KUMA mwenyu wa bhonzo dingi mu “izuwa isukidila-ku” yiyi, twa bhingi kukala dingi ni mwanyu m’ukulu ndenge. (2 Timote 3:1-5) Athu avulu a tu kondoloka, kála ni mwanyu. Ene ala ni ibanzelu ya xitu, a zolo kudikwata. Kejiya kuditumina jihânji. Kyenyiki-phe, twa bhingi ku dibhwidisa: ‘O kwila nga mu kayela we o ukexilu wa athu, a ngi kondoloka, a kambe o mwanyu? Mu kidi, ihi ilombolola kukala ni mwanyu? Ihi i nga tokala kubhanga phala kukala ngi mukwa mwanyu?’

Ihi ilombolola o kizwelu “mwanyu,” kala kya ki tumbula mu Bibidya? O kizwelu kiki, ki kilombolola ngó kudibhana ni kibhidi. O mukwa mwanyu, u kolokota ni kidyelelu. Kifwa mwene u kingila kwila o ima ya-nda bhita mu ukexilu wambote. Mwene ka banze ngó o mbote yê, maji u thandanganya we ni ibhindamu ya akwa, kate mwene yó a mu luwalesa mba a mu talatala kyayibha. Mwene u dyelela kwila o ukamba wâ wa-nda kala kyambote. Kyoso o Bibidya ki yamba kwila o mwanyu wijila mu henda, ki twene mu sasumuka dingi. * (tala ku lwiji.) (1 Kolindo 13:4) O mwanyu u bhanga we mbandu ku “ibundu ima o nzumbi.” (Ngalásya 5:22, 23) Kyenyiki-phe, ihi i twa bhingi kubhanga phala kukala tu akwa mwanyu?

Phala kukala ni mwanyu, twa bhingi kusamba mu kubhinga o nzumbi ikola ya Jihova; mwene u i bhana ku athu oso a mu dyelela. (Luka 11:13) O nzumbi yiyi yala ni kutena kwavulu, maji twa bhingi kubhanga o ima kala ki twa sambe. (Jisálamu 86:10, 11) Kiki kilombolola kwila, twa tokala kulondekesa mwanyu kizuwa ni kizuwa. Kya tokala kukala kifwa kyetu kya. Maji sayi bhabha, tu tondola. Ihi i tena ku tu kwatekesa?

Twa bhingi kudilonga ni kukayela o phangu ya Jezú. Poxolo Phawulu wa zwela yalungu ni ‘ukexilu wobhe.’ O mwanyu wala we bhu kaxi ka mawukexilu a ubhe, mwene wa tu swinisa: “O kutululuka ku tunda kwa Nzambi, ku mi tetulule mu mixima.” (Kolose 3:10, 12, 15) Phala kubhanga kiki, twa tokala kukayela o phangu ya Jezú, ni kudyelela ni muxima woso kwila, Nzambi wa-nda batula o maka, mu kithangana kya tokala. Se tu kala ni kidyelelu kiki, ki twa-nda kamba mwanyu, kiza ki kizé.—Nzwá 14:27; 16:33.

Etu enyoso twa mesena kwila o mundu wobhe wiza kya. Maji tu dilonga kukala dingi ni mwanyu, kyoso ki tu xinganeka o mwanyu wene mu tu londekesa Jihova. O Bibidya i tu dyelelesa: “Ngana kala ni kaxixi mu kubhitisa kizwelu kyê, wila amoxi ki a mu fika kaxixi. Oko ki kyene, kuma enu-phe a mi xididikila, mukonda mwène ka mesena kwila kukala muthu u texika, mbata wa mesena ene oso eza mu kudyelela.” (2 Phetele 3:9) Kyenyiki, o kuxinganeka mu mwanyu wa Jihova, kwa-nda tu kwatekesa kukala dingi ni mwanyu mu kudibhana ni akwetu. (Loma 2:4) Mu ithangana yebhi mu tu bhinga kukala ni mwanyu?

Kwene ithangana yavulu ku mwenyu wetu, yene mu bhinga kukala ni mwanyu kizuwa ni kizuwa. Mu kifika, kyoso ki tu mesena kuzwela kima, kubhinga mwanyu phala ki tu batule o izwuelu ya akwetu. (Tiyaku 1:19) Etu we twa bhingi kukala ni mwanyu kyoso kya tu luwalesa. Mu veji dya ku thathamana ni njinda, lembalala kyebhi Jihova ni Jezú kyene mu tu talatala kyoso ki tu tondala. Ene ka di kwatenena mu ku tala ka kitondalu ketu koso-koso. Mu veji dya kiki, a tala o idifwa yambote i twala na-yu. Ni mwanyu woso, ene a tu bhana kithangana phala kubhilula o ukexilu wetu.—1 Timote 1:16; 1 Phetele 3:12.

Kubhinga kukala ni mwanyu, kyoso kya tu tatela umbangi wa makutu. Nange ku dimatekenu, tu divwa kyayibha, tu zokela o dijina dyetu. Maji o Mak’a Nzambi a tu tendelesa kutululuka. Yene yamba: “Kota we o muthu wambote, kana yó wa di zangeleka o muxima. Kana kulenguluka ku kala ni njinda mu mwenyu wé, kuma njinda ya tunga bhu homba ya mayówa.” (Ndongixi 7:8, 9) Né mwene se o umbangi wa tu tatela wa makutu, twa bhingi kukala ni mwanyu. Kwa bhingi we kuxinganeka kyambote ande dya kubhanga kima. Kiki kyene kya bhange Jezú, kyoso athu ni kubhuma, a mu tatela umbangi wa makutu.—Matesu 11:19

Kotelele o jitata, ja bhingi kukala ni mwanyu, kyoso ki kubhinga kukwatekesa o twana twâ kutolola ixinganeku ya bolo, mba kulenga o jihanji jayibha. Tala o kifika kya Mattias, wa mu sidivila ku Betele ya Escandinávia. Mu kitala kya kikumbi, o koleka ya Mattias, mu xikola, wexile ku mu xongwena mukonda dya kixikanu kyê. Ku dimatekenu o jitata kejidile ya kexile mu bhita. Maji kupholo dya kwenda, a mono kwila wexile ni jiphata ya lungu ni kixikanu kyê. Mu kithangana kiki, Gillis, tata ya Mattias, wambe kwila, a bhingile kukala ni mwanyu wavulu. Mattias wa bhange ibhwidisu kala yiyi: “Nzambi nanyi? Abha se o Bibidya mu kidi ki Mak’â Nzambi? Kyebhi ki tu tena kwijiya kwila, mu kidi Nzambi wa mesena tu bhanga kiki mba kinya?” Mwene webhudisa dingi kwa tat’ê: “Mukonda dyahi wa tokala ku ngi fundisa se ki ngi xikina mu ima i u xikina eye?”

Gillis wa jimbulula wixi: “Sayi ithangana, mon’etu u tu bhanga o ibhwidisu yê ni njinda. Kifwa  wibhwidisa wila wala ni njinda ya kidi ki longa o Bibidya, wila kya mu bhekela wíndwa ku mwenyu.” Kyebhi Gillis kya kwatekesa mon’ê? “Eme ni mon’â-mi twa zwela ola javulu.” Gillis wa kexile mu kwívwa ngó mon’ê Mattias, wa mu bhange ibhwidisu yavulu, phala kwijiya o ixinganeku yê. Sayi bhabha Gillis wa kexile mu jimbulula kama kwa mon’ê, u mu bhinga phala kuxinganeka mu maka a mu tangela mu kizuwa kya mu’vimba, anga a vutuka mu zwela o maka a zwelele kyá. Mu ithangana ya mukwa, Gillis wa kexile mu bhinga tu izuwa phala kuxinganeka we mu maka a mu tangela mon’ê. Mu jithathe jiji jayi ni kuta, Mattias wa mateka kutendela kyambote o kilombolwelu kya sata ya kukula, wa tendela we kwila Jihova wa tu zolo. Wa tendela we kwila, Jihova wala ni ujitu wa ku tu tumina. O tat’ê wambe: “kubhinga kithangana, sayi bhabha kwa bhonzele, maji bhofele-bhofele, o mon’â wa mateka kuzola Jihova ni muxima woso. Eme ni muhatu’ami, twa sanguluka kyavulu, mukonda o mwanyu ni nguzu i twa bhange phala kukwatekesa mon’etu mu unzangala wê, wa mu bhangesa kuzola Nzambi.”

Kyoso Gillis ni muhatu’e kya kwatekesa o mon’a ni mwanyu woso, ene a dyelele kwila, Jihova weji kwa kwatekesa. Gillis wambe: “Eme nga tangela mon’a-mi mu veji javulu kwila, o henda yetu kwa mwene, ya tu bhangesa kusamba ni muxima woso kwa Jihova, phala n’a kukwatekesa kutendela o ima.” O jitata jiji, kuma a londekesa mwanyu, ka bhwila kana, ja sanguluka!

Twa bhingi we kukala ni mwanyu se twa mu langa ndandu mba dikamba wa kate kya mu thembu yavulu. Tala kya bhiti ni Ellen * (tala ku lwiji), wa tungu we ku Escandinávia.

Mu nake dya mivu kudima, mwadi wa Ellen wa katele. Mukonda dya uhaxi yú, mwene ka tenene kusanguluka, kuluwala mba-phe ku kwatela henda ya akwa. O maka ya a bhonzo kyavulu phala Ellen. Mwene wambe: “Kibhinga misambu ni mwanyu wavulu.” Mwene wambe dingi: “O velusu i nga wabhela dingi, Filipe 4:13, yene mu ngi ximbakatesa kyavulu. Yene yamba: ‘Ima yoso nga soko na-yu mwa Kidistu yó mukwa ku ngi bhana o kutena.’” Ellen wa dibhana ni maka ya ni mwanyu, mukonda dya kikwatekesu ni kutena kwa mu bhana Jihova.—Jisálamu 62:5, 6.

Sé phata, o phangu ya beta-kota ya kulondekesa o mwanyu Jihova. (2 Phetele 3:15) Mu Bibidya, mu veji yavulu tu tanga ya lungu ni mwanyu. (Nehemiya 9:30; Izaya 30:18) Wa mu lembalala kyebhi Jihova kya dibhana ni Mbalahamu kyoso kya mwibhwidisa mu veji javulu, yalungu ni ku bwikisa Sodoma? Jihova wehela Mbalahamu kuzwela, sé ku mu batula o izwelu. Ni mwanyu woso, mwene wevu o ibhwidisu yoso ya Mbalahamu. Mu kusuluka, Jihova wa londekesa kwila wevwile Mbalahamu, yu wa mu dyelelesa kwila, Mwene keji bwikisa o mbonge ya Sodoma, se mu kala kwinyi dya mala a zele o muxima. (Dimatekenu 18:22-33) Jihova ka thathamana, mwene wevu ni mwanyu ithangana yoso!

O mwanyu u bhanga mbandu wa ukexilu wa ubhe wa tokala kukala na-u o Jikidistá joso. Se tu bhanga yoso i tu tena phala kukala ni mwanyu, twa-nda bhana kijingu kwa tata yetu Jihova, mukwa mwanyu. Twa-nda kala we bhu kaxi ka ‘yó oso a xikana, ni mwanyu wâ, phala ku tambula o jipolomesa.’—Jihebelewu 6:10-12.