Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Eye Wakijidile?

Eye Wakijidile?

Mu izuwa ya Jezú, malubhaku a maukexilu ebhi exile mufuta o athu?

TUNDE ukulu o akwa Izalayele exile ni kifwa kyakusangela kitadi phala kukwatekesa o ubhezelu wakidi. Mu izuwa ya Jezú o Jijudé abhingile kufuta kitadi kyavulu mumalubhaku, maji kiki kyabhonzele kyavulu.

Phala kukwatekesa o ubhezelu wa Nzambi mubalaka, ni kupholo kyoso kyatungu o Tembulu, o Jijudé joso jexile kyá mukitala, abhingile kufuta jidracma jiyadi. Mu izuwa ya Jezú o lubhaku lulu lwexile phala kubhana jisata ni kuyudika o ima yazangaka mutembulu. Jijudé ebhwidisa kwa Phetele se Jezú wexile mufuta lubhaku. Jezú wambe kwila kikyexile kima kyayibha kufuta o lubhaku lulu. Mukidi mwene watangela kwa Phetele se kwebhi kwejisanga o kitadi phala kufuta o lubhaku.—Mat. 17:24-27.

O mundu wa Nzambi wexile mufuta we o dijimu. O lubhaku lulu, kifwa lwexile o mbandu ya kakwinyi ya idima yabhongolola mba kitadi kyanganyala. (Iji. 27:30-32; Dya. 18:26-28) O atwameni a jingeleja exile mujijidika o athu phala adilange mukufuta o dizimu phala kikukambeku kima kate mwene “olatelá, ni tumáfwe dingi twa kutôwa ni twa kominyu.” Jezú kambe kwila kima kyayibha kufuta malubhaku, maji mwene wambe kwila o jimesena ja kulonga o kitumu ni Jifalizewu ene exile ni kifwa kyayibha kya kukobhalala o lubhaku.—Mat. 23:23.

Mu thembu yoyo, o Jijudé exile mu atumina ku unguvulu wa akwa Loma, kyenyiki abhingile kufuta malubhaku avulu kwa ene. Mukifika yó exile ni ibhela abhingile kufuta lubhaku lwa kitadi mba idima. O athu abhingile kufuta 20 mba 25 ajipursentu mu idima yoso yabhongolola mumabhya mâ. O Jijudé joso abhingile kufuta lubhaku lwengi, o lubhaku lwa Sezalu. O lubhaku lulu lwene lwabhangesa o Jijudé kwibhwidisa Jezú. Mwene walondekesa kyebhi kitwatokala kutala o lubhaku, kyoso mwene kyambe: “Bhakwilenu-phe kwa Sézalu, ima yangene ya Sézalu; kwa Nzambi, o ima yangene ya Nzambi.”—Mat. 22:15-22.

Kwexile we lubhaku lwalungile ni kusumbisa mba kusumba ima mu jixi jengi. O lubhaku lulu exile mulukobhalala, muditabu dya jinavinyu, mumilonde, mujiphambu, mu ikoka ya jimbanza, mukubhokona mujimbanza ni mu itanda.

O lubhaku lwexile mufuta o Jijudé ku akwa Loma lwavudile, kyedile kala dibunda dyaneme kyavulu. O mukwa musoso Tacitus, mukwa Loma wambe kwila o Unguvulu Tiberio kyoso Jezú kyexile hanji mu ixi, “Siria ni Juda, kya akumine kyá ni lubhaku lwoso lwexile mufuta, exile mudyondela phala kusosolola o lubhaku lulu.”

O ukexile wexile mukobhalala o lubhaku lulu wexile mubhonzesa dingi o mwenyu wa athu. O athu exile ni ujitu wakukobhalala o lubhaku, exile musumbisa o ujitu yú ku athu engi, phala kubhanga o kikalakalu kiki. O exile musumba o ujitu yú, exile mukwixana dingi athu engi phala kukobhalala o lubhaku, kifwa ene oso exile musota kukatulaku mbote. Zakewu nange wexanene we athu phala kukobhalala o lubhaku phala mwene. (Luka 19:1, 2) Kiki kitukwatesa kwijiya se mukonda dya o Jijudé aluwalele kyavulu ni ukexilu yu wakukobhalala o lubhaku ni mukonda dyahi azembele akwa kukobhalala o lubhaku.