Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Londekesa o Ufiiele uê Kua Jihova

Londekesa o Ufiiele uê Kua Jihova

‘Jihova a kale bhu kaxi k’etu, n’eme n’eie, bhu kaxi ka mbutu iami ni mbutu iê, sé dizubhilu.’​—1 SAMUUELE 20:42.

MIMBU: 43, 31

1, 2. Mukonda diahi o ukamba ua Jonata ni Davidi, phangu iambote ia ufiiele?

NANGE Jonata ua diuana mu kumona o kusuína kua munzangala Davidi. Davidi ua jibhile o dizonda Ngoliia, iú ua bheka o “mútue ua mukua Fidíxia” kua Saulu, o Sobha ia Izalaiele, tat’â Jonata. (1 Samuuele 17:57) Jonata ka kexile ni phata kuila, Nzambi ua kexile ni Davidi. Mukonda dia kiki, tundé o kithangana kieniókio, Jonata ni Davidi a kituka makamba ambote. Ene a kanena kuila, eji di londekesa o ufiiele katé ku hádia ni hádia. (1 Samuuele 18:1-3) Jonata ua londekesa o ufiiele uê kua Davidi, katé ku ufuilu uê.

2 Sumbala Jihova ua solele Davidi phala kukala o sobha ia Izalaiele, mu veji dia kusola Jonata, maji né kiki, Jonata ua londekesa o ufiiele uê kua Davidi. Kioso Saúlu kia kexile mu sota Davidi phala ku mu jibha, Jonata ua thandanganhele ni kamba diê. Muéne uejidile kuila, Davidi ua di suekele mu ditutu dia Holesa. Mu kiki, muéne uai mu mu sota, phala ku mu suínisa phala kukolokota mu kudielela kua Jihova. Jonata ua tangela Davidi, uixi: “Ku kale ni uoma; kuma lukuaku lua tat’etu Saúlu lu ku lémbua muene, ki lua-nda kutena ku ku kuata. Hádia eie muene ua kà kala ku ungana ua kutumina Izalaiele, eme-phe ngà bhabhelela kó-kué; kifua mu ungana ué eme kadi.”​—1 Samuuele 23:16, 17.

3. Kiebhi o kima kia betele-o-kota ku muenhu ua Jonata, sumbala ua londekesa o ufiiele uê kua Davidi? Kiebhi ki tuejiia o kidi kiki? (Tala o foto ia dianga.)

3 Etu tua uabhela o athu a fiiele. Maji o kuila tua uabhela ngó Jonata mukonda dia kulondekesa o ufiiele uê kua Davidi? Kana. O kima kia betele-o-kota ku muenhu ua Jonata, o kulondekesa o ufiiele uê kua Nzambi. Mu kidi, kiki kiene o kima kia mu bhangesa kulondekesa o ufiiele uê kua Davidi, mu veji dia ku mu kuatela difuba, sumbala Davidi ua kituka sobha bhu kididi kiê. Jonata ua kuatekesa Davidi kudielela kua Jihova. O maiala iá, a kolokota mu kulondekesa o ufiiele uâ mudiâ, ni kua Jihova. Ene a kumbidila o kikanenu kia bhangele, kioso kia zuela: ‘Jihova a kale bhu kaxi k’etu, n’eme n’eie, bhu kaxi ka mbutu iami ni mbutu iê, sé dizubhilu.’​—1 Samuuele 20:42.

4. (a) Ihi ia-nda tu bhekela o kisangusangu kia kidi? (b) Ihi i tua-nda di longa mu milongi íii?

4 Etu tua tokala ué kulondekesa o ufiiele uetu ku muiji uetu, ku makamba metu, ni jiphange jetu mu kilunga. (1 Tesalonika 2:10, 11) Maji o kima kia beta-o-kota, o kulondekesa o ufiiele uetu kua Jihova. Muene ua tu bhana o muenhu! (Dijingunuinu 4:11) Kioso ki tu londekesa o ufiiele uetu kua muéne, tu kala ni kusanguluka kua kidi. Maji tuejiia kuila, tua tokala kulondekesa o ufiiele uetu kua Nzambi, katé muene ni mu ithangana ia bhonzo. Mu milongi íii, tua-nda mona kiebhi o phangu ia Jonata, i tena ku tu kuatekesa kukolokota mu ufiiele uetu kua Jihova, mu maukexilu a uana: (1) se tu mona kuila, o muthu ua tu kala ku pholo, ka fuamena ku mu xila, (2) se ku bhinga kusola o muthu u tua tokala ku mu londekesa o ufiiele, (3) se phange ka tu tendela kiambote, mba u tu talatala mu ukexilu ua iibha, (4) se ki bhonza kukumbidila o kikanenu kietu.

SE TU MONA KUILA O MUTHU UA TU KALA KU PHOLO, KA FUAMENA KU MU XILA

5. Mukonda diahi kia bhonzele phala o mundu ua Izalaiele, kulondekesa o ufiiele uâ kua Nzambi, kioso Saulu kiexile sobha?

5 Jonata ni mundu ua Izalaiele, akexile mu dibhana ni ibhidi ia dikota. Sobha Saúlu, tat’â Jonata, ua bhukumukine. Mukonda dia kiki, Jihova ua ditunu o ungana uê. (1 Samuuele 15:17-23) Maji Nzambi uehela hanji Saúlu kutumina mu mivu iavulu. Mu kiki, kia bhonzele phala o athu kulondekesa o ufiiele uâ kua Nzambi, mukonda o sobha ia solele phala ku xikama ku “kiandu kia Jihova,” ua kexile mu bhanga ima ia iibha.​—1 Malunda 29:23.

6. Ihi ilondekesa kuila, Jonata ua kolokota mu ufiiele uê kua Jihova?

6 Jonata ua kolokota mu ufiiele uê kua Jihova. Xinganeka o kima kia bhangele Jonata, mu kubhita kathangana kioso Saúlu kia mateka kuxibhakela Nzambi. (1 Samuuele 13:13, 14) Mu kithangana kieniókio, o masoladi akua Fidíxia eza ni 30.000 a makalu, phala kulúa ita ni Izalaiele. Saúlu ua kexile ngó ni 600 ja masoladi. Muene ngó ni Jonata akexile ni mauta. Maji Jonata ka kexile ni uôma. Muéne ua lembalala o izuelu ia polofeta Samuuele, kioso kiambe: ‘Jihova ka xikina kuxisa o mundu uê, mukonda dia dijina diê dikôla.’ (1 Samuuele 12:22) Jonata ua tangela o disoladi ni mukuá, uixi: “Kuma Jihova ki bhuala ki mu fudisa kubhulula mundu uê ni athu avulu mba kubhulula mundu uê ni athu atolo.” Mu kiki, muéne uai mu lua ni kibuka kia akua Fidíxia, kumoxi ni disoladi dia mukuá, anga a jibha-ku 20 a athu. Jonata ua dielele kua Jihova, mu kiki, Jihova ua mu besoala. Jihova ua bheka kitungutu kia ixi, kia bhangesa o akua Fidíxia kuteketa ni uôma. Mu kusuluka, ene a mateka kulúa ni ku dijibha mudiâ. Mu kiki, o akua Izalaiele a tolola akua Fidíxia.​—1 Samuuele 13:5, 15, 22; 14:1, 2, 6, 14, 15, 20.

7. Kiebhi Jonata kia talatala tat’ê?

7 Sumbala Saúlu ua kolokota mu ku xibhaka Jihova, maji né kiki, Jonata ua suluka mu kubelesela tat’ê. Mu kifika, ene ai mu lua ita kumoxi, phala kubhulula o mundu ua Jihova.​—1 Samuuele 31:1, 2.

8, 9. Kiebhi ki tu londekesa o ufiiele uetu kua Nzambi, kioso ki tu xila o athu ala ku pholo?

8 Kala kia bhangele Jonata, etu ué tu tena kulondekesa o ufiiele uetu kua Jihova, mu kubelesela o jinguvulu mu ixi mu tua tungu. Jihova uehela “o maungana” iá kutumina. Muéne u kingila kuila, tu a xila. (Tanga Loma 13:1, 2.) Mukonda dia kiki, tua tokala kuxila o jinguvulu, né muene se tu mona kuila, ki athu a kidi mba ka fuamena ku a xila. Mu kidi, tua tokala kuxila o athu oso a a bhana o ungana kua Jihova.​—1 Kolindo 11:3; Jihebeleu 13:17.

Tu londekesa o ufiiele uetu kua Jihova, se tu talatala kiambote kaza dietu, né muene se ka mu bheza Jihova (Tala o kaxi 9)

9 Phange Olga, ua tungu mu ixi ia América do Sul, ua londekesa o ufiiele uê kua Jihova, mu kubelesela o muadi uê, sumbala o muadi uê ua kexile ku mu talatala kia iibha. [1] (Tala ku disukilu dia milongi.) Saí ithangana, muadi uê ka kexile mu zuela ni muéne. Mu ithangana ia mukuá, ua kexile mu mu zuela ima ia iibha, mukonda dia kukala Mbangi ia Jihova. Muéne ua mu ambela kuila, ueji mu senga, maji ueji kuambata o tuana. Maji Olga ka ‘vutula phulu mu phulu.’ Muéne ua bhange ioso phala kukala muhatu uambote. Muéne ua kexile ku mu lambela o kudia, ku mu sukuila o izuatu, ni kukuatekesa o athu amukuá a tokala ku muiji uê. (Loma 12:17) Saí ithangana, muéne ua kexile múia mu kunda o muiji uê ni makamba mê, kumoxi ni muéne. Mu kifika, kioso kia kexile kuia mu funda tat’ê mu mbanza ia mukuá, muéne ua sokejeka o ima ioso ia bhingile phala kuenda o njila. Mu kithangana kia kufunda, muéne ka bokona mu ngeleja, maji ua mu kingila bhu kanga. Mu kubhita mivu iavulu, o munumi’â Olga ua mateka ku mu talatala kiambote, mukonda dia muanhu ni kuxila kua kexile ku mu londekesa. Lelu, muéne u mu suínisa kuia mu iônge, anga u mu bheka mu iônge. Saí ithangana, muéne uia ué mu iônge.​—1 Phetele 3:1.

SE KU BHINGA KUSOLA O MUTHU U TUA TOKALA KU MU LONDEKESA O UFIIELE

10. Ihi ia kuatekesa Jonata kusola o muthu ua fuamene ku mu londekesa o ufiiele?

10 Kioso Saúlu kiambe kuila, ueji jibha Davidi, iá exile maka a dikota phala Jonata, mukonda muéne ua tokalele kusola. Muéne ua mesenene kulondekesa o ufiiele uê kua tat’ê, maji ua mesenene ué kulondekesa o ufiiele uê kua Davidi. Jonata uejidile kuila, Nzambi ka kexile ni Saúlu, maji ua kexile ni Davidi. Mukonda dia kiki, muéne ua solo kulondekesa o ufiiele uê kua Davidi. Muéne ua dimuna Davidi phala ku di sueka, anga u zuela ué kua Saúlu kuila ka tokala kujibha Davidi.​—Tanga 1 Samuuele 19:1-6.

11, 12. Kiebhi o henda ietu kua Nzambi, i tu kuatekesa ku mu londekesa o ufiiele?

11 Phange Alice, ua tungu mu ixi ia Austrália, ua tokalele kusola o muthu ua fuamene ku mu londekesa o ufiiele. Kioso kia kexile mu di longa o Bibidia, muéne ua tangela o muiji uê, ia lungu ni ima ia kexile mu di longa. Muéne ua a tangela ué kuila, keji bhanga dingi o fesa ia Natale kumoxi ni ene, anga u a jimbuluila ué o kima kia kexile ku mu fidisa kubhanga o fesa íii. Ku dimatekenu, o jindandu jê a divuile kia iibha, akexile ni njinda. Ene a divu kuma, Alice ka kexile dingi mu ku a suua. Mu kusuluka, manh’â uambe kuila, ka mesenene dingi ku mu mona. Alice uambe: “Nga diuana. Nga divu kia iibha, mukonda nga zolele kiavulu o muiji uami. Maji né kiki, nga mono kuila, nga tokalele ku ta Jihova ni Mon’ê ku pholo. Mu kiki, nga di batizala mu kiônge kia ilunga kia kaiela.”​—Matesu 10:37.

12 Ki tu tokala kuehela kuila, o kibuka kia jijoko, ni xikola, ni ixi ietu, i tuamena ku muenhu uetu, mukonda o ufiiele uetu kua Jihova ua beta-o-kota. Mu kifika, Henry ua uabhele ku jokala ni kibuka kia jikoleka jê ja xikola, phala kutambula kikoué mu dijina dia xikola. Kuma ua kexile mu jokala mu sukilu joso ja semana, muéne ka kexile ni thembu phala kuia mu boka mba mu iônge. Henry uambe kuila, o ufiiele uê bhu xikola ua betele-o-kota, kua Nzambi ndenge. Mu kiki, muéne ua solo kuxisa o jijoko bhu xikola.​—Matesu 6:33.

13. Kiebhi o ufiiele uetu kua Nzambi, u tena ku tu kuatekesa kudibhana ni maka a moneka ku muiji?

13 Saí ithangana, ki bhonza kulondekesa o ufiiele uetu ku athu avulu ku muiji mu veji imoxi. Mu kifika, Ken u zuela: “Nga mesenene ku kunda mam’etu mu ithangana ioso, mukonda muéne ua kukile kiá. Nga mesenene ué kuila, mu ithangana ni ithangana, muéne u bhita izuua bhu bhata diami. Maji mam’etu ni muhatu’ami ka kexile mu dibhana kiambote.” Muéne u suluka: “Ki ngejidile kiebhi ki ngeji bhanga o mbote ku muthu umoxi, sé kuluualesa o muthu ua mukuá.” Ken ua xinganeka mu milongi ia Bibidia, anga u mona kuila, mu kithangana kieniókio, muéne ua tokalele kubhanga o kima kia mesenene o muhatu’ê, ni ku mu londekesa o ufiiele. Mu kiki, muéne ua soto ndunge ia sangulukisa o muhatu’ê. Mu kusuluka, muéne ua jimbuluila muhatu’ê, o valolo ia ku dibhana kiambote ni manh’ê. Muéne ua jimbuluila ué manh’ê, se mukonda diahi muéne ua tokalele kuxila o muhatu’ê.​—Tanga Dimatekenu 2:24; 1 Kolindo 13:4, 5.

SE PHANGE KA TU TENDELA KIAMBOTE, MBA U TU TALATALA MU UKEXILU UA IIBHA

14. Kiebhi Saúlu kia talatala Jonata?

14 Tu tena ué kulondekesa o ufiiele uetu kua Jihova, se phange ua tu kala ku pholo u tu talatala kia iibha. Nzambi muene ua solele Sobha Saúlu, maji né kiki, muéne ua talatala mon’ê mu ukexilu ua iibha. Muéne kejidile se mukonda diahi Jonata ua zolele Davidi. Mu kiki, kioso Jonata kia fikisa kukuatekesa Davidi, Saúlu ua kexile ni njinda iavulu. Mukonda dia kiki, muéne ua mu kuatesa jisonhi bhu kaxi ka athu. Maji né kiki, Jonata ua kolokota mu kuxila tat’ê. Mu kithangana kieniókio, muéne ua londekesa o ufiiele uê kua Jihova ni Davidi, a mu solele kua Nzambi phala kubhingana ku ungana mu Izalaiele.​—1 Samuuele 20:30-41.

15. Se phange u tu talatala kia iibha, ihi i tua tokala o kubhanga?

15 Lelu, o jiphange ala ku pholo mu kilunga, a bhanga ioso phala kutalatala kiambote o athu oso. Maji o jiphange jiji, akua ituxi. Mukonda dia kiki, nange kia bhonza ku tendela o ima i tu bhanga. (1 Samuuele 1:13-17) Mu kiki, se a kamba ku tendela o kima ki tua bhange, tua tokala kukolokota mu ufiiele uetu kua Jihova.

SE KI BHONZA KUKUMBIDILA O KIKANENU KIETU

16. Mu ithangana iebhi mu tua tokala kulondekesa o ufiiele uetu kua Nzambi, ni ku dituna o luímbi?

16 Saúlu ka mesenene kuila, Davidi u bhingana ku ungana. Muéne ua mesenene kuila, Jonata muene u bhingana ku ungana. (1 Samuuele 20:31) Maji Jonata ua zolele Jihova, mukonda dia kiki, muéne ua kolokota mu ufiiele uê kua Jihova. Mu kiki, mu veji dia Jonata kukala ni luímbi, muéne ua bhange ukamba ni Davidi, anga u kumbidila o kikanenu kia mu bhangele. Tu mona kuila, o muthu u zola Jihova ni ku mu londekesa o ufiiele, ‘se ua loka kiá, ka lunguluka dingi bhu dimi, né ua di fumbu.’ (Jisálamu 15:4) Kuma tua zolo Nzambi, tua-nda kumbidila o ikanenu ietu. Mu kifika, se tu kanena kubhanga kikalakalu phala muthu, tua tokala kubhanga o kima ki tua kanena, né muéne se kibhonza ku kibhanga. Se tu dibhana ni maka mu ukaza, tua tokala kulondekesa o henda ietu kua Jihova, mu kukolokota mu ufiiele uetu kua kaza dietu.​—Tanga Malakiia 2:13-16.

Se tu kanena kubhanga kikalakalu, tua tokala kubhanga o kima ki tua kanena, mukonda tua mesena kulondekesa o ufiiele uetu kua Nzambi (Tala o kaxi 16)

17. Mbote iebhi i ua katula mu milongi íii?

17 Tua mesena kukaiela o phangu ia Jonata, mu kukolokota kulondekesa o ufiiele uetu kua Jihova, né muéne mu ithangana ia bhonzo. Mu kiki, tu kolokote kulondekesa o ufiiele uetu ku jiphange jetu, né muene kioso kia tu bhanga kima kia iibha. Se tu bhanga kiki, tua-nda sangulukisa o muxima ua Jihova. (Jisabhu 27:11) Tu tena kudielela kuila, muéne ua-nda tu langa, ni kubhanga o kima kia beta-o-kota phala etu, mu ithangana ioso. Mu milongi ia-nda kaiela, tua-nda mona o kima ki tu tena ku di longa mu phangu ia athu a fiiele a tungile mu izuua ia Davidi, ni phangu ia athu a mukuá a kambele o ufiiele.

^ [1] (kaxi 9) Saí majina a a lungulula.