MBANDU YAKUDILONGA 2
MWIMBU 132 Tu Xitu Imoxi
Enu mu Anumi, Bhanenu Kijingu ku Ahatu Enu
“Enu mu anumi . . . bhanenu kijingu ku ahatu enu.”—1 PH. 3:7.
ITWANDADILONGA
Twanda dilonga kyebhi o munumi kyatena kubhana kijingu ku muhatu wê, bhukaxi ka izwelu yê ni ibhangelu yê.
1. Mukonda dyahi Jihova watubhana o ujitu wa ukaza?
JIHOVA, “Nzambi ya sanguluka,” mwene wamesena kwila tusanguluka we. (1 Ti. 1:11) Mwene watubhana maujitu avulu phala tusanguluke ku mwenyu. (Tiy. 1:17) Ujitu umoxi, o ukaza. Kyoso o diyala ni muhatu kyakazala, ene akanena kudizola ni kudixila. Kyoso kiyadi kyâ kyabhanga kiki, ene asanguluka kyavulu.—Jisa. 5:18.
2. Anumi avulu atalatala kyebhi o ahatu’â?
2 Makaza avulu kene mudixila dingi, né kudizola kala kyadikanena. Mukonda dya kiki, ene kasanguluka. Sayi mukanda wa akwa kutokwesa wamba kwila o anumi ene mubeta o ahatu’â, ene mwaxinga ni kwabhanga dingi ima yengi yayibha. Amoxi mudyâ, kyoso kyakala mwaxaxi ka athu atalatala kyambote o ahatu’â, maji ku mabhata mâ, a atalatala ni undanda. Anumi avulu ene mutala ufusa, kiki kiluwalesa kyavulu o ahatu.
3. Ihi yene mubhangesa o mayala kubeta o ahatu’â?
3 Ihi yene mubhangesa o anumi kutalatala o ahatu’â ni undanda? Sayi yâ o jitata jâ exile mubeta o jimama jâ, mukonda dya kiki ene abanza kwila ki kima kyayibha kubhanga kiki. Amukwa a afunyisa ku athu a akondoloka, amba kuma o diyala dya kidi, watokala kubeta muhatu wê. Akamukwa hanji ka alongo kulanga o jihanji jâ, katé mwene o njinda yâ. Sayi mayala ene mutala jinga o ufusa, mukonda dya kiki kene muxila o ahatu’â. Akwa kutokwesa ambe dingi kwila, mu kithangana kya uhaxi wa COVID-19, anumi avulu amateka kubeta o ahatu’â. Maji o diyala nuka watokala kubeta muhatu wê.
4. O anumi ala Jikidistá atokala kudilanga mu ihi, ni mukonda dyahi?
4 O anumi Jikidistá katokala kukala ni ibanzelu ya mundu yalungu ni ahatu’â. a Mukonda dyahi? Mukonda o ibanzelu yetu itufunyisa. Poxolo Phawulu wadimuna o Jikidistá ja a undu mu mbanza ya Loma phala ‘kehele o mundu yú kwafunyisa.’ (Lom. 12:1, 2) Kyoso Phawulu kyasoneka o mukanda yú ku Jikidistá mu mbanza ya Loma, ene exile kya mubheza Jihova mu mivu yavulu. Né kiki, o izwelu ya Phawulu ilondekesa kwila sayi athu mu kilunga exile hanji mukayela o ixinganeku ni ukexilu wa mundu. Mukonda dya kiki mwene wa atangela phala kulungulula o ilunji yâ. O kitendelesu kiki kyalungu we ni anumi ala Jikidistá. Sayi anumi Jikidistá ene mwafunyisa hanji ku ixinganeku ya mundu yú, abeta kya o ahatu’â. b Jihova wamesena kwila o anumi atalatala kyebhi o ahatu’â? O kitambwijilu tukisanga mu vélusu ya milongi yiyi.
5. Kala kilondekesa 1 Phetele 3:7, kyebhi o munumi kyatokala kutalatala o muhatu wê?
5 Tanga 1 Phetele 3:7. Jihova utumina o anumi kubhana kijingu ku ahatu’â. Kubhana kijingu ku muthu, kulombolola kumuxila. O munumi ubhana kijingu ku muhatu wê umutalatala ni henda yoso. Mu milongi yiyi twanda dilonga kyebhi o munumi kyatena kubhana kijingu ku muhatu wê. Maji kya dyanga, twanda dilonga se ihi ilondekesa kwila o anumi kamuxila o ahatu’â.
KANA KUBHANGA IMA IBHANGESA MUHATU WÉ KUKALA NI KIKOTE
6. Jihova umona kyebhi o munumi ubeta muhatu wê? (Kolose 3:19)
6 Kubeta o muhatu. Jihova uzemba o kisweya. (Jisá. 11:5) Mwene uzemba o munumi ubeta muhatu wê. (Mal. 2:16; tanga Kolose 3:19.) 1 Phetele 3:7 yamba kwila se o munumi katalatala kyambote o muhatu wê, kanda kala kamba dya Nzambi. Jihova kanda kwivwa o misambu yê.
7. Kala kyamba Efezu 4:31, 32, anumi katokala kubhanga ihi?
7 Kuxinga ni kudikola ni muhatu. Sayi mayala adikola ni ahatu’â, a axinga kyavulu. Maji Jihova wazembe “o kutema, o njinda, o kudikolakola, ni jindaka.” (Tanga Efezu 4:31, 32.) Jihova ubhana valolo mu ukexilu, o munumi uzwela ni muhatu wê, kate mwene kyoso kyala ngo kiyadi kyâ. O diyala udikola ni muhatu wê ni kumuxinga, uzanga o ukaza wê ni ukamba wê ni Nzambi.—Tiy. 1:26.
8. Yebhi o ibanzelu ya Jihova yalungu ni ufusa, ni mukonda dyahi?
8 Kutala o ufusa. Jihova wazembe o ufusa. Kyenyiki o munumi utala ufusa uzanga o ukamba wê ni Jihova, mwene kaxila we o muhatu wê. c Jihova wamesena kwila o munumi ukolokota mu ufiyele wê ku muhatu wê. O munumi fiyele kate undumbu. Mwene katokala né ngó kubanza ku maka enyá. Jezú wambe: “Woso utonginina jinga muhatu anga ukala ni hânji ya kuzeka nê, wate-nê kyá phánda ku muxima.” d—Mat. 5:28, 29.
9. Mukonda dyahi Jihova wazembe o diyala uzeka ni muhatu wê mu ukexilu umubhangesa kudivwa kyayibha?
9 Kuzeka ni muhatu mu ukexilu umubhangesa kudivwa kyayibha. Sayi mayala ajijidika o ahatu’â kuzeka nawu mu ukexilu ubhangesa o muhatu kudivwa kyayibha, kukala ni kitongolwelu kyaneme mba kudivwa kala muthu waxidi. Jihova wazembe o ukexilu yú. Mwene wamesena kwila o munumi uzola o muhatu wê, uxila we o ibanzelu yê. (Efe. 5:28, 29) Maji-phe se o munumi Kidistá wazekele kya ni muhatu wê mu ukexilu wamubhangesa kudivwa kyayibha, wamuxingi kya mba watale kya ufusa, ihi yatokala kubhanga mwene phala kulunguluka?
KYEBHI O MUNUMI KYATENA KWEHA KUBHANGA O IMA IBHANGESA MUHATU WÊ KUKALA NI KIKOTE?
10. Kyebhi o anumi kyatena kudilonga ku phangu ya Jezú?
10 Ihi itena kukwatekesa o diyala kweha kuzeka ni muhatu wê mu ukexilu ubhangesa o muhatu kudivwa kyayibha, mba kweha o kuxinga muhatu wê? Mwene watokala kubhanga nguzu phala kukayela o phangu ya Jezú. Sumbala Jezú kakazala, maji o ukexilu watalatala o maxibulu mê, phangu yambote phala o anumbi kutalatala o ahatu’â mu ukexilu watokala. (Efe. 5:25) Tala se ihi i utena kudilonga mu ukexilu wa Jezú kutalatala o jipoxolo jê ni kuzwela nawu.
11. Kyebhi Jezú kyexile mutalatala o jipoxolo jê?
11 Mu ithangana yoso Jezú watalatala o maxibulu mê ni henda yoso, ni kuxila kwoso. Mwene ka atalatala ni undanda. Sumbala mwene wexile Mutwameni wâ ni Mesene yâ, Jezú, ni kutena kwê kabhange kima kyabhangesa o jipoxolo kukala ni woma wê. Mu veji dya kiki, ni kulenduka kwoso mwene wakalakala phala ene. (Nzw. 13:12-17) Mwene wambela o maxibulu mê: “Mu dilonge ko kwami, mukonda nga batama, nga lenduka muxima, ni mu sange kutululuka ku myenyu yenu.” (Mat. 11:28-30) Jezú wexile muthu wabatama. O muthu wala ni ukexilu yu, kazoza kana. Kyoso kyamulokalala, mwene kakala ni njinda, utumina o jihanji jê.
12. Kyebhi Jezú kyexile muzwela ni athu?
12 Kyoso Jezú kyexile muzwela, wexile muswinisa akwa. Kexile muzwela ni jipoxolo jê ni undanda. (Luk. 8:47, 48) Né mwene kyoso o jinguma jê kyexile mu mulokalala, “mwene kakexile mwavutwila kima.” (1 Ph. 2:21-23) Kyoso o jinguma jê kyexile mu mutatela, muveji dya kuzwela nawu ni undanda, mwene kexile muzwela kima. (Mat. 27:12-14) Jezú, phangu yambote phala o anumi Jimbangi ja Jihova!
13. Kala kyamba Matesu 19:4-6, kyebhi o munumi kyatena “ku di kwatenena kwa muhatu wê”? (Tala we ofoto.)
13 Jezú walongo o anumi kukolokota fiyele ku ahatu’â. Mwene watumbula o izwelu ya Tat’ê, wambe kwila o diyala watokala “ku di kwatenena kwa muhatu wê.” (Tanga Matesu 19:4-6.) O kizwelu “kudikwatenena” kyotumbule bhabha, mu dimi dya Ngeleku kilombolola “kunaminina.” Kyenyiki o diyala ni muhatu atokala kudizola kyavulu, atokala kukala kala anaminina. Se umoxi mudyâ ubhanga kima kiluwalesa mukwâ, kiyadi kyâ anda tala hadi. O munumi unaminina ku muhatu wê kanda tala o ufusa. Mwene wanda talela kwengi phala kamone o “ima ya ulalu.” (Jisá. 119:37) Mu kidi, mwene uta kikutu ni mesu mê phala katoke dingi dyesu ku muhatu wengi.—Jobe 31:1.
14. O diyala wene muxinga muhatu wê, watokala kubhanga ihi phala kukolesa o ukamba wê ni Jihova, ni muhatu wê?
14 O munumi uxinga, ubeta o muhatu wê, watokala kubhanga ima yavulu phala kukolesa o ukamba wê ni Jihova, ni muhatu wê. Ima yebhi? Kyadyanga, mwene watokala kuxikina kwila wala ni maka, ni kwijiya Jihova umona yoso yabhanga o munumi. (Jisá. 44:21; Ndo. 12:14; Jih. 4:13) Kyakayadi, mwene watokala kweha kuxinga ni kubeta muhatu wê, ni kulungulula o ukexilu wê. (Jisa. 28:13) Kyakatatu, mwene ubhinga muloloki kwa muhatu wê ni kwa Jihova, anga ubhanga yoso phala Jihova ku muloloka. (Ika. 3:19) Mwene watokala kudyonda kwa Jihova phala ku mubhana o hânji phala kulunguluka ni kumukwatekesa kulanga o jihanji jê, o ibanzelu ni ibhangelu yê. (Jisá. 51:10-12; 2 Ko. 10:5; Fil. 2:13) Kyakawana, mwene ubhanga nguzu phala kukumbidila yoso yabhingi ku musambu, mwene we kabeta dingi muhatu wê, kamuxinga we dingi. (Jisá. 97:10) Kyakatanu, ni lusolo, mwene uya ku tufunga phala kubhinga kikwatekesu. (Tiy. 5:14-16) Kyakasamanu, mwene usota ndunge phala kabhange dingi o ima yiyi yayibha. O munumi utala ufusa, watokala kubhanga we o ima yiyi. Jihova wanda besowala o nguzu i wanda bhanga phala kulunguluka. (Jisá. 37:5) Maji o kweha kubhanga ima yayibha ki kyasoko. Mwene watokala we kubhana kijingu kwa muhatu wê. Kyebhi mwene kyatena kubhanga kiki?
KYEBHI KI UTENA KUBHANA KIJINGU KU MUHATU WÉ?
15. Kyebhi o diyala kya londekesa kwila wazolo o muhatu wê?
15 Mulondekese kwila wamuzolo. Sayi mayala asanguluka mu ukaza wa, mu izuwa yoso ene abhanga ima ilondekesa kwila azolo o ahatu’â. (1 Nz. 3:18) O diyala wazolo o muhatu wé ubhanga ima yofele, kala o kumukwata ku maku mba ku mundwakuna. Mwene utena kumutumikisa o njimbu yiyi “ngala ni ngunzu yé” mba “wamunanga kyebhi?” Sayi bhabha mwene ulondekesa kwila wazolo kyavulu o muhatu wê mu kumusonekena kamukanda. Kyoso o diyala kya bhanga kiki mwene ubhana kijingu ku muhatu wê, ukolesa o ukaza wê.
16. Mukonda dyahi o diyala watokala kuximana o muhatu wê?
16 Mutangele kwila mwene wala ni valolo yavulu phala eye. O diyala wazolo o muhatu umutangela kwila mwene wala ni valolo yavulu phala mwene, umuswinisa we. O diyala ubhanga kiki mu kumusakidila mu yoso yabhanga phala mwene. (Kol. 3:15) Kyoso o diyala kya ximana o muhatu wê ni kidi kyoso, o muhatu umona kwila amuzolo kyavulu, amubhana kijingu, wala mu kididi kya kondama.—Jisa. 31:28.
17. Kyebhi o diyala kyalondekesa kwila uxila o muhatu wê?
17 Xila o muhatu wé. O diyala wazolo o muhatu wê, umubhana valolo. O diyala umutangela kwila mwene ujitu wamubhana Jihova. (Jisa. 18:22; 31:10) Mwene umuxila, umubhana valolo kate mwene kyoso kyamuzeka. Mwene kanda jijidika muhatu wê kuzeka nê mu ukexilu ubhangesa o muhatu kudivwa kyayibha, kukala ni kitongolwelu kyaneme mba kudivwa kala muthu waxidi. e Mwene we wanda bhanga nguzu phala kabange kima kiluwalesa Jihova.—Ika. 24:16.
18. O anumi atokala kukala polondo phala kubhanga ihi? (Tala we o kaxa “ Ima Iwana Yanda Kukwatekesa Kubhana Kijingu ku Muhatu Wé.”)
18 Enu mu anumi, ijiyenu kwila Jihova ubhana valolo yavulu mu nguzu i mwene mubhanga phala kubhana kijingu kwa ahatu enu. Bhanga nguzu phala ki ubhange kima kibhangesa o muhatu wé kudivwa kyayibha, xila o muhatu wé, mulondekese henda. Mu kubhanga kiki eye wanda londekesa kwila umubhana valolo. Bhana kijingu ku muhatu wé, mu kubhanga kiki wanda kolesa o ukamba wé ni Jihova.—Jisá. 25:14.
MWIMBU 131 ‘Yoso Yongeka Jihova’
a O anumi anda katula mbote yavulu mu kutanga o milongi ni dyambu: “O Kwila Eye Wene mu Talatala o Ahatu Kala Kibhanga Jihova?” mu Mulangidi wa Katatu 2024.
b Se o munumi wé wene mu kubeta, tanga o milongi ni dyambu “Ajuda para as vítimas de violência doméstica” mu mbandu “Outros Assuntos” mu sayte jw.org ni mu JW Library®.
c Tanga mu sayte jw.org ni mu JW Library o milongi ni dyambu “A pornografia pode destruir seu casamento.”
d Se o diyala dyé wene mutala o ufusa, tanga o milongi “Ihi i Utena Kubhanga se Mwadi we Utala Ufusa?” mu Mulangidi wa Kakwinyi wa 2023.
e O Bibidya ki izwela se ima yebhi yazele mba yaxidi kyoso diyala ni muhatu kyazeka kumoxi. O diyala ni muhatu Jimbangi ja Jihova, ene atokala kusola o kima kibhana kijingu kwa Jihova, kyanda wabhela mukwa, kyanda kwakwatekesa kukala ni kitongolwelu kyazele. O dikaza katokala kuzwela ni akwa o ima yene mubhanga kyoso kyazeka kumoxi.
f KILOMBOLWELU KYA FOTO: Ku salu, o jikoleka ja phangyetu, amumulondekesa divulu mwala jifoto ja ufusa, maji mwene waditunu kujitala.