Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA 38

Minzangala—Mwamesena Kwila o Mwenyu Wenu Ukala Kyebhi?

Minzangala—Mwamesena Kwila o Mwenyu Wenu Ukala Kyebhi?

“O kutongoloka kua-nda ku ku kondejeka muene.”—JISA. 2:11.

MWIMBU 135 Dimuka Mon’ami

ITWANDADILONGA a

1. Kibhidi kyebhi kyadibhanene nakyu Jowaji, Uziya ni Joziya?

 XINGANEKA kyebhi kiweji divwa se akusolele kala sobha ya mundu wa Nzambi mu undenge we mba mu kitala kya kikumbi! Kyebhi kiweji kalakala ni ungana yu? O Bibidya izwela yalungu ni minzangala yavulu exile jisobha mu mbanza ya Judá. Mu kifika Jowaji wakituka sobha kyoso kyexile ni 7 dya mivu, Uziya mu kitala kya 16, ni Joziya kyoso kyexile ni 8 dya mivu. Nange kiki kyabhonzele kyavulu! Sumbala kyabhonzele, Jihova ni athu akamukwa a akwatekesa kutolola o ibhidi ni kubhanga ima yavulu yambote.

2. Mukonda dyahi kima kyambote kudilonga o phangu ya Jowaji, Uziya ni Joziya?

2 Kidi kwila etu ki tujisobha mba jimvwale, maji tutena kukatula mbote ku musoso wa Jowaji, Uziya ni Joziya. Ene abhangele ima yavulu yambote, maji sayi ithangana alwezele we. Bhukaxi ka phangu ya, twandamona mukonda dyahi twabhingi kusola makamba ambote, kusuluka mu kukala athu alenduka ni kuzukama dingi kwa Jihova.

SOLA MAKAMBA AMBOTE

Tutena kukayela o phangu ya Jowaji mu kubhana matwi ku itendelesu ya makamba ambote (Tala ojikaxi 3, 7) c

3. Kyebhi Joyada kya kwatekesa Sobha Jowaji kusola ni unjimu?

3 Kayela o ukexilu wakusola ni unjimu wa Jowaji. Mu unzangala we, Sobha Jowaji wasolo ni unjimu. Mwene kexile dingi ni tata, kyenyiki wakayela o itendelesu ya mukunji wadikota wa fiyele, Joyada. O mukunji yu wasase Jowaji kala mon’e. Mukonda dya phangu yambote ya Joyada, Jowaji wasolo kusidivila Jihova yu wakwatekesa o mundu kubhanga we kiki. Jowaji kate mwene wabhange yoso phala o tembulu ya Jihova a itungulule.—2 Mal. 24:​1, 2, 4, 13, 14.

4. Kyoso kituzola Jihova ni kubelesela o itumu ye, mbote yebhi itukatula? (Jisabhu 2:​1, 10-12)

4 Se o jitata je mba muthu wengi wamukulonga yalungu ni Jihova ni itumu ye, ejiyakyu kwila yu ujitu wadikota phala eye. (Tanga Jisabhu 2:​1, 10-12.) O jitata je atena ku kulonga mu maukexilu avulu. Tala kyebhi o tata ya phang’yetu yamuhatu amwixana Katya kya mukwatekesa kusola ni unjimu. Izuwa yoso kyoso kyexile mu muxinjikila ku xikola, ene exile muzwela yalungu ni velusu ya kizuwa kyenyokyo. Katya wambe: “O ima itwexile muzwela yexile mungikwatekesa kudibhana ni ibhidi ya kizuwa kyenyokyo.” Nange o jitata je akubhana itendelesu bhukaxi ka Bibidya, maji eye nange umona kwila o itendelesu yiyi ki yamukwehela kubhanga o ima iwawabhela. Mu kyenyiki ihi itena kukukwatekesa ku ibelesela? Sayi phange ya muhatu amwixana Anastasia, wambe kwila o jitata je ithangana yoso exile mu mujimbulwila se mukonda dyahi exile mu mubhana itendelesu mba ijila. Mwene wambe: “Kiki kyexile mu ngikwatekesa kutendela kwila ene kexile mungibhana o itendelesu yoyo phala kungifididsa, maji phala kulondekesa kwila angizolo ni kungilanga.”

5. O wendelu we utena kubhangesa o jitata je ni Jihova kudivwa kyebhi? (Jisabhu 22:6; 23:​15, 24, 25)

5 O jitata je anda sanguluka kyavulu se ubelesela o itendelesu ya Bibidya yene mukubhana. O kyabeta dingi kota, Jihova wanda sanguluka anga o ukamba we ni mwene wanda kola dingi. (Tanga Jisabhu 22:6; 23:​15, 24, 25.) Se phata kwila, o kwijiya o kidi kiki, kitena ku kuswinisa kukayela o phangu ya Jowaji kyoso kyexile munzangala.

6. Kyoso Joyada kyafu, Jowaji wamateka kubhana matwi ku itendelesu ya nanyi, ni ihi yabhiti? (2 Malunda 24:​17, 18)

6 Dilonge ni ima yayibha yabhange Jowaji. Kyoso Joyada kyafu, Jowaji wamateka kudilunga ni athu ayibha. (Tanga 2 Malunda 24:​17, 18.) Mwene wasolo kukayela o itendelesu ya ilamba ya Judá, a kambele kuzola Jihova. Nange eye uxikina kwila Jowaji katokalele kubhanga ukamba ni athu enya. (Jisa. 1:10) Muveji dya kiki ka londekesa unjimu, yu wasolo kubhana matwi ku itendelesu ya makamba me. Kyoso o mona a sekaji’e, Zakadiya, kyafikisa kumukwatekesa kweha o njila yayibha, Jowaji watumina kumujibha. (2 Mal. 24:​20, 21; Mat. 23:35) Kiki kyexile kima kyayibha kinene! Jowaji wamateka kyambote, maji mukusuluka walungulukila o kidi yu wakituka kijibhanganga. Mukusukaku amujibha ku jiselevende je. (2 Mal. 24:​22-25) Mwene kejidibhana ni ibhidi yoso yiyi, se wasulukile mu kubhana matwi kwa Jihova ni kwa yo amuzolele! Ihi iwadilongo ku phangu ya Jowaji?

7. Ananyi uwatokala kwasola kala makamba me? (Tala we ofoto.)

7 Kima kimoxi kitutena kudilonga ku ima yayibha yabhange Jowaji, ya kwila, twabhingi kubhanga ukamba ni athu atuswinisa kubhanga ima yambote —makamba azolo Jihova, amesena kumusangulukisa. O makamba metu atena kukala athu a itala ki idifu. Lembalala kwila Jowaji wexile munzangala hanji, maji o kamba dye Joyada wexile mwadyakime kya. Yalungu ni makamba me, dibhwidise: ‘O kwila ene angikwatekesa kukolesa o kixikanu kyami kwa Jihova? Ene angiswinisa kubelesela o itumu ya Bibidya? Ene azwela yalungu ni Jihova ni ilongesu ya Bibidya? Ene axila o itumu ya Nzambi? Ene angitangela ngo o ima ingawabhela kwivwa, inga alondekesa we kuswina mu kungibhana itendelesu se kwabhingi?’ (Jisa. 27:​5, 6, 17) Mu kidi, se o makamba me kazolo Jihova, eye ki wa abhindamena. Maji se wala ni makamba azolo Jihova, dikwatenene ku makamba enya—mukonda ene anda kukwatekesa ithangana yoso!—Jisa. 13:20.

8. Se eye wene mukalakala ni jifalamenda ja kudizwelesa mu internete, ihi iwatokala kuxinganeka?

8 Lelu kwala maukexilu avulu akudizwelesa ni jindandu ni makamba bhukaxi ka iternete. Maji avulu akalakala ni jifalamenda jiji phala ngo kudizangeleka, kutamu jifoto ni jividyu jalungu ni ima yasumbu ni yabhange. Se eye wene mukalakala ni imbamba yiyi, dibhwidise ‘o kwila ngene mubhanga kiki phala kudifumanesa ngo? O kwila ngamesena kuswinisa akwetu inga ngandala ngo kudijingisa? O kwila ngene mukwehela kuma o ima ilondekesa akwetu mu iternete, ifwinyisa o ukexilu wami wa kuxinganeka, kuzwela ni kubhanga o ima mu ukexilu wayibha?’ O phange Nathan Knorr, watokalele ku Kibuka Kya Utuminu, wabhele o kitendelesu kiki: “Kana kubhanga ngo o ima phala kusangulukisa akwenu. Mukonda se ukibhanga ki wanda sangulukisa ne ngo muthu umoxi. Sota kusangulukisa Jihova, mu kubhanga kiki, wanda sangulukisa enyoso amuzolo.”

TWATOKALA KUSULUKA MU KUKALA TU ATHU A LENDUKA

9. Jihova wakwatekesa Uziya kubhanga ihi? (2 Malunda 26:​1-5)

9 Kayela o ukexilu wakusola kyambote wa Uziya. Kyoso kyexile munzangala, Sobha Uziya wexile muthu walenduka. Mwene wadilongo ‘kukala ni woma wa Nzambi.’ Mwene wafu ni 68 a mivu. Mu mivu yavulu ya mwenyu we, Jihova wamubesowala. (Tanga 2 Malunda 26:​1-5.) Uziya watolola ifuxi yavulu ya jinguma, yu wabhangesa kwila o mbanza ya Jeluzaleme a ifikidila kyambote. (2 Mal. 26:​6-15) Se phata kwila Uziya wasangulukile mukonda dya ima yoso yatenene o kubhanga ni kikwatekesu kya Jihova.—Ndo. 3:​12, 13.

10. Ihi yabhiti ni Uziya?

10 Dilonge ni ima yayibha yabhange Uziya. Kuma wexile sobha, Uziya wexile mubhana itendelesu phala akwa ku ibelesela. O kwila kiki kyamubhangesa kubanza kuma wejitena kubhanga kabasa kima kyamesenene? Sayi kizuwa, Uziya wabokona mu tembulu ya Jihova. Bhenyobho, mu kukaka kwe wafikisa kwoha wasu wa dizumba ku thandu dya kalatodyu, sumbala o jisobha kexile ni ujitu yu. (2 Mal. 26:​16-18) O mukunji wadikota Azadiya wasoto kumukwatekesa kulungulula o ibanzelu ye, maji Uziya njinda yamukwata. Tuluwala mu kwijiya kwila Uziya kasuluka mu kukala fiyele kwa Jihova, ni kwila amukaxtikala ni uhaxi wa dibhute. (2 Mal. 26:​19-21) Mwene keji dibhana ni ibhidi yoso yiyi se wasulukile mu kukala muthu walenduka!

Muveji dya kudizangeleka mukonda dya ima itwatena o kubhanga, twatokala kubhana o kijingu kyoso kwa Jihova (Tala okaxi 11) d

11. Ihi itena kutukwatekesa kusuluka mukukala tu athu alenduka? (Tala we ofoto.)

11 Kyoso Uziya kyeza mukukala ni kutena kwavulu, wadijimbi o mbote yoso yamubhangele Jihova. Kiki kitulonga ihi? Ithangana yoso twatokala kulembalala o maujitu ni mabesá moso atubhana Jihova. Muveji dya kudizangeleka mukonda dya ima itwatena o kubhanga, twatokala kubhana o kijingu kyoso kwa Jihova. b (1 Ko. 4:7) Ku mbandu yamukwa, twabhingi kulenduka ni kuxikina kwila tu akwa ituxi, ni kwila twabhindamena itendelesu. Sayi phange wala ni 60 a mivu, wasoneka: “Ngadilongo kwila ki ngatokala kuluwala mba kuzoza kyoso akwetu kyamona o itondalu yami. Kyoso kya ngibazela mba angibana itendelesu mukonda dya itondalu ingabhange, ngisota kukatulaku mbote ni kusuluka mukubhanga yoso ingitena mu ubhezelu wami kwa Jihova.” Kyoso kitubelesela Jihova anga tulenduka, tusanguluka mu kidi. —Jisa. 22:4)

SULUKA MU KUZUKAMA KWA JIHOVA

12. Kyebhi Joziya kya zukama dingi kwa Jihova kyoso kyexile muzangala? (2 Malunda 34:​1-3)

12 Kayela o phangu yakusola kyambote ya Joziya. Kyoso kyamateka kuzukama kwa Jihova, Joziya wexile ni 16 a mivu. Mwene wamesenene kudilonga dingi yalungu ni Jihova ni kubhanga o vondadi Ye. Maji, sayi ithangana o mwenyu wabhonzele kyavulu phala o munzangala yu wexile sobha. Mu izuwa yenyoyo, athu avulu exile mubheza jinzambi jamakutu. Kyenyiki Joziya wabhingile kuswina phala kuzokela o ubhezelu wakidi. Kiki kyene mwene kyabhange! Kyoso kyamateka kukatula o ubhezelu wamakutu mu ixi ya, Joziya kexile luwa ne ngo ni 20 a mivu. —Tanga 2 Malunda 34:​1-3.

13. O kudibhakula kwe kwa Jihova kulombolola ihi phala eye?

13 Ne mwene se umunzagala hanji, utena kukayela o phangu ya Joziya ni kudilonga yalungu ni Jihova ni idifwa Ye. O kubhanga kiki, kwanda kuswinisa kubhakula o mwenyu we kwa Jihova. Ihi iwandabhanga ni mwenyu we kyoso kiwanda dibhakula? Phange Luke amubatizala mu kitala kya 14, wambe: “Tunde mu kithangana kiki, ngandata o sidivisu ya Jihova kupholo ni kubhanga yoso phala kumusangulukisa.” (Mál. 12:30) Ejiyakyu kwila, se kyene we ki ubhanga, wandatambula mabesá avulu!

14. Bhana phangu ilondekesa kyebhi o minzangala amukayela o phangu ya Sobha Joziya.

14 Kala munzangala wamusidivila Jihova, ibhidi yebhi nange i utena kudibhana nayu? Phange Johan, amubatizala mu kitala kya 12, wazwela yalungu ni kijijidiku kya jikoleka je phala kumubhangesa kubwakula bhukaxi ka jimakina. Phala kudibhana ni kijijidiku kiki, phange Johan wene mulembalala jinga kwila, o kubwakula bhukaxi ka jimakina kutena kumubhanga kyayibha ku mukutu, ni kuzanga o ukamba we ni Jihova. Phange ya muhatu Rachel, amubatizala mu kitala kya 14, wajimbulula ihi yene mu mukwatekesa kudibhana ni ibhidi ku xikola. Mwene wambe: “Kabasa maka a moneka, ngisota kima mu Bibidya kyalungu ni maka enyo. Mu kifika, kyoso kitwamudilonga musoso mu xikola, ngitena kulembalala musoso mu Bibidya mba kikanenu. Sayi bhabha, kyoso kingamuzwela ni muthu mu xikola, ngilembalala velusu mu Bibidya anga ngimulondekesa nayu.” Nange o Ibhidi iwadibhana nayu kiyadifu ni ya Joziya, maji ne kiki eye utena kulondekesa unjimu ni kukala fiyele. O kudibhana ni ibhidi mu unzangala kyanda kukwatekesa kukala polondo phala kudibhana ni ibhidi ku hadya.

15. Ihi ya kwatekesa sobha Joziya kusidivila Jihova ni ufiyele woso? (2 Malunda 34:​14, 18-21)

15 Kyoso Sobha Joziya kyexile ni 26 a mivu, wamateka kutungulula o tembulu. Mu kubhanga o kikalakalu, asange ‘o Divulu dya kitumu kya Jihova, kya bhanene bhukaxi ka Mozé.’ Kyoso o Sobha kyevu o kitangelu kya divulu, ni lusolo lwoso wabhange nguzu phala kukumbidila o ima yosonekenemu. (Tanga 2 Malunda 34:​14, 18-21.) O kwila wafikisa kya kutanga o Bibidya izuwa yoso? Se kyene, o kwila wa muditunda kyambote? O kwila wene musoneka jivelusu jitena ku kukwatekesa? Phange Luke, twamutumbula kudima, wene musoneka o jivelusu jimuswinisa jene musanga mu kitangelu kye kya Bibidya. Nange se ubhanga we kiki, kyanda kukwatekesa kulembalala jivelusu ja Bibidya mba madisá uwadilongo. Se usuluka mu kwijiya ni kuzola o milongi ya Bibidya, o vondadi ye ya kusidilia Jihova yanda dibandekesa. O Mak’a Nzambi anda kukwatekesa kubhanga o kima kyatokala, kala kyakwatekesa Joziya.

16. Mukonda dyahi sobha Joziya watondala, ni ihi itwadilongo mu kima kyabhange?

16 Dilonge ni itondalu ya Joziya. Kyoso Joziya kyexile ni 39 a mivu, wate kitondalu kyamubhekela kalunga. Muveji dya kudyelela kwa Jihova, mwene wadyelela mu unjimu we. (2 Mal. 35:​20-25) Ihi itwadilongo? Ne mwene se tu adyakime kya mba twamusidivila kya Jihova mu mivu yavulu, twatokala kusuluka mu kuzukama kwa Jihova. Phala kubhanga kiki, twatokala kusamba jinga kwa Jihova mu kumubhinga o itendelesu ye, kudilonga o Bibidya ni kubhana matwi ku itendelsu ya Jikidistá jakulu mu nzumbi. Mu kubhanga kiki, eye wandatena kusosolola ku itondalu ni kusanguluka dingi. —Tiy. 1:25.

MINZANGALA—ENU MUTENA KUKALA NI KISANGUSANGU KYA KIDI KU MWENYU

17. Ihi itwadilongo ku phangu ya jisobha jitatu ja Judá?

17 Kwala ima yavulu yambote i utena kubhanga mu unzangala. O musoso wa Jowaji, Uziya ni Joziya, ulondekesa kwila eye utena kusola ni unjimu ni kusangulukisa Jihova, sumbala umunzangala hanji. Kidi kwila ene ate itondalu ya abhekela ibhidi. Maji se ukayela o ima yambote yabhange ene ni kulenga o ilwezu, wanda sanguluka kyavulu ku mwenyu we.

Kyoso kyexile munzangala, Davidi wazukamene kwa Jihova. Mukonda dya kiki, amuxikina kwa Jihova, yu wasangulukile ku mwenyu (Tala okaxi 18)

18. Phangu jebhi mu Bibidya jilondekesa kwila eye utena kusanguluka ku mwenyu? (Tala we ofoto.)

18 O Bibidya izwela we yalungu ni minzangala yamukwa azukamene kwa Jihova, atambula o mabesá me, ya asangulukile. Munzangala umoxi Davidi. Kyoso kyexile hanji mona’ndenge, mwene wasolo kukala dikamba dya Jihova, kupholo dya kwenda wakituka sobha ya fiyele. Kidi kwila Davidi watele we itondalu, maji ku mesu ma Jihova, mwene wexile muthu wa fiyele. (1 Jis. 3:6; 9:​4, 5; 14:8) Ihi i ubanza se udilonga dingi yalungu ni mwenyu wa Davidi? O kubhanga kiki kyanda ku kukolokotesa ni kukuswinisa kusidivila Jihova ni ufiyele woso. Utena we kudilonga dingi yalungu ni phangu ya Máluku ni Timote. Ene amateka kusidivila Jihova kyoso kyexile hanji tuminzangala, ya asuluka mu ufiyele wa kate kudisukilu dya myenyu yâ. Ene atena kukala ni ukamba wambote ni Jihova, ya a sangulukile.

19. Ukexilu webhi wa mwenyu uwamesena?

19 O ukexilu uwamukwambata o mwenyu we kindala, wandafwinyisa o mwenyu we ku hadya. Se udyelela kwa Jihova, muveji dya kudidyelela mudye, Mwene wanda kukwatekesa kusola ni unjimu. (Jisa. 20:24) Eye utena kusanguluka ku mwenyu ni kutambula mabesá avulu. Lembalala kwila Jihova ubhana valolo yavulu mu ima i ubhanga phala mwene. O kudibhakula mu kusidivila o Tata yetu ya henda, Jihova, wene o ukexilu wabetakota ku mwenyu.

MWIMBU 144 Banza mu Kikowe!

a Jihova wejiya kwila, sayi ithangana, kibhonza kyavulu phala o minzangala kubhanga o kima kyatokala ni kusuluka mu kukala kamba Dye. Maji kyebhi ki utena kusola ni unjimu ni kusangulukisa o Tat’e ya dyulu? Twandadilonga o phangu ya minzangala itatu exile jisobha ja Judá. Tala ihi i utena kudilonga mu ima yasolo.

b Tala o kaxa Cuidado Com a Falsa Modéstia” mu milongi “É importante ser popular nas redes sociais? mu sayte jw.org.

c KILOMBOLWELU KYA JIFOTO: Phange ya muhatu wakulu mu nzumbi, ubhana kitendelesu kwa phange ya muhatu munzangala.

d KILOMBOLWELU KYA FOTO: Phange ya muhatu wala ni mbandu mu Kyonge Kya Ilunga udyelela kwa Jihova anga umubhana o kijingu kyoso.