MU MUVU 1970, akwa kukanda o ima yo sweke (arqueólogo), a sange mukanda mu mbonge ya Ein Gedi, ku ixi ya Izalayele, ku mbandu ya tudila-kumbi ya Kalunga ka Môngwa. Ene a sange o mukanda yú kyoso kyexile mu kanda o dilombe dyohele kyoso kya bwika o dyembu, nange mu hama samanu, K.K. Kuma o mukanda ki wa wabhele dingi, ka tenene ku u tanga. Mukonda se a u jingunwine, weji sasujuka. Maji mukonda dya ndunge a ixana Scanner 3-D, (kilombolola kutonginina mba kutekula) o mukanda a tena ku “u jingununa.” Ni kikwatekesu kya ji programa ja komputadolo (software) jilondekesa ifikula mu ukexilu wa katunda, (imagens digitais), lelu tu tena kutanga o ima yòsoneke mu mukanda yú.

O scan ya londekesa ihi? Ya londekesa kwila, o mukanda yú mbandu ya Bibidya. Mu ibhasu ya subhuka ku mukanda yú, mwala jivelusu ja tokala ku ibatulu ya dyanga dya divulu dya Ijila. Mu jivelusu jiji, mu moneka o dijina dya Nzambi mu Hebalayku, mu isoneku iwana a ixana Tetragrama. O mukanda wedi kala a u soneka mu mivu ya 50 K.K. ndu 400 K.K. Kyenyiki, mu mikanda yoso ya Bibidya mu dimi dya Hebalayku ya sange akwa kukanda o ima, katu-ku o manuscrito ya Qumran, yú wene dingi wala ni mivu yavulu. Gil Zohar musoneki wa jurnale The Jerusalem Post, wambe: “Ande dya jingijiye ku jingununa o kamukanda kaka ka divulu dya Ijila ka sange mu mbonge ya Ein Gedi, “Ande dya kusanga o mukanda wa Ein Gedi, o mikanda iyadi ya Bibidya ya betele kota mu mivu, ya di kexidile 1.000 ya mivu. O mikanda yiyi o mikanda ya Kalunga ka Môngwa (Rolos de Mar Morto, yòsoneke mu muvu wa 100 A. K. K.) ni Códice de Alepo yòsoneke mu muvu wa 930 K.K.)” Kala kyambe o jingijiye, o kujingununa o mukanda yú kwa londekesa kwila, “O Torah ya soneka o ji Masoreta, a i soneka ni ufiyele woso mu ji hama ja mivu yoso yiyi, o itondalu ya ji kopista ka i bokwesa-mu.”