1-2. Mu ukexilu webhi o Jikidistá atena kwasokesa ni Sabhalalu yalebha kyavulu? (1 Kolindu 15:58)

 KU DISUKILU dya muvu wa 1978, amateka kutunga sabhalalu yalebha kyavulu, ku mbanza ya Tokyo mu ixi ya Japão. O athu exile mumona ni kudiwana mukonda dya kikalakalu kyokyo, exile mu dibhwidisa se o sabhalalu yoyo keji kuyilundula ku itungutu yene mubhita mu mbanza yenyoyo. Ihi ikwatekesa o sabhalalu kukamba kulundumuka? O atungi abhange o sabhalalu yiyi yalebha mu ukexilu uyibhangesa kwila ne mwene ni itungutu, yene ki idibhale, ki itoloka we. O Jikidistá adifu we ni sabhalalu yiyi yalebha kyavulu. Mu ukexilu webhi?

² O Kidistá watokala kulondekesa kuswina ni kukolokota, maji watokala we kutetuluka ni kulenduka. Mwene wabhingi kuswina ni kukolokota mu kuzokela o ijila ni itumu ya Jihova. (Tanga 1 Kolindu 15:58.) Mwene ukala polondo phala kubelesela, kehela kima kyosokyoso kulungulula o ibanzelu ye. Maji watokala we kutetuluka, mba ‘kulenduka,’ kyoso kikubhinga kulondekesa o idifwa yiyi. (Tiy. 3:17) O Kidistá udilonga kukala ni ukexilu yu, kanda kala muthu ujiza kyavulu, kanda kala we muthu uxikina mu yoso se kudituna. Mu milongi yiyi, twandamona kyebhi kitutena kuswina ni kukolokota. Twandamona we ima itanu ibhanga Satanaji phala kutuzozesa ni kyebhi kitutena kutolola o jindunge je.

3. Kitumu kyebhi kyabhana Jihova mu divulu dya Ikalakalu 15:28, 29?

³ Jihova mwene ngo wala ni ujitu wa kubhana o itumu ku mundu we, o itumu yiyi ki yabhonzo phala ku itendela. (Iza. 33:22) Mu kifika, o Kibuka kya Utuminu mu izuwa ya jipoxolo, atumbula maukexilu atatu abhinga kwila o Jikidistá a swina: (1) mu kubheza ngo Jihova, o iteka kana, (2) mu kuxila o  manyinga kala kima kikola, ni (3) mu kubelesela o itumu ya Bibidya yalungu ni kuta undumbu. (Tanga Ikalakalu 15:28, 29.) Kyebhi o Jikidistá kyatena kubelesela Jihova mu maukexilu atatu enya?

4. Kyebhi kitutena kubheza Jihova ni muxima woso? (Dijingunwinu 4:11)

⁴ Tubheza ngo Jihova, o itena kana. Mwene wa tendelesa akwa Izalayele phala amubheze mu ukexilu watenena mba ni muxima woso. (Mate. 5:6-10) Kyoso Satanaji kyatendala Jezú, mwene wa mwambela ni kidi kyoso kwila twatokala kubheza ngo Jihova. (Mat. 4:8-10) Mu kiki, etu ki twene mubheza iteka. Ki twene we mubheza o athu—mu kifika, ki twene mutalatala o atwameni a jingeleja, jingimbi, jinguvulu mba muthu wala ni fuma, kala nzambi. Etu tubheza ngo Jihova yo “wabhange o ima yoso.”—Tanga Dijingunwinu 4:11.

5. Mukonda dyahi tubelesela o kitumu kya Jihova kyalungu ni manyinga ni mwenyu?

⁵ Etu tubelesela o kitumu kya Jihova kyalungu ni manyinga ni mwenyu. Mukonda dyahi? Mukonda Jihova wambe kwila o manyinga alombolola mwenyu, yu ujitu wadikota phala etu. (Iji. 17:14) Kyoso Jihova kyabhana o kitumu kya kwila o athu atena kudya o xitu ya yama, mwene wa atendelesa phala ka dye o manyinga. (Dim. 9:4) Mwene wa bhitulula dingi o kitumu kiki kyoso kyabhana o kijila kya Mozé ku akwa Izalayele. (Iji. 17:10) Jihova wa tendelesa o kibuka kya Utuminu ku hama yadyanga phala na longe o Jikidistá phala, ‘ende jinga . . . ni kulenga o manyinga.’ (Ika. 15:28, 29) Etu twene mubhanga yoso phala kubelesela o kitumu kiki, kyoso kitusola o ukexilu wa kutusaka. b

6. Ihi itwatokala kubhanga phala kubelesela o itumu ya Jihova?

⁶ Etu tudikwatenena ku ituma yakatunda ya Jihova. (Jih. 13:4) Poxolo Phawulu wa tutendelesa ‘kujibha’ o jihanji ja mukutu wetu —kiki kilombolola kwila twatokala kubhanga yoso phala kutolola kabasa hanji mba vondadi yayibha. Etu ki tuxikina kutala mba kubhanga kima kyosokyoso kyeji tubhangesa kuta undumbu. (Kol. 3:5; Jobe 31:1) Kyoso kikumoneka tendasá, etu tudituna ni lusolo kabasa kixinganeku mba kibhangelu kyeji zanga o ukamba wetu ni Jihova.

7. Twatokala kubhanga ihi, ni mukonda dyahi?

⁷ Jihova ukinga kwila tu “mutumaka ni muxima woso.” (Lom. 6:17) Yoso izwela mwene, phala o mbote yetu ngo, ki tutokala kulungulula o ijila ye. (Iza. 48:17, 18; 1 Ko. 6:9, 10) Twene mubhanga yoso phala kusangulukisa Jihova, kala kyabhange o mukwa Jisálamu, mwene wambe: “Muxima wami nga u lungisa mu kwaluka o jingonge jé, mu hadya ni hadya kate ku mbambe.” (Jisá. 119:112) Maji Satanaji usota kuzozesa o nguzu yetu. Kyebhi mwene kyabhanga kiki?

8. Kyebhi Satanaji kya zozesa o ufiyele wetu bhukaxi ka izukutisu?

⁸ Izukutisu. Satanaji utuzukutisa bhukaxi ka usweya ni mu kutukwatesa woma, phala kuzozesa o ufiyele wetu. Mwene wamesena ‘ku tudya’ mba kuzanga o ukamba wetu ni Jihova. (1 Ph. 5:8) O Jikidistá ja dyanga a akusile, a abetele ni kwajibha mukonda dya ufiyele wa. (Ika. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Lelu, Satanaji wamusuluka mu kutuzukutisa. Twene mumona o kidi kiki mu ukexilu wayibha wene mutalatala o jiphange jetu ku Russia ni ku jixi jengi.  Ku mundu woso o jiphange jetu ene mu azukutisa mu maukexilu avulu.

9. Bhana phangu ilondekesa kwila twabhingi kudilanga kyoso ki kumoneka ijijidiku.

⁹ Atujijidika kala amutulondekesa henda. Katuku o izukutisu, Satanaji uta “mibhetu” ya mukwa phala kututendala. (Efe. 6:11) Tala o phangu ya phange ya diyala amwixana Bob, wexile mu inzo ya kusaka phala ku mubhanga pelasá. Mwene watangela o jidotolo kwila keji xikina kumuta manyinga kiza ki kize. O dotolo weji mubhanga o pelasá, waxikina kuxila o vondadi ye. Maji mu usuku ande dya kumubhanga pelasá, kyoso o mwiji wa phange Bob kya vutuka kubhata, sayi dotolo yamukwa wayi mumukunda. Mwene wa mutangela kwila nange o jidotolo keji muta manyinga, maji eji kwapelepalala kya ngo phala kumutawu, se kumoneka kibhidi. Nange o dotolo wa xinganeka kwila, kuma o jindandu ja Bob kexilebhu mwene weji lungulula o ixinganeku ye. Maji Bob wa dikwatenena mu ixinganeku ye, keji xikina kumuta manyinga ne mwene se kwejimoneka kibhidi.

10. Mukonda dyahi o ukexilu wa kuxinganeka wa mundu yu kilwezu? (1 Kolindu 3:19, 20)

¹⁰ O ukexilu wa kuxinganeka wa yo axibhaka o itumu ya Jihova. Se tuxinganeka kala o athu kene mubelesela o itumu ya Jihova, o ukexilu yu utena we kutufwinyisa. (Tanga 1 Kolindu 3:19, 20.) “O unjimu wa mundu yú” muveji javulu ubhangesa o athu kuxibhaka o itumu ya Nzambi. Sayi Jikidistá mu mbanza ya Pelengamu ni Tiyatila a afwinyisa ku athu a akondolokele exile akwa undumbu ni abhezi a iteka. Jezú wabazela o ilunga yiyi, mukonda exile mu kwehela o ukexilu wakuta undumbu mwaxaxi ka. (Dij. 2:14, 20) Mu izuwa yalelu o athu atukondoloka atena we kutu fwinyisa phala kuxikina o ixinganeku ya yayibha. O jindandu ni makamba metu nange asota kutuxikinisa kwila twajiji kyavulu, ni kwila sayi bhabha ki kyayibha kubhukumukina kitumu kya Jihova. Nange ene atena kuzwela kwila, ki kwala maka kukayela o jihanji jetu, ni kwila o itumu ya Bibidya ki yala dingi ni valolo.

11. Ihi ki tutokala kuyibhanga?

¹¹ Sayi ithangana, nange tuxinganeka kwila o itendelesu itubhana Jihova ki yatutetulukisa. Kate mwene tutena kudibhana ni tendasá ya kusomboka “o ima yoso yósoneke.” (1 Ko. 4:6) Kiki kyene kyexile mubhanga o atwameni a jingeleja mu izuwa ya Jezú. Ene exile mubandekesa o ixinganeku ya mu Kitumu kya Mozé, mukonda dya kiki, kyexile mubhonza kyavulu phala o athu ku ibelesela. (Mat. 23:4) Jihova utubhana itendelesu yambote bhukaxi ka Maka me ni kilunga kye. Ki tubhingi dingi kubandekesaku kima. (Jisa. 3:5-7) Kyenyiki, etu ki tu somboka o ima yosoneke mu Bibidya, ni kwila ki tujijidika we akwetu kukayela o ibanzelu yetu mu maka alungu ni kitongolwelu.

12. Kyebhi Satanaji kyene mu mwanga o “makutu”?

¹² Makutu. Bhukaxi ka “makutu a hatu” ni “ima yakambe valolo ya mundu yú” Satanaji uwanuna o athu ni kwanganala. (Kol. 2:8) Mu izuwa ya jipoxolo, kiki kyalungile ni ulongelu wa athu, milongi ya Jijudé ki yatundile mu Mak’a Nzambi, ni ulongelu wa kwila o Jikidistá atokalele kubelesela o Kitumu kya Mozé. O ilongesu yiyi yexile mujimbidisa o athu, mukonda yexile mwa sandula ku Fixi ya unjimu wa kidi, Jihova. Lelu Satanaji bhukaxi ka mitelembe ni internete, umwanga jinjimbu ni jingolokela jamakutu bhukaxi ka jinguvulu. Twamono kyavulu o maka enya mu kithangana  kya COVID-19. c O Jimbangi ja Jihova akayela o itendelesu ya kilunga, ka dibhana ni hele kala o athu abhana matwi ku jinjimbu ja makutu.—Mat. 24:45.

13. Mukonda dyahi twatokala kudilanga ni ima ilandukisa?

¹³ O ima ilandukisa. Ki twatokala ku jimba “o ima yabetakota.” (Fil. 1:9, 10) Kyoso kitulanduka, tudibotesa kithangana ni nguzu yavulu itweji ngastala mu ima yabetakota. Se twehela kwila o ima ya kizuwa ni kizuwa, kala o kudya, kunwa, itonokenu ni salu ikala kupholo ku mwenyu wetu, twanda landuka. (Luk. 21:34, 35) Ku mbandu ya mukwa, izuwa yoso twene mudibhana ni jingolokela javulu jalungu ni athu adikalanganza, ni maka a jinguvulu. Twatokala kudilanga phala ki tulanduke ni jingolokela jiji. Se ki tudilange tutena kumateka kudita mu maka enya ku mixima yetu. Satanaji uta o jindunge joso jiji jitwatumbula kudima, phala kuzozesa o nguzu yetu ya kubhanga o ima yatokala. Twandamona kyebhi kitutena kufidisa o nguzu ya Dyabhu ya kututolola ni tukolokote.

14. Ihi yanda tukwatekesa kukolokota ku mbandu ya Jihova?

¹⁴ Xinganeka se mukonda dyahi wabhakula o mwenyu we kwa Jihova ni kudibatizala. Eye wabhange kiki mukonda wamesenene kukala ku mbandu ya Jihova. Lembalala o ima ya kuxikinisa kwila wa sange o kidi. Weza mukwijiya Jihova, eye wamateka kumuxila ni kumuzola kala Tat’e ya dyulu. O kixikanu kye kwa Nzambi, kya kubhangesa kudyela o ituxi. O henda ye kwa Jihova ya kubhangesa kuxisa o ima yayibha ni kwambata o mwenyu mu ukexilu umusangulukisa. Wadivu kyambote mukwijiya kwila Nzambi wa kuloloka. (Jisá. 32:1, 2) Wamateka kuya mu yonge ni kutangela akwenu o ima iwexile mudilonga. Kuma Ukidistá wadibhakula, ya akubatizala, kindala wa mukwenda mu njila ya mwenyu, wandabhanga yoso i utena phala kusuluka mu njila yiyi.—Mat. 7:13, 14.

15. Mukonda dyahi kima kyambote kudilonga ni kuxinganeka mu Mak’a Nzambi?

 ¹⁵ Dilonge ni kuxinganeka mu Mak’a Nzambi. Se o muxi wala ni jindanji ja difikidila kyambote mu mavu, wene ukola dingi. Kyene we kimoxi, se tukolesa o kixikanu kyetu bhukaxi ka Mak’a Nzambi, twanda tena kukolokota. Kyoso kitudilonga ni kuxinganeka, o kixikanu kyetu kikola dingi anga tudyelela kwila o ukexilu wa Jihova wakubhanga o ima wene wabetakota. (Kol. 2:6, 7) Xinganeka kyebhi o itendelesu ni kilangidilu kya Jihova kya kwatekesa o jiselevende je m’ukulu. Mu kifika, Izekiyele watonginina kyambote kyoso o anju kyexile mu zonga o tembulu bhukaxi ka kisumwa. O kisumwa kya swinisa Izekiyele, kya tulongo madisá ambote alungu ni kudikwatenena ku itumu ya Jihova ya ubhezelu wa kidi. d (Ize. 40:1-4; 43:10-12) Etu we tukatula mbote kyoso kitukatula kithangana phala kudilonga ni kuxinganeka mu ima ya zongo ya Maka’a Nzambi.

16. Kyebhi o muxima waswina walange Bob? (Jisálamu 112:7)

¹⁶ Swinisa o muxima we. Sobha Davidi wambe kwila nuka weji dibotesa o henda ye kwa Jihova, kyoso kyembi: “Muxima wami wa ku dyelela, Ngana Nzambi.” (Jisá. 57:7) Etu we tutena kukala ni muxima wa swina, mu kudyelela kwa Jihova kala Davidi. (Tanga Jisálamu 112:7.) Tala o phangu ya phange Bob twamutumbula ku dima. Kyoso o dotolo kyamutangela kwila eji pelepalala o manyinga phala kumutawu se kwabhingile mu kumubhanga pelasá, ni lusolo lwoso mwene watambwijila kwila se afikisile kumuta manyinga wejitunda mu inzo ya kusaka. Mukusuluka mwene wambe: “eme ki ngexile ni phata yalungu ni kima kingexile mubhanga, ki ngexile we ni woma.”

17. Ihi itwadilongo ku phangu ya Bob? (Tala we ofoto.)

¹⁷ Bob walondekesa kuswina mukonda wa solele kya ihi yatokalele kubhanga ande dya kuya mu inzo ya kusaka. Kyadyanga mwene wamesenene kusangulukisa Jihova. Kayadi, wadilongo kyambote ihi izwela o Bibidya ni  madivulu metu yalungu ni mwenyu ni manyinga. Katatu, mwene waxikinine ni kidi kyoso kwila o kukayela o itendelesu ya Jihova kyeji mubhekela mbote. Etu we tutena kuswina kabasa kibhidi kitudibhana nakyu.

18. Kyebhi o phangu ya Balake itukwatekesa kudyelela kwa Jihova? (Tala ofoto yakapa.)

¹⁸ Dyelela kwa Jihova. Tala kyebhi Balake waditundu kyambote mu kudyelela ku itendelesu ya Jihova. Mu kithangana kyenyokyo o mundu wa Izalayele kexile polondo phala kulwa ita. Ene kate mwene kexile ni mauta. Ne kiki Jihova watangela Balake phala kuya kulwa ita ni Xixela kabhitangu ka masoladi akwa Kanana ni kifuxi kye, exile ni mauta avulu. (Afun. 5:8) O polofeta ya muhatu Debola watangela Balake phala kukulumuka bhu kididi bhwa kambe milundu, phala kudisanga ni Xixela ni 900 a makalu me a ita. Ki kyejibhonza phala akwa Kanana kulwa ita bhu kididi bhwa kambe o milundu mukonda dya makalu, maji ne kiki Balake wabelesela. Kyoso o masoladi exile mu kulumuka ku Mulundu wa Tabola, Jihova watumikisa mvula yadikota. O makalu a Xixela anaminina mu malowa, mu kiki Jihova wabhangesa Balake kutolola o ita. (Afun. 4:1-7, 10, 13-16) Jihova wanda tukwatekesa we kuditunda kyambote se tudyelela kwa mwene ni kukayela o itendelesu yene mutubhana bhu kaxi ka kilunga kye.—Mate. 31:6.

19. Mukonda dyahi eye wamesena kusuluka mukukala muthu waswina?

¹⁹ Kuma twala hanji ku mundu yu wayibha twandabhinga kusuluka mu kulondekesa kuswina. (1 Ti. 6:11, 12; 2 Ph. 3:17) Tubhangyenu yoso phala kitwehele kututolola ku izukutisu, ijijidiku imoneka kala amutulondekesa henda, o ukexilu wa kuxinganeka wa yo axibhaka o itumu ya Jihova, o makutu, ni ima ilandukisa. (Efe. 4:14) Muveji dya kiki, twanda kolokota mu kuzola Jihova ni kudikwatenena ku itumu ye. Ku mbandu yamukwa, twatokala kutetuluka mba kulenduka. Mu milongi yakayela twanda mona kyebhi Jihova ni Jezú atuxila phangu yambote ya kutetuluka mba kulenduka.