Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA 28

Kana Kudisokesa ni Akwenu—Sota o Kutululuka

Kana Kudisokesa ni Akwenu—Sota o Kutululuka

“Ki tu kale ni izala, ki tu di thathamese mudyetu, ki tu di kwatele dixinga.”—NGA. 5:26.

MWIMBU 101 Tu kale Kumoxi

ITWANDADILONGA *

1. Ihi itena kubhita kyoso o athu kyadilondekesa kwila ene abetakota akwa ndenge?

KUMUNDU yú athu avulu asota kudilondekesa kwila ene abetakota akwa ndenge. Ene kadivu kyayibha se o ibhangelu yâ iluwalesa akwa. Mukifika o diyala dya wenji utena kumesena kuditunda dingi kyambote akwa ndenge, mukiki utena kubhanga ima yayibha kwa akwa. O mukwa kulenga mu jijoko utena kukwama mukwa mulwelu, watokala kukibuka kyengi phala kunganyala o joko. O munzangala wamesena kubokona muxikola yakatunda utena kunganala mujipolova phala na muxikina. O Jikidistá ejiya kwila yú ukexilu wayibha; watokala ku “imbamba yoyo i bhanga o xitu.” (Nga. 5:19-21) Maji nange sayi jiphange mukilunga sé kukijiya asota kudilondekesa kwila ene abetakota akwa ndenge, mu kyenyiki afwinyisa we akwa kubhanga we kiki. Se kukala athu mukilunga akala ni ukexilu wakudilondekesa kwila ene abetakota akwa ndenge, kitwandakala ni muxima umoxi mukilunga.

2. Ihi itwandadilonga mumilongi yiyi?

2 Mumilongi yiyi twandazwela o idifwa yayibha itena kubhangesa o muthu kudisokesa ni jiphange mukilunga. Twandadilonga we phangu yamayala ni ahatu afiyele a atumbula mu Bibidya, aditunu o kulondekesa o ukexilu wakudisokesa. Kya dyanga, tumone kyebhi kitutena kutonginina se ihi itubhangesa kubhanga o ima.

TONGININA IKUBHANGESA KUBHANGA O IMA MUKILUNGA

3. Ibhwidisu yebhi itwatokala kudibhanga?

3 Mu ithangana ni ithangana, kima kyambote kutonginina itubhangesa kubhanga o ima mukilunga. Etu tutena kudibhwidisa: ‘O kwila ngidivwa kyambote kyoso kingiditonginina kwila eme ngabetabeta o akwetu ndenge? O kwila ngamukalakala ni nguzu yoso mukonda ngamesena kubetakota mukilunga mba ngamesena kubetakota mwaxaxi ka akwetu? Inga ngamesena ngó mwene kubhanga yoso ingitena phala Jihova?’ Mukonda dyahi kima kyambote kudibhanga o ibhwidisu yiyi? Tala izwela o Mak’â Nzambi.

4. Mukonda dyahi kitutokala kudisokesa ni akwetu kala kya kitange mu mukanda kwa akwa Ngalásya 6:3, 4?

4 O Bibidya itudimuna phala kitudisokese ni akwetu. (Tanga Ngalásya 6:3, 4.) Mukonda dyahi? Mukonda se tuxinganeka kwila o ima itubhanga yabetakota o ya jiphange jetu ndenge, kitena kutubhangesa kudizangeleka. Maji kumbandu yengi se tuxinganeka kwila o ima ibhanga o jiphange jetu yabetakota itubhanga ndenge kitena kutubhangesa kuluwala. Mu maukexilu ayadi yá etu kitwamuxinganeka ni unjimu. (Loma 12:3) Phange Katarina, * watungu ku Grécia, wambe: “Eme ngexile ni kifwa kya kudisokesa ni yó awabha dingi o pholo, ala dingi ni uhete mu ukunji, ni wakubhanga makamba. O kiki kyangibhangesa kudivwa kwila kingala ni valolo.” Twatokala kulembalala kwila Jihova katusungu mukilunga kyê, mukonda dya kuwabha o pholo, kuzwela kyambote ni kubhanga makamba, maji watusungu mukonda twala polondo phala kumuzola ni kwivwa Monê.—Nzwá 6:44; 1 Kol. 1:26-31.

5. Ihi itwadilongo kuphangu ya phange Hyun?

5 O kibhwidisu kyamukwa kitwatokala kudibhanga kyenyiki: ‘O kwila o jiphange angimona kwila, ngimuthu usota o kutululuka inga mu ithangana yoso ngiluwalesa akwetu?’ Tala o kifika kyaphange Hyun, watungu ku ixi ya Coreia do Sul. Sayi ithangana mwene wakexile muxinganeka kwila o jiphange ala ni maujitu mukilunga exile mudimona kala abetakota mwene ndenge. Mwene wambe: “Eme ngakexile muzwela ima yayibha ku jiphange jiji, ni kwila mu ithangana yoso ngakexile muluwala ni ima yazwela ene.” Ihi yabhiti? Mwene wambe: “O ukexilu wami wawanuna o kilunga.” Sayi makamba a Hyun amukwatekesa kutendela o maka mê. Mwene walungulula o ukexilu wê, lelu Hyun wamusidivila kala kafunga kambote. Se tumona kwila twala ni kifwa kyakudisokesa ni akwetu muveji dya kusota o kutululuka, twatokala kubhanga kima ni lusolo.

LENGA O UKEXILU WAKUDIZANGELEKA NI KUKALA NI DIFUBA

6. Kala kilondekesa Ngalásya 5:26, idifwa yebhi yayibha itena kubhangesa o muthu kukala ni ukexilu wakudisokesa ni akwa?

6 Tanga Ngalásya 5:26. Idifwa yebhi yayibha itena kubhangesa o muthu kudisokena ni akwa? O kidifwa kimoxi o Kudizangeleka. O muthu udizangeleka mukwa lwimbi, umesena ngó o mbote yê. O kidifwa kyakamukwa kyayibha o Lwimbi. O mukwa lwimbi, kamesena ngó kutambula o ima ya akwa maji usota kwafidisa kukala ni ima yiyi. Mukidi o lwimbi ukexilu wakuzemba. Twatokala kubhanga yoso phala kulenga o idifwa yiyi yayibha!

7. Kifika kyebhi kilondekesa kwila o kukala ni lwimbi ni kudizangeleka kima kyayibha?

7 Tutena kusokesa o kudizangeleka ni lwimbi, ni ixete ikala mumihumba mubhita o combustivel ya kiphululu. O kiphululu kitena kwenda maji o ixete itena kubhonzesa o combustivel kubhita mumihumba ni kubhangesa o kiphululu kwenda kyayibha anga kibwa. Kyene kimoxi we, o muthu utena kusidivila Jihova mu tu ithangana. Maji se mwene ukibhanga mukonda dya kudizangeleka ni lwimbi mwene utena kudibhala. (Jisa. 16:18) Mwene wandakweha kusidivila Jihova, wandadiluwalesa, wandaluwalesa we akwa. Ihi itutena kubhanga phala kitudizangeleke, kitukale we ni lwimbi?

8. Kyebhi kitutena kutolola o ukexilu wakudizangeleka?

8 Etu tutena kutolola o ukexilu wa kudizangeleka mukukayela o kitendelesu kya Phawulu kwa akwa Filipe, kyoso kyambe: “Ki mu bhange kima ni masunga a kusota ngó mbote yenu, mba izala ya ku mi ximana. Maji ni kubatama, kala muthu a kite mukwâ kota dyê; Kana ku di fika kwila mwa beta kuyuka o akwenu ndenge.” (Fil. 2:3) Se tutala akwetu kwila ene abetakota etu ndenge, kitwandadisokesa ni yó ala dingi ni mauhete. Muveji dya kiki twandasanguluka ni ima ibhanga ene. Kiki kidi mwene, bengebenge se ene amukalakala ni mauhete mâ musidivisu ya Jihova phala kumusangulukisa. Se o jiphange ala ni mauhete avulu akayela o kitendelesu kya poxolo Phawulu ene andatena kumona o idifwa yetu yambote. O kiki kyandabheka kutululuka, o kilunga kyandakala ni muxima umoxi.

9. Ihi itutena kubhanga phala kitukale ni lwimbi lwa jiphange jetu?

9 Etu tutena kudilanga phala kitukale ni lwimbi, mukuxikina kwila sayi ima o jiphange jetu atena ku ibhanga dingi kyambote. Se tukala tu athu alenduka kitwandasota kudilondesa kwila etu twabetakota o akwetu ndenge. Muveji dya kiki twandasota kudilonga ni yó ala dingi ni mauhete etu denge. Mukifika xinganeka phange wala ni uhete wakubhanga madiskulusu ambote mukilunga. Etu tutena kumwibhwidisa se kyebhi kyene mupelepalala o madiskulusu mê. Se sayi phange yamuhatu ulamba kyambote etu tutena kumubhinga jindunge jitukwatekesa kukala dingi ni uhete wakulamba. Se umunzangala kikubhonza kubhanga ukamba ni jiphange, utena kubhinga jindunge kumuthu uditunda kyambote mukubhanga makamba. Se tubhanga o ima yiyi kitwandakala ni lwimbi, twandabandekesa o mauhete metu.

DILONGE NI JIPHANGU JA BIBIDYA

Mukonda dya kulenduka, Ngidiyone wasoto kukala ni paze ni akwa Ifalayíme (Tala ojikaxi 10-12)

10. Kibhidi kyebhi kyadibhana nakyu Ngidiyone?

10 Tala yabhiti ni Ngidiyone watokalele kumwiji wa Manasa, ni mayala a tokalele kumwiji wa Ifalayíme. Ngidiyone ni 300 jamala atolola o ita ni kikwatekesu kya Jihova, o kiki kyeji tena kwa abhangesa kudizangeleka. O mayala akwa Ifalayíme adisange ni Ngidyone, kamuxima, maji adikwata nê. Ene akexile ni njinda ya Ngidiyone mukonda kudimatekenu mwene ka exana phala kumukwatekesa kubhânga ni jinguma ja Nzambi. Ene athandanganyele dingi ni kijingu kyeji bhana o athu kumwiji wâ, adijimbi kwila kikyene o kima kyabetelekota phala Ngidiyone wakwatekesele mukubhana kijingu kudijina dya Jihova ni mundu Wê.—Afun. 8:1.

11. Kyebhi Ngidiyone kyatambwijila o mayala akwa Ifalayíme?

11 Ni kulenduka kwoso Ngidiyone wambela o mayala akwa Ifalaíme: “Emephe nga bhange’hi, ku ki fika ni kiki ki mwa bhange enu?” Mwene wa alembalesa kyebhi Jihova kya akwatekesa kubhanga ima yamakota. Mukonda dyakiki o “njinda yâ ya mu kwatelele anga i sosoloka.” (Afun. 8:2, 3) Ngidiyone wexile polondo phala kulondekesa o kulenduka ni kusota o kutululuka mwaxaxi kamundu wa Nzambi.

12. Ihi itwadilongo muphangu yakwa Ifalayíme ni ya Ngidiyone?

12 Ihi itutena kudilonga kumusoso yú? Mukifika kya akwa Ifalayíme, twadilongo kwila, muveji dyakusota o kijingu phala etu, tulungila o kijingu phala Jihova. O atwameni amiji ni tufunga atena kudilonga disá kuphangu ya Ngidiyone. Se o muthu uluwala mukonda dya ima itwabhange, etu twatokala kubhanga yoso phala kutendela se mukonda dyahi mwene waluwala. Etu tutena we kuximana akwetu mukima kyambote kyabhange. Kubhinga kulenduka phala kubhanga kiki, bengebenge se o muthu wengi mwene walweza. Maji o kukala ni ukamba wambote ni jiphange kyene o kima kyabetakota, o kulondekesa kwila etu twalungu ndenge.

Mukonda dya kudyelela kwa Jihova mukubatula o maka mu ukexilu watokala, Hana wakexile dingi ni kutululuka kwamuxima (Tala ojikaxi 13-14)

13. Ibhidi yebhi yadibhana nayu Hana ni kyebhi mwene kya itolola?

13 Xinganeka we o phangu ya Hana. Mwene wakazalele ni diyala dyatokalele kumwiji wa Jilevita, amwixanene Elikana, mwene wamuzolele kyavulu. Maji Elikana wexile ni muhatu wengi, Penina. Elikana wazolele dingi Hana o Penina ndenge; maji, “Penina u kala ni an’ê, Hanaphe ka moneka mona.” Mukonda dyakiki, Penina wexile “mu ondolola kyavulu [Hana] phala ku mu xinuna n’a kale ni dilamba.” Kyebhi kyadivu Hana? Mwene waluwalele kyavulu! “Mwene u kala mu dila, u fula kúdya.” (1 Sam. 1:2, 6, 7) O Bibidya ki izwela kwila, Hana wavutula phonzo kwa Penina. Muveji dyakiki mwene wazwela kwa Jihova kyebhi kyexile mudivwa ni kudyelela kwila mwene weji mukwatekesa. O kwila o ukexilu wa Penina wakutalatala Hana walunguluka? O Bibidya ki izwela. Maji etu twejiya kwila kupholo Hana wasangulukile kyá, “pholo yê ki ya disuwata dingi ni malamba.”—1 Sam. 1:10, 18.

14. Ihi itutena kudilonga kumusoso wa Hana?

14 Ihi itutena kudilonga kumusoso wa Hana? Se kukala muthu wamesena kudisokesa neye, lembalala kwila eye utena kusola. Eye kubhingi kudikwata né. Muveji dya kufuta phulu ni phulu bhanga yoso phala kukala ni paze ni mwene. (Loma 12:17-21) Né mwene se kalungulula o ukexilu wê, eye wandatululuka, wandasanguluka.

Apolo ni Phawulu kakexile mudimona kala jinguma mukonda ejidile kwila Jihova mwene wexile mubesowala o ikalakalu yâ (Tala ojikaxi 15-18)

15. Mauhete ebhi akexile nawu Apolo ni Phawulu?

15 Mukusukaku, tala se ihi itutena kudilonga kuphangu ya Apolo ni ya poxolo Phawulu. Kiyadi kyá ejidile kyambote o Mikanda Ikôla, o athu a ejidile we kyambote, exile ni uhete wakulonga. Ene akwatekesa athu avulu kukituka maxibulu. Maji o mayala yá kaditalele kala jinguma.

16. Kyebhi kiweji jimbulula o ukexilu wa Apolo?

16 Apolo wexile ‘mukwa Xandediya,’ muthembu yoyo athu avulu amesenene kudilonga o xikola mumbanza yenyoyo. Mwene ‘wejidile kyambote o Madivulu ma Nzambi,’ wexile we ni uhete wakuzwela. (Ika. 18:24) Kyoso Apolo kyasidivila mukilunga kya Kolindu sayi jiphange alondekesa kwila amu wabhelele kyavulu jiphange jakamukwa ndenge, katé mwene ni Phawulu. (1 Kol. 1:12, 13) O kwila Apolo wabhangesa o kilunga kudiwanuna? Kana. Mukidi, kyoso Apolo kyaxisa o mbanza ya Kolindu, Phawulu wamuswinisa phala kuvutukaku. (1 Kol. 16:12) Phawulu kejibhanga kiki, se Apolo wexile ni kifwa kyakuwanuna o kilunga. Mukidi, Apolo wakalakala kyambote ni mauhete mê, mukutula o njimbu yambote ni kuswinisa o jiphange jê. Apolo wexile we diyala dyalenduka. Mukifika, o Bibidya kiyambe kwila mwene waluwalele kyoso Akwila ni Pidisila a “mu zubhila ku mu lombolwela kyambote o Njila ya Nzambi.”—Ika. 18:24-28.

17. Ihi yabhange Phawulu phala kusota o kutululuka?

17 O poxolo Phawulu wejidile kyambote o kikalakalu kyabhangele Apolo. Maji Phawulu kathandanganyele kwila o athu ejibanza kuma Apolo wabetakota mwene ndenge. Kyoso kitutanga o mukanda wasonekena akwa Kolindu, tutena kumona kwila Phawulu wexile muthu walenduka, kabhonzele, wexile mukutendela akwa. Muveji dya kusanguluka, mwene waluwalele kyoso o athu kyakexile muzwela “ngi mukwa Phawulu,” mwene walungila o kijingu kyoso kwa Jihova Nzambi ni kwa Jezú Kidistu.—1 Kol. 3:3-6.

18. Kala kilondekesa o mukanda 1 Kolindu 4:6, 7, ihi itutena kudilonga kuphangu ya Apolo ni Phawulu?

18 Ihi itutena kudilonga kuphangu ya Apolo ni poxolo Phawulu? Etu tutena kukalakala kyavulu phala Jihova ni kukwatekesa athu avulu kudibatizala. Maji twejiya kwila kitwejitena kubhanga kiki sé o kikwatekesu kya Jihova. O phangu ya Phawulu ni Apolo, itulonga dingi disá dyengi, o kusota o paze. O kukala dingi ni maujitu kwatokala kutubhangesa kusota dingi o paze mu kilunga. Etu tusakidila kyavulu kyoso o tufunga ni akwatekexi atufunga kyatukwatekesa kukala ni muxima umoxi phala tukale ni kutululuka mudyetu. Ene abhanga kiki kyoso kyatubhana itendelesu bhukaxi ka Mak’â Nzambi. Ene kasoto kudizangeleka maji akwatekesa o kilunga kyoso kubelesela Kidistu Jezú ni kukayela o phangu yê!—Tanga 1 Kolindu 4:6, 7.

19. Kala muthu mudyetu ihi yatena kubhanga? (Tala we okaxa “ Lenga o Ukexilu Wakusokesa Akwenu.”)

19 Kala muthu mudyetu, Nzambi wamubhana mauhete. Etu tutena kukalakala ni mauhete yá, ‘phala o mbote we ya akwetu.’ (1 Phe. 4:10) Lembalala kwila o jidinya sumbala jatolo, jitena kubunda milele iyadi. Kyene we kimoxi, kima kyosokyoso ki ubhanga kitena kukwatekesa o kilunga kukala ni muxima umoxi. Tubhangyenu yoso itutena phala kitukale ni ukexilu wakudizangeleka. Tubhangyenu yoso phala mukilunga mukale kutululuka ni muxima umoxi.—Efe. 4:3.

MWIMBU 80 ‘Lolenu mu Mone Kuma, Jihova Wene ni Mbote’

^ kax. 5 O imbya ya utuma se ikala ni musula ki ibhonzo kubudika. Kyene kimoxi we, se mukilunga mukala ukexilu wakudisokesa kikibhonzo kudiwanuna. Kibhwandakala kutululuka mwaxaxi ka abhezi a Nzambi, se o kilunga kizoza, kikamba kukala ni muxima umoxi. Mumilongi yiyi twandazwela se mukonda dyahi kitwatokala kukala ni ukexilu wakudisokesa, ni ihi itwatokala kubhanga phala mukilunga mukale kutululuka.

^ kax. 4 Omajina a alungulula.