Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

O Kuila Ua-nda Belesela o Ima io Soneke mu Mikanda Ikola?

O Kuila Ua-nda Belesela o Ima io Soneke mu Mikanda Ikola?

“Ima ien’iii-phe a i soneka phala ku tu dimuna etu. Mukonda tuala mu kithangana kia kuila o dizubhilu dia jithembu dia zukama kiá.”​—1 KOLINDO 10:11.

MIMBU: 11, 29

1, 2. Mukonda diahi tua-nda dilonga o phangu ia sobha jiuana ja Judá?

SE UA monene muthu kuxalumuka ni ku dibhala mu njila, kioso ki ueji kuenda mu njila iii, nange eie ueji dilanga. Kiene ue kimoxi, se tu sota kuijiia o phangu ia akuetu, tu tena ku di langa ku ima ia bhangele ene. Mu kifika, tu tena ku di longa disá mu ima ia bhangele o athu a a tange mu Bibidia.

2 O kiuana kia jisobha ja Judá ji tua tange mu milongi ku dima, a sidivila Jihova ni muxima uoso. Maji né kiki, ene a bhange ima iaiibha. O phangu iâ io tange mu Bibidia, phala etu ku ijiia ni ku di longa disá. Ihi i tu tena kudilonga mu phangu iâ, ni kiebhi ki tu tena kudilanga, phala ki tu bhange o ima iaiibha ia bhangele?​—Tanga Loma 15:4.

O KU DIELELA MU UNJIMU UA ATHU, KUBHEKA DIVUUA

3-5. (a) Sumbala Aza ua kexile mu sidivila Jihova ni muxima uoso, kima kiahi kia bhange? (b) Nange ihi ia bhangesa Aza kudielela o athu, kioso kia bhânge ni Bahasa?

3 Kia dianga, tua-nda dilonga o phangu ia Aza. Kioso o masoladi akua Itiiópia a kondoloka o mbanza ia Judá, muene ua dielela kua Jihova. Maji kioso kiai mu luua ni Bahasa, o sobha ia Izalaiele, muene ka dielela dingi kua Jihova. Aza ua mesenene kufidisa Bahasa kutunga o ilumbu ia mbanza ia Lama, o mbanza ia dikota mu Izalaiele, ia tele o mbambe ni mbanza ia Judá. (2 Malunda 16:1-3) Aza ua zuela ni sobha ia Asídia, phala ku mu kuatekesa. Kioso o masoladi akua Asídia a kondoloka o jimbanza ja Izalaiele, Bahasa ‘ueha kutunga Lama; kikalakalu kiê ua lémbua kuia na-kiu ku pholo.’ (2 Malunda 16:5) Ku dimatekenu, nange Aza ua banze kuila, muene ua bhangele o kima kia tokala!

4 Maji kiebhi kia divu Jihova? Jihova ka sangulukile, mukonda Aza ka mu dielela. Mukonda dia kiki, muene ua tumu polofeta Hanani kubazela Aza. (Tanga 2 Malunda 16:7-9.) Hanani ua tangela Aza, uixi: “Tunde lelu ua-ndu kala jinga ni ita iza kokué.” Aza ua tambula o mbanza ia Lama, maji muene ni mundu uê a luu ita ni jinguma jâ ithangana ioso.

5 Mu milongi i tua dilongo kudima, tua mono kuila, Jihova ua sangulukile ni Aza. Sumbala Aza uexile mukua ituxi, Nzambi ua mono kuila, Aza ua di bhakuile ni muxima uoso. (1 Jisobha 15:14) Maji kioso Aza kia bhange o kima kiaiibha, muene ua dibhana ni ibhidi iejila mu kima kia solele. Mukonda diahi muene ua dielela mu nguzu iê, ni unjimu ua athu amukuá, mu veji dia kudielela kua Jihova? Nange Aza ua banze kuila, se u sota jindunge jambote, o masoladi mê eji tolola o ita. Mba nange muene uevu o jindunge jaiibha ja akuâ.

Mu veji dia kudielela mu unjimu uetu, tua tokala kudielela kua Jihova mu ithangana ioso

6. Ihi i tu longa o ima ia bhiti ni Aza? Bhana phangu.

6 O ima ia bhiti ni Aza, i tu longa ihi? Mu veji dia kudielela mu unjimu uetu, tua tokala kudielela kua Jihova mu ithangana ioso. Ki kale se o maka u tua mu bhita nau a dikota mba kana, tua tokala kusota o kikuatekesu kiê. Kima kiambote ku dibhuidisa: O kuila, mu ithangana ia mukuá ngi dielela mu nguzu iami, mu kufikisa kubatula o maka mu ukexilu uami? Inga ngi dianga kutokuesa o milongi ia Bibidia, phala kubatula o maka a moneka? Mu kifika, xinganeka kuila, o muiji ué ua mu ku fidisa kuia mu kiônge, mba mu kiônge kia dikota. O kuila ua-nda bhinga kua Jihova phala ku ku kuatekesa kuijiia o kima ki ua tokala kubhanga? Mba xinganeka kuila, eie ua bhiti kiá thembu iavulu sé salu, mu kiki, sai muthu ua mesena ku ku bhana salu. O kuila ua-nda mu tangela kuila, ua bhingi kuia mu iônge semana joso, sumbala eie uejiia kuila, mu kubhanga kiki, nange muene ka-nda xikina ku ku bhana o salu? Maka oso oso u tu bhita nau, tua tokala ku di lembalala o izuelu ia mukua jisalamu, uambe: “Njila ié i uenda bhakula-iu kua Jihova. U mu dielele muene, a bhange-bhu kioso kia tokala.”​—Jisálamu 37:5.

IHI I BHITA SE TU SOLA MAKAMBA AIIBHA?

7, 8. Ihi ia bhange Jozafate? Ihi ia bhiti ni muene? (Tala o foto ia dianga.)

7 Kindala, tua-nda di longa o phangu ia Jozafate, o mon’â Aza. Muene ua kexile ni idifua iambote. Mu kiki, Jihova ua sangulukile ni muene. Kioso kiexile mu dielela kua Jihova, muene ua bhange ima iambote. Maji muene ua bhange ue ima iaiibha. Mu kifika, muene ua sokejeka o ima phala o mon’ê kukazala ni mon’â Akabe, o sobha iaiibha. Mu kubhita kithangana, Jozafate ua dibundu ni Akabe, phala ku luua ita ni akua Asídia. Maji polofeta Mikeia, ua mu dimuine ku kiluezu kiki. Mu ita, Jozafate eji ku mu jibha ku akua Asídia . (2 Malunda 18:1-32) Kioso kia vutuka mu Jeluzaleme, polofeta Jehú ua muibhudisa: “Eie ueji ku kuatekesa muthu ua ibha, ni kuzola ió a zembe Jihova?”​—Tanga 2 Malunda 19:1-3.

8 O kuila Jozafate ua di longo disá mu kima kia bhitile ni muene, ni kima kia mu tangele o polofeta? Kana. Sumbala muene ua zolele hanji Jihova, Jozafate ua bhange dingi ukamba ni diiala dia mukuá dia ditunine kubheza Jihova. O diiala didi, Sobha Azadiia, o mon’â Akabe. Jozafate ni Azadiia a dibundu, phala kutunga jibaluku. Maji o jibaluku jo buikise. Mukonda dia kiki, ene ka tena dingi kuenda na-ju.​—2 Malunda 20:35-37.

9. Ihi i tena kubhita, se tu sola makamba aiibha?

9 Ihi i tu longa o phangu ia Jozafate? Jozafate ua bhange o kima kia tokala, iú “ua sotele Jihova ni muxima uê uoso.” (2 Malunda 22:9) Maji né kiki, muene ua solo ku dilunga ni athu a ditunine Jihova. Mukonda dia kiki, muene ua dibhana ni ibhidi iavulu ku muenhu. Mu kiki, kua kambele ngó phala ku mu jibha. Lembalala o milongi mu divulu dia Jisabhu, iambe: “Uoso uenda ni jinjimu, u biluka njimu; uoso-phe u kala kamba dia ku kaiela o ioua, kanange kukituka kala ene.” (Jisabhu 13:20) Etu tua mesena kulonga o kidi kia lungu ni Jihova ku athu. Maji né kiki, o kubhanga o ukamba ni athu ka mu sidivila Jihova, kiluezu kia dikota.

O kuila u xikina kuma, Nzambi ua-nda ku kuatekesa kusanga muthu phala kukazala-nê?

10. (a) Se tua mesena kukazala, ihi i tu tena ku dilonga mu phangu ia Jozafate? (b) Ihi i tua tokala ku lembalala?

10 Mu kifika, se tua mesena kukazala, ihi tu tena ku dilonga mu phangu ia Jozafate? Nange tu mateka kuzola muthu ka mu sidivila Jihova. Nange tu banza kuila, ki tua-nda sanga muthu mu kaxi ka mundu ua Nzambi, phala kukazala-nê. Mba nange o athu ku muiji uetu a tu jijidika ku kazala, mukonda o kitala kia kukazala kia mu bhita kiá. Mu kidi, Jihova ua tu bhange ni hanji ia kuzola, ni ku divua kuma a tu zolo. Maji se ki tua mu sanga o muthu ua tokala phala kukazala nê, ihi i tua tokala kubhanga? O kuxinganeka mu kima kia bhiti ni Jozafate, ku tena ku tu kuatekesa. Ithangana ioso, muene ua kexile mu sota o kikuatekesu kia Jihova. (2 Malunda 18:4-6) Maji kioso kia bhange o ukamba ni Akabe, ua ditunine kubheza Jihova, Jozafate ua mateka kubhukumukina o itendelesu ia Jihova. Jozafate ua tokalele kulembalala kuila, “Jihova mesu mê ma bhita mu ngongo ioso, phala ku [londekesa] o kusuína kuê mu ku kudila ió oso ala ni muxima ua tenena kua muene.” (2 Malunda 16:9) Etu ue tua tokala ku lembalala kuila, Jihova ua mesena ku tu kuatekesa. Muene uejiia o maka u tua mu bhita nau. Muene ua tu zolo. O kuila u xikina kuma, Nzambi ua-nda ku kuatekesa kusanga muthu phala kukazala-nê? Dielela ni kidi kioso kuila, sai kizuua muene ua-nda langa o kibhindamu kié!

Kana ku di tangesa ni muthu ka mu bheza Jihova (Tala o kaxi 10)

KANA KUEHELA O MUXIMA UÉ KU DI ZANGELEKA

11, 12. (a) Ihi ia bhange Ezekiia, ia londekesa o ima ia kexile ku muxima uê? (b) Mukonda diahi Jihova ua loloka Ezekiia?

11 Ihi i tu tena ku di longa mu phangu ia Ezekiia? Jihova ua kuatekesa Ezekiia kuijiia ioso ia kexile ku muxima uê. (Tanga 2 Malunda 32:31.) Kioso Ezekiia kiexile mu kata, Nzambi ua mu tangela kuila muene ueji disanza, anga u mu bhana kijimbuete, n’a xikine kuila, kidi. Jihova ua bhangesa o kilembeketa kia dikumbi kuvutuluka kuinhi dia makânda kuema. Mu kubhita kithangana, o ilamba ia Babilonha a tumu maiala kua Ezekiia, phala kuijiia dingi ia lungu ni kijimbuete kiki. (2 Jisobha 20:8-13; 2 Malunda 32:24) Jihova ka tangela Ezekiia, se kiebhi kia tokalele kua tambulula. O Bibidia i zuela kuila, Jihova “ua mu ehela” ubheka uê, phala kumona o kima kieji bhanga. Ezekiia ua londekesa o jimbongo joso ku maiala a Babilonha. O kima kia bhange Ezekiia, kia londekesa o ima ioso ia kexile ku muxima uê. Mukonda diahi?

12 Ezekiia ua kexile ni ukumbu. Mukonda dia kiki, “o mbote ia mu bhange ka i tambuijila kala kia tokala.” O Bibidia ki i jimbulula o kima kia mu bhangesa kukala ni ukumbu. Nange mukonda dia kutolola o akuá Asídia, mba mukonda dia ku mu saka kua Jihova. Mba nange mukonda dia unvuama ni fuma. Sumbala Ezekiia ua sidivila Jihova ni muxima uoso, sai kithangana, muene ua kexile ni ukumbu. Mu kienhiki, Jihova ka sangulukile dingi ni muene. Maji mu ku bhita thembu, Ezekiia ua “di tolesa.” Mukonda dia kiki, Nzambi ua mu loloka.​—2 Malunda 32:25-27; Jisálamu 138:6.

O kima ki tu bhanga kioso kia tu ximana, kilondekesa o ima iala ku muxima uetu

13, 14. (a) Ihi i tena kulondekesa o ima iala ku muxima uetu? (b) Ihi i tua tokala kubhanga kioso kia tu ximana?

13 Ihi i tu tena ku dilonga mu phangu ia Ezekiia, ni ima iaiibha ia bhangele? Lembalala kuila, Ezekiia ua londekesa o ukumbu, kioso Jihova kia mu kuatekesa kutolola o akua Asídia, ni kioso kia mu sake ku uhaxi uê. Mu kiki, ihi i tua tokala kubhanga, se a tu bhangela ima iambote, mba a tu ximana? O kima ki tua-nda bhanga, kia-nda londekesa o ima iala ku muxima uetu. Mu kifika, nange phange u bhanga nguzu phala ku disokejeka kiambote, ni kubhanga diskursu phala athu avulu. Ku disukilu, o athu a mu ximana. Ihi ia tokala kubhanga?

14 Ithangana ioso, tua tokala ku lembalala o izuelu ia Jezú, iambe: “Enu se mua bhange kia ima ioso ia mi tumu, mu ila kuma: Tu akalakadi a iximba! Mukonda tua bhange ngó o ima ia tu tokala o ku i bhanga.” (Luka 17:10) Lembalala kuila, kioso Ezekiia kia londekesa o ukumbu, muene ka sakidila o kikuatekesu kia mu bhanene Jihova. Mu kiki, se akuetu a tu ximana mukonda dia diskursu di tua bhange, ihi i tena ku tu kuatekesa ku di tolesa? O ku xinganeka mu ima iene mu tu bhangela Jihova. Tu tena kuzuela ia lungu ni muene, ni kujimbulula kiebhi kiene mu tu kuatekesa. Mu kidi, muene ua tu bhana o Bibidia ni nzumbi ikola, ia tu kuatekesa kubhanga kiambote o diskursu.

EHELA JIHOVA KU KUENDESA KIOSO KI U SOLA KIMA KU MUENHU

15, 16. Ihi ia bhange Joziia? Ihi ia bhiti ni muene?

15 Ihi i tu tena ku dilonga mu phangu ia Joziia? Sumbala Joziia uexile sobha iambote, muene ua bhange kima kiaiibha, kia mu bhekela o kalunga. (Tanga 2 Malunda 35:20-22.) Ihi ia bhiti? Joziia uai mu luua ita ni Neku, o sobha ia Ijitu, maji muene ka mu bhange kima. Neku ua tangela Joziia kuila, ka mesenene kubhânga nê. O Bibidia izuela kuila, o izuelu ia Neku ia ‘tundu mu dikanu dia Nzambi.’ Maji né kiki, Joziia uai mu bhânga nê, iú uafu. Mu kiki, mukonda diahi muene uai mu luua ni Neku? O Bibidia ki i jimbulula.

16 Joziia ua tokalele o kuibhuidisa, phala kuijiia se o ima ia kexile mu zuela Neku, ia tundile kua Jihova. Ua tokalele kuibhuidisa nanhi? Muene ua tokalele kuibhuidisa Jelemiia, o polofeta ia Jihova. (2 Malunda 35:23, 25) Joziia ua tokalele ue kuxinganeka kiambote, mukonda Neku ka kexile muia mu luua ni akua Izalaiele. Muene ua kexile muia mu luua ni akua Kakemiji. O kia mukuá, Neku ka xonguena Jihova, mba o mundu uê. Ande dia kuia mu ita, Joziia ka xinganeka mu ima iii. Ihi i tu longa o phangu iii? Kioso ki ku moneka maka, tua tokala kuxinganeka mu ima ia mesena Jihova, ande dia kubatula o maka.

17. Se ku moneka maka, kiebhi ki tu tena ku dilanga ku ima ia bhangele Joziia?

17 Ande dia kubatula maka, tua tokala kuxinganeka mu ibatulu ia Bibidia i tena ku tu kuatekesa, ni kumona kiebhi ki tua tokala kubatula o maka bhu kaxi ka milongi i tua tange. Sai bhabha, nange ku bhinga kutokuesa dingi o madivulu metu, mba kubhinga kikuatekesu ku kafunga. Muene u tena ku tu kuatekesa kuxinganeka mu ibatulu ia mukuá ia Bibidia. Xinganeka mu phangu iii: Phange ia muhatu ua kazala ni muthu ka mu bheza Jihova. Muene u sola kizuua phala kuia mu boka. (Ikalakalu 4:20) Maji mu kizuua kiki, o muadi uê ka mesena kuila muene uia mu boka. Muene u di tenda mu kuzuela kuila, kua bhiti kiá thembu iavulu sé kukala kumoxi. Mu kienhiki, ua mesena ku tunda nê. Mu kiki, phangi’etu u sota ibatulu ia Bibidia i tena ku mu kuatekesa kubatula kiambote o maka enhá. Muene uejiia kuila, ua tokala kubelesela Nzambi, ni kuila, Jezú ua tu tumina kubhanga maxibulu. (Matesu 28:19, 20; Ikalakalu 5:29) Maji muene uejiia ue kuila, o muhatu ua tokala kuxila o munumi’ê, ni kuila, o jiselevende ja Nzambi, a tokala kukala akua kutetuluka. (Efezo 5:22-24; Filipe 4:5) O kuila o muadi uê ua mesena ku mu fidisa kuboka, inga ua mesena ngó kukala nê? Kuma tu jiselevende ja Jihova, etu tua mesena kubhanga o ima i mu sangulukisa.

KALA NI MUXIMA UA TENENA, U SANGULUKE

18. Ihi i u tena ku dilonga mu kuxinganeka mu phangu ia kiuana kia jisobha jiji ja Judá?

18 Sai ithangana, tu tena ue kubhanga o ima iaiibha ia bhangele o kiuana kia jisobha ja Judá. Tu tena (1) kudielela mu unjimu uetu, (2) kusola makamba aiibha, (3) kukala ni ukumbu mba kudizangeleka, ni (4) kubhanga ima, sé kusota kuijiia o vondadi ia Nzambi. Maji né kiki, ki tu tokala kudivua kuma, ki tu tena kusangulukisa o muxima ua Jihova. Kala kia bhangele ni kiuana kia jisobha jiji, muene u tonginina ue o ima iambote ia tu kala ku muxima. Jihova u mona ue kuila tua mu zolo kiavulu, ni kuila, tua mesena ku mu sidivila ni muxima uoso. Mukonda dia kiki, muene ua tumu kusoneka o phangu ia athu iâ, phala ku tu kuatekesa ku dilanga ku ituxi ia dikota. Tu xinganeke mu phangu ia athu iá a tange mu Bibidia, ni kusakidila Jihova mukonda dia ku i soneka phala etu!