Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

1921—Hama ya Mivu Kudima

1921—Hama ya Mivu Kudima

O MULANGIDI wa 1, wa mbeji ya Katanu wa muvu wa 1921 wabhangele o kibhwidisu kiki ku adilongi a Bibidya, “kikalakalu kyebhi kitutena kukingila kubhanga mumuvu yú?” Mukutambwijila o Mulangidi watumbula o divulu dya Izaya 61:1, 2, yalembalesa o kikalakalu kyâ kyakuboka. O divulu didi dyamba: “Ngana wa ng’undu kutudila jingadyama njimbu yambote . . . , ni kukola o muvu wa Ngana wa kubhanduluka, ni kizuwa kya phonzo itunda kwa Nzambi yetu.”

ABOKI ASWINA

Phala kubhanga o kikalakalu kyâ kyakuboka, o adilongi a Bibidya abhingile kuswina. Mukonda ene eji boka o “njimbu ya mbote” kujingadyama, ni kuboka we o “kizuwa kya phonzo” ku athu aphulu.

Phange J. H. Hoskin, watungile ku ixi ya Canadá, wabokele se woma sumbala ni izukutisu. Kumuvu wa 1921, mwene wadisangele ni mukunji watokalele mungeleja ya Metodista. Phange Hoskin wamateka kuzwelane kiki: “Etu tutena kudizwelesa kyambote yalungu ni Bibidya, sumbala sayi ima kitwanda kala ni ibanzelu imoxi, ne kiki tutena kudizwelesa kyambote ni kutululuka kwoso.” Maji kiki kikyene kyabhiti. Phange Hoskin wajimbulula yabhiti, wixi: “Twazwela ngó mutwithangana twofele, kyoso [o mukunji] kyajika o dibhitu ni nguzu, kate ngafikile kuma o vidulu yadibhitu yejibudika.”

O mukunji wambe: “Mukonda dyahi kyuyi muzwela ni yó ki Jikidistá?” Phange Hoskin kazwele kima, maji kyoso kyakexile muyekyá waxinganeka kumuxima wê, ‘eye mwene hanji ki u Kidistá!’

Mukizuwa kyakayela, kyoso o mukunji kyakexile mulonga mu ngeleja yê, mwene wazwela ima yayibha yamakutu yalungu ni phange Hoskin. Phange Hoskin walembalala yabhitile wixi: “O mukunji wangeleja, watangela o athu kwila, eme ngexile o muthu wabetakota mukutanga o makutu wexile mumbanza ni kwila atokalele kungijibha.” Maji kiki ki kyamufidisa, mwene wasuluka ni kuboka ni kuzwela ni athu avulu. Mwene wambe: “Eme ngawabhela kyavulu o kithangana kingaboko mumbanza yenyóyo. Sayi yá ambe kwila, ‘eme ngejiya kwila eye wamubhanga o kikalakalu kya Nzambi!’ Ene angibhana ima ingabhindamene.”

KUDILONGA O BIBIDYA UBHEKA NI KUMWIJI

Phala kukwatekesa o athu kutendela o Bibidya, o Adilongi a Bibidya exile muta ibhwidisu ni itambwijilu ya Bibidya mukadivulu (A Idade de Ouro) * lelu akexana Despertai! Kwexile we ibhwidisu phala o minzangala, o jitata exile mudilonga o ibhwidisu yiyi ni twana twâ. O jitata “exile mubhanga o ibhwidisu yiyi kutwana twâ ni ku akwatekesa kusanga o itambwijilu mu Bibidya.” Sayi ibhwidisu kala “Madivulu akuxi ala mu Bibidya?,” yexile mulonga ima yabhebhuluka. O ibhwidisu yamukwa kala “O kwila o Jikidistá jakidi atena ku azukutisa mumaukexilu kadifu?,” yexile mupelepalala o minzangala phala kukala aboki aswina.

Kwexile we ibhwidisu ni itambwijilu ya Bibidya phala yó ejidile kyá kyambote o Bibidya. O itambwijilu yexile mumoneka muvulume yadyanga ya divulu Estudos das Escrituras. Athu avulu adilongele o kidi bhukaxi ka ibhwidisu yiyi. Maji mukubhita kithangana abhana o ngolokela ya kwila o ibhwidisu yiyi kiyejimoneka dingi mumadivulu metu. Mukonda dyahi o ima yalunguluka ni lusolo?

DIVULU DYA UBHE!

O divulu A Harpa de Deus

Kalatá kalondekesa o mafwe mba ididi yatokala o kutanga

Kalatá mwala o ibhwidisu

O jiphange exile mukwendesa o kilunga atendela kwila, o athu abhingile kudilonga o Bibidya dyambu ni dyambu. Kyenyikiphe, mu mbeji ya Kamoxi ka 1921 abhange o divulu A Harpa de Deus. O athu atambula o divulu didi, axikina wa kudilongadyu ubheka. O kudilonga o divulu didi kwakwatekesa o athu kutendela kwila, “Nzambi wamesena kubhana o mwenyu wakalelaku ku athu.” Kyebhi o athu kyexile mudilonga o divulu didi?

Kyoso o muthu kyatambula o divulu, exile mumubhana we kakalatá kamulondekesa o mafwe mba ididi yatokalele o kutanga. Mukubhita semana, exile kumubhana kakalatá kengi, mwexile o ibhwidisu yalungu ni maka atangele kyá. Kudisukilu, mu kakalatá kaka mwexile mumoneka o mafwe mba ididi yeji tanga musemana yakayela.

Mu 12 kya jisemana, o muthu wamudilonga o Bibidya, wexile mutambula kalatá ka ubhe musemana joso ku kilunga kyazukamene dingi ni inzo yê. Muveji javulu akexile mutumikisa o jikalatá jiji, exile yó akukile kyá mba katenene kuya muboka nzo ni inzo. Mukifika, phange Anna K. Gardner, ku Millvale, Pennsylvania, U.S.A., walembalala yexile mubhita: “Kyoso kyabhange o divulu A Harpa de Deus, phangyami Thayle, wexile ni kikalakalu kyavulu phala kubhanga mukutumikisa o jikalatá ja ibhwidisu musemana joso.” Kyoso o muthu kyexile muzubha kudilonga o divulu, exile kumukunda kumuboki wa kilunga phala kumukwatekesa kwijiya dingi ima yavulu yalungu ni Bibidya.

Phange Thayle Gardner waxikama kukyalu kyê kyamalola

O KIKALAKALU KYEJI KWIZA KUPHOLO

Kudisukilu dya muvu yú, phange J. F. Rutherford wa tumikisa mukanda ku ilunga yoso. Mwene wambe kwila, “o njimbu ya Utuminu a iboko dingi kyavulu kumuvu yú o mivu kudima ndenge.” Mukutala kupholo mwene wabandekesa: “Kwabhingi hanji kubhanga kikalakalu kyavulu. Swinisa akwenu phala kudibunda we netu mukikalakalu kiki kyakatunda.” Yoso ilondekesa kwila o Adilongi a Bibidya abhangele mwene yoso ya atangela. Mumuvu wa 1922 ene abokele ni kuswina kwoso yalungu ni njimbu ya Utuminu mu ukexilu wabeta dingi kota.

^ kax. 9 Mu muvu wa 1937, o kadivulu The Golden Age akabhana o dijina dya Consolation (muphutu, Consolação, 1938), o mu muvu wa 1946 akaluku Awake! (muphutu, Despertai!, 1947).