1. Kifwa kyebhi kya Jezú ki twa wabhela dingi? Jimbulula.

KIFWA kya Jezú ki twa wabhela dingi, o uhete wê wa kutendela o maka u tu di bhana na-u mukonda dya kukamba o kuyuka. Kyoso kyexile mu ixi, Jezú wa kexile ni uhete wa ‘kusanguluka kumoxi ni yó a sangulukile’ ni ‘kudila ni yó akexile mu dila.’ (Loma 12:15) Mu kifika, kyoso 70 a maxibulu kya vutuka ni kisangu-sangu kyavulu mukonda dya kikalakalu kyâ kya kuboka, Jezú wa ‘sanguluka kyavulu bhu kaxi ka nzumbi ikôla.’ (Luka 10:17-21) Ku mbandu yengi, kyoso Jezú kya mono o kuluwala kwa jiphange ja kazola ja Lázalu mukonda dya kufwa kwê, Jezú ‘wa kumbu ku muxima wê, malamba a mu kwata.’—Nzwá 11:33.

2. Ihi ya kwatekesa Jezú kuxinganeka o athu?

² Sumbala Jezú wexile diyala dya yuka, mwene wa lendukila, wa kwatela henda ku athu a kambele o kuyuka. Ihi ya mu kwatekesa kulondekesa o kidifwa kiki? O kima kya beta kota kya kwatekesa Jezú kubhanga kiki, o kuzola o athu. Kala ki twa mono mu milongi ya tundu-mu, mwene ‘wa betele kota mu kuwabhela o an’athu.’ (Jisa. 8:31) O henda yê ku athu ya mu kwatekesa kutendela kyambote o ibanzelu yâ. Poxolo Nzwá wa jimbulula: ‘Mwène wejidile kyambote yoso yexile mu xinganeka muthu ni muthu.’ (Nzwá 2:25) Jezú wexile mu kwatela henda ya dikota ku akwá. O athu exile mu mona o henda yê kwa ene, kyenyiki, exile mu kwívwa o njimbu ya Utuminu. Kyoso ki tuya ni kulondekesa o henda ya difu kiki ku athu, twa-nda tena kukwatekesa dingi yó u twene mu a bokela.—2 Tim. 4:5.

3-4. (a) Se tu kwatela henda ku akwetu, kyebhi ki twa-nda tala o ukunji wetu? (b) Ihi i twa-nda dilonga mu milongi yiyi?

³ Poxolo Phawulu wejidile kwila, wa tokalele kuboka. Etu we twa kijiya. (1 Kol. 9:16) Maji se tu kala ni ukexilu wa kulondekesa  henda ni kuxinganeka akwetu, ki twa-nda mona o ukunji wetu kala kima ngó ki twa bhingi kubhanga, kana. O henda ni kuxinganeka akwetu kwa-nda tu bhangesa kuboka, mukonda tu suwa o athu, twa mesena ku a kwatekesa. Etu twejiya kwila, “o kubhana kota mu kuzediwisa, o kutambula ndenge.” (Ika. 20:35) Kyoso ki tu boka ni kixinganeku kya kukwatekesa akwetu, tu sanguluka dingi mu ukunji.

⁴ Mu milongi yiyi, twa-nda dilonga kyebhi ki tu tena kulondekesa henda ni kuxinganeka akwetu mu ukunji. Twa-nda dyanga kumona ihi i tu tena kudilonga ni ukexilu wa Jezú wa kutalatala o athu. Kupholo twa-nda dilonga mawukexilu awana mu tu tena kukayela o phangu yê.—1 Phe. 2:21.

5-6. (a) Jezú wa xinganeka a nanyi? (b) Mukonda dyahi Jezú wa kwatela henda ya athu a kexile mu bokela, kala kya ki kanena mu divulu dya Izaya 61:1, 2?

⁵ Tala ngó kyebhi Jezú kya londekesa o ukexilu wa kukwatela henda ni kuxinganeka akwâ. Sayi kizuwa, Jezú ni maxibulu mê a tohokele mukonda a bokele o njimbu yambote sé kunyoha. “Ni kithangana ngó kya kúdya ka ki mono.” Kyenyiki, Jezú wambata maxibulu mê “ku kididi kya ubheka ku mukáwu.” Wa ambela: “tu nyohe-ku bhwófele.” Maji-phe, o mundu wayi ni lusolo mu kididi kwa kexile muya Jezú ni maxibulu mê. Kyoso Jezú kya bhixila-ku, yu wa sange o mundu, wa divu kyebhi? ihi ya bhange? Mwene “anga u a kwatela henda, * kuma [edile] kala jimbudi ja kambe mubhidi. Anga u kwata ku a longa ima yavulu.”—Marku 6:30-34.

⁶ Mukonda dyahi Jezú wa kwatela henda mba wevu o ndolo ya athu yá? Mwene wa mono kwila, o athu yá ‘edile kala jimbudi ja kambe mubhidi.’ Nange Jezú wa mono kwila, bhu kaxi ka athu bhwexile jingadyama, a bhingile kukalakala kyavulu phala kudikila o miji yâ. Amukwa nange a luwalele mukonda dya kufunda ndandu ya kazola. Se kyene kya kexile mu bhita, Jezú wa tenene kutendela o ibhindamu yâ. Kala ki twa mono mu milongi ya tundu-mu,  Jezú wa dibhana we ni ibhidi yiyi ku mwenyu wê. Jezú wejidile o ndolo ya akwâ, mu kiki mwene wa divu kwila, wa tokalele ku a tudila o njimbu yeji ku a ximbakatesa.—Tanga Izaya 61:1, 2.

7. Kyebhi ki tu tena kukayela o phangu ya Jezú?

⁷ O phangu ya Jezú i tu longa ihi? Kala kya bhiti ni Jezú, etu we twala bhu kaxi ka athu “edi kala jimbudi ja kambe mubhidi.” Ene a mu di bhana ni ibhidi yavulu. Etu twala ni kima kya bhindamena ene—o njimbu ya Utuminu. (Dij. 14:6) Kyenyiki, etu tu kayela o Mesene yetu, tu boka o njimbu yambote mukonda tu ‘kwatela henda ya ngadyama ni muthu wa bhondalala.’ (Jisá. 72:13) Etu twala ni henda ya athu, twa mesena kubhanga kima phala ku a kwatekesa.

8. Mu ukexilu webhi u tu tena kuxinganeka akwetu mu ukunji? Bhana phangu.

⁸ Ihi i tena ku tu kwatekesa kukwatela henda ni kuxinganeka yó u twene mu a bokela? Etu twa bhingi kuxinganeka kyebhi kya mu banza ni kyebhi kya mu divwa o athu u tu sanga mu ukunji, mu kusuluka twa bhingi ku a talatala kala ki tweji mesena ku tu talatala se twa kexile bhu kididi kyâ. * (Mat. 7:12) Tu tena kubhanga kiki mu mawukexilu awana. Kya dyanga, xinganeka mu ibhindamu ya muthu ni muthu. Tu tena kusokesa o kikalakalu kya kuboka o njimbu yambote ni kikwatekesu kyene mu bhana o dotolo ku jihaxi. O dotolo yambote yejiya kwila, kala haxi wala ni ibhindamu yê. Mwene u bhanga ibhwidisu anga wívwa kyambote kyoso o haxi kyaya ni kujimbulula o jindolo jê. Mu veji dya kubhana o milongo ya dyanga o kuxinganeka, nange mwene u katula kithangana phala kutonginina kyambote o haxi, kyene kyuwa kya mu bhana o milongo ya tokala. Kyene kimoxi we n’etu, ki tu tokala kukayela ngó ndunge imoxi phala kuzwela ni athu oso u tu sanga mu ukunji. Mu veji dya kiki, twa tokala kusota kutendela o ima ya mu bhita ni ixinganeku ya muthu ni muthu.

9. Kibanzelu kyahi ki twa tokala kukatula mu kixinganeku kyetu? Jimbulula.

⁹ Kyoso ki u sanga muthu mu ukunji kana kubanza kwila, eye wejiya o ima ya mu bhita ni mwene, o milongi ya xikina, ni ihi i mu bhangesa ku i xikina. (Jisa. 18:13) Bhanga ibhwidisu ni uhete phala kwijiya kima kya lungu ni muthu ni mu milongi i xikina mwene. (Jisa. 20:5) Se ki kima kya yibha ku dyembu dyê, mu bhange ibhwidisu ya lungu ni salu, mwiji, musoso wa lungu ni mwenyu wê, ni ixinganeku yê. Kyoso ki tu bhanga ibhwidisu ku athu, kifwa twa mu a ehela ku tu tangela se mukonda dyahi ene a bhindamena o njimbu yambote. Kyoso ki twiza mu kwijiya o ibhindamu yâ, tu tena ku a kwatela henda ni kuxinganeka kima kya bhindamena anga tu a bhana o kikwatekesu kya bhingi kala kya bhangele Jezú.—Sokesa ni 1 Kolindu 9:19-23.

10-11. Webhi o ukexilu wa mukwá u tu tena kuxinganeka akwetu kala ki zwela 2 Kolindo 4:7, 8? Bhana phangu.

 ¹⁰ Kayadi, sota kuxinganeka webhi o ukexilu wa mwenyu wâ. Sayi ithangana tu tena kutendela o maka mâ. Etu we tu di bhana ni maka mukonda etwenyoso tu akwa ituxi. (1 Kol. 10:13) Etu twejiya kwila o mwenyu ku mundu yú u tena kubhonza kyavulu. Etu tu kolokota ngó ni kikwatekesu kya Jihova. (Tanga 2 Kolindu 4:7, 8.) Xinganeka ku athu yó kála ni ukamba wambote ni Jihova. Kukala ku mundu yú sé o kikwatekesu kyê ku tena bhonza kyavulu phala ene. Kala Jezú tu a kwatela henda, twa mesena ku a tudila o njimbu ya kubhanduluka.”—Iza. 52:7.

¹¹ Xinganeka mu phangu ya phange Seluju. Ande dya kudilonga o kidi, Seluju wexile mukwa jisonyi. Kwa mu bhonzele kuzwela ni athu. Mu kubhita kithangana, mwene wa xikina kudilonga o Bibidya. Seluju wambe: “Kyoso ki ngayi ni kudilonga o Bibidya, nga dilongo kwila, o Jikidistá a tokala kutangela akwá o ima ya mu dilonga. Mu kidi eme nga fikile kwila nuka ngeji bhanga kiki.” Mwene wa xinganeka kwa yó a kambe kwijiya o kidi. Wa nono kwila o mwenyu wâ wa bhonzo kyavulu, mukonda kejiya Jihova. Mwene wambe: “O ima ya ubhe i ngexile mu dilonga ya ngi bhekela kisangu-sangu kya dikota ni kutululuka kwa muxima. Ngejidile kwila akwetu a bhingile we kudilonga o kidi kiki.” Kyoso kya di bandekesa o henda ya Seluju, mwene wa mono kwila wa kexile dingi ni nguzu ya kuboka. Seluju wambe dingi: “Eme nga diwana, mukonda kuzwela ya lungu ni Bibidya ni akwetu, kwa ngi kwatekesa kuzubha o jisonyi.” Kuzwela we ni akwetu ya lungu ni ixikanu yami, kwa kolesa dingi o kixikanu kyami.” *

12-13. Mukonda dyahi twa bhingi kukala ni mwanyu wa athu u twene mu longa mu ukunji? Bhana phangu.

¹² Katatu, kala ni mwanyu wa yó u wa mu longa. Lembalala kwila, nange ene kejiya o kidi kya Bibidya ki twejiya kyambote. Ku mbandu yengi, avulu a zolo o ixikanu yâ ni muxima woso. Ene nange a divwa kwila, o ngeleja yâ kima kya beta kota, ya a zukamesa dingi ku  jindandu jâ, ku ijila yâ ni ku jivizinyu jâ mu dyembu. Kyebhi ki tu tena ku a kwatekesa?

¹³ Xinganeka mu kifika kiki: Sayi mulonde wa kuka kyá, wa bhingi ku u bhinganesa. Kyoso kyaya ni kutunga o mulonde wa ubhe, o athu a-nda kwendela hanji mu mulonde wokulu. Kyoso o mulonde wa ubhe ki wa-nda kala kyá polondo, o wokulu a tena ku u bula. Kyene we kimoxi, ande dya kuswinisa muthu phala kuxisa o ixikanu yê “yokulu,” twa bhingi ku mu kwatekesa phala n’eza mu ku wabhela ni kuzola o kidi kya “ubhe,”—Kifwa o milongi ya Bibidya ya kambele kwijiya, kyoso ki twa mateka kudilonga na-u. Kyene kyuwa kya-nda kala polondo phala kuxisa o ixikanu yâ yokulu. Kubhinga kithangana phala kukwatekesa o muthu kulungulula kiki o ubanzelu wê.—Loma 12:2.

14-15. Kyebhi ki tu tena kukwatekesa o athu yó kejiya ima yavulu mba kejiya kima kya lungu ni kidyelelu kya mwenyu wa kalela-ku mu palayízu mu ixi? Bhana phangu.

¹⁴ Se tu kala ni mwanyu mu ukunji wetu ki twa-nda kingila kwila o athu a tendela mba a xikina o kidi kya Bibidya mu veji ya dyanga. Mu veji dya kiki, o henda i tu bhangesa kwa kwatekesa kuxinganeka mu ima yamba o Bibidya ni kamwanu-kamwanu. Mu kifika, kyebhi ki weji xinganeka ni muthu ya lungu ni kidyelelu kya mwenyu wa kalelaku mu palayízu mu ixi. Avulu ejiya bhofele mba kejiya kima kya lungu ni milongi yiyi. Ene nange a tena kuxikina kwila kyoso o muthu kya fwa kya tena dingi kuvutuka ku mwenyu. Mba nange ene a tena kuxinganeka kwila athu oso ambote aya ku dyulu. Kyebhi ki tu tena ku a kwatekesa?

¹⁵ Tala o ndunge yene mu kayela phange phala kukwatekesa o athu kutendela o kidyelelu kya mwenyu wa kalelaku mu ixi. Kya dyanga, mwene u tanga Dimatekenu 1:28. Mu kusuluka, mwene wibhwidisa o mukwa dibhata: Kwebhi ni ukexilu webhi wa mwenyu wa mesenene Nzambi phala o mwiji mu ixi? Avulu a tambwijila, “Mwene wa mesenene kwila tu kala ni mwenyu wa zediwa mu ixi.” Mu kusuluka mwene u tanga Izaya 55:11 anga u mwibhwidisa: O kwila o vondadi ya Nzambi ya lunguluka? Mu veji javulu o mukwa dibhata wa-nda tambwijila, kana. Mu kusuka-ku o phange u tanga o Sálamu 37:10, 11 anga u mwibhwidisa: Kyebhi kya-nda kala o mwenyu wa athu ku hádya? Mu kukalakala kiki ni Bibidya mwene wene mu kwatekesa athu avulu kutendela kwila Nzambi wa mesena hanji kwila o athu ambote a kala ni mwenyu wa kalelaku mu Palayízu mu ixi.

16-17. Mu kubanza mu divulu dya Jisabhu 3:27, ihi i tu tena kubhanga phala kuxinganeka akwetu? Bhana phangu.

¹⁶ Kawana, xinganeka ihi i u tena kubhanga phala kulondekesa kwila wa suwu o athu. O kwila twene muya mu inzu ya mukwa dibhata mu ola ki i tokala phala mwene? Tu tena kubhinga muloloki ni kukala polondo phala kuvutuka mu kithangana kya tokala. Abha se o mukwa dibhata u bhinga kikwatekesu mu ka kikalakalu kubhata? O se kukala muthu ka tena kutunda bhu kanga mukonda wa mu kata mba wa  kuka kyavulu u bhinga kima? Mu ithangana yiyi tu tena kukala polondo phala kukwatekesa o muthu.—Tanga Jisabhu 3:27.

¹⁷ Sayi phange wa ditundu kyambote mu kubhanga kima kyedile kala ki kyala ni valolo. O henda ya mu bhangesa kutumikisa mukanda ku mwiji wa fundu o mona. Mu mukanda wa tumikisa mwexile jivelusu ja Bibidya ji swinisa. Kyebhi kya divu o mwiji mukonda dya mukanda? O muhatu wa fundu wa soneka: “Mazá o kizuwa ki kya ngi bhiti kyambote. O mukanda wé wa tu kwatekesa kyavulu. Twa ku sakidila mukonda dya mukanda wé, wa tu swinisa kyavulu. Maza, nange o mukanda wé nga u tange mu 20 a ji veji ndenge. Eme nga diwane mukonda dya henda yé, mu ku tu suwa ni kyebhi ki wa tu swinisa bhu kaxi ka mukanda yú. Twa ku sakidila mu kujimbulula o henda yé bhu kaxi ka kamukanda kaka.” Sé phata, tu tena kuditunda kyambote kyoso ki tu dita mu kidi kya yó a mu bhita ni ibhidi ni kubhanga kima phala ku a kwatekesa.

18. Kala ki londekesa o divulu dya 1 Kolindu 3:6, 7, ihi i twa bhingi kulembalala mu ukunji ni mukonda dyahi?

¹⁸ Mu kidi, etu twa mesena kusuluka ni kutala kyambote o kikalakalu kyetu kya ukunji. Etu we tu bhanga mbandu mu kikalakalu kya kukwatekesa o athu kwijiya Nzambi, maji kyetu-ku twa mu bhanga o kikalakalu kya beta kota. (Tanga 1 Kolindu 3:6, 7.) Jihova mwene u bhangesa o athu ku mu zukama. (Nzwá 6:44) O ukexilu wa muxima wa muthu, wene wa-nda bhangesa o muthu kuxikina mba kudituna o njimbu yambote. (Mat. 13:4-8) Lembalala kwila, athu avulu ka xikina o njimbu ya Jezú, sumbala mwène wexile o Mesene ya betele-o-kota wexile mu ngôngo! Kyenyiki-phe, ki twa tokala kuluwala se athu avulu a dituna kwívwa o njimbu yetu.

19. Mbote yebhi i tu katula mu kuxinganeka akwetu mu ukunji wetu?

¹⁹ Se tu kwatela henda ni kwívwa o ndolo ya akwetu mu ukunji, twa-nda ditunda kyambote. Twa-nda wabhela dingi o kikalakalu kyetu kya kuboka. Twa-nda mona o kisangusangu kijila mu kubhana. Oso “a fwamena o mwenyu ki wabhwa” a-nda xikina o njimbu yambote, sé kubhana jihonda. (Ika. 13:48) Kyenyiki-phe, “bhwoso bhu tu mwena o kithangana, tu bhangyenu mbote athu oso.” (Nga. 6:10) Se kyene ki tu bhanga, twa-nda mona o kusanguluka kwijila mu kubhana o fuma kwa Tat’etu ya dyulu.—Mat. 5:16.