1. Jihova u twehela kubhanga-hi?

JIHOVA u twehela kusola kyebhi ki twambata o mwenyu. Mwene u tu longa kusola kyambote o ima. Se tu sola o ima ya mu wabhela, Jihova wanda tu zediwisa. (Jisá. 119:173) Twanda sola dingi kyambote o ima, se tu kayela o itendelesu yambote ya Bibidya.—Jihe. 5:14.

2. Ibhidi yebhi itena kumoneka, kyoso ki tu sola kima?

² Maji, né mwene se twa solo kyambote, sayi bhabha ku tu bhonza kuzubha yoso i twa mateka. Tala ngó o ifika yiyi: Phange munzangala wa diyala, wa solo o mbambe ya kutanga o Bibidya yoso. Mu jisemana ja dyanga u mateka kyambote, maji mu kusuluka, kumoneka kima ki mu fidisa ku i zubha. Phange ya muhatu, munzangala, u sola o mbambe ya kukala muboki wa thembu yoso, maji wila mung’we mungu, kumateka ka mateka. Kibuka kya tufunga a sola o mbambe ya kukunda o jiphange mu kilunga, maji jimbeji jibhita, né muthu umoxi ka mu kundu. O ifika yiyi ki ya difu, maji enyoso a londekesa kima kimoxi: O ima ya solo kubhanga, ka imateka. O Jikidistá ja dyanga a tungile mu mbanza ya Kolindu, a di bhanene we ni maka a difu kiki. Ihi i tu tena kudilonga ku phangu yâ?

3. Ihi ya solo kubhanga akwa kolindu, maji ihi yabhitile?

³ Mu muvu wa 55 K.K., o jiphange mu Kolindu a solo kima kya katunda. Ene evu kwila, o jiphange jâ mu Jeluzaleme ni mu Judeya exile mu tala hadi. Evu we kwila, o ilunga yamukwá yexile mu sangela kitadi phala ku akwatekesa. Mukonda dya henda yâ, akwa kolindu a solo kwa bhana we kitadi ku jiphange.  Ebhu kwa poxolo Phawulu kyebhi kya tena kukwatekesa. Phawulu wa tumikisa itendelesu ku kilunga, wa solo Titu phala kukwatekesa mu kikalakalu kya kusangela o kitadi. (1 Kol. 16:1; 2 Kol. 8:6) Maji kwa bhiti jimbeji, Phawulu wevu kwila, akwa kolindu ka matekene luwa o kusangela o kitadi. Mukonda dya kulaleka, nange kyeji tena kutumikisa ku Jeluzaleme o kitadi kyâ kya sangela kumoxi ni kitadi kya ilunga yamukwá.—2 Kol. 9:4, 5.

4. Kiswinisu kyahi kya bhana Phawulu kwa akwa Kolindu mu 2 Kolindu 8:7, 10, 11?

⁴ Akwa kolindu a solele kima kyambote. Katé Phawulu wa a sakidila mukonda dya kixikanu kya kolo ni vondadi yâ, ya kukwatekesa. Maji Phawulu wa swinisa phala kuzubha yoso ya matekene. (Tanga 2 Kolindu 8:7, 10, 11.) O ya bhiti ni jiphange jiji, i tu longa kwila, né mwene o jikidistá ja fiyele, ki tena ku a bhonza we kumateka o ima yambote ya solo kubhanga.

5. Ibhwidisu yebhi i twanda dilonga?

⁵ Kala akwa kolindu, etu sayi bhabha tu sanga we ibhidi phala kusuluka ni kubhanga o ima yambote i twa solo. Mukonda dyahi? Kuma tu akwa ituxi, sayi ithangana o ima ya lelu tu i xisa phala o kizuwa kya mungu. Mba kubhita kima ki twa ki fikile, ki tu fidisa kubhanga yoso i twa solo. (Ndo. 9:11; Loma 7:18) Ihi i twa tokala kubhanga se tu mona kwila, twa bhingi kulungulula kima ki twa solo m’ukulu? Ni kyebhi ki tu tena kuzubha o kima ki twa mateka?

6. Mukonda dyahi sayi ithanga kubhinga kulungulula o kima ki twa solo?

⁶ Sayi ima i tu sola ku mwenyu, ki tu tena dingi ku ilungulula. Mu kifika, etu ki twehela kima ku tu fidisa kubheza Jihova. Twa mesena kukala fiyele ku kaza dyetu. (Mat. 16:24; 19:6) Maji sayi ima i twa solo, i bhinga ku ilungulula. Mukonda dyahi? Mukonda sayi ithangana o ima i lunguluka. Ima yebhi i tena ku tu kwatekesa kusolo kyambote o ima ku mwenyu?

7. Ihi I twa tokala kubhinga mu musambu ni mukonda dyahi?

⁷ Bhinga kwijiya bhu kaxi ka musambu. Jihova wa kwatekesa Tiyaku kusoneka kiki: “Se say muthu mudyenu wa kambe unjimu, a u bhinge Nzambi, mwène anga u mu bhana-u.”(Tiya. 1:5) Tu tena kuzwela kwila, etwenyoso twa “kambe unjimu.” Mu kiki, dyelela kwa Jihova, kikale mu kusola o ima, kikale mu ku lungulula o ima I wa solo m’ukulu. Se kyene ki u bhanga, Jihova wanda ku kwatekea kusola o ima ni unjimu.

8. Itokwesu yebhi I twa tokala kubhanga ande dya kusola kima?

⁸ Tokwesa kyambote. Tanga o Mak’â Nzambi ni madivulu a kilunga kya Jihova. Zwela we ni muthu wanda kubhana jindunge jambote. (Jisa. 20:18) O itokwesu yiyi ya bhingi mwene, ande dya kusola kima kya lungu ni salu, kuya kididi kyengi ni kusola o xikola I wanda dilonga, yanda kukwatekesa kudikila o ibhindamu yê ni kusidivila Jihova.

9. Mbote yebhi i tu katula se tu zwela o kidi kokwetu?

⁹ Dibhwidise se ihi ya mu ku bhangesa kubhanga kiki. Jihova ka tale ngó o ima I twa solo. U sauwa we o kima kya tu bhangesa ku ki sola. (Jisa. 16:2) Mwene wa mesena kwila, tu zwela o kidi mu ima yoso. Kyenyiki, kyoso ki tu sola kima, ki tu mesena ku ki sweka. Tu mesena kuzwela o kidi ku akwetu. Se tu kamba kuzwela o kidi, kyanda tu bhonza dingi ku di kwatenena ku kima ki twa solo. Mu kifika, phange, munzangala, u tena kusola o mbambe ya kukala muboki wa thembu yoso, maji mu kubhita ithangana, ki mu bhonza kukumbidila o ji ola ni kusanguluka mu ukunji wê. Ku dimatekenu,  mwene utena kubanza kwila, o kima kya mu bhangesa kukala muboki wa thembu yoso, o vondadi ya kusangulukisa Jihova. Maji o kwila o kima kya mu bhangesa kukala muboki wa thembu yoso o vondadi ya kusangulukisa o jitata jê mba muthu wengi?

10. Ihi ya bhingi phala kulungulula kima?

¹⁰ Xinganeka muthu wa mu dilonga o Bibidya ni Jimbangi ja Jihova, u sola o mbambe ya kweha o kubwakula o makanya. Sumbala kya mu bhonzo, u bhita semana imoxi mba jiyadi sé kubwakula. Maji mu kusuluka, u bwakule dingi. Maji ku disukila, mwene u xisa o kifwa kya kubwakula o makanya ku mwenyu wê woso! O henda yê kwa Jihova ni vondadi ya ku Mu sangulukisa ya mu kwatekesa kutolola o kifwa kyayibha.—Kol. 1:10; 3: 23.

11. Mukonda dyahi twa tokala kwijiya o mbambe yetu?

¹¹ Sota kwijiya yoso i wa mesena. Se wejiya o mbambe yê, wanda tena kuzubha yoso i wa mateka. Mu kifika, u tena kusola o mbambe ya kutanga dingi o Bibidya. Maji se u kamba programa, ki wanda tena kubhanga yoso i wa kane. * Mba o tufunga mu kilunga atena kusola ku kunda dingi o jimbudi. Maji, mu kubhita kithangana, nange ene ka kayela yoso ya solo. Phala kuditunda kyambote, tu tena kudibhwidisa kiki: “O kwila twa soneka o majina a jiphange a bhindamena dingi ku akunda? O kwila twa solo o kizuwa ni ola i twanda kwa kunda?”

12. Sayi bhabha ihi i twa bhingi kubhanga ni mukonda dyahi?

¹² Sola ngó o ima i u tena ni nguzu yé. Sé-ku muthu mudyetu, wala ni kithangana ni nguzu ya kubhanga yoso ya mesena. Kyenyiki, sola ngó yoso i utena kubhanga. Se wa mono kwila, kima ki wa solo kubhanga, kya tûndu o nguzu yê, u tena kulunguluka. (Ndo. 3:6) Xinganela kwila, wa tonginina dingi kima ki wa solele m’ukulu, wa ki lungulula, wa mono kwila u tena ku ki bhanga. Tala ndunge jitanu janda ku kwatekesa kuzubha yoso i wa mateka.

13. Kyebhi ki u tena kukala ni nguzu i wa bhindamena phala kubhanga yoso i wa solo?

¹³ Bhinga nguzu bhu kaxi ka musambu. Nzambi wanda kubhana ‘o kutena’ phala kubhanga ni kumbidila o kima ki wa solo. (Fil. 2:13) Kyenyiki-phe, bhinga kwa Jihova phala n’a kubhana o nzumbi ikôla ni nguzu i wa bhindamena. Suluka ni kusamba né mwene se u mona kala o itambwijilu ya misambu yê ya mu laleka. Jezú wambe: “Bhingenu, [nzumbi ikôla] nda a mi bhane.”—Luka 11:9, 13.

14. O kijila mu Jisabhu 21:5 ki ku kwatekesa kyebhi ku kumbidila o ima i wa solo?

¹⁴ Kala ni ndunge i wanda kayela. (Tanga Jisabhu 21:5.) Phala kuzubha kima ki wa mateka, wa bhingi u kala ni ndunge. Mu kiki-phe eye wa bhingi kukayela o ndunge yê. Kyene we kimoxi ni kima ki wa solo. Wa bhingi kusoneka yoso i wa tokala kubhanga phala ku kikumbidila. Se wala ni kikalakalu kya ku bhonzo, u ki wana mu ikalakalu yofele. Kyoso ki u zubha-bhu mbandu, wanda mona yoso i wa bhange kyá. Phala ku kwatekesa akwa Kolindu kusangela kitadi, Phawulu wa a swinisa kwambata kama bhu mbandu mu “kizuwa kya dyanga ku semana,” mu veji dya kukingila kyoso kyeji bhixila phala ku a kunda. (1 Kol. 16:2) Ku wanuna o kikalakala kya dikota mu ikalakalu yofele, ku tu kwatekesa we ku ki kumbidila sé kufula.

15. Kyoso ki u sola ndunge ihi i wa tokala kubhanga?

¹⁵ Se u soneka yoso i wanda bhanga, ki kyanda kubhonza ku ki bhanga. (1 Kol. 14:40) Mu kifika, o tufunga ene mu sola kafunga  kamoxi phala kusoneka: (1) o ima yoso ya solo o kibuka kya tufunga, (2) nanyi a mu solo phala ku ki bhanga ni (3) kizuwa kya solo phala ku ki zubha. Mukonda dya kukayela o itendelesu yiyi, o tufunga ene mu kumbidila kyambote o ima ya solo. (1 Kol. 9:26) Eyey we kyene ki u tena kubhanga ni ikalakala yê ya kizuwa ni kizuwa. Mu kifika, utena kusoneka mu mukanda yoso i wanda bhanga mu kizuwa kya m’vimba. U soneka o kima ki wanda dyanga kubhanga katé o kima kya sukina. Se kyene ki u bhanga, ki kyanda kubhonza kuzubha yoso i wa mateka. Wanda kibhanga mu kithanga kyofele.

16. Ihi ya bhingi phala ku kayela o ndunge i tu sola. Loma 12:11 i kwatekesa kyebhi o kixinganeku kiki?

¹⁶ Bhanga yoso i wa tena. Kubhinga nguzu phala ku kayela o ndunge i wa solo ni kuzubha yoso i wa mateka. (Tanga Loma 12:11.) Phawulu wambela Timote phala ku ta o “muxima” wé ni ku “kwata mwanu” phala kubandekesa o uhete wé wa kulonga. O kitendelesu kiki kya lungu we ni yoso i tu bhanga mu sidivisu ya Jihova.—1 Tim. 4:13, 16.

17. Efezu 5:15, 16 i tu kwatekesa kyebhi ku kumbidila yoso i twa solo?

¹⁷ Langa o kithangana kyé. (Tanga Efezu 5:15, 16.) Kusola Sola p kithanga ki wanda bhanga o kima ki wa kane. Kana ku bhanga kima kyengi mu kithanga ki wa solo kyá phala kubhanga kima. Kana we kukingila o kithangana kya tokala, mukonda kithangana kya tokala ki kyene mu bhixila nange ki wanda kala na-kyu. (Ndo. 11:4) Kana kwehela o ima ya kambe o valolo ku kulandukisa ni mba ku nyana o nguzu ya kubhangao kima ki wa kane. (Fil. 1:10) Se ki bhana, sola kithangana ki wejiya kwila, akwenu kyanda ku landukisa. Tangela akwenu kwila, eye wa bhingi kulunga o muxima mu kima ki wolo bhanga. Xinganeka we se utena kujika o mutelembe wa kafwete. Tala o ji e-mail mba ji rede social mu ola yengi. *

18-19. Ihi i tena ku ku kwatekesa kubhanga yoso phala kukumbidila i wa solo, né mwene se u sanga ibhidi?

¹⁸ Xinganeka mu ima yambote i wanda bhongolola. O mbote ijila mu kima ki twa solo, kyedi kala o disukilu dya njila i twende. Se wa mesena mwene kubhixila ku kididi ki wa kane, wanda suluka, né mwene se u sanga njila yo xite. Wanda sota njila yengi i kwambata kwoso ku wa kane. Kyene we kimoxi. Se tu xinganeka o mbote yanda tu bhekela o kima ki twa solo, ki twanda suka mu njila, kyoso ki tu sanga ibhidi ya bhonzo.—Nga. 6:9

¹⁹ Kusola kima kya bhonzo, kukayela o kima ki twa solo kibhekela we ibhidi. Maji ni kukwatekesu kya Jihova, u tena kutambula o unjimu ni kutena ku wa bhingi phala kuzubha yoso i wa mateka.