Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MUSOSO WAKIDI

“Ngamesenene Kukalakala Phala Jihova”

“Ngamesenene Kukalakala Phala Jihova”

TWEXILE mudilekela ni jiphange jitwakundu mu sanzala ya Granbori, o sanzala yiyi yala mu muxitu wa ixi ya Suriname. Mu kusuluka twasambela mu ulungu, twende njila bhukaxi ka Ngiji ya Tapanahoni. Mu kwenda mu ngiji, sayi mbandu ya motolo wa ulungu yaphuphu ku ditadi. O mbandu ya pholo ya ulungu yaboba mu menya, mu kusuluka etu we twamateka kuboba. O muxima wami wexile mu titidila kyavulu. Eme ngexile kyá mukunda o ilunga mu mivu yavulu. Phala kubhixilamu, ngexile mukwendela mu ulungu, majiphe kingejidile kuzowa!

Ande dya kumitangela o ima yabhiti kupholo, ngandazwela hanji kyebhi kingabokona mu sidivisu ya thembu yoso.

Angivwala ku muvu wa 1942 mu Kikôlo Kya Caribe ku Curaçau. Tat’etu amuvwala mu ixi ya Suriname, maji mwene wayile mu Kikôlo Kya Curaçau phala kukalakala. Mwene amubatizala mivu yavulu kudima ande dya kungivwala, mwene wexile mwaxaxi ka athu adyangele kukituka Jimbangi ja Jihova mu Kikôlo Kya Curaçau. a Né mwene kitwamesenene kudilonga o Bibidya ithangana yoso, maji mwene wexile mutulonga o Bibidya mu semana joso. Kyoso kingexile ni 14 kya mivu, tat’etu ni mwiji wetu woso twayi mu ixi ya Suriname, mukonda mwene watokalele kulanga manyâ wakukile kyá.

ANGIKWATEKESA KU MAKAMBA AMBOTE

Mu ixi ya Suriname, ngamateka kudilunga ni minzangala mu kilunga, akexile musidivila Jihova ni nguzu yoso. Ene exile makota mami, exile mukalakala kala aboki a thembu yoso. Kyoso ene kyakexile mutanga o misoso yâ yalungu ni sidivisu ya kuboka, ngexile mwamona kwila asangulukile kyavulu. Ku disukilu dya yônge, eme ni makamba mami twexile muzwela yalungu ni milongi ya Bibidya, sayi bhabha ni kutala o jithethembwa ku dyulu. O makamba enyá angikwatekesa kumona se ihi ingamesenene ku mwenyu wami, eme ngamesenene kukalakala phala Jihova. Angibatizala kyoso kingexile ni 16 ya mivu. Kyoso kingatenesa 18 dya mivu, ngakituka, ngi muboki wathembu yoso.

NGADILONGO MADISÁ AVULU AMBOTE

Mu sidivisu ya thembu yoso ku Paramaribo

Ngadilongo madisá avulu ambote mu sidivisu ya thembu yoso. O kiki kyangikwatekesa mu kithangana kingexile mu sidivisu ya thembu yoso. Mu kifika, o disá dya dyanga di ngadilongo, o valolo ya kulonga akwetu. Kyoso kingakituka ngi muboki wa thembu yoso, sayi muboki wa jixi jengi wakituka mulongexi wami, yu wangikwatekesa kyavulu. b Mwene wangilongo ima yavulu yalungu ni kyebhi kingatokala kulanga o ikalakalu mu kilunga. Mu kithangana kyenyókyo, kingejidile kwila o milongi yoyo yeji ngikwatekesa kyavulu. Ku muvu wa kayela angisolo kala muboki wa katunda, mu kusuluka ngamateka kukunda ibuka yofele ya jiphange jatungile mu jisanzala jakexile mu muxitu wa ixi ya Suriname. Ngisakidila kyavulu o kikwatekesu ni milongi yangibhana o jiphange, kyene o kima kingabhindamene! Tundé o kithangana kyenyokyo, ngasoto kukayela o phangu yâ mu kulonga akwetu.

O disá dyakayadi di ngadilongo dyenyidi: o kukamba kukala ni ima yavulu ku mwenyu ni kusokejeka kyambote o ima. Ku dimatekenu dya jimbeji, eme ni muboki wa katunda ungakexile nê twexile kyá mubanza ni kusoneka o ima itwejibhindamena mu jisemana kupholo. Anga muthu umoxi mudyetu wexile muya mu mbanza ya betakota ya ixi, phala kusumba o ima itwejibhindamena. O mbanza yexile dikanga dyavulu. O kitadi kitwexile mutambula ku kilunga kya Jihova, twakexile mu kingastala kyambote, twakexile we muphopheka kyambote o kudya phala kunangenena o mbeji yoso. Se o kudya kwexile mu kubhwa kyoso kitwexile mu muxitu, athu ofele ngó exile mutukwatekesa, sayi bhabha kikwexile mwene muthu. Ngixikina kwila, o kudilonga mu unzangala wami, kukamba kukala ni ima yavulu ku mwenyu, maji ni kusokejeka kyambote o ima, kwa ngikwatekesa kudikwatenena mu kikalakalu kya Jihova ku mwenyu wami woso.

O disá dya katatu di ngadilongo o kulonga o athu mu dimi dyâ dya uvwalukilu. Eme ngakulu mu kuzwela o dimi dya Holandês, dya Kingileji, dya Papiamento, ni dya Sranantongo (o dimi didi adijiya we kala Sranan), o dimi dizwela o athu mu ixi ya Suriname. Maji ku muxitu, ngamono kwila o athu exile muxikina dingi o njimbu yambote kyoso kitwexile mwabokela mu dimi dyâ dya uvwalukilu. Kwa ngibhonzele kyavulu kuzwela o madimi ejidile dingi o athu mwenyomo, kala o dimi dya Saramaccan, mukonda sayi bhabha o athu abandekesa o dizwi anga adisosolola. Maji ngatambula mwene mabesá mu nguzu ingabhange. Ku mivu yoso, ngatenene kulonga o kidi ku athu avulu mukonda ngexile mu zwela o dimi dyâ dya uvwalukilu.

Mu kidi, sayi ithangana ngexile muzwela ima yakexile mutubhangesa kwolela, sayi bhabha kukala ni jisonyi. Mu kifika, sayi kizuwa ngamesenene kwibhwidisa ku dixibulu dya muhatu wakexile muzwela o dimi dya Saramaccan, se wakexile kyebhi, mukonda mwene wakexile ni ndolo mu mala. Maji eme ngamwibhwidisa se mwene wemitine! Mwene kadivu kyambote ni kibhwidisu kyami. Sumbala ni itondalu yami, kala o kitondalu kiki, ngexile mubhanga nguzu phala kuzwela o dimi dya athu mu mbanza mwexile mu ngitumikisa.

NGAXIKINA IKALAKALU YAMUKWÁ

Ku muvu wa 1970, angisolo kala ngikafunga ka ilunga. Ku muvu yú, ngalondekesa o vidyu ni dyambu, “Visita à Sede Mundial das Testemunhas de Jeová,” mu ibuka yavulu ku muxitu. Phala kubhixilaku, eme ni jiphange jamukwa twexile mu kwenda njila mu maulungu alebha. Twexile mukwambata jerador, kazolina, tundeya twa pete ni iselekete phala kulondekesa o vidyu. Ku muxitu twakexile mukwambata o iselekete yoso ni imbamba ya mukwá katé mu kididi mu twejilondekesa o vidyu. Maji mu kwenda kwetu, ngilembalala dingi o kusanguluka kwakexile naku o athu mu kumona o jividyu. Ngasangulukile kyavulu mu kukwatekesa o athu kudilonga yalungu ni Jihova ni mbandu ya kilunga kyê mu ixi. Kumona o athu kuzukama kwa Jihova kwangisangulukisa dingi, o nguzu yoso ingabhange, ndenge.

O UKAZA WAMI

Mana Ethel n’eme twakazala mu mbeji ya Katutu ka 1971

Sumbala ngamono kwila o ukudi wexile mungikwatekesa mu kikalakalu kyami, né kiki ngamesenene kukazala. Kyenyiki ngamateka kusamba phala kusanga muhatu, wamesenene kusidivila n’eme ni kisangusangu kyoso sumbala ni ibhidi ya kukala ku muxitu. Mu kubhita muvu umoxi, ngamateka kutangesa mana Ethel, muboki wa katunda wamesenene kubhanga dingi mu sidivisu ya Jihova né mwene ni ibhidi. Tundé mu unzangala wê, mana Ethel wabhelele kyavulu o phangu ya poxolo Phawulu, mwene wamesenene kubhanga yoso yatena mu kusidivila Jihova. Twakazala mu mbeji ya Katutu ka 1971, twamateka kukunda kumoxi o ilunga.

O mwiji wa mana Ethel exile jingadyama, mu kiki mwene katale hadi yavulu mu kikalakalu kya kukunda o ilunga ku muxitu. Mu kifika, kyoso kitwexile mu disokejeka phala kukunda o ilunga yexile dikanga mu muxitu, kitwexile mu kwambata ima yavulu. Twexile musukula o izwatu ni kuzowa mu ngiji. Twexile mudya yoso yexile mutubhana o jiphange, kala makalanga ni mbiji jala ni mazu atu kyavulu, mba kima kyosokyoso kyexile mu kwata mu muxitu mba mu ngiji. Kyoso ene kyakambele malonga, twexile mudya mu mafwe a mahonjo. Kyoso kyakambele jingutu, twexile mudya ni maku. Eme ni mana Ethel twamono kwila o kusidivila kumoxi Jihova sumbala ni ibhidi, kwa tubhinjika mu lungoji lwokute lutatu. (Ndo. 4:12) O mwenyu yú kitweji ku ulungulula ni kima kyengi!

Sayi kizuwa kyoso kingexile muvutuka mu kukunda o jiphange mu muxitu, twabhiti mu kibhidi kingamitangela ku dimatekenu dya musoso yú. Kyoso o ulungu wexile muboba mu ngiji, kwabokona menya mu ulungu, maji ni lusolo wayi ku mavu. Tusanguluka mu kwijiya kwila twatele izwatu ikwatekesa o athu phala kabobe mu menya, eme we ki ngatubhukile mu ulungu. Maji o ulungu wezalele ni menya. O kudya kwexile mu jimbya twa kutexi, twamateka kukatula o menya mu ulungu ni jimbya jiji.

Kuma kudya kwoso twakutexi, mu kusuluka o njila yetu twamateka kulowa mu ngiji. Maji kitwexile mukwata kima kyosokyoso. Mu kiki twasambe kwa Jihova mu kumubhinga o kudya phala o kizuwa kyokyo. Kyoso kitwazubha o kusamba, sayi phange watakula o ngoji mu ngiji, yu wakwata mbiji yadikota. O mbiji yoyo yatusokele phala etu tukitanu mu usuku wenyó, twadi, twekuta.

KUKALA MWADI, TATA NI KUKUNDA O ILUNGA

Kyoso kitwakundu o ilunga mu mivu itanu, eme ni mana Ethel twatambula ujitu ki twa ufikile, o ujitu wa kukala jitata. O njimbu yiyi ya ngisangulukisa kyavulu, maji kitwejidile se ibhidi yebhi itwejidibhana nayu. Eme ni mana Ethel twamesenene kyavulu kusuluka mu kikalakalu kya kukunda o ilunga, se kyejibhana. Ku muvu wa 1976 mana Ethel wavwala mon’etu wadyanga amwixana manu Ethniël. Kyoso kyabhiti mivu iyadi ni kaxaxi, twavwala mon’etu wa kayadi, manu Giovanni.

Ngamumona athu amwabatizala mu Ngiji ya Tapanahoni yazukama ku mbanza ya Godo Holo mu mbandu itundila o dikumbi mu ixi ya Suriname—1983

Mukonda dya ibhindamu ya tufunga twa ilunga mu ixi ya Suriname mu kithangana kyenyókyo, o jiphange ku filiyale atutangela kwila twejitena kusuluka mu kukunda o ilunga né mwene ni twana. Kyoso an’etu kyexile minzangala, atubhana o kikalakalu kya kukunda ididi ki mwexile ilunga yavulu. Kiki kyatukwatekesa kukunda ilunga mu tusemana ku mbeji, mu jisemana ja mukwá twexile mu kalakala kala tu aboki a thembu yoso mu kilunga mu twakexile. O twana twetu ni mana Ethel exile mu ngixinjikila kyoso kingexile mu kunda o ilunga yazukamene ku inzo yetu. Maji kyoso kingexile mubhanga o yônge ya ilunga ni kukunda o ilunga ku muxitu, ngexile muya ubheka wami.

Kyoso kingexile ngi kafunga ka ilunga, ngexile mu kwendela mu ulungu phala kukunda o ilunga yexile dikanga

Maji ngatokalele kusokejeka kyambote o ima, phala kulanga kyambote o ikalakalu yami yoso. Ni nguzu yoso twexile mubhanga o ubhezelu ku mwiji semana joso. Kyoso kingexile mukunda o ilunga mu muxitu, mana Ethel wexile mubhanga o ubhezelu ku mwiji ni twana twetu kubhata. Se kyabhanene, twexile mubhanga kumoxi o ima ku mwiji. Eme ni mana Ethel twexile mutonoka kyavulu ni twana twetu. Twexile mujokala ni kukunda ididi yafwama yazukamene ku inzo yetu. Mu ithangana yavulu ngexile muzeka tádidi, phala kusokejeka o ikalakalu yami mu nzumbi. Kuma mana Ethel, muhatu wa kilunji amutumbula mu divulu dya Jisabhu 31:15, wexile mubalumuka ku makolombolo phala tutange kumoxi o vélusu ya kizuwa ni twana twetu ni kumatala, ande dya ene kuya mu xikola. Ngisakidila kyavulu mu kukala ni muhatu wene mubhanga nguzu ni kungikwatekesa kukumbidila kyambote o ikalakalu yami mu nzumbi!

Etu twabhange yoso phala kukwatekesa o twana twetu kuzola Jihova ni sidivisu yê. Twamesenene kwila o twana twetu ejisola o sidivisu yathembu yoso ku mwenyu wâ, ki mukonda etu twakimesenene, kana, maji ene a isola mu vondadi yâ. Mu ithangana yoso twexile mwatangela o kusanguluka kwijila mu kukala mu sidivisu ya thembu yoso ni ibhidi itwadibhele nayu. Maji twexile mwa ambela we kyebhi Jihova kyatukwatekesa ni kutubesowala. Twexile mubhanga yoso phala o twana twetu akale ni makamba exile muta o kikalakalu kya Jihova kupholo dya myenyu yâ.

Mu kusasa o twana twetu twamono kwila Jihova watubhana yoso itwabhindamene. Mu kidi ngexile mubhanga o mbandu yami phala kulanga o mwiji. Kyoso kingexile dikudi mu kukalakala kala ngi muboki wa katunda ku muxitu, ngadilongo kuphopheka o kitadi phala kusumba o ima itwabhindamene. Sumbala twabhange yoso itwatena, maji sayi bhabha kitwexile ni ima yoso itwamesenene. Mu ithangana yenyoyo, ngamono kwila Jihova wexile mutukwatekesa. Mu kifika, tundé ku muvu wa 1986 katé ku muvu wa 1992, mu ixi ya Suriname mwexile ita. Ku mivu yenyoyo, kwabhonzele katé mwene phala kusumba o ima yofele. Né kiki, Jihova watubhana itwabhindamene.—Mat. 6:32.

KUXINGANEKA KU MWENYU WAMI

Tundé ku kyasu ndu ku kadilu: Kumoxi ni muhatu wami, mana Ethel

Mon’etu wadyanga manu Ethniël, ni muhatu wê, mana Natalie

Mon’etu wakayadi manu Giovanni ni muhatu wê, mana Christal

Jihova watulange ku mwenyu wetu woso, watukwatekesa kuzediwa ni kusanguluka ni ima itwala nayu. O twana twetu mabesá adikota phala etu, wexile ujitu wadikota kwalonga kusidivila Jihova. Tusanguluka kyavulu mu kumona kwila ene asolo o sidivisu ya thembu yoso ku mwenyu wâ. Manu Ethniël ni manu Giovanni adilongo mu jixikola ja kilunga kya Jihova, kindala amusidivila ku Betele ya Suriname kumoxi ni ahatu’â.

Eme ni mana Ethel twakuka kyá, maji twamusuluka hanji mu kukalakala phala Jihova kala tu aboki akatunda. Twala ni ikalakalu yavulu, katé kiki kingamono hanji kithangana phala kwijiya kuzowa! Maji kingadyela. Mu kutala kudima, ngimona kwila ngasolo kyambote kusidivila Jihova mu sidivisu ya thembu yoso mu unzangala wami.

b O musoso wa phange Willem van Seijl wala mu Despertai! 8 de Outubro de 1999, wala ni dyambu: “Realidades que superaram minhas expectativas.”