia dikota? Jihova ua kanena kubuikisa o athu oso aiibha mu ixi. (Tanga Jisálamu 37:10.) Lelu, athu avulu a di longo kusueka o ima iaiibha ia bhanga. Mukonda dia kiki, kene mu a bhanga kima. (Jobe 21:7, 9) Maji o Bibidia i tu tangela: “O mesu a Nzambi phe, a mu kengelela o njila ja muthu, hé a mona uendelu uê uoso. Kana-ku kitombe mba kizenji kia kalunga kia vundu kinéne mu suama iá oso a bhanga kia ibha.” (Jobe 34:21, 22) Mu kiki, sé-ku muthu u tena kusueka kima bhu pholo ia Jihova. Muene u mona o ima ioso i bhanga o athu. Kioso kia-nda bhita o ita ia Alumajedone, nange tua-nda tonginina mu ididi mua kexile o athu aiibha, maji ki tua-nda kua mona dingi. Ene a-nda buika katé ku hádia ni hádia!​—Jisálamu 37:12-15.

6. A nanhi a-nda bhuluka kioso kia-nda buikisa o athu aiibha? Mukonda diahi, íii njimbu iambote?

⁶ A nanhi a-nda bhuluka kioso kia-nda  buikisa o athu aiibha? Jihova ua kanena: “Oso-phe a lenduka, ene a lundula o ixi; A kala ku ngalasa ni kutululuka kuavulu.” O divulu didi, di zuela dingi: “Ixi-phe i xalela ku athu iá aiuka, ene a i lundula, muene mua tunga, o thembu iâ ki ibhu.” (Jisálamu 37:11, 29) O athu a “lenduka” ni ió a “aiuka,” a nanhi? O athu a lenduka, ió a di longa o Mak’â Nzambi, anga a a kumbidila. O athu a iuka, ió a uabhela kubhanga o ima mu ukexilu ua iuka, kala ki tumina Nzambi. Lelu, o athu aiibha ku mundu avulu dingi, o athu a iuka, ndenge. Maji ku mundu uobhe, kua-nda kala ngó athu a lenduka, ni athu a iuka. Ene a-nda bhangesa o ixi ioso kukala palaízu!

7. Ibhidi iebhi iene mu tu bhekela o isangela iaiibha?

⁷ Ibhidi iebhi iene mu tu bhekela o isangela iaiibha? Lelu, o a beta-o-kota kubhanga o ima iaiibha ku mundu, ki muthu ni muthu ubheka uâ kana, maji o isangela iaiibha. O jingeleja ji nganala athu avulu. Mu kifika, o jingeleja ji tanga makutu a lungu ni Nzambi, ji zuela kuila, o athu ka tokala kudielela mu Bibidia, mukonda o maka ala-mu, a makutu. Jene ki ji zuela ue o kima kia-nda bhita ni ixi ni athu. O jinguvulu jaiibha ji suinisa o ita, o katombo, ni usuéia. Jene ji bhangesa ue o jingadiama kutala hadi. Kuma o jinguvulu jiji ji londekesa o katombo mba a xikina kubhanga ima iaiibha phala kunganhala kitadi, ene a kituka jimvuama. O matenda a makota, a zanga o munza u tu bhuima, a buikisa o ibhangelu ia Nzambi, a nhana o ima ia tokala ku athu, phala o umvuama ua athu ofele. Ene a bhanga o ima íii mukonda dia luímbi. Sé phata, o isangela iaiibha iene ia beta dingi kota kubheka o hadi ku mundu.

8. Kala kilondekesa o Bibidia, ihi ia-nda bhita ni isangela iaiibha, i moneka kala io fikidile kiambote?

⁸ Ihi ia-nda bhanga Jihova? O hadi ia dikota ia-nda mateka kioso o jinguvulu ja-nda buikisa o jingeleja ja makutu. O Bibidia ixana o jingeleja ja makutu kala kidia-nzunga, mba Babilonha ia Dikota. (Dijingunuinu 17:1, 2, 16; 18:1-4) O jingeleja jiji, ja-nda buika katé ku hádia ni hádia. Maji ihi ia-nda bhita ni isangela ia mukuá iaiibha? O Bibidia i i sokesa ni milundu mba ikôlo, mukonda i moneka kala io fikidile kiambote. (Tanga Dijingunuinu 6:14.) Maji o Bibidia i tanga ue kuila, o jinguvulu ni isangela ia mukuá ia kambe kutumaka o Utuminu ua Nzambi, a-nda i buikisa. O kizulukutu kiki, kia-nda londekesa o disukilu dia hadi ia dikota. (Jelemiia 25:31-33) Kioso kia-nda bhita o ima íii, ki kua-nda kala dingi isangela iaiibha!

9. Mukonda diahi tu tena kudielela kuila, mu ixi iobhe, ki mua-nda kala kavuanza?

⁹ Ihi ia-nda bhingana bhu kididi kia isangela iaiibha? Kioso kia-nda bhita o ita ia Alumajedone, o kuila kua-nda kala kisangela kioso-kioso mu ixi? O Bibidia i zuela: “Etu-phe, tua kinga, uila kia bhana Nzambi muène o kizuelu, maùlu m’obhe, ni oxi i’obhe, muà tunga ubatuilu ua kuiuka.” (2 Phetele 3:13) O maúlu m’okulu, a lombolola o jinguvulu jaiibha. O ixi iokulu, ilombolola o athu a mu a tumina. Kioso kia-nda kua buikisa, ihi ia-nda bhingana bhu kididi kiâ? O “maùlu m’obhe, ni oxi i’obhe.” O maúlu m’obhe a lombolola o unguvulu ua ubhe, mba o Utuminu ua Nzambi. Jezú Kristu ni 144.000 a Jikidistá a a undu, ene a-nda kala ku pholo dia utuminu iú. O ixi iobhe, ilombolola  o athu a belesela o Utuminu ua Nzambi. Mu kienhiki, Jezú ni ió a-nda tumina n’ê kumoxi, a-nda kaiela ni kuiuka kuoso, o phangu ia Jihova, mukonda muéne o Nzambi ki mukua kavuanza. (1 Kolindo 14:33) Mukonda dia kiki, mu ‘ixi i’obhe,’ ki mua-nda kala kavuanza. Kua-nda kala ngó athu ambote, phala kulanga o ima. (Jisálamu 45:16) O athu enhá, a-nda kaiela o itendelesu ia Kristu ni 144.000 a Jikidistá a a undu. Xinganeka kiebhi kia-nda kala o ima, kioso o isangela iaiibha a-nda i bhingana ku isangela ia iuka!

10. Iebhi o ima iaiibha iene mu bhanga o athu a ku kondoloka? Ibhidi iebhi iene mu ku bhekela o athu aiibha?

¹⁰ Ibhidi iebhi iene mu tu bhekela o ibhangelu iaiibha? Lelu, tua tungu ku mundu uezala ni undumbu, athu akua makutu, ni usuéia. O itonokenu iene ku mundu, i bhangesa o ima íii kumoneka kala, ima iambote. O itonokenu íii, i bhangesa ue o athu kuxonguena o itumu ia Jihova ia lungu ni ima iauabha, ni iaiibha. (Izaia 5:20) O jitata, a tokala kubhanga ioso phala kulanga o tuana tuâ, ku itonokenu iaiibha. Mu kidi, o Jikidistá ja kidi, a tokala kubhanga nguzu, phala kulanga o ukamba uâ ni Jihova, mukonda o athu ku mundu iú, ka xila o itumu ia Nzambi.

11. Ihi i tu longa o kima kia bhangele Jihova ni jimbanza ja Sodoma ni Ngomola?

¹¹ Ihi ia-nda bhanga Jihova ni ibhangelu iaiibha? Xinganeka mu kima kia bhangele Jihova ni jimbanza ja Sodoma ni Ngomola, mukonda dia ima iaiibha ia kexile mu bhanga-mu. (Tanga 2 Phetele 2:6-8.) Lote uexile diiala dia iuka. Maji muene ni muiji uê a tale hadi iavulu, mukonda dia ima iaiibha ia kexile mu bhanga o athu a a kondolokele. Jihova ua buikisa o jimbanza jenhojo, phala kuzubha o ima iaiibha ia kexile mu bhanga-mu. Maji mu kubhanga kiki, muene ua te ue “kijimbuete” phala o athu aiibha mu izuua ietu. Kala kia zubha o undumbu uoso mu izuua ienióio, Jihova ua-nda zubha ue o ima ioso iaiibha, kioso kia-nda buikisa o mundu iú uaiibha.

12. Ima iahi i ua mesena kubhanga ku mundu uobhe?

¹² Ihi ia-nda bhingana mu kididi kia ibhangelu iaiibha? Ku mundu uobhe, tua-nda bhanga ima iavulu. Mu kifika, tua-nda bhangesa o ixi ioso kukala palaízu, ni kutunga jinzo phala etu ni miji ietu. Tua-nda tambulula ue o mazunda ni mazunda a athu a-nda fukunuka, kua longa o kidi kia lungu ni Jihova, ni kua tangela o ima ioso iene mu bhanga Jihova phala o athu. (Izaia 65:21, 22; Ikalakalu 24:15) Mu kithangana kieniókio, tua-nda bhanga ima ia-nda tu bhekela kisangusangu kia kidi ni diximanu kua Jihova!

13. Ihi iene mu bhita mukonda dia Satanaji, Adá ni Eva kubhukumukina Jihova?

¹³ Ibhidi iebhi iene mu tu bhekela o ima iaiibha? Mukonda dia athu aiibha, isangela iaiibha, ni ibhangelu iaiibha, o athu a tala hadi iavulu. Etu enioso tu dibhana ni ibhidi kala o ita, uadiama, katombo, uhaxi, ni kalunga. O ima ioso íii ia mateka, mukonda Satanaji, Adá, ni Eva, a bhukumukina Jihova. Mukonda dia kubhukumuka kuâ, tuene mu tala hadi iavulu.

14. Ihi ia-nda bhita ni ima iaiibha?

¹⁴ Ihi ia-nda bhanga Jihova ni ima iaiibha?  Xinganeka mu ima íii. Jihova ua kanena kuzubha o ita ioso. (Tanga Jisálamu 46:8, 9.) Muene ua-nda zubha o mauhaxi. (Izaia 33:24) Muene ua-nda zubha o kalunga katé ku hádia ni hádia. (Izaia 25:8) Muene ua-nda zubha o uadiama. (Jisálamu 72:12-16) Jihova ua-nda zubha ue o ima iamukuá iaiibha, iene mu bhekela o ibhidi ku mienhu ia athu. Muene ka-nda kuehela dingi Satanaji ni madimonho mê kunganala o athu.​—Efezo 2:2.

15. Ima iahi ia-nda bhua, kioso kia-nda bhita o ita ia Alumajedone?

¹⁵ Xinganeka kiebhi kia-nda kala o muenhu, ku mundu sé ita, uhaxi, mba kalunga! Ki kua-nda kala dingi masoladi, mauta, mba athu a xinganeka o ima íii. Ki tua-nda bhindamena dingi jinzo ja kusaka, ji dotolo, akuatekexi a ji dotolo, ididi ia kubhaka o imbi, mba ji mbalale. Ki kua-nda kala dingi ifumbe. Mu kienhiki, ki tua-nda bhindamena dingi a xiku dia ngoji, jingunga phala ku tu dimuna ku iluezu, mba jisabhi phala kujika o jinzo! O ima ioso íii iene mu tu bhekela hele iavulu, ia-nda buika katé ku hádia ni hádia.

16, 17. (a) Kiebhi kia-nda divua o athu a-nda bhuluka ku ita ia Alumajedone? Bhana kifika. (b) Ihi i tua tokala kubhanga, phala kubhuluka ku dizubhilu dia mundu iú?

¹⁶ Kiebhi kia-nda kala o muenhu, kioso kia-nda bhua o ima iaiibha? Ki bhonza kuxinganeka mu ima ia-nda bhita. Tundé ukulu, tuene mu dibhana ni ima iaiibha. Mukonda dia kiki, nange ki tu mono dingi o hadi i tu bhekela o ima íii. Mu kifika, o athu a tungu bhu mbandu ia kididi bhua kuatela o ji komboio, nange ejidila kiá o jibuia ja ji komboio. O athu a tungu bhu mbandu ia dixita, nange kene mu kuívua dingi o dizumba dia iibha. Maji kioso Jihova kia-nda zubha o ima ioso iaiibha, o athu a-nda divua kiambote!

¹⁷ Ihi ia-nda bhingana bhu kididi kia hadi ioso i tu tala lelu? O divulu dia Jisálamu 37:11, di zuela: “A kala ku ngalasa ni kutululuka kuavulu.” Kisangusangu kia dikota kuijiia kuila, o kima kiki, kiene kia mesena Jihova phala etu! Mu ithangana íii ia bhonzo, bhanga ioso phala kuzukama dingi kua Jihova ni kilunga kiê. O kidielelu ki uala na-kiu, kima kia dikota. Mu kiki, sota kuxinganeka o kidielelu kiki mu ithangana ioso, xikina mu kidielelu kiki, sota kutula ue o njimbu íii ku akuenu. (1 Timote 4:15, 16; 1 Phetele 3:15) Mu kubhanga kiki, u tena kudielela ni kidi kioso kuila, kioso kia-nda buikisa o mundu iú, ua-nda bhuluka. Ua-nda zediua ku muenhu katé ku hádia ni hádia!