DISOLADI dimoxi mukwa Nazi wazwela ni njinda ku Jimbangi ja Jihova mu kithangana kyabhiti o Ita ya Kayadi mu Ngongo Yoso, mwene wixi: “Se ngwenu kukwata uta phala kubhânga ni ixi ya França mba ya Inglaterra, enu oso mwandafwa.” Sumbala o masoladi akwa Nazi akingila o kitambwijilu kya jiphange jetu, maji jiphange jetu kaxikina kubhukumukina o ijila ya Jihova. Kwabhingile kuswina kyavulu phala kubhanga kiki! Yú musoso wambote ulondekesa o ibanzelu ya Jimbangi joso ja Jihova yalungu ni ita: Tudituna kudita mu ita ya ngongo yiyi. Né mwene kyoso athu kyamba kwila andatujibha, né mwene kiki kituxikina kudita mu ita ni mu maka a jinguvulu.

1. MUNDU WOSO WA NZAMBI WATOKALELE MU KIFUXI KIMOXI

Mu ukulu Jihova wasolo kifuxi kimoxi ngó phala kukala o mundu wê, ó kifuxi kya Izalayele. Mwene wexana akwa Izalayele kwila “athu ami angene mwaditungula ku miji yoso.” (Mak. 19:5) Nzambi wa abhana we ixi imoxi. Mu kiki kyoso Nzambi kyatumu akwa Izalayele kulwa ita ni ifuxi yamukwa, ene kakexile mujibha o abhezi a Jihova ni akwâ. *

Lelu o abhezi a Jihova atokala mu “jixi joso, ku miji yoso, ku madyembu moso, ni ku madimi moso.” (Dij. 7:9) Se o mundu wa Nzambi  wendele mu ita, ene ejikala mudikwata mba kudijibha mudyâ.

2. JIHOVA WATUMU AKWA IZALAYELE KUYA MU ITA

Mu ukulu Jihova watangele o kithangana ni mukonda dyahi akwa Izalayele atokalele kuya mu ita. Mu kifika Nzambi watumu akwa Izalayele kufundisa akwa Kanana mukonda, akwa Kanana exile mubheza madimonyo, exile akwa undumbu, exile we muta o twana twâ mu tubhya. Jihova watumu akwa Izalayele kubwika o mundu wexile mubhanga o ima yiyi yayibha mu ixi ya kanene mwene. Mwene wabhange kiki phala akwa Izalayele kabhange we o ima yoyo yayibha. (Iji. 18:24, 25) Kyoso akwa Izalayele kyatambula o Ixi ya Kanene, kwexile ithangana Nzambi wa atumu kuya mulwa ita phala kuzokela akwa Izalayele mukonda dya jinguma amesenene kwabhanga kyayibha. (2 Sam. 5:17-25) Maji Jihova nuka wehela akwa Izalayele ene mudyâ kuxinganeka kuya mulwa ita. Kyoso kyabhange kiki, kwabhiti windwa.—Dya. 14:41-45; 2 Mal. 35:20-24.

Lelu Jihova katangela athu phala kuya mulwa ita. O jixi jene mulwa ita mukonda dya ima yamesena ene, ki mukonda dya vondadi ya Nzambi. Ene nange alwa ita phala kukala dingi ni ibhela yavulu mba mukonda dya kitadi mba mukonda amesena kulondekesa o unjimu wâ. Maji nanyi uzwela kwila amulwa ita mu dijina dya Nzambi phala kuzokela o ubhezelu wâ mba phala kujibha o jinguma ja Nzambi? Jihova wandalanga o abhezyê akidi, yu wandabwika o jinguma jê mu ita yandakwiza ku hádya. O ita yiyi o ita ya Alumajedone. (Dij. 16:14, 16) Mu ita ya Alumajedone, o masoladi a Nzambi andakala ngó o jianju, kana o abhezyê mu xitu.—Dij. 19:11-15.

3. AKWA IZALAYELE KAJIBHA YÓ AKEXILE NI KIXIKANU KWA JIHOVA

Mu ukulu mu ithangana yavulu, o kifuxi kya Izalayele akwatela henda ku yó akexile ni kixikanu kwa Nzambi, ajibha ngó yó a atange kwa Jihova  kwila atokalele kufwa. Tala ifika iyadi. Sumbala Jihova watumu kubwika o mbanza ya Jedikó, akwa Izalayele kajibha Lahaba ni mwiji wê mukonda dya kixikanu kya Lahaba. (Josu. 2:9-16; 6:16, 17) Mukubhita kithangana, o mbanza ya Ngibiyone ka ibwika mukonda akwa Ngibiyone axila Nzambi, amukwatele we wôma.—Josu. 9:3-9, 17-19.

Lelu o jixi kyoso kyamudikwata kene mukwatela henda ku yó ala ni kixikanu kwa Nzambi. Sayi ithangana, o masoladi ajibha athu angene ala ni kixikanu katé mwene yó ki masoladi.

4. AKWA IZALAYELE ATOKALELE KUBELESELA O ITENDELESU YA NZAMBI MUKULWA O ITA

Mu ukulu Jihova watendelesele o masoladi akwa Izalayele kyebhi kyatokalele kulwa o ita. Mu kifika, kwexile ithangana Nzambi wa abhingi kubhanga paze ni athu exile jinguma jâ. (Mate. 20:10) Jihova watendelesele o masoladi akwa Izalayele ni kilombo kyâ phala azele mu nzumbi ni mu xitu. (Mate. 23:9-14) O jinguma ja jixi jakexile mwaxaxi ka Izalayele, exile muta jiphanda ku ahatu a jimbanza jatambwile, maji Jihova kehela akwa Izalayele kubhanga o ufusa yó, kana. Mu kidi ene katokalele kusakana ni muhatu, mubhika, katé kyejibhita mbeji tundé kyatambula o mbanza.—Mate. 21:10-13.

Lelu jixi javulu ene muxikama, ata ikutu anga asoneka mikanda yalungu ni kyebhi kyatokala kulwa o ita. Sumbala o ikutu yiyi a ita phala kulanga o athu ki masoladi, maji mu ithangana yavulu o ikutu yiyi kene mu ibelesela.

5. NZAMBI WABHÂNGELA O KIFUXI KYÊ

Mu ukulu Jihova wabhângela akwa Izalayele, mu ithangana yavulu mwene wabhange madiwanu phala akwa Izalayele kunganyala o ita. Mu kifika, kyebhi Jihova kya kwatekesa akwa Izalayele phala kutolola o mbanza ya Jedikó? Kala kyatange Jihova, kyoso akwa Izalayele kya “dikola ni dizwi dyaswina, lumbu anga lu lundumuka, luzeka mwene bhoxi.” Kiki kyakwatekesa akwa Izalayele kutambula o mbanza. (Josu. 6:20) Kyebhi kyatena kutolola akwa Mamodi? “Jihova u a takula matadi, matadi ya lauka ku dyulu. . . kyenyokyo, abwika ku matadi a mvula kota mu kuvula, afu ku xibhata ya an’a Izalayele, ndenge.”—Josu. 10:6-11.

O JIKIDISTÁ JA KIDI ASOTA KUTULULUKA MUKAXI KÂ

Kala kitwamono, o kithangana kyetu ki kyadifu ni kithangana kya akwa Izalayele mu ukulu. Maji kikyene ngó kitubhangesa kukamba kudita mu ita. Kwala dingi ima yengi. Mu kifika, Nzambi watange kwila mu izuwa isukidilaku, oso ejikwalonga kwala mwene, “kandadilonga dingi kulwa ita” né mwene ngó kuditamu. (Iza. 2:2-4) Kidistu watange we kwila, o maxibulu mê keji “bhanga mbandu ya mundu.” Ene kejidita mu maka ni mu jimvunda ja jinguvulu.—Nzw. 15:19.

Kidistu we watangela o maxibulu mê phala kubhanga dingi kima kyengi. Wa alongo kuxisa ifwa ibhangesa o muthu kubhaka phonzo, kukala ni njinda ni kulwa ita. (Mat. 5:21, 22) Kikyene ngó, walongo we o maxibulu mê kukala “akwa paze” ni kuzola o jinguma jâ.—Mat. 5:9, 44.

Kyebhi kitutena o kubhanga kiki? Etu nange kitwala ni vondadi yakulwa ita maji o kwila ku muxima wetu kwalaku hanji unguma utena kutubhangesa kudikwata ni jiphange jetu mu kilunga? Tubhangyenu yoso ni yoso phala kitukale ni unguma moxi dyetu.—Tiy. 4:1, 11.

Etu kitwene mudita mu ita ya ngongo. Muveji dya kiki, twene mubhanga yoso phala kukala ku paze ni akwetu. (Nzw. 13:34, 35) Tusuluke mukudituna kudita mu maka a jinguvulu, tukingile o kizuwa kyoso Jihova kyandazubha o ita yoso katé ku hádya ni hádya.—Jisá. 46:9.