Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA 49

O Divulu Dya Ijila Ditulonga Kyebhi Kitwatokala Kutalatala Akwetu

O Divulu Dya Ijila Ditulonga Kyebhi Kitwatokala Kutalatala Akwetu

“Mukwenu u mu zola kala ki wa di zola e’mwene.”—IJI. 19:18.

MWIMBU 109 Zolenu ni Muxima Woso

ITWANDADILONGA *

1-2. Ihi itwadilongo mu milongi yatundumu ni ihi itwandilonga mu milongi yiyi?

MU MILONGI yatundumu twadilongo o itendelesu itusanga mu divulu dya Ijila kibatulu 19. Mukifika, mu velusu ya 3, Jihova watendelesa akwa Izalayele kuxila o jitata jâ. Twadilongo kyebhi etu lelu kitutena kukumbidila o itendelesu yiyi mukulanga o ibhindamu ya jitata jetu, muxitu, munzumbi ni m’ukexilu wadivwa. Mu velusu yiyi hanji, Nzambi watumina o mundu wê kubhaka o kizuwa kya Sabhalu. Twadilongo kwila sumbala kitwamubhaka dingi o kizuwa kya Sabhalu lelu, maji tutena kukumbidila o itendelesu mukusota ithangana phala kubhanga ima izuwa yoso phala Jihova. Mukubhanga kiki twandalondekesa kwila twamubhanga yoso phala kuzela kala kilondekesa o divulu dya Ijila 19:2 ni mukanda 1 Phetele 1:15.

2 Mu milongi yiyi twandasuluka ni kudilonga o divulu dya Ijila kibatulu 19. Ihi itutena kudilonga mu kibatulu kiki yalungu ni kutalatala yó ala inema, kukala athu akidi kyoso kitubhanga wenji, ni kulondekesa henda kwa akwetu? Twamesena kuzela kala kyazela Nzambi, kyenyiki, tumone kyebhi kitutena kubhanga kiki.

TALATALA KYAMBOTE YÓ ALA INEMA

O divulu dya Ijila 19:14 dituswinisa kutalatala kyebhi o muthu wafu o matwi mba wafu o mesu? (Tala ojikaxi 3-5) *

3-4. Kala kilondekesa o divulu dya Ijila 19:14, kyebhi kyatokalele kutalatala yó exile ifofo ni yó afwile o matwi?

3 Tanga Ijila 19:14. Jihova wamesenene kwila o mundu wê atalatala kyambote yó exile inema. Mukifika, akwa Izalayele katokalele kulebhula o muthu wafwile o matwi. O kulebhula kwalungu ni kutalatala kyayibha o muthu ni kumuzwela ima yayibha. Kiki kyexile kima kyayibha kinene phala kukibhanga ku muthu wafu o matwi! Mwene kyeji kwivwa o kima kyamuzwela, kyenyiki mwene kejitena kudizokela mba kutambwijila.

4 Kumbandu yengi o velusu ya 14 itulonga kwila o jiselevende ja Nzambi “o kifwôfwo [katokalele] kumutela kidibhukanu mu njila.” Sayi divulu dizwela yalungu ni unema, yamba: “Ene muveji javulu exile mwa atalatala kyayibha ni kwa xongwena.” Nange muthu waphulu wexile mutula o kidibhukanu mu njila ya muthu wexile kifofo phala mwene na dibhukana, na mwolela. Yiyi phulu yadikota! Bhukaxi ka kitumu kiki Jihova wakwatekesa o mundu wê kutendela kwila ene atokalele kukwatekesa yó exile inema.

5. Kyebhi kitutena kukwatela henda kwa yó ala inema?

5 Jezú wakwatela henda kwa yó exile inema. Lembalala o njimbu yatumikisa mwene kwa Nzwá dya Batizu: “Ndenu, kà tangedyenu Nzwá, ima i mwa mono, i mwevu; ifôfo íyi mona, inema íyi yenda, akwa-kikunzu ya a disanza, mixilu íyi ívwa, afwile ya a fukunuka.” Mukusuluka ene amono o madiwanu a Jezú, “athu oso we, kya ki mono, a kala mu ximana Nzambi.” (Luka 7:20-22; 18:43) O Jikidistá amesena kukayela o phangu ya Jezú ni kukwatela henda kwa yó ala inema. Kyenyiki twabhingi kwa atalatala kyambote ni kwa akwatela mwanyu. Mukidi, Jihova katubhana kutena kwa kubhanga madiwanu kala kyabhanene kwa Jezú. Ujitu wadikota utwala nawu wakuzwela ni athu oso katé ni yó kamutena kumona, mba yó ala ifofo munzumbi mu kwabokela o njimbu yambote yalungu ni Palayizu yafwama, mwandakala o athu oso ayuka, andakala ni ukamba wambote ni Nzambi. (Luka 4:18) O njimbu yambote yandabhangesa athu avulu kusangulukisa Jihova.

KALA U MUTHU WAKIDI MUKUBHANGA WENJI

6. O milongi itusanga mu divulu dya Ijila kibatulu 19, itukwatekesa kyebhi kutendela kyambote o Dikwinyi dya Itumu?

6 O jivelusu jamukwa mu divulu dya Ijila kibatulu 19 jitukwatekesa kyambote kutendela o Dikwinyi dya Itumu. Mukifika, o kitumu kya kanake kyambe kwila: “Kana kunyana.” (Mak. 20:15) Nange o muthu utena kuxinganeka kwila kabasa mwene kakatula kima kikyamutokala, mwene wamukayela o kitumu kiki. Maji nékiki mwene utena kunyana m’ukexilu wengi.

7. Kyebhi o musumbixi kyatena kubhukumukina o kitumu kya kanake kyalungu ni kunyana?

7 O musumbixi utena kuxinganeka kwila mwene nuka wanyanene mukonda nuka wakatwile kima kikyamutokalele. Maji o kwila mwene wexile ni ukexilu wakidi kyoso kyexile mubhanga o wenji ni akwâ? Kala kilondekesa o divulu dya Ijila kibatulu 19:35, 36, Jihova wambe: “Kana kubhanga mangonya mu kubatula milonga, mba ku nzongo ya muxi, mba ku pézo, ni ku kitutu kya kuzongela. Jipezo ji ku wabhe, matadi ma kupezalela ma ku wabhe, efa i ku wabhe; o hine we i ku wabhe.” Kyenyiki, o musumbixi ukalakala ni izongelu mba jibezu jamakutu atena kumwixana, ngiya. O jivelusu jamukwa mu kibatulu kya 19 dya divulu dya Ijila jilondekesa o kidi kiki.

Mukuxinganena izwela o divulu dya Ijila 19:11-13, ihi yatokala kudibhwidisa o Kidistá yalungu ni ukexilu wene mubhanga o wenji? (Tala ojikaxi 8-10) *

8. Ima yahi itusanga mu divulu dya Ijila 19:11-13, yakwatekesa o Jijudé kukumbidila o kitumu kya kanake ni kyebhi kitutena kukatula mbote mukubhanga kiki?

8 Tanga Ijila 19:11-13. O divulu dya Ijila 19:11, dimateka ni izwelu yiyi: “Ki mu nyane jinge.” O velusu 13 isokesa o kunyana ni ukexilu wayibha wakubhanga wenji, mukwamba: “Mukwenu kana ku mu bhondeleka, mba wenda ni ku mu nyana imbamba yê.” Kyenyiki o ukexilu wayibha wakubhanga o wenji a usokesa ni kunyana. O kitumu kya kanake kyamba, o kunyana kituxi. Sayi ima mu divulu dya Ijila yejikwatekesa o Jijudé kutendela kyebhi ene kyatokalele kukala athu akidi mu ima yexile mubhanga. Kima kyambote kwijiya ihi ixinganeka Jihova yalungu ni kunyana ni kukala ni ukexilu wambote wakubhanga wenji. Tutena kudibhwidisa: ‘O kwila kyoso kingixinganeka mu divulu dya Ijila 19:11-13, ngixikina kwila ngabhingi kulungulula o ukexilu wa mwenyu wami, bengebenge wakubhanga o wenji mba wakukalakala?

9. Kyebhi o kitumu kitusanga mu divulu dya Ijila 19:13 yakwatekesa o akalakadi?

9 Sayiku dingi ukexilu wengi watokala kulembalala o Kidistá wakukala muthu wakidi, mukubhanga o wenji. Ijila 19:13 yamba: “O futu ya ngunza, kana ku i bhaka ni i kala n’eye katé mungu ki kúkya mu kimene.” Mu Izalayele, athu avulu exile mu kalakala mu mabhya mba mu jitonga, ene exile mwafuta kudisukilu dya kizuwa. Se o mukalakadi kamufutile kudisukilu dya kizuwa mwene keji tena kukala ni kitadi kyabhindamene phala kudikila o mwiji wê mu kizuwa kyenyokyo. Jihova wajimbulula: “Kuma mwene mukwa-hadi, o mwenyu we wa diyelela ngó bhene bhwa kalakal’abha.”—Mate. 24:14, 15; Mat. 20:8.

10. Ihi itutena kudilonga mu divulu dya Ijila 19:13?

10 Lelu akalakadi avulu ene mwa futa luyadi mba lumoxi ku mbeji, kene mwafuta izuwa yoso. Maji o disá ditusanga mu divulu dya Ijila 19:13 dyala hanji ni valolo kate lelu. Sayi jiphatala akatula mbote mu akalakadi yâ, mukwa futa kitadi kyofele, kikyasoko ni fisu mba kikalakalu kibhanga ene. Ene ejiya kwila o akalakadi yâ abhindamena kyavulu o salu yiyi, kyenyiki ene andasuluka ni kumukalakela né mwene se wamwafuta kitadi kyofele. Kifwa o akalakadi yâ ‘kene mwafuta kitadi kyasoko ni kikalakalu kyabhanga.’ O Kidistá wala ni akalakadi wandalunda o maka yâ kumuxima. Kindala tumone se ihi dingi itutena kudilonga mu divulu dya Ijila kibatulu 19.

WATOKALA KUZOLA AKWENUKALA KIWADIZOLO

11-12. Ihi yajimbulula Jezú mukutumbula o divulu dya Ijila 19:17, 18?

11 Nzambi kamesena ngó kwila tukamba kubhanga ima yayibha kwa akwetu maji wamesena kwila tubhanga dingi. Tutena kumona o kidi kiki mu divulu dya Ijila 19:17, 18. (Tanga.) Tala o kitumu kiki: “Mukwenu ku mu bhakele unguma ku muxima.” O Jikidistá atokala mwene kubelesela o kitumu kiki phala kusangulukisa o muxima wa Nzambi.

12 Tala kyebhi Jezú kya jimbulula kwila o kitumu kitusanga mu divulu dya Ijila 19:18, kyabeta mwene kota. Sayi Falizewu webhwidisa kwa Jezú: “Kyebhi o kijila kya dikota mu Kitumu?” Jezú wamutambwijila kwila, o “kijila kya dyanga kya dikota” o kuzola Jihova ni muxima wetu woso, ni mwenyu wetu woso ni kilunji kyetu kyoso. Mukusuluka Jezú watumbula o divulu dya Ijila 19:18, yu wambe: “Kya kayadi kya difwê ngó ni kya dyanga, kiki: ‘Zola mukwenu kala ki wa di zola eye-mwène.’” (Mat. 22:35-40) Kwala maukexilu avulu akulondekesa henda ku akwetu. Kibatulu 19 kya divulu dya Ijila, kitukwatekesa kumona se kyebhi kitutena kubhanga kiki.

13. Kyebhi kitutendela dingi kyambote o divulu dya Ijila 19:18, kyoso kitutanga o musoso wa Zuze wala mu Bibidya?

13 Ukexilu umoxi wakulondekesa o henda kwa akwetu, o kukumbidila o kitendelesu kitusanga mudivulu dya Ijila 19:18. Yamba: “Kana kuvutwila phonzo ku muthu.” Avulu mudyetu, twamwene kya athu abhakele phonzo kwakoleka yê kusalu, koleka yaxikola mba ndandu yê mumivu yavulu! Lembalala kwila o dikwinyi dya jiphange ja Zuze amubhakela phonzo, kudisukilu abhange kima kyaphulu. (Dim. 37:2-8, 25-28) Maji Zuze kabhange kiki! Kyoso kyexile ni kutena kwakuvutwila phonzo ku jiphange jê, mwene wa alondekesa henda. Zuze kabhakele phonzo. Muveji dya kiki mwene wakayela o kitendelesu kitusanga mu divulu dya Ijila 19:18.—Dim. 50:19-21.

14. Ihi ilondekesa kwila twatokala hanji kubelesela o kitumu kitusanga mu divulu dya Ijila 19:18?

14 O Jikidistá amesena kusangulukisa Nzambi, atokala kukayela o phangu ya Zuze, waloloka o jiphange jê muveji dya kwa avutula phonzo. Kiki kyene we kyazwela Jezú, mumusambu watulongo, kyoso kyambe: twatokala kuloloka oso atute o ituxi. (Mat. 6:9, 12) Kiki kyene we kyatendelesa poxolo Phawulu ku Jikidistá kyoso kyambe: “Phange jami ki mu kale mù vutula phonzo ku muthu woso-woso.” (Loma 12:19) Mwene wa aswinisa we dingi: “Mu di lendukile ni kudikwatekesa mudyenu, mu di loloka, se bhwala muthu wa di kwata ni mukwá.” (Kol. 3:13) O ijila ya Jihova kiyalunguluka. O kixinganeku kyalungu ni izwelu itusanga mu divulu dya Ijila 19:18, twakokala ku ibelesela mwene kate lelu.

O fedila kumukutu kitwatokala ku izambesa ola joso, kyene we kimoxi, kitwatokala kusuluka ni kuxinganeka mu ima yayibha yatuzwela akwetu. Twatokala kusota kuloloka ni kujimba yatubhange akwetu (Tala okaxi 15) *

15. Kifika kyebhi kitukwatekesa kutendela se mukonda dyahi twabhingi kuloloka ni kujimba o ima yayibha itubhanga akwetu?

15 Tala o kifika kiki. O kuluwala kwa muxima kubhekela ndolo yasoko ni yajifidila kumukutu. Sayi jifidila jofele; o jamukwa jamakota dingi. Mukifika, mukukwata o iyangu tutena kudikwama bhofele. Maji o fidila yakukwata o yangu ki ilaleke kudisanza. Mukubhita kizuwa mba izuwa iyadi kate tutena kujimba kwila twadikwamene. Kyene kimoxi, sayi ima izwela akwetu ima yofele. Mukifika, o dikamba utena kuzwela mba kubhanga kima kituluwalesa, maji twatokala kumuloloka. Maji se o fidila yadikota, o dotolo nange wandabhinga ku itunga, ku ita milongo ni ku ikuta. Se tuya ni kuzambesa kufidila yokute kyá, twandadibhekela dingi ndolo. O muthu utena kubhanga kima kyadifu kiki, kyoso o mukwa kyamuluwalesa kyavulu. Mwene utena kuxinganeka mundolo yamubhekela, ni kyebhi mukwa kyamuluwalesa. O athu adikwatenena mu ima yabhiti kyá, adibhekela ngó ndolo. O kima kyabetakota o kubelesela o kitendelesu kitusanga mu divulu dya Ijila 19:18!

16. Kala kilondekesa Ijila 19:33, 34, kyebhi kyexile mulanga o jinzwángiza mu Izalayele ni ihi itutena kudilonga mu kitumu kiki?

16 Kyoso Jihova kyatumina akwa Izalayele phala kuzola akwawu, mwene kazwela kwila atokalele kulondekesa ngó henda kwa yó adifu mu kikonda mba akwa ixi imoxi. A atangela we phala kuzola o jinzwángiza ala bhukaxi ká. O kitumu kiki akijimbulula kyambote mu divulu dya Ijila 19:33, 34. (Tanga.) O nzwángiza atokalele kumutalatala “kala mukwa’xi,” o mukwa Izalayele atokalele ku mu ‘zola’ kala kyadizolele. Mukifika, o akwa Izalayele exile mukwehela kikale o jinzwangiza kikale o jingadyama, kukatula mbote mu kijila kyalungu ni kubhongolola o idima ku mabhya. (Iji. 19:9, 10) Lelu, o Jikidistá atokala we kukayela o kitumu kyalungu ni kuzola o jinzwángiza. (Luka 10:30-37) Kyebhi kyabhanga kiki? Kwala mazunda ni mazunda a athu ku mundu woso, axisa o ixi yâ, ya ayi mu ixi yengi. Nange amukwa ala mwene mudyembu mu watungu. Twatokala kutalatala o mayala yá, o ahatu yá ni anajindenge yá ni kuxila ni ujitu woso.

KITUMU KYAKATUNDA KYOSONEKE MU IJILA KIBATULU 19

17-18. (a) O divulu dya Ijila 19:2 ni mukanda wa 1 Phetele 1:15, ituswinisa kubhanga ihi? (b) Poxolo Phetele watuswinisa kubhanga ihi?

17 Kikale o divulu dya Ijila 19:2 ni mukanda wa 1 Phetele 1:15, diswinisa o mundu wa Nzambi kukala athu azele. Jivelusu javulu jamukwa mu kibatulu 19 jitukwatekesa kumona itwatokala kubhanga phala Jihova na tuxikina. Twadilongo jivelusu jilondekesa o ima itwatokala o kubhanga ni ima yayibha itwatokala o kulenga. * O madivulu a Ngeleku alondekesa kwila kate kindala kiki, Jihova wamesena hanji kwila tukumbidila o itumu yiyi ku mwenyu wetu. Maji poxolo Phetele wabandekesaku dingi kima.

18 Etu tena kubheza Jihova ni kubhanga ima yambote kwa akwetu, maji poxolo Phetele waswinisa kubhanga kima kimoxi kyabeta dingi kota. Ande dyakutuswinisa phala tukale tu athu azele mu wendelu woso, mwene watutangela: “Kalenu polondo.” (1 Phe. 1:13, 15) Kiki kyalungile ni kikalakalu kyahi? Phetele wambela o Jikidistá a a undu kwila atokalele “kujimbulula o imbamba ya madiwanu yene mu bhanga” ene. (1 Phe. 2:9) Mukidi, o Jikidistá lelu, ala ni ujitu wakubhanga o kikalakalu kiki kyakatunda, kikwatekesa dingi o athu kikalakalu kyosokyoso ndenge. Kala tumundu wazele, o ujitu wadikota utwala nawu o kubhanga ni kuswina kwoso, o kikalakalu kyakuboka ni kulonga! (Mál. 13:10) Se tukumbidila ni muxima woso o itendelesu itusanga mu kibatulu 19 mu divulu dya Ijila, twandalondekesa ni kidi kyoso kwila twazolo Nzambi yetu, twazolo we a akwetu. Twandalondekesa kwila twamesena mwene ku “zela” mu maukexilu oso.

MWIMBU 111 O Kusanguluka Kwetu

^ kax. 5 O Jikidistá kabhingi kubelesela o Kitumu kya Mozé, maji mu kitumu kiki mwala ima yavulu itwatokala kubhanga ni ima kitwatokala kubhanga. Kudilonga yalungu ni ima yiyi kitena kutukwatekesa kulondekesa henda kwa akwetu ni kusangulukisa Nzambi. Mu milongi yiyi twandilonga kyebhi kitutena kukatula mbote mu madisá utusanga mu kibatulu 19 dya divulu dya Ijila.

^ kax. 17 O jivelusu jamukwa jitwakambe kudilonga mu milongi yiyi, jijimbulula maka alungu ni kulondekesa katombo, kutatela umbangi wamakutu kwa akwetu, kutambula manyinga, wanga, kuzambula ni undumbu.—Iji. 19:15, 16, 26-29, 31—Tala “Atangi Amadivulu Metu Ebhula,” mu Mulangidi yú.

^ kax. 52 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Mbangi ya Jihova wamukwatekesa phange wafu o matwi kudizwelesa ni dotolo.

^ kax. 54 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Phange wala ni ufunu wakupindala wamufuta kitadi kumukalakadi wê.

^ kax. 56 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Phange yamuhatu utena kujimba o kafidila kofele. O kwila mwene wandasola we kubhanga kiki se phange umuluwalesa dingi kyavulu?