Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MUSOSO WAKIDI

Kusuwa Akwetu Kubhekela Mabesá Akalelaku

Kusuwa Akwetu Kubhekela Mabesá Akalelaku

Kumoxi ni mam’etu ni phang’yami Pat, ku muvu wa 1948

“O NGELEJA Aglicana ki yene mulonga o kidi. Suluka mu kusota o kidi.” Tunde kukw’etu ya muhatu, watokalele mu Ngeleja Aglicana kyazwela o maka enya, mam’etu wamateka kusota o ngeleja ya kidi. Maji mwene kamesenene kuzwela ni Jimbangi ja Jihova, yu wexile mungitangela phala kuswama kyoso kyexile muya kubhata dyetu ku Toronto, Canadá. Maji kyoso o sekaji’ami, ndeng’ya mam’etu, kyamateka kudilonga ni Jimbangi ja Jihova ku muvu wa 1950, mwene wamukayela we. Ene exile mudilongela mu inzo ya sekaji’ami, mu kusuluka a dibatizala.

Tat’etu wexile kataka mu Igreja Unida do Canadá, mu malumingu moso mu kamene, mwene wexile mu ngitumikisa kumoxi ni phang’yami ya muhatu mu xikola yexile mu ngeleja phala o ana’ndenge. Ku 11 dya ola, twexile mudibunda ni tat’etu phala kwivwa o milongi ya ngeleja. Mu ngoloxi twexile muya ni mam’etu mu Kididi kya Ubhezelu kya Jimbangi ja Jihova. Ki kyabhonzele kumona kwila o ilongesu ki yadifwile.

Mu kyonge kya ilunga ya Jixi Javulu “Vontade Divina” ni mwiji Hutcheson ku muvu wa 1958

Mam’etu watangela o ima yexile mudilonga ku dikaza exile makamba me, Bob ni Marion Hutcheson, ene ya akituka we Jimbangi ja Jihova. Ku muvu wa 1958, o dikaza didi a ngambata kumoxi ni twana twa tutatu phala kuya mu Kyonge kya Ilunga ya jixi javulu kyexile ni dyambu “Vontade Divina,” mu mbanza ya Nova York. Lelu ngimona kwila kyabhonzele kyavulu phala ene ku ngambata we, maji o kyonge kyokyo eme nuka nganda kukijimba.

JIPHANGE ANGIKWATEKESA KUBHANGA DINGI MU SIDIVISU YA JIHOVA

Mu kitala kya kikumbi, eme ngatungile mu thonga, kwenyoko ngawabhelele kyavulu kulanga o yama. Kiki kyangibhangesa kumesena kudilonga o ufunu wakulanga o yama. Mam’etu wazwela ni kafunga mu kilunga, yalungu ni maka enya. O kafunga ni henda yoso wangilembalesa kwila twala “mu izuwa isukidilaku,” yu wangibhwidisa kyebhi kyejikala o ukamba wami ni Jihova mu mivu ingejibhanga o xikola yakatunda. (2 Ti. 3:1) Mu kiki ngaditunu kubhanga o xikola ya katunda.

Maji ngexile hanji muxinganeka ihi ingeji bhanga kyoso kingeji zubha o xikola ya kaxi. Sumbala ngexile muya mu ukunji mu mawusukilu oso a semana, ki ngawabhelele kuboka, ngexile we muxinganeka kwila ki ngejitena kukala muboki wa thembu yoso. Mu kithangana kyenyokyo, tat’etu ni sekulu’ami kexile Jimbangi ja Jihova, exile mungiswinisa phala kukalakala izuwa yoso mu ditenda dyadikota mu mbanza ya Toronto. Sekulu’ami wexile ni kididi kya ujitu mu ditenda dyenyodyo, kyenyiki ngaxikina o salu.

Ku Toronto, ngexile mu kalakala kyavulu ni kubhita thembu yavulu ni athu kexile Jimbangi ja Jihova. Kiki kya ngibhangesa kufonga mu yonge ni mu ukunji. Ku dimatekenu ngatungile ni kuku’etu ya diyala, kexile Mbangi ya Jihova, maji kyoso kyafu ngabhingile kusota kididi kyengi phala kukalabhu.

O dikaza Hutchesons, a ngambatele mu kyonge kya dikota ku muvu wa 1958, exile kala jitata phala eme. Ene angixana phala kutunga nawu, ya angikwatekesa kukula mu nzumbi. Ku muvu wa 1960, John mona wa diyala wa dikaza, n’eme, atubatizala. John wakituka muboki wa thembu yoso, kiki kyangiswinisa kutunda dingi mu ukunji. O jiphange mu kilunga a mono o kukula kwami mu nzumbi, mu kusuluka a ngisolo phala kukala o phange wendesa o kikalakalu kya yonge, kala kyene mubhanga o mutwameni wa kyonge Ukexilu Wetu ni Ukunji, mu izuwa yetu.

NGASANGE MUHATU WAMBOTE, NGA KITUKA MUBOKI WA THEMBU YOSO

Mu kizuwa kya ukaza wetu ku muvu wa 1966

Ku muvu wa 1966, nga kazala ni Randi Berge, muboki wathembu yoso, mukalakadi waswina, wexile polondo phala kusidivila kwoso kwabhindamene dingi kikwatekesu. O kafunga ketu ka ilunga watuswinisa kuya mukwatekesa o kilunga kya Orillia, mu mbanza ya Ontário. Mu kiki twadisokejeka, twayi.

Kyoso kitwabhixila ku Orillia, ngakituka muboki wa thembu yoso, ngadibundu ni Randi mu sidivisu yiyi. O kisangusangu kye kya ngiswinisa! O nguzu ingabhange phala kuditunda kyambote kala muboki wa thembu yoso, yangibhekela kisangusanu mu kukalakala ni Bibidya phala kukwatekesa o athu kudilonga o kidi. Kyexile ujitu wadikota kukwatekesa dikaza di twazolele kyavulu ku Orillia, kulungulula o mwenyu wa, phala kukituka jiselevende ja Jihova.

TWADILONGO DIMI DYA UBHE NI UKEXILU WA UBHE WA KUXINGANEKA

Kyoso kitwexile mubhanga njila ku Toronto, ngadisange ni phange Arnold MacNamara, watokalele ku kibuka kya jiphange exile mu kwendesa o ikalakalu ku Betele. Mwene webhwidisa se twejiwabhela kukala aboki a katunda. Bhenyobo ngamuvutwiIa: “Kabasa kididi! Maji ku Quebec kana!” Angifwinyisa ku ukexilu wa athu akwa Canadá exile muzwela o Kingileji, exile ni katombo ka akwa Quebec exile muzwela o Francês. Mu izuwa yenyoyo, kwexile athu exile mudikalanganza amesenene kwila o mbanza ya Quebec idikexidila ku Canadá.

Phange Arnold wangivutwila: “O filiyale yamutumikisa ngo aboki a katunda ku Quebec, mu ididi yamukwa kana.” Bhenyobho ngaxikina ni lusolo. Ngejidile kya kwila Randi wamesenene kyavulu kusidivila kwenyoko. Kupholo, ngamono kwila kyokyo kyexile kima kya katunda kitwasolele ku mwenyu wetu!

Twabhiti semana jitanu mu kudilonga o Francês, mu kusuluka Randi n’eme, twayi ku Rimouski, kumoxi ni dikaza dyamukwa. Kutunda mu mbanza yiyi phala kubhixila ku Montreal kubhinga kwenda 540 a jikilometulu. Ki twexile luwa muzwela kyambote o Francês, kiki kyadimonekena mu kyonge, kyoso kingatange o jingolokela. Mu kuzwela yalungu ni kyonge kya dikota kya zukamene, ngatondala mu izwelu. Muveji dya kuzwela kwila tweji tambula “jiphange jatokala ku Áustria,” ngazwelami kwila tweji tambula “jinjila ja makota.”

O “Inzo yadikota” ku Rimouski

Ku Rimouski, atukwatekesa ku jiphange jiwana ja ahatu exile akudi, aboki a swina, ni ku dikaza Huberdeaus, exile ni twana tuyadi twa ahatu. O dikaza Huberdeaus alukala inzo yadikota mwatungile o aboki a thembu yoso. O aboki enya exile mukwatekesa kufuta o lenda. Sayi ithangana mu inzo yenyoyo mwexile mukala 12 mba 14 a athu. Kuma twexile tu aboki a katunda, eme ni Randi twexile muboka tunde mu kamene kate mu usuku, kyenyiki twa sangulukile kyavulu mu kukala jinga ni jiphange exile muya netu muboka, ne mwene mu mausuku a kixibhu ni mbambe yavulu.

Twexile ni ukamba wambote ni aboki a thembu yoso, ene exile kala mwiji phala etu. Sayi ithangana twexile mu xikama ku mbandu a dijiku mba kukatula kizuwa phala kulambela kumoxi. Sayi phange wexile ngimbidi, kyenyiki mu Jisabhalu mu usuku twexile mu dyongeka phala kwimba ni kukina.

Athu avulu ku Rimouski a mesenene kudilonga o Bibidya! Mu mivu itanu twasangulukile kyavulu mu kumona maxibulu a Bibidya exile mukula mu nzumbi, kudibatizala ni kumona o kilunga kukala kya ni 35 a aboki.

Ku Quebec, atulongo kukala aboki ambote. Twamono kyebhi Jihova kyatukwatekesa mu ukunji ni mu ibhindamu yetu ya xitu. Ku mbandu yamukwa, twadilongo kuzola o athu a mbanza yenyoyo, o ijila ya, ni dimi dya Francês. Kiki kyatukwatekesa kuzola o athu a idifwa yoso.—2 Ko. 6:13.

O jiphange ku filiyale a tubhingi phala kuya mu mbanza ya Tracadie, yala ku mbandu itundila o kumbi ya Nova Brunswick. Kyatubhonzele kutunda, mukonda ki kwabhitile luwa izuwa yavulu tunde kitwalukalele inzo, eme we ngabakanene kukalakala tu ola ku semana kala mulongexi wa xikola. O kyamukwa, sayi maxibulu metu a Bibidya exile aboki a ubhe, ni kwila twexile mutunga o Kididi kyetu kya Ubhezelu.

Twa sambe kyavulu mu disukilu dya semana ni twayi mukunda o mbanza ya Tracadie, ki yadifwanganene ni Rimouski. Maji twaxikina kuyaku, mukonda twamono kwila yexile o vondadi ya Jihova. Etu twadyelela kwa Jihova, twamono kyebhi mwene kya katula o ibhidi yoso. (Mal. 3:10) Kuma Randi wexile ni ukamba wambote ni Jihova, vondadi ya kumusidivila ni ukexilu wa kusanguluka, ki kyabhonzele kyavulu phala kutunda.

Mu kilunga kya ubhe mwexile ngo kafunga kamoxi, Robert Ross. Mwene ni muhatu we Linda asidivila kala aboki a thembu yoso, ya asolo kusuluka mu kilunga kyenyoko kyoso kyavwala o mon’a wadyanga. Sumbala exile musasa mona, maji ene a swinine kyavulu mu ukunji, exile muzalela o jiphange, o ukexilu yu watuswinisa kyavulu.

O MABESÁ A KUSIDIVILA KABASA KIDIDI KWABHINDAMENA KIKWATEKESU

Kyoso kitwamateka kukunda o ilunga mu kithangana kya kixibhu

Mu kubhita mivu iyadi ku Tracadie, twatambula dingi kixanu ki twakifikile —o sidivisu ya kukunda o ilunga. Twakundu ilunga mu dimi dya Kingileji mu sambwadi dya mivu, mu kusuluka atusolo phala kukunda o ilunga ya Francês, ku Quebec. O kafunga wexile mukunda o tufunga twa ilunga ku Quebec, phange Léonce Crépeault, wexile muximana o madiskulusu mami. Maji wexile we mu ngibhwidisa jinga: “Kyebhi ki utena kufwamesa dingi o madiskulusu me?” a O vondadi ye mu kungikwatekesa yabhangesa o madiskulusu mami kufwama dingi ni kubhebbhuluka.

Ujitu umoxi ungene mulembala dingi o Kyonge kya Jixi, kyabhitile ku Montreal ku muvu wa 1978, ni dyambu “Fé Vitoriosa.” Eme ngexile mu kalakala mu kibuka kya Kulamba o Kudya. Twexile mu kingila 80.000 athu mu kyonge, ni kwila twatambwile itendelesu ya ubhe yalungile ni kubhanga o kikalakalu kyenyokyo. Ima yoso yexile ya ubhe, kikale o jifalamenda, mba o ukexilu wakulamba o kudya. Twexile ni 20 a jimakina ja kutalalesa o imbamba maji sayi bhabha ki jexile mu kalakala kyambote. Mukonda dya joko mu kididi mwejibhitila o kyonge, twatena ngo kubokonamu ku makolombolo phala kusokejeka o ima. Twabhingile kuwika o tubhya phala kubhanga o kudya, ande dya kumoneka o mwanya! Twa tohokele kyavulu, maji ngadilongo ni phangu ya jiphange akulu mu nzumbi akalakalele ni nguzu yoso, ya asangulukile. O ukamba utwabhange mu kyonge kyokyo, wamusuluka kate lelu. Kyexile kisangusangu kya dikota phal’etu kukala mu kyonge kyenyokyo ku Quebec, mu kididi mwabhiti o kizukutisu kyadikota mu kaxaxi ka mivu ya 1940 ni 1950!

Twamukwatekesa kusokejeka o kyonge kya dikota kumoxi ni Randi ku Montreal ku muvu wa 1985

Ngadilongo kyavulu ni jiphange exile mukalakala mu yonge yamakota yabhiti ku Montreal. Sayi muvu, o phange David Splane, kindala watokala mu Kibuka kya Utuminu, wexile o mutwameni wa kyonge kyadikota. Mu kyonge kyamukwa angisolo phala kubhanga o kikalakalu kyenyokyo, o phange David wangikwatekesa.

Mu kubhita 36 a mivu mu kukunda o ilunga ni muhatu’ami Randi, ku muvu wa 2011, angisolo phala kukala mulongexi wa Xikola phala o Tufunga Twa Kilunga. Mu mivu iyadi mu kikalakalu kiki, etu twazeka mu 75 a jihama ki jadifu, maji twasangulukile. Ku disukilu dya jisemana joso ja xikola, o tufunga exile mu sanguluka kyavulu ni kusakidila o Kibuka kya Utuminu mukusuwa o ibhindamu ya mu nzumbi.

Kupholo, a ngisolo phala kukala mulongexi wa Xikola ya Akunji a Utuminu. Mu veji javulu o adilongi exile mu tohoka ni kukala ni hele mukonda dya ikalakalu yavulu: Kuxikama sambwadi dya ji ola izuwa yoso mu kudilonga, kubhita ola jitatu mu usuku mu kubhanga o ikalakalu ya abhana, ni kupelepalala jimbandu jiwana mba jitanu ku semana. Eme ni mulongexi wamukwa, twexile mutangela o adilongi kwila ejitena ngo kubhanga yoso ni kikwatekesu kya Jihova. Eme nuka nganda jimba kyebhi kyexile mudivwa o adilongi mu kumona kwila mu kudyelela kwa Jihova, exile mutena kubhanga ima yavulu ka ifikile.

KUSUWA O MBOTE YA AKWETU KUBHEKELA MABESÁ

Kuma mam’etu wexile musuwa akwa kyabhangesa maxibulu me a Bibidya kukula mu nzumbi, kate ni tat’etu walungulula o ixinganeku ye yalungu ni kidi kya Bibidya. Mu kubhita izuwa itatu kyoso mam’etu kyafu, twasasumuka mu kumona tat’etu wayile mutala diskulusu mu Kididi kya Ubhezelu, mu 26 a mivu kupholo mwene wasuluka mu kuya mu yonge. Sumbala tat’etu nuka wadibatizala, maji o tufunga angitangela kwila mwene wexile mudyanga mu kubhixila mu yonge semana joso.

Mam’etu wexile we phangu yambote phala eme ni jiphange jami jitatu ja ahatu. Ene ni anum’ya a musidivila Jihova ni ufiyele woso. Kiyadi kya a musidivila ku Betele—umoxi ku Portugal o wamukwa ku Haiti.

Kindala eme ni kazola kami twala tu aboki akatunda ku Hamilton, mbanza ya Ontário. Kyoso kitwexile mukunda o ilunga, twawabhelele kuxinjikila o jiphange mu kukunda o athu ni kwalonga o Bibidya. Maji kindala twasanguluka mu kukala we ni maxibulu metu a Bibidya ni kwamona kukula mu nzumbi. Mu kilunga kyetu kya ubhe twala ni ukamba wambote ni jiphange, twene mutambula kiswinisu mu kumona kyebhi Jihova kyene mwalanga, mu ithangana yambote ni yayibha.

Mu kuxinganeka ku mwenyu wetu, tusakidila kyavulu o henda yatulondekesa jiphange javulu. Mukonda dya kiki, tusota we kusuwa akwetu, mu kwaswinisa kusidivila Jihova ni nguzu yoso. (2 Ko. 7:6, 7) Mu kifika, sayi mwiji, o mama ni mon’a diyala ni wa muhatu exile aboki a thembu yoso. Eme ngebhwidisa kwa tata se wabanzele we kya kukala muboki wa thembu yoso. Mwene wambe: “Ngamukwatekesa kya aboki atatu a thembu yoso”. Bhenyobho ngamwibhwildisa: “O kwila o kikwatekesu kye, kya beta dingi kota o kya Jihova ndenge?” Ngamutangela kwila, weji sanguluka kala kyexile mudivwa o mwiji we. Mu kubhita mbeji jisamanu wakituka muboki wa thembu yoso.

Eme ni Randi twandasuluka mu kutangela o ‘ikalakalu ya madiwanu’ ya Jihova ku ‘miji ya kezaku,’ twamesena kwila ene akala we ni kisangusangu kitwala nakyu mu kusidivila Jihova.—Jisá. 71:17, 18.

a Tala o musoso wa kidi wa phange Léonce Crépeault mu Mulangidi wa Kawana wa 2020, máfwe 26-30.