1. Mukubanza se wandakazala ni nanyi, ibhwidisu yebhi yatokala kudibhanga phange yamuhatu waladikudi?

JEZÚ Kidistu omutwameni wa Jikidistá joso, muthu wayuka. Maji kyoso omuhatu kyakazala, omutwameni we ukala omunumi, muthu wakambe okuyuka. Kiki, kitena kukala kibhidi phala mwene. Kyenyiki mukuxinganeka sewatokala mwene kukazala ni phange mba kana, omuhatu watokala kudibhwidisa: ‘Ihi yene mubhanga phange yu ilondekesa kwila mwene wandakala mutwameni wambote wamwiji? Okwila mwene wene muta kupholo o ima ya Nzambi? Se kana, ihi ingibhangesa kubanza kwila kyoso kitwanda kazala mwene wandakala mutwameni wambote wamwiji?’ Ophange yamuhatu watokala we kudibhwidisa: ‘Idifwa yebhi yambote ingalanayu ingandalondekesa mu ukaza? Okwila ngimukwa mwanyu? Okwila ngimukwa kubhana? Okwila ngala mwene ni ukamba wambote ni Jihova?’ (Ndo. 4:9, 12) Omuhatu wandasanguluka ngo mu ukaza wê, se usola imayambote kumwenyu ande dyakukazala.

2. Ihi itwandadilonga mumilongi yiyi?

² Mazunda ni mazunda a jiphange jetu ja ahatu, abhingi kwaximana. Ene abhana phangu yambote mukutumaka omunumi! Etu tusanguluka kyavulu mukusidivila Jihova kumoxi ni jiphange jiji jafiyele! Mumilongi yiyi, twandatambwijila ibhwidisu itatu: (1) Ibhidi yebhi yenemudibhana nayu o ahatu? (2) Mukonda dyahi o muhatu uxikina kutumuka mwadi wê? (3) Ihi itena kudilonga o anumi ni ahatu muphangu yakutumaka ya Jezú, Abingayile ni Madiya manyâ Jezú?

3. Mukonda dyahi seku ukaza wayuka?

³ O ukaza ujitu wayuka watubhana Nzambi, maji o athu akwa ituxi hanji. (1 Nzwá 1:8) Mukonda dyakiki, Omak’â Nzambi  atutangela kwila, oso akazala andakala ni “jingongo muxitu.” (1 Kol. 7:28) Tumone o ibhidi itena kudibhana nayu o ahatu.

4. Ihi itena kubhangesa omuhatu kubanza kwila kutumaka omunumi kuditolesa?

⁴ Mukonda dya ijila ya ixi ye, nange omuhatu utena kubanza kwila, kutumaka omunumi kuditolesa. Phange yamuhatu amwixana Marisol, watungu ku Estados Unidos, wambe: “Mumbanza mwangisase, o athu azwela ola joso kwila o ahatu atokala kusoka ni mayala. Eme ngejiya kwila, Jihova mwene wabhana o ungana kumayala. Mwene wambe kwila o ahatu abhingi kutumaka o anumi ni kwila o ahatu abhingi kutambula kijingu. Maji sayi bhabha kibhonza kutumaka mwadi wami mukonda o athu kumundu ithangana yoso azwela kwila, omuhatu katokala kutumaka mwadi wê.”

5. Sayi mayala ala ni ibanzelu yebhi yalungu ni ahatu?

⁵ Sayi bhabha, omuhatu nange ukazala ni diyala ubanza kwila, omayala abetakota o ahatu ndenge. Sayi muhatu amwixana Ivone watungu ku America do Sul, wambe: “Mumbanza yetu, mu ola yakudya, omayala ene atokala kutwama kudya, mukusuluka kyene kiwa ahatu kyadya. O athu akingila kwila o ahatu ene alamba ni kuxixila o dibhata. Omayala a asidivila okudya kwa mama mba kujiphange ja ahatu. Tundé mu undenge, o mayala a alonga kya kwila, ene ‘ojisobha kubhata.’” Phange yamuhatu amwixana Yingling, watungu ku Azya, wambe: “Mudimi dyetu sayi sabhu yamba kwila, o ahatu kabhingi kukala njijimu, né kukala ni mawuhete. Okikalakalu kyá okubhanga sidivisu kubhata, ene kala ni ujitu wakubhana jindunge ku munumi.” O ijila yiyi, ki ijila yahenda kana. O Bibidya ki ilongo o ima yiyi. Omunumi ukayela o ijila yiyi, ubhonzesa omwenyu wamuhatu wê, mwene kakayela ophangu ya Jezú. Wamulwalesa we Jihova.—Efe. 5:28, 29; 1 Phe. 3:7.

6. Ihi yatokala kubhanga omuhatu phala kukolesa o ukamba we ni Jihova?

⁶ Kala kitwadilongo mumilongi yatundumu, Jihova ukingila kwila o anumi adikila o ibhindamu ya miji munzumbi, muxitu ni kyebhi kyadivwa. (1 Tim. 5:8) Maji ojiphange ja ahatu akazala kya atokala kusota kithangana phala kudilonga o Bibidiya ubheka wâ, kuxinganeka mu ima yadilonga ni kusamba kwa Jihova ni muxima woso. Kubhanga kiki nange kubhonza bhofele, mukonda omuhatu nange wala ni ikalakalu yavulu. Kyenyiki mwene nange ubanza kwila kala ni kithangana ni nguzu yasoko phala kubhanga o ima yiyi. Maji nekiki, mwene watokala kusota mwene kithangana phala kubhanga o ima yiyi. Mukonda dyahi? Mukonda Jihova wamesena kwila, kala muthu ku mwiji ukala ni ukamba wambote ni mwene.—Ika. 17:27.

7. Ihi yandakwatekesa omuhatu kutumaka omunumi?

⁷ Mukidi nange kubhonza kyavulu phala omuhatu kutumaka omunumi mukwa ituxi. Maji o Bibidya ilondekesa se mukonda dyahi kima kyambote omuhatu kutumaka mwadi wê. Se omuhatu utendela anga uxikina o itendelesu ya Bibidya, kikwanda mubhonza kyavulu kukumbidila okikalakalu kyamubhana Jihova.

8. Kala kilondekesa Efezu 5:22-24, mukonda dyhi ophange yamuhatu usola kutumaka omunumi?

⁸ Ophange yamuhatu, usola kutumaka omunumi mukonda wejiya kwila kyene kyamesena Jihova. (Tanga Efezu 5:22-24.) Mwene udyelela kwa Tata yê yadyulu, wejiya kwila Jihova wamuzolo, ni kwila wamesena ngo ombote yê.—Mate. 6:24; 1 Nzwá 5:3.

9. Ihi ibhita kyoso ophange ya muhatu uxila o ungana wamunumi?

⁹ O athu kumundu amba kwila, o athu kabhingi kubelesela o ijila ya Jihova. Maji o  athu ene mumwanga o ibanzelu yiyi, kejiya o Nzambi yetu ya henda. Jihova kejibhana kutwana twê twakazola twa ahatu, kitumu kyeji kwatolesa mba kwaxongwena. Omuhatu ubhanga nguzu phala kukumbidila okikalakalu kyamubhana Jihova ku mwiji, ubheka kutululuka kubhata. (Jisá. 119:165) Kubhanga kiki kubhekela mbote kumwiji woso, ku twana, ku munumi ni kwa mwene.

10. Madisá ebhi utudilonga mu izwelu yaphange Carol?

¹⁰ Twejiya kwila kibhonza phala omuhatu kutumaka, mukonda omunumi mukwa ituxi. Maji omuhatu kidistá, wejiya kwila Jihova mwene wabhana okitumu phala o anumi kukala atwameni. Omuhatu wejiya kwila mukutumaka omunumi ulondekesa kwila wazolo Jihova, umuxila we. Carol, phange yamuhatu watungu ku America do sul, wambe: “Ngejiya kwila omunumi wami wandatondala. Maji ngejiya we kwila, o ukexilu ungilondekesa kyoso mwene kyatondala, widikisa we ovalolo ingibhana mu ukamba wami ni Jihova. Mukonda dyakiki, ngisota kumutumaka jinga, kuma ngamesena kusangulukisa o Tata yami yadyulu.”

11. Ihi yenemukwatekesa phange Ane kukala mukwakuloloka ni ihi itutena kudilonga mu izwelu ye?

¹¹ Nange omuhatu utena kumona kwila omunumi kene kumusuwa mba kene kumwivwa. Kyenyiki, kutena kumubhonza kuxila ni kutumaka omunumi. Maji tala yenemubhanga phange yamuhatu amwixana Ane, mwene wambe: “Kingene mubhaka phonzo yamwadimi wami. Eme ngejiya kwila etwenyoso twene mulweza. Ngisota kuloloka ni muxima woso, kala kibhanga Jihova. Kyoso kingiloloka ngikala ni kutululuka kwamuxima ni kitongolwelu kyazele.” (Jisá. 86:5) Omuhatu mukwakuloloka, kikwandamubhonza kutumaka omunumyê.

12. Phangu yebhi itusanga mu Bibidya yalungu ni kutumaka?

¹² Sayi athu abanza kwila kutumaka, kutobha. Maji kikyene. Mu Bibidya mwala phangu ya athu avulu exile akwa kutumaka, maji aswinine, exile we jinjimu. Twandamona ihi itutena kudilonga muphangu ya Jezú, Abingayile ni Madiya.

13. Mukonda dyahi Jezú utumaka Jihova? Jimbulula.

 ¹³ Jezú utumaka Jihova. Okwila kiki kilombolola kwila mwene kale ni unjimu ni mawuhete? Kana kikyene. Muthu ngo wala ni unjimu wavulu wejitena kulonga ni kubhebhuluka kwoso ni kujimbulula kyambote o ima, Jezú. (Nzwá 7:45, 46) Jezú wala ni mawuhete avulu, mukonda dyakiki, Jihova wamwehela kumukwatekesa kubhanga o ima yoso kudyulu ni mungongo. (Jisa. 8:30; Jihe. 1:2-4) Tundé Jezú kyamufukununa, Jihova wamubhana ‘o ungana woso kudyulu ni mu ixi.’ (Mat. 28:18) Maji nemwene ni unjimu woso ni mawuhetu wala nawu, Jezú wenemubhinga itendelesu kwa Jihova. Mukonda dyahi? Mukonda mwene wazolo Tatê.—Nzwá 14:31.

14. Ihi itena kudilonga o anumi (a) M’ukexilu wa Jihova kuta o ahatu? (b) Ihi itena kudilonga o anumi mu izwelu itusanga mudivulu dya Jisabhu 31?

¹⁴ Ihi itena kudilonga o anumi? Jihova kabhinga ku ahatu phala kutumaka o anumi, mukonda omayala abetakota o ahatu ndenge, kana. Mukifika, Jihova wasolo mayala ni ahatu phala kutumina kumoxi ni Jezú kudyulu. (Nga. 3:26-29) Jihova walondekesa kwila udyelela kwa moné mukumubhana ungana. Kyene we kimoxi, odiyala wala njimu mwene ubhana we ungana kumuhatu wê. O Bibidya izwela o ima itena kubhanga omuhatu wambote wala ni kilunji. Mukifika utena kwendesa o ikalakalu kubhata, kusumba ima, kukalakala ni kitadi, ni kubhanga wenji. (Tanga Jisabhu 31:15, 16, 18.) Mwene kimubhika katena kuzwela mba kubhana ojindunge jê. Muveji dya kiki, omwadiwê umudyelela, wivwa ojindunge jê. (Tanga Jisabhu 31:11, 26, 27.) Se omunumi uxila omuhatu wê mu ukexilu yu, omuhatu wandakumutumaka ni kisangusangu kyoso.

15. Ihi itena kudilonga o ahatu muphangu ya Jezú?

¹⁵ Ihi itena kudilona o ahatu? Sumbala Jezú wala ni unjimu ni mawuhete avulu, mwene kabanze kwila okutumaka Jihova kuditolesa. (1 Kol. 15:28; Fil. 2:5, 6) Kyene we kimoxi, omuhatu ukayela ophangu ya Jezú, kandadivwa kwila okutumaka omunumi, kuditolesa. Mwene kandakwatekesa ngo omunumi mukonda dyakumuzola, maji wandakibhanga mukonda dyakuzola ni kuxila we Jihova.

16. Kalakilondekesa o 1 Samuwele 25:3, 23-28, kibhidi kyahi kyadibhanene nayu Abingayile? (Tala ofoto ya kapa.)

¹⁶ Abingayile wexile muhatu wa Nabale. Nabale wexilemukwa lwimbi, mukwa ukumbu, muthu wakambele kisakidilu. Maji nékiki, Abingayile kasoto ndunge phala kuxisa omunumi we. Mwene hinu wejidixibhe ni kwehela Davidi kujibha Nabale. Maji muveji dyakiki, mwene wasoto jindunge phala kulanga Nabale ni athu oso atokala kudibhata dyê. Xinganeka okuswina kwabhingile kukalanaku Abingayile phala kuya kudisanga ni 400 jamayala exile ni mawuta, ni kudizwelesa ni Davidi ni kuxila kwoso. Mwene wexile polondo phala kutambula okikuma mukonda dya ima yayibha yabhangele omunumyê. (Tanga 1 Samuwele 25:3, 23-28.) Davidi wamono kwila, Jihova wamesenene kumukwatekesa bhukaxi ka muhatu yó waswina. Ondunge yabhana Abingayile yafidisa Davidi kuta kituxi kyadikota.

17. Ihi itena kudilonga o anumi mumusoso wa Davidi ni Abingayile?

¹⁷ Ihi itena kudilonga o anumi. Abingayile wexile muhatu wakilunji. Davidi walondekesa unjimu mukumubhana mátwi. Kubhanga kiki, kwamufudisa kukala ni kikuma kyamanyinga. Kyene we kimoxi, omunumi wala njimu, kyoso kyakala phala kubatula maka mba kusola kima, udyanga hanji kwivwa o ixinganeku yamuhatwê. Nange o ima yandazwela omuhatu, yandamukwatekesa phala kasole o ima yayibha.

18. Ihi itena kudilonga o ahatu muphangu ya Abingayile?

¹⁸ Ihi itena kudilonga o ahatu? Nemwene  se omunumi kamusidivila Nzambi, omuhatu wazolo Jihova ni kumuxila, utena kukala phangu yambote phala omwiji we. Mwene kandasota jindunge phala kuxisa mwadiwê. Muveji dyakiki, wandasuluka ni kumuxila ni kumutumaka. Nange kiki kyandaswinisa mwadiwê kumesena kudilonga yalungu ni Jihova. (1 Phe. 3:1, 2) Sayi bhabha, omuhatu ubhana mwene phangu yambote, maji omunumi kakituka Kidistá. Maji nékiki Jihova usangulukuka kyavulu mukumona o ufiyele yamuhatu mukutumaka mwadiwê.

19. Mukithangana kyebhi omuhatu kandatumaka omunumi?

¹⁹ Nange omunumi kabheza Nzambi, ubhinga kumuhatu we phala kubhanga kima kyofidise mu Bibidya. Mukifika, mwene nange ubhinga kwa muhatuwê phala kutanga makutu, kunyana, mba kubhanga kima kyengi kyazembe Nzambi. Ihi yatokala kubhanga omuhatu? Lembalala kwila, o Jikidistá joso, katé mwene o ahatu akazala kyá, abhingi kudyanga kutumaka Jihova Nzambi. Mukonda dyakiki, se omunumi ubhinga kwa muhatuwê phala kubhanga kima kyofidise mu Bibidya, omuhatu watokala kudituna. Ni henda, kuxila ni kuswina kwoso, watokala kumujimbulula se mukonda dyahi kandabhanga okima kyamutumu mwene.—Ika. 5:29.

20. Kyebhi kitwejiya kwila, Madiya wexile ni ukamba wambote ni Jihova?

²⁰ Madiya wexile ni ukamba wambote ni Jihova. Tuzwela kiki, mukonda mwene wejidile kyambote o Mikanda Ikôla. Kyoso kyazwela ni Nzebele, manyâ Nzwa dya Batizu, Madiya watumbula o Mikanda ya Hebalayiku mu 20 ajiveji. (Luka 1:46-55) Kyenyiki, xinganeka mumaka ya: Madiya wexile dibhanga dya Zuze, o anju ya Nzambi kadyangele kutukulukila Zuze. O anju yazwela ni Madiya, yu wambe kwila Madiya weji kala omama, a Mon’a Nzambi. (Luka 1:26-33) Jihova wejidile kyambote Madiya, yu wadyelele kwila mwene weji langa Mon’ê ni henda yoso. Nemwene kyoso Jezú kyafu anga amufukununa, Madiya wasuluka mukukala ni ukamba wambote ni Jihova.—Ika. 1:14.

21. Ihi itena kudilonga o anumi muphangu ya Madiya?

²¹ Ihi itena kudilonga o anumi? O diyala dya unjimu, usanguluka kyavulu se muhatwê  wala ni kwijiya kwavulu kwa Maka a Nzambi. Mwene kakala ni wôma wakwila, omuhatu wandamesena kukala o mutwameni wa mwiji. Mmuveji dyakiki, mwene utendela kwila, okukala ni muhatu wejiya kyambote omilongi ya Bibidya kubhekela mbote kumwiji. Sayi makaza, omuhatu wadilongo dingi muxikola, omunumi ndenge. Maji nékiki omunumi mwene watokala kukala kupholo mukubhanga o ubhezelu kumwiji ni kubhanga ikalakalu yengi munzumbi.—Efe. 6:4.

22. Ihi itena kudilonga o ahatu muphangu ya Madiya?

²² Ihi itena kudilonga o ahatu? Twejiya kwila o muhatu watokala kutumaka omunumi, maji mwene watokala we kudidikila munzumbi. (Nga. 6:5) Mukonda dyakiki, mwene watokala kusota kithangana phala kudilonga o Bibidya ubheka we ni kuxinganeka mu ima yadilonga. Kubhanga kiki, kikwanda mukwatekesa ngó kuzola ni kuxila Jihova, maji kwandamukwatekesa we kutumaka omunumi ni kisangusangu kyoso.

23. Mbote yahi ikatula omuhatu utumaka omunumi, ni mbote yahi ibhekela phala o mwiji ni kilunga?

²³ Okutumaka omunumi kubheka mbote yavulu. Omuhatu uxila o ungana wa mwadiwê, usanguluka dingi, o yó ukamba kuxila ndenge. Mwene wandakala phangu yambote phala ominzangala mukilunga, kikale omayala ni ahatu. Mwene wandakwatekesa omwijiwe ni kilunga kukala ni kutululuka ni kudizola. (Titu 2:3-5) Lelu, bhukaxi kakilunga kya Jihova, o ahatu avulu dingi, omayala ndenge. (Jisá. 68:11) Etwenyoso, kikale se tumayala mba tu ahatu, twala ni kikalakalu kyetu mukilunga. Omilongi yakayela yandalondekesa kyebhi kitutena kukumbidila kyambote okikalakalu kyetu mukilunga.