Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kuatekesa ‘Akua Jixi Jengi’ Kusidivila ‘Jihova ni Kisangusangu’

Kuatekesa ‘Akua Jixi Jengi’ Kusidivila ‘Jihova ni Kisangusangu’

“Jihova u langa jinzuángiza.”JISÁLAMU 146:9.

MIMBU: 25, 3

1, 2. (a) Ibhidi iebhi iene mu dibhana na-iu o jiphange? (b) Ibhuidisu iebhi i tua-nda tambuijila?

SAI phange a mu ixana Lije, uambe: “Kioso kia mateka o ita mu ixi ia Burundi, o muiji uetu ua kexile mu kiônge kia ilunga. Tua mono athu kulenga, ni kuloza ni mauta. Eme ni jitata jami ni 10 dia jiphange jami, tua lengele ngó ni tu imbamba tuofele. Mu kusuluka, o jindandu jetu, a lengela ue mu ixi ia Malawi, mu kididi mua kexile mu tambulula o athu akexile mu lenga o ita. Phala kubhixila mu kididi kienhókio, kua bhingile kuenda 1.600 ja jikilómetulu ndenge. Etu enioso tua di muange.”

2 Ku mundu uoso kuala makuinhi a samanu ni kitanu kia mazunda a athu ndenge, a lengela mu jixi jengi, mukonda dia ita, mba izukutisu. Lelu, kuene dingi athu ene mu lengela mu jixi jengi, m’ukulu ndenge. * (Tala ku luiji.) Mu kaxi ka athu iá, avulu Jimbangi ja Jihova. Avulu a fundu athu a a zolele. O jimbote jâ joso ja diboto. Ibhidi iebhi iene mu dibhana na-iu? Kiebhi ki tu tena kukuatekesa o jiphange jetu kusidivila Jihova ni kisangusangu, kioso kia dibhana ni ibhidi ienii? (Jisálamu 100:2) Uebhi o ukexilu ua tokala ua kubokela o athu a tundu mu jixi jengi, kejiia luua Jihova?

O MUENHU UA MUTHU UA LENGELA MU IXI IENGI

3. Mukonda diahi Jezú ni maxibulu mê a lengele mu jixi jengi?

3 Jezú ni jitata jê a lengele ue mu ixi ia Ijitu. Kiki kia bhiti kioso o anju ia Jihova kia dimuna Zuze kuila, Sobha Helode ua mesenene kujibha Jezú. Ene a tungu mu ixi ia Ijitu katé kiafu Helode. (Matesu 2:13, 14, 19-21) Mu kubhita thembu, o maxibulu a Jezú a “muanganena mu jixi ja Judeia ni Samádia,” mukonda dia izukutisu. (Ikalakalu 8:1) Jezú uejiidile kuila, o maxibulu mê eji lengela mu jixi jengi, mukonda dia izukutisu. Muene uambe: ‘Ki a mi kaiesa mu mbonge imoxi-phe, enu lengelenu ku mbonge ia mukuá.’ (Matesu 10:23) Kibhonza kiavulu kuxa o ixi ié, phala kulengela mu ixi iengi, mukonda dia ibhidi ku muenhu.

4, 5. (a) Iebhi o iluezu iene mu bhita na-iu o athu kioso kia lengela mu jixi jengi? (b) Iebhi o iluezu iene mu dibhana na-iu o athu mu ididi ia kulanga ió a lengela mu jixi jengi?

4 Kioso o athu kia lenga mu jixi jâ, anga a kala mu ididi muene mu tambulula ió a lenge o ita mba izukutisu, ene a kala mu iluezu iavulu. Gad, o ndenge’a Lije, ua zuela uixi: “Mu kuenda o njila mu jisemana javulu, tua mono imbi iavulu mu njila. Nga kexile ngó ni 12 kia mivu. O inama iami ia jimbile, mukonda dia kiki, nga tangela o muiji uami, phala ku ngi xisa kuenhoko, n’a suluke o njila. Tat’etu, ka mesenene ku ngi xa, mukonda dia jinguma. Mu kiki ua ngi’ambata. Ithangana ioso, tua kexile mu samba kua Jihova, ni ku mu dielela. Kiki kiene kia tu kuatekesa kubhuluka. Sai bhabha tua kexile mu dia ngó, jimanga ji tua kexile mu kanza mu njila.”Filipe 4:12, 13.

5 Lije ua bhiti thembu iavulu mu kididi kia Nações Unidas kia kulanga o athu a lengela mu jixi jengi. Mu kididi kieniókio, mua kexile iluezu iavulu. Lelu, Lije kafunga ka ilunga. Muene uambe: “O athu kexile ni salu. Akexile ngó mu zuela ima iaiibha, kunua uhôlua, kubhanga jijoko ja kitadi, kunhana, ni kubhanga undumbu.” O Jimbangi ja Jihova akexile mu di bhakula mu sidivisu mu kilunga, phala ka a funhise ku athu aiibha. (Jihebeleu 6:11, 12; 10:24, 25) Ene akexile mu katula mbote mu kithangana, phala kukolesa o kixikanu kiâ. Mukonda dia kiki, avulu a mateka kukalakala kala aboki a thembu ioso. Ene a dielele kuila, sai kizuua o hadi ia kexile mu bhita mu kididi kieniókio ieji bhua, kala kia bhitile ni akua Izalaiele, mu kikangalakata. Kubanza kiki, kua a kuatekesa kukala ni ukexilu uambote.2 Kolindo 4:18.

LONDEKESA HENDA KU ATHU A TUNDU MU JIXI JENGI

6, 7. (a) O ‘henda ietu kua Nzambi,’ i tu suinisa kubhanga ihi ku jiphange jetu? (b) Bhana phangu.

6 O ‘henda ietu kua Nzambi,’ i tu suinisa kulondekesa ue henda ku jiphange jetu, benge-benge kioso ene a mu bhita ni ibhidi ku muenhu. (Tanga 1 Nzuá 3:17, 18.) Mu kifika, ku hama ia dianga, kioso o Jikidistá akua Judeia a bhindamene kúdia, o jiphange mu kilunga a di sokejeka phala kua kuatekesa. (Ikalakalu 11:28, 29) Poxolo Phaulu ni Phetele, a suinisa ue o Jikidistá phala kuzalela akuâ. (Loma 12:13; 1 Phetele 4:9) Kuma o Jikidistá ene mua suinisa kulondekesa henda ku jiphange a tunda mu jixi jengi, tua tokala ue kulondekesa henda ku jiphange jetu a mu tala hadi, mba a mua zukutisa mukonda dia kixikanu kiâ! * (Tala ku luiji.)Tanga Jisabhu 3:27.

7 Mu izuua ietu, sai Jimbangi ja Jihova, mu ixi ia Ucrânia a xisa o jinzo jâ, mukonda dia ita ni izukutisu. Tu luuala kiavulu mu kuijiia kuila, amukuá a a jibha. Maji o jiphange ja mukuá, a a tambulula kiambote ku jiphange jetu a tungile mu jimbanza ja mukuá mu ixi ia Ucrânia ni mu ixi ia Rússia. O jiphange mu jixi jiji, ka di te mu maka a jinguvulu mukonda “ka tokala ku mundu.” Ene a suluka mu “kulonga o maka” ma Nzambi ni kusuina kuoso.Nzuá 15:19; Ikalakalu 8:4.

KUATEKESA O ATHU A LENGELA MU JIXI JENGI KUKOLESA O KIXIKANU

8, 9. (a) Ibhidi iebhi i tena kubhita na-iu o athu a lengela mu jixi jengi? (b) Mukonda diahi tua bhingi kua kuatekesa ni muanhu?

8 Sai athu ene mu lengela mu jimbanza jengi ja ixi iâ. Maji, a mukuá ene mu lengela muene mu jixi jengi. Nange o jinguvulu a bhana kúdia, izuatu ni inzo phala kukala-mu. Maji né kiki, a bhita hanji ni ibhidi. Mu kifika, nange o kúdia kua ixi ienióio, ki ku difu ni kua ixi iâ. O athu a tundu mu ixi mu bhanga kalolo kavulu, nange a tala hadi ni mbambi. A mukuá, nange a tokala ku di longa kukalakala ni mitelembe ia katunda.

9 Sai jinguvulu a bhana kikuatekesu kia tokala phala o athu a lengela mu jixi jâ. Maji, mu kubhita thembu, ene a kinga kuila, o athu a langa o ibhindamu iâ. Kubhanga kiki, kutena kubhonza kiavulu, mukonda a tokala ku di longa ima iavulu mu ithangana iofele. A tokala ku di longa dimi dia ubhe, ijila, ni itumu ia ubhe ia lungu ni kufuta lubhaku, taxi, xikola, ni ukexilu ua ubhe ua kulonga o tuana! O kuila u tena kukuatekesa o jiphange jiji, ni muanhu uoso?Filipe 2:3, 4.

10. Kiebhi ki tu tena kukolesa o kixikanu kia jiphange a lengela mu ixi ietu? (Tala o foto ia dianga.)

10 Sai ithangana, o jinguvulu a bhanga ima i bhonzesa o jiphange jetu kusanga o kilunga. Sai isangela ia jinguvulu, a kala ni uôma ua kukuatekesa o jiphange jetu. O athu a isangela iii, nange a zuela kuila, o jiphange ka-nda kala mu ixi, se a dituna salu ia a fidisa kuia mu iônge. Mukonda dia uôma, ni kukamba kikuatekesu, sai iâ, a xikina o kikalakalu. Mukonda dia kiki, se o jiphange jiji a bhixila mu ixi ietu, tua tokala kua sota ni lusolo luoso. Ene a tokala kumona kuila, tua a zolo. O kikuatekesu kietu ki tena kusuinisa o kixikanu kiâ.Jisabhu 12:25; 17:17.

SUUA O IBHINDAMU IA ATHU A LENGELA MU JIXI JENGI

11. (a) Iebhi o ibhindamu ia dianga ia athu a lengela mu ixi iengi? (b) Kiebhi o athu a lengela mu ixi iengi kia tena kulondekesa kisakidilu?

11 Kia dianga, tua bhingi kubhana ku jiphange jetu kúdia, izuatu, ni ima ia mukuá ia bhindamena. * (Tala ku luiji.) Né muene kubhana kima kiofele kala ngalavata, ki tena kukala ni valolo iavulu ku mesu a jiphange jetu. Mu kidi, o athu a lengela mu ixi iéngi, ka mesena kukamba kusakidila. Ene a mesena kulondekesa o kisakidilu kiâ ku jiphange. Kioso kia londekesa kisakidilu, o jiphange a sanguluka kiavulu. Kima kiambote ue o athu enhá kubhanga nguzu, phala kulanga o ibhindamu iâ. Kubhanga kiki, kua-nda kua kuatekesa ku di mona kuila, ala ni valolo, ni kukala ni ukamba uambote ni jiphange. (2 Tesalonika 3:7-10) Maji né kiki, o athu a lengela mu ixi iengi a bhindamena o kikuatekesu kietu.

Kiebhi ki tu tena kukuatekesa o jiphange ja lengela mu ixi ietu? (Tala o kaxi 11-13)

12, 13. (a) Kiebhi ki tu tena kubhana o kikuatekesu kia tokala ku athu a lengela mu ixi ietu? (b) Bhana phangu.

12 Ki tu bhingi kukala tu jimvuama, phala kukuatekesa o athu a lengela mu ixi ietu. O kima kia beta-o-kota ki tuala na-kiu, o kithangana kietu, ni henda. Mu kifika, eie u tena kua londekesa kuebhi kua tena kukuata o makalu, mba kuebhi kua tena kusumba kúdia kuambote, sé ku ngastala kitadi kiavulu. U tena ue kua londekesa kuebhi kua tena kusumba jimakina ja kusukula, ni ja kuiudika o jaludim, ni kua londekesa kiebhi kia tena kubhanga uenji bhu kaxi ka jimakina jiji. Tua tokala ue kua kuatekesa kudivua kiambote mu kilunga kia ubhe. Se ki bhana, u tena kua ambata mu iônge. Sota kua jimbulula o ukexilu uambote ua kubokela o athu mu mbambe. Bhanga ioso phala kukalakala nau mu sidivisu ia kuboka.

13 Sai tufunga tua bhanene o kikuatekesu kia tokala ku minzangala i uana a lengele mu ixi iâ. O tufunga a longo o minzangala kuendesa dikalu, kusoneka mikanda, ni kiebhi kieji tena kusanga salu. Ene a a londekesa ue kiebhi kia tokalele kusokejeka o ima ku muenhu, phala kukala ni kithangana kia soko, ni kuta ku pholo o sidivisu ia Jihova. (Ngalásia 6:10) Mu kubhita tu ithangana, ene a kituka aboki a thembu ioso. Mukonda dia kikuatekesu kia tufunga, ni nguzu ia bhangele, ene a tena kusuua jimbambe mu sidivisu ia Jihova. Ene a kituka Jikidistá jambote, a ditunu kubhanga mbandu ia mundu iú ua Satanaji.

14. (a) Tendasá iebhi ia tokala kulenga o athu a tundu mu jixi jengi? (b) Bhana phangu.

14 Kála o Jikidistá joso, o jiphange ja lengela mu ixi iengi, a tokala kudilanga ku jitendasá, ni kijijidiku kia kuta o jimbote ku pholo mu veji dia ukamba ni Jihova. * (Tala ku luiji.) Lije, tua mu tumbula mu dimatekenu, ni jiphange jê, a lembalala o milongi ia katunda ia lungu ni kixikanu ia kexile mua bhana o jitata jâ, kioso kia kexile mu lenga. Ene ambe: “Tat’etu ua kexile mu texa o ima ia kexile mu mbuenga. Mu kusuka-ku, muene ua bhetula o mbuenga ia hatu bhulu, iu uambe ni kuelela: ‘Mua mono-zé? Kiki kiene kioso ki tua bhindamena!’”—Tanga 1 Timote 6:8.

BHANA KIKUATEKESU MU IBHINDAMU IA BETA-O-KOTA

15, 16. (a) Kiebhi ki tu tena kukuatekesa o jiphange kukolesa o kixikanu? (b) Kiebhi ki tu tena kua tululukisa o muxima?

15 O athu a lengela mu ixi iengi ka bhindamena ngó kúdia, ni izuatu. Ene a bhindamena ue kua konda o malamba, ni kisuinisu ki tunda mu Bibidia. (Matesu 4:4) O tufunga a tena kusota o madivulu mu madimi mâ, ni kua kuatekesa kusanga o jiphange a zuela o madimi mâ a uvualukilu. Kima kiambote kubhanga kiki, mukonda ene a xisa o ima ioso iejiidile kiá. Ene a kala ni ngunzu ia jindandu jâ, ia diembu, ni ia kilunga kiâ. Ene a bhindamena kumona o henda ia Jihova, ni ia jiphange. Se ka mono o henda iii, nange a-nda sota o athu a tokala ue mu ixi iâ, maji ki jiselevende ja Jihova. (1 Kolindo 15:33) Kioso ki tua bhangesa kudivua kiambote mu kilunga, tua mu kalakala kumoxi ni Jihova mu ku “langa jinzuángiza.”Jisálamu 146:9.

16 Jezú ni muiji uê, ka tokalele kuvutuka mu ixi iâ, kioso o jinguma ja kexile hanji mu tumina. Kiene ue kimoxi, nange o athu a lengela mu jixi jengi, ka tena kuvutuka hanji mu jixi jâ. Maji a mukuá, nange ka mesena dingi kuvutuka. Lije uambe kuila, athu avulu a mono o jindandu jâ kua nhana ni kua jibha, ka mesena dingi kuvutuka ku jixi jâ. Phala kukuatekesa o jiphange jetu, tua tokala kulondekesa ‘henda ku jiphange, ku nengana mixima, ni ku batâma.’ (1 Phetele 3:8) O izukutisu iene mu bhangesa o athu a tundu mu jixi jengi ku di sondoloka, ni kukala ni jisonhi ja kuzuela ia lungu ni ibhidi ia mu bhita, benge-benge se o tuana tuâ, ala ue mu kaxi kâ. Dibhuidise: ‘Se nga kexile mu bhita ni maka enhá, ki ngeji mesena kuila o athu a ngi suua mba a ngi talatala kiambote?’Matesu 7:12.

KUBOKELA O ATHU A LENGELA MU JIXI JENGI

17. Kiebhi o kuboka kukuatekesa o athu a lengela mu ixi iengi?

17 Athu avulu lelu, ene mu tunda mu jixi mua fidisa o kikalakalu kietu kia kuboka. Mukonda dia kikalakalu kia dikota kia Jimbangi ja Jihova, mazunda a athu a lengela mu jixi jengi a mu kuívua “o maka ma Utuminu.” (Matesu 13:19, 23) Avulu mudiâ a “bhuila,” a sanga o kikuatekesu kia tokala mu iônge ietu. Mukonda dia kiki ene a zuela: “Nzambi uala mudienu, ni kidi kiene.”Matesu 11:28-30; 1 Kolindo 14:25.

18, 19. Kiebhi ki tu tena kulondekesa unjimu, kioso ki tu bokela o athu a lengela mu ixi ietu?

18 Tua tokala kukala tu jinjimu ni “kudimuka,” kioso ki tu bokela o athu a lengela mu ixi ietu. (Matesu 10:16; Jisabhu 22:3) Kioso ene kia mu zuela, sota kua évua kiambote, maji kana kuzuela nau maka a lungu ni jinguvulu. Tua tokala kukaiela o itendelesu i tu tambula ku jiphange ala ku filiiale, ni ia jinguvulu, phala ki tu kale mu kiluezu. Kuma o athu iá a tundu mu jingeleja javulu, ala ni ijila ki i difu, tua tokala kuxila o ibanzelu, ni izuelu iâ. Mu kifika, o athu akua jixi jengi ala ni ibanzelu iengi ia lungu ni uzuatelu ua ahatu. Mu kiki, kioso ki tu a bokela, tua tokala kuzuata mu ukexilu uambote, phala ene ka divue kiaiibha.

19 Tua mesena kukuatekesa o athu oso a mu tala hadi, katé muene ni ió ka mu sidivila Jihova. Kioso ki tu bhanga kiki, tua mu kaiela o phangu iambote ia diiala mukua Samádia, dia tange Jezú, mu kifika kia tele. (Luka 10:33-37) O kulonga o njimbu iambote ku muthu, uene o ukexilu ua beta-o-kota ua kukuatekesa muthu. Sai kafunga, uene mu kuatekesa athu avulu a lenge ku jixi jâ, uambe kuila, kioso o muboki u bhixila mu ididi mua bhongolokela o athu iá, kia dianga, muéne ua takala ku di londekesa kala Mbangi ia Jihova. Tua tokala kua londekesa kuila, o kima kia beta-o-kota phala etu, ki kua bhana kúdia, izuatu mba ima iengi, maji kua kuatekesa kutendela o kidielelu ki tu sanga mu Bibidia.

MBOTE IJILA MU KIKALAKALU KIKI

20, 21. (a) Mbote iebhi ijila mu kulondekesa o henda ku jiphange a lengela mu ixi ietu? (b) Ihi i tua-nda di longa mu milongi ia-nda kaiela?

20 Kulondekesa henda ku athu a jixi jengi, kubhekela mabesá. Mu kifika, sai phange a mu ixana Alganesh, ua fundu o diiala. Mukonda dia izukutisu iavulu mu ixi ia Eritreia, muene ni tumbonga tuê tu samanu, a lengela mu ixi iengi. Ene endele dinake dia izuua mu kikangalakata. Mu kusuka-ku, a bhixila mu ixi ia Sudão. Muene uambe: “O jiphange a tu talatala ni henda ioso, a tu bhana kúdia, izuatu, inzo, ni kitadi phala kukuata taxi.” Muene uambe dingi: “A nanhi ngó a tambulula o asonhi mu ukexilu iú uambote mukonda dia kubheza Nzambi imoxi? Kikale ngó o Jimbangi ja Jihova!”Tanga Nzuá 13:35.

21 Ihi i tu tena kuzuela ia lungu ni an’a lengela kumoxi ni jitata jâ? Mu milongi ia-nda kaiela, tua-nda mona kiebhi ki tu tena kukuatekesa o miji iii kusidivila Jihova ni kisangusangu.

^ kax. 2 Mu milongi iii, tua-nda zuela ia lungu ni athu a lengela ixi iengi, mukonda dia ita, izukutisu, mba itungutu ia ixi. Nange ene a lengela mu ixi iengi mba aia mu tunga mu jimbanza jengi ja ixi iâ. O kibuka kia Nações Unidas ki langa o athu a lengela mu jixi jengi (ACNURAlto Comissariado das Nações Unidas para os Refugiados) ki zuela kuila, ku 113 kia athu mu ngongo ioso, muthu umoxi u lengela mu ixi iengi mukonda dia izukutisu mba ibhidi iengi.

^ kax. 6 Tanga o milongi “Kana Kufula Kutambulula o Asonhi mu Mabhata Menu,” mu Mulangidi ua Kamusasadi ua 2016, jimbandu ja 3-8.

^ kax. 11 Kioso o jiphange a lengela mu ixi iengi kia bhixila, o tufunga a tokala kukaiela o itendelesu iala mu divulu Organizados Para Fazer a Vontade de Jeová, kibatulu 8, kaxi 30. Phala kusanga kilunga mu kididi mua tundu o jiphange, o tufunga a tokala kusonekena o filiiale ia ixi iâ, bhu kaxi ka jw.org. Mu kithangana kienhókio, o tufunga a tokala kua ebhuidisa ni unjimu, phala kuijiia o kilunga ni ima ia lungu ni ukunji uâ.

^ kax. 14 Tanga o milongi, Kana Muthu u Tena ku Sidivila Ngana Jiiadi, ni Kolokota Jihova Muene Mukuatekexi Uê, mu Mulangidi ua 15 ua Kasamanu ua 2014, mu jimbandu 17-26.