Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

‘Suina . . . u Kalakale’

‘Suina . . . u Kalakale’

“Suina, u kale u kindanda, u kalakale. Ku kale ni hèle, mba u kala ni uôma. Mukonda o Jihova Nzambi, Nzambi iami, uanda kukala ni eie.”​—1 MALUNDA 28:20.

MIMBU: 60, 29

1, 2. (a) Kikalakalu kiahi kia tambuile Solomá? (b) Mukonda diahi Davidi ua thandanganhele ni Solomá?

SOLOMÁ ua tambuile kikalakalu kia katunda. Jihova ua mu solele phala kutunga o thembulu mu mbanza ia Jeluzaleme. Mu thembu ienioió, o thembulu kiexile o kididi kia betele-o-kota. O thembulu ia tokalele ku “uabha kiavulu.” Mukonda dia kuiuka kiavulu, eji ku ijiia mu ngongo ioso. O kima kia betele-o-kota o kuijiia kuila o thembulu ieji kala o ‘inzo ia Jihova.’​—1 Malunda 22:1, 5, 9-11.

2 Sobha Davidi uejidile ni kidi kioso kuila, Nzambi ueji kuatekesa Solomá. Maji Solomá uexile “mon’a ndenge, muzebeta ua ngoho.” O kuila muene ueji kala ni kusuina, phala kuxikina o kikalakalu kia kutunga o thembulu? Inga ueji dituna mukonda dia kukala munzangala? Phala kuditunda kiambote, muene ua tokalele kusuina, ni kukala polondo phala kukalakala.

3. Phangu iebhi ieji katula Solomá mu kusuina kua tat’ê?

3 Nange Solomá ua kaiela o phangu ia kusuina ia tat’ê Davidi. Kioso Davidi kiexile munzangala, muene ua jibhile o iama ia mixitu, ia mesenene kujibha o jimbudi ja tat’ê. (1 Samuuele 17:34, 35) Muene ua londekesa ue kusuina mu kuxikina kubhânga ni disoladi diexile kindanda a mu ixanene Ngoliia. Ni kikuatekesu kia Nzambi, Davidi ua jibha Ngoliia mu ku mu takula kaditadi kófele.​—1 Samuuele 17:45, 49, 50.

4. Mukonda diahi Solomá ua bhingile o kusuina?

4 Tu tena kumona kuila, Davidi uexile muene o muthu ua tokalele kusuinisa Solomá kutunga o thembulu. (Tanga 1 Malunda 28:20.) Se Solomá ka suinine, ueji kala ni uôma, mukonda dia kiki keji suluka ni kikalakalu kia mu bhanene. Kieji beta-kota kufikisa kubhanga o kikalakalu, mu veji dia kuehela o uôma ku mu tolola.

Tua bhingi o kikuatekesu kia Jihova phala kukala tu athu a suina, ni tu tene kubhanga o kikalakalu kia tu bhana Muene

5. Mukonda diahi etu ue tua bhingi kusuina?

5 Kala Solomá, tua bhingi o kikuatekesu kia Jihova phala kukala tu athu a suina, ni tu tene kubhanga o kikalakalu kia tu bhana muene. Mukonda dia kiki, tua-nda dilonga misoso ia athu a londekesele o kusuina. Mu kusuluka, tu tena kuxinganeka kiebhi ki tu tena kulondekesa o kusuina ni kumbidila o kikalakalu kietu.

MISOSO IA ATHU A LONDEKESA O KUSUINA

6. Ihi i ku bhangesa kudiuana kioso ki u tanga ia lungu ni kusuina kua Zuze?

6 Zuze ua londekesa kusuina, kioso o muhatu ua Potifale kia mesenene kuzeka n’ê. Nange, Zuze uejidile kuila, se ua ditunine ueji kuta o muenhu uê mu kiluezu. Né kiki, ni kusuina kuoso Zuze ua ditunu kuzeka n’ê, iu ua lenge.​—Dimatekenu 39:10, 12.

7. Kiebhi Lahaba kia londekesa kusuina? (Tala o foto ia dianga.)

7 Lahaba ua londekesa ue kusuina. Kioso o kiiadi kia alondi kiai mu inzo iê, mu mbanza ia Jedikó, muene uôma hinu ua mu kuatele, anga ueji dituna kua kuatekesa. Kuma muene ua dielele kua Jihova, ni kusuina kuoso muene ua sueka o alondi. Mu suluka, ua a kuatekesa kulenga sé athu kua mona. (Josuué 2:4, 5, 9, 12-16) Lahaba uejidile kuila, Jihova muéne o Nzambi ia kidi. Muene ua dielele kuila, Jihova ueji bhulula o akua Izalaiele ni kua bhana o ixi ienióio. Muene kehela kuila, o uôma ua athu, né muene ua sobha ia Jedikó ni masoladi mê, u mu fidisa ku kuatekesa o alondi. Mu veji dia kiki, muene ua londekesele kusuina, iu ua bhulula o muenhu uê, ni ua muiji uê.​—Josuué 6:22, 23.

8. O kusuina kua Jezú kua kuatekesa kiebhi o jipoxolo?

8 O maxibulu a fiiele a Jezú a londekesa ue kusuina. Ene a mono o kusuina kua Jezú, o kiki, kia kuatekesa ue ku londekesa kusuina. (Matesu 8:28-32; Nzuá 2:13-17; 18:3-5) Kioso o Jisaduseu kia fidisa o Jipoxolo kuboka ia lungu ni Jezu, ene a ditunu.​—Ikalakalu 5:17, 18, 27-29.

9. Kiebhi o divulu dia 2 Timote 1:7, di tu kuatekesa kutendela kuebhi kutunda o kusuina?

9 Zuze, Lahaba, Jezú ni jipoxolo, a solele ku bhanga o kima kia tokalele. Ene a londekesa kusuina. Kio kuila mukonda dia ku dielela mu nguzu iâ kana, maji, mukonda dia ku dielela kua Jihova. Mu ithangana i tu bhinga o kusuina, tua tokala kudielela ue kua Jihova, kana mu nguzu ietu. (Tanga 2 Timote 1:7.) Tua-nda tala maukexilu a iiadi mu tua bhingi kulondekesa o kusuina: ku muiji ni mu kilunga kietu.

ITHANGANA I BHINGA KULONDEKESA O KUSUINA

10. Mukonda diahi o minzangala Jikidistá a bhingi o kusuina?

10 O minzangala a bhingi kulondekesa kusuina mu ithangana iavulu, phala kusangulukisa Jihova. Ene a tena kukatula phangu ku musoso ua Solomá, kioso muene kia solele kutunga o tembulu ia Jihova. Sumbala o minzangala a bhingi kubelesela o milongi ia jitata jâ, éne a tokala kusola o ima ia-nda bhanga ku muenhu. (Jisabhu 27:11) O minzangala éne a tokala kusola o makamba-mâ, o itonokenu-iâ, ni kiebhi kia-nda tena kuzela ku muxima, ni thembu kuxi a-nda ku a batizala. Ene a bhingi ue kusuina mukonda, ka mu bhanga o vondadi ia Satanaji, ió uene mu xonguena o ijila ia Nzambi.

11, 12. (a) Kiebhi Mozé kia londekesa o kusuina? (b) Kiebhi o minzangala kia tena kukaiela o phangu ia Mozé?

11 O minzangala a bhingi ue kusuua o jimbambe, mba kusola ihi ia-nda bhanga ku muenhu uâ. Sai jixi, o minzangala ene mu a jijidika kubokona mu jixikola ja katunda ni kusota salu mu a-nda nganhala kitadi kiavulu. Mu jixi mua vulu o uadiama, o minzangala ene mu divua kuila, o kima kia beta-o-kota o kukalakala, phala kukuatesa o miji iâ. Se ua mu bhita ni maka enhá, xinganeka mu phangu ia Mozé. Muene a mu sasele kuala o mon’a Falaó. Se ua ki mesenene, muene ueji sola kukala mvuama mba muthu ua fuma. Sé phata a mu jijidika kuala o muiji uê akua Ijitu, alongexi ni jingijiie a mu ijidile kiambote! Maji Mozé ua suinine, iú ua solo kusidivila Nzambi. Kioso kia xisa o ixi ia Ijitu ni ma umvuama, muene ua dielele kua Jihova ni kusuina kuoso. (Jihebeleu 11:24-26) Mukonda dia kiki, Jihova ua mu besoala kiavulu. Ku hádia Jihova ua-nda beta ku mu besoala.

12 Se o minzangala, a sola kusuua jimbambe mu kilunga kia Jihova, ni kuta ku pholo o Utuminu ua Nzambi, muene ua-nda kua besoala ue. Nzambi ua-nda kua kuatekesa mu kubhana o ima ia bhindamena o miji iâ. Ku hama ia dianga, o munzangala Timote ua tele ku pholo o sidivisu ia Nzambi. Kiki kilombolola kuila, eie u tena ue. * (Tala ku luiji.)​—Tanga Filipe 2:19-22.

O kuila eie ua mesena muene kusuina mu ithangana ioso ku muenhu ué? (Tala o kaxi 13-17)

13. Kiebhi o kusuina kua kuatekesa phange ia muhatu kukumbidila o jimbambe ja xindile?

13 Sai phange ia muhatu, mu mbanza ia Alabama, mu ixi ia Estados Unidos ia Ámerica, ua bhingile kusuina phala kuta ku pholo o sidivisu ia Nzambi. Muene uambe: “Mu unzangala uami, ngexile ngi mukua jisonhi. Ngexile ni hele ia kuzuela ni athu mu Kididi kia Ubhezelu. Mu sidivisu ia kuboka nga betele kukala ni hele.” Ni kikuatekesu kia jitata jê ni jiphange mu kilunga, muene ua kumbidila o mbambe iê ia kukala muboki ua thembu ioso. Muene uambe dingi: “O mundu ua Satanaji u londekesa kuila, o kukala mu xikola ia katunda, kukala ni fuma, kitadi, mba jimbongo javulu, iene o ima ia beta-o-kota. Nga mono ue kuila, athu avulu kene mu tena kukala ni imbamba ioso íii, mukonda dia kiki, a kala ni hele iavulu ni kikote ku muxima. O kusidivila Jihova, kua ngi bhekela kuzediua kua kidi. Mu kiki, nga mono kuila, o jimbambe joso ji nga suu, nga ji kumbidila muene.”

14. Ithangana iebhi o jitata Jikidistá ja bhingi kulondekesa o kusuina?

14 O jitata Jikidistá a bhingi ue kusuina. Mu kifika, o xefe ié nange u ku bhinga phala kukalakala katé mu usuku, mu izuua i uala ni ubhezelu ku muiji, i ua bakana ni phange phala kuboka, mba ia iônge mu kilunga. Kubhinga kusuina phala kudituna ni kubhana phangu iambote ku tuana tué. Nange sai jitata mu kilunga kiê, ehela o tuana tuâ kubhanga o ima, maji eie ku mesena kuila, o tuana tué a bhanga ue o ima ien’íii. O jitata jiji, nange a-nda kubhinga phala kua tangela se mukonda diahi eie ku ehela o tuana tué, kubhanga o ima ien’íii. O kuila ua-nda kala ni kusuina, phala kua jimbulula o maka enhá ni kuxila kuoso?

15. Kiebhi o madivulu a Jisálamu 37:25, ni Jihebeleu 13:5, a tena kukuatekesa o jitata?

15 Kubhinga ue kusuina phala kukuatekesa o tuana kusuua ni kukumbidila jimbambe mu sidivisu ia Nzambi. Mu kifika, sai jitata nange a kala ni hele ia kusuinisa o tuana tuâ kubokona mu sidivisu ia thembu ioso, kukalakala mu kididi mua bhindamena aboki, kukalakala ku Betele, mba kukuatekesa o kibuka kia kutunga o Ididi ia Ubhezelu ni Ididi ia Iônge ia Makota. Nange, a kala ni hele ia kuila, se o tuana tu di bhakula mu sidivisu ia thembu ioso, ka-nda tena kua langa kioso kia-nda kuka. Maji, o jitata jala ni unjimu, alondekesa kusuina. Mu kiki, a xikina kuila, Jihova ua-nda kumbila o ikanenu iê. (Tanga Jisálamu 37:25; Jihebeleu 13:5.) Se jitata alondekesa o kusuina ni kidielelu kua Jihova, o tuana tuâ a-nda ki bhanga ue.​—1 Samuuele 1:27, 28; 2 Timote 3:14, 15.

16. Kiebhi jitata ja mukuá jene mu kuatekesa o tuana tuâ, kusuua jimbambe mu sidivisu ia Nzambi? Ni kiebhi o kubhanga kiki, kia a kuatekesa?

16 Sai dikaza mu ixi ia Estados Unidos ia Ámerica, a kuatekesa o tuana tuâ kusuua jimbambe mu sidivisu ia Jihova. O tata uambe: “Ande dia tuana tuetu, kumateka o kuenda ni kuzuela, tuexile kiá mua tangela o kisangusangu kijila mu kukala muboki ua thembu ioso, ni ku kuatekesa o jiphange mu kilunga. Lelu, jiji jene o jimbambe jâ. Mukonda dia tuana tuetu kusola ni kukumbidila o jimbambe jiji, kia a kuatekesa kulenga o jitendasá ja Diabhu ni kuta ku pholo o sidivisu ia Jihova.” Sai phange uala ni tuana tuiadi, uambe: “Jitata javulu, jene mu ngastala kitadi kiavulu ni kusuinisa o tuana kusuua jimbambe ku mundu kála: jijoko, itonokenu, ni xikola ia katunda. Maji, se tu ngastala kitadi mu ku kuatekesa o tuana tuetu kukumbidila o jimbambe ja-nda kua kuatekesa kukala ni ukamba uambote ni Jihova, tua-nda londekesa unjimu. Kisangusangu kia dikota kumona o tuana tuetu, kukula mu nzumbi ni kukumbidila o jimbambe jâ. Kima kiambote kusanguluka kumoxi ni ene.” Xala mu kuijiia kuila, o jitata a kuatekesa o tuana tuâ kusola ni kukumbidila jimbambe mu sidivisu ia Nzambi, a mu sangulukisa o muxima ua Jihova.

LONDEKESA KUSUINA MU KILUNGA

17. Bhana phangu ilondekesa kiebhi ki tu tena kulondekesa o kusuina mu kilunga.

17 Tua bhingi ue kulondekesa kusuina mu kilunga. Mu kifika, o tufunga a bhingi kusuina kioso kia mu batula maka a lungu ni kituxi kia dikota, mba kioso kia kuatekesa phange uala ni ibhidi mu inzo ia kusaka. Sai tufunga ene mu kunda athu ala mu kaleia phala kua longa o Bibidia ni kuendesa o iônge mu kaleia. Abha o jiphange ja ahatu ala makudi? Ene ala ni ithangana iavulu phala kulondekesa kusuinisa mu sidivisu ia Jihova. A tena kukala aboki a thembu ioso, ku dibhakula phala kuia kuoso kua bhingi dingi aboki, mba kukala mu kibuka kia kutunga o Ididi ia Ubhezelu ni Ididi ia Iônge ia Makota, mba kubhanga o Xikola ia Akunji a Utuminu. Amukuá, ene muia mu Xikola ia Ngiliiade.

18. Kiebhi o adiakime a ahatu a tena kulondekesa o kusuina?

18 Etu tua zolo kiavulu adiakime etu a ahatu, tu sakidila kiavulu mu kukala nau mu kilunga! Né muene ka tena dingi kubhanga ioso ia mesena mu sidivisu ia Nzambi, a tena hanji kulondekesa kusuina, ni kukala polondo phala kukalakala. (Tanga Tito 2:3-5.) Mu kifika, se tufunga a bhinga ku muadiakimi ia muhatu phala kuzuela ni kilumba mu kilunga ia lungu ni kuzuata ni kilunji, muene ka-nda bhana itumu ku kilumba kana, maji, ni henda ioso, ua-nda kuatekesa o munzangala kuxinganeka kuila, o uzuatelu uê u tena ku fuinhisa akuâ. (1 Timote 2:9, 10) Kioso adiakime ahatu kia londekesa o henda mu ukexilu iu, ene a ximbakatesa o kilunga.

19. (a) Kiebhi o jiphange a a batizala kiá a tena kulondekesa o kusuina? (b) Kiebhi o divulu dia Filipe 2:13, ni Izaia 40:29 di tena kukuatekesa o jiphange kusuina?

19 O jiphange a a batizala kiá, a bhingi ue kusuina mu kubhanga ikalakalu mu kilunga. Se ene a kala polondo phala kukalakala kala akuatekexi a tufunga mba tufunga, a tena kukuatekesa dingi o kilunga. (1 Timote 3:1) Maji sai iá, a kala ni hele ia kukala akuatekexi mba tufunga. Nange phange, mu ukulu ua tele kituxi, lelu u tena kubanza kuma, ka fuama kukala mukuatekexi mba kafunga. Sai phange nange u xinganeka kuila kala ni uhete ua kutambula o maujitu iá. Se kiene ki uene mu divua, Jihova u tena ku kukuatekesa kusuina. (Tanga Filipe 2:13; Izaia 40:29.) Lembalala ia bhitile ni Mozé. Muene ua divuile ue kuila kexile ni uhete ua kubhanga ia mu tumine Jihova. (Makatukilu 3:11) Maji Jihova ua mu bhana kusuina phala kubhanga ioso ia mu tumina. Ihi ia bhingi phala o phange a mu batizala kukala ni kusuina? Muene u tena kubhinga kikuatekesu kua Jihova mu musambu, ni kutanga o Bibidia izuua ioso. U tena ue kuxinganeka mu misoso iala mu Bibidia, ia athu a londekesa o kusuina. Ni kulenduka kuoso, muene u tena kubhinga ku tufunga phala ku mu longa, mba kubhinga kikalakalu kioso-kioso mu kilunga. Tua mesena kuila, jiphange joso a a batizala kiá, a kala athu a suina, a kalakala ni nguzu ioso phala kukuatekesa o kilunga!

‘JIHOVA UA-NDA KALA N’EIE’

20, 21. (a) Davidi ua lembalesa ihi kua Solomá? (b) Ihi i tu tena kuxikina?

20 Sobha Davidi ua lembalala mon’ê Solomá kuila, Jihova ueji kala nê kate kieji zubha ku tunga o thembulu. (1 Malunda 28:20) Sé phata, Solomá ua xinganeka mu izuelu ia tate, kehela o undenge ue ku mu fidisa kubhanga o sidivisu ia Nzambi. Mu veji dia kukala ni uôma, muene ua londekesa kusuina kua dikota. Ni ki kuatekesu kia Jihova, ua zubha kutunga o thembulu mu sambuadi dia mivu ni mbeji jisamanu.

21 Jihova ua kuatekesa Solomá. Muene ua-nda ku tu kuatekesa ue kubhanga o ikalakalu ietu, ki kale ku muiji, mba mu kilunga. (Izaia 41:10, 13) Tu xikina kuila, se tu londekesa kusuina mu sidivisu ietu kua Jihova, Muene ua-nda tu besoala lelu ni ku hádia. Mu kiki-phe, ‘suina . . . u kalakale’.

^ kax. 12 O kuila ua mesena jindunge ja lungu ni kiebhi ki u tena kusuua jimbambe mu sidivisu ia Nzambi? Tala o milongi: “Estabeleça Alvos Espirituais Que Glorifiquem Seu Criador”, mu A Sentinela de 15 de julho de 2004.