Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA 27

Kana Kubanza Kwila Wabetakota Akwenu Ndenge

Kana Kubanza Kwila Wabetakota Akwenu Ndenge

“Ngambela kala muthu mudyenu, kwila: Muthu kadifike ima yamutundu. Maji abhanze ni kuditulula katé wadifika ya kubatâma.”—LOMA 12:3.

MWIMBU 130 Tu Loloke Akwetu

ITWANDADILONGA *

1. Kala kilondekesa Filipe 2:3, kyebhi o kulenduka kutukwatekesa kudibhana kyambote ni akwetu?

ETU TUBELESELA Jihova ni kulenduka kwoso mukonda twejiya kwila kubhanga kiki kutubhekela mbote. (Efe. 4:22-24) O kulenduka kutubhangesa kuta o vondadi ya Jihova kupholo o yetu ikala kudima, ni kutala we akwetu kwila abetakota etu ndenge. Kyoso ki tubhanga kiki tukala ni ukamba wambote ni Jihova ni jiphange jetu mu kilunga.—Tanga Filipe 2:3.

2. Ihi yaxikina Phawulu ni kidi kyoso? Ihi itwandadilonga mumbandu yiyi?

2 Maji se tukamba kudilanga, o ixinganeku ya athu kumundu wa Satanaji itena kutufunyisa, anga tukala we tu athu adizangeleka axinganeka ngó o mbote yâ. * Muhama yadyanga, nange kwexile we Jikidistá funyisa kwala o athu kumundu. Kiki kyabhangesa Phawulu kusonekena phala akwa Loma: “Ng’ambela kala muthu mudyenu, kwila: Muthu kadifike ima ya mutundu. Maji abhanze ni kuditulula katé wadifika ya kubatâma.” (Loma 12:3) Phawulu wejidile kwila kikima kyayibha kala muthu kudixinganeka. Maji, o kulenduka kutukwatekesa kuditala m’ukexilu watokala. Kala kitwandadilonga mumbandu yiyi, o kulenduka kwanda kutukwatekesa kudilanga phala kitudizangeleke mu mawukexilu atatu kumwenyu wetu. O mawukexilu atatu enya: Kyadyanga, o ukaza wetu; Kayadi, o mawujitu metu mukilunga; Katatu, o ukexilu utukalakala ni jirede sosiyale.

LONDEKESA KULENDUKA MU UKAZA WÉ

3. Mukonda dyahi o makaza ene mukala ni maka, kyebhi amoxi kyene musota kubatula omaka amoneka muzaka?

3 Jihova wabhange o ukaza phala kukala fixi isangulukisa kikale o diyala kikale o muhatu. Maji seku muthu wayuka. Kyenyiki, mu ukaza mutena kumoneka maka. Mukidi, Phawulu wambe kwila oso eji kazala eji dibhana ni maka ku mwenyu. (1 Kol. 7:28) Amoxi amono kwila ene mudikwata ithangana yoso ni kazola kê. Kiki kyabhangesa kuxinganeka kwila, se kyabhanene weji sola muthu wengi. Se o kixinganeku kyamundu yu kifwinisa o ixinganeku yâ, mu kithangana ni mbandu ene anda xinganeka kwila o dilengelu dya maka ya, o kubatula o ukaza. Ene andadixinganeka ngó ombote yâ, andamona kwila phala kusanguluka abhingi kubatula o ukaza.

4. Kima kyahi kitwatokala o kulenga?

4 Twatokala kulenga o kixinganeku kya kwila, o ukaza wetu kitondalu. Kala kilonga o Bibidya, kwala ngó kima kimoxi kibhangesa o muthu kubatula o ukaza wê. O kima kiki o undumbu. (Mat. 5:32) Kyenyikiphe, kyoso ki tudibhana ni maka muxitu kala kyasoneka poxolo Phawulu, kitwamesena kwehela o ukumbu kutubhangesa kuxinganeka: ‘O kwila o ukaza yu wamungisangulukisa mwene kala kingamesena? O kwila kazola kami wangizolo mwene kala kyangitokala? O kwila ngeji sanguluka dingi se ngakazalele ni muthu wengi?’ Tala kwila mu ibhwidisu yiyi o muthu udixinganeka ngó mwene. O unjimu wa mundu yu wandakuswinisa kukayela o muxima we ni kubhanga yoso phala o kusanguluka kwê, nemwene kiki se kibhangesa kubatula o ukaza. O Bibidya yamba: ‘Kanenu kusota ngó o mbote yenu, maji musota we o mbote ya akwenu.’ (Fil. 2:4) Jihova wamesena kwila ukolokota mukulanga o ukaza wê muveji dyakusota ku ubatula. (Mat. 19:6) Mwene wamesena kwila udyanga kuxinganeka kwamwene muveji dya kuxinganeka kokwé.

5. Kala kilondekesa Efezu 5:33, kyebhi o munumi ni muhatu kyatokala kuditalatala mudyâ?

5 O munumi ni muhatu atokala kuditalatala ni henda ni kudixila. (Tanga Efezu 5:33.) O Bibidya ituswinisa kulunga o mesu metu mukubhana, mu veji dya kutambula. (Ika. 20:35) Kidifwa kyebhi kikwatekesa o makaza kulondekesa henda ni kudixila? O kidifwa kiki o kulenduka. O munumi ni muhatu walenduka, kanda sota ngó ombote ya, kana, maji anda sota “o mbote ya akwâ.”—1 Kol. 10:24.

Mu veji dya kuditala kala jinguma, o makaza alenduka, asota kukalakala kumoxi (Tala o kaxi 6)

6. Ihi iwadilongo mu izwelu ya Steven ni Stephanie?

6 O kulenduka kwakwatekesa makaza avulu Jikidistá mukilunga, kusanga o kusanguluka mu ukaza wâ. Mukifika, sayi munumi amwixana Steven wambe: “Se mukala kumoxi, mwandakalakala we kumoxi, kotelele kyoso kikumoneka maka. Muveji dya kuxinganeka ‘yebhi ombote ingandakatula?enu mwandaxinganeka ‘yebhi o mbote itwandakatula?’” Muhatu wê, Stephanie, kyene we kyadivu. Mwene wambe: “seku muthu mungongo wawabhela okuzoka ola joso. Kyoso kitumateka okuzoka tusota kutonginina bhebhi bhwala o maka, tusamba kumoxi, tutokwesa, anga tudizwelesa mudyetu. Tusota kubatula o maka muveji dya kusota kuzoka mudyetu”. Kyoso o diyala ni muhatu kyasota ni kidi kyoso o mbote ya mukwawu muveji dya mbote yê kiyadi kyâ akatulambote.

SIDIVILA JIHOVA NI “KULENDUKA KWOSO”

7. O phange utambula ujitu mukilunga kya Jihova watokala kudivwa kyebhi?

7 Phala etu ujitu wadikota kusidivila Jihova, kate bhwasuku o nguzu yetu. (Jisá. 27:4; 84:10) Se phange wamesena kutambula mawujitu amukwa mu kilunga, kima kyambote. Mukidi o Bibidya yamba: “Se muthu winda kididi kya [kafunga], wendi ufunu wambote.” (1 Tim. 3:1) Majiphe, se phange watambula ujitu mukilunga, katokala kuxinganeka kwila: Kindala ngimuthu wakatunda kya. (Luka 17:7-10) O mbambe yatokala kukana, o kusidivila akwawu ni kulenduka kwoso.—2 Kol. 12:15.

8. Disá dyahi ditudilonga kuphangu ya Diyotefele, Uziya, ni Abisalone?

8 Mu Bibidya mwala misoso yavulu ya athu itudimuna phala kitudixinganeke kyavulu. Diyotefele kexile mukwa kuditulula; mwene wasoto kukala ni ‘kididi kyadyanga’ mukilunga. (3 Nzwá 9) Sobha Uziya wamesenene kubhanga kikalakalu ki kya mu tokalele, Jihova kamubhele okikalakalu kiki. (2 Mal. 26:16-21) Abisalone wamesenene kukala sobha. Kyenyiki, walondekesa mumakutu kwila, wazolele o mundu wa Izalayele phala n’a mu kwatekesa. (2 Sam. 15:2-6) Kala kilondekesa o misoso yiyi ya Bibidya, Jihova kasanguluka ni athu adifumanesa. (Jisa. 25:27) Kudisukilu o athu adizangeleka, amesena o kufumana, adibhana ni maka avulu.—Jisa. 16:18.

9. Phangu yahi yatuxila Jezú?

9 Maji Jezú watuxila phangu yambote. O Bibidya yamba: “Mwène kya kexile, o kidifanganu kyê kyene kimoxi ni Nzambi, maji kasotele mu nguzu o kusokela ni Nzambi.” (Fil. 2:6) Jezú mwene o muthu wakayadi wabetakota mungongo yoso, Jihova mwene ngó wa mutundu. Nékiki, mwene kexile mudizangeleka mba kudixinganeka ngó mwene. Mwene wambela o maxibulu mê: “Woso mudyenu wabeta o kutola, mwenyó mwène o dikota.” (Luka 9:48) Dibesá dyadikota kusidivila mbandu ni mbandu ni aboki atembuyoso, akwatekexi atufunga, tufunga, tufunga twa ilunga amusota kukayela Jezú mukulondekesa o kulenduka! O kulenduka kwa jiselevende ja Jihova kukwatesa o kilunga kukala ni muxima umoxi ni kudizola mudyâ. Kiki kyene o kijimbwete kya Jikidistá jakidi.—Nzwá 13:35.

10. Ihi iwatokala o kubhaga se uxinganeka kwila mu kilunga mwala maka o tufunga ka mwa batula kala kyatokala?

10 Abha se uxinganeka kwila mu kilunga mwala maka o tufunga ka mwa batula kala kyatokala? Muveji dya kulongolola, eye watokala ulenduka, ukwatekesa o jiphange jala kupholo. (Jihe. 13:17) Phala kwakwatekesa, eye watokala kudibhwidisa: ‘O kwila o maka ungamuxinganeka maka adikotamwene abhingi kwabatula mwene? O kwila kiki o kithangana kyatokala phala kwabatula? O kwila éme ngala ni kikalakalu kya kubatula o maka yâ? Mukidi mwene ngamusota kudizangeleka, inga ngamesena mwene kukwatekesa o kilunga kukala ni muxima umoxi?’

O jiphange ala ni mawujitu, katokala kwa ejiya ngó mukonda dya mawuhete mâ, maji atokala kwa ejiya we mukonda dya kulenduka kwâ (Tala o kaxi 11) *

11. Kala kilondekesa Efezu 4:2, 3, mbote yahi itwandakatula se tusidivijala Jihova ni kulenduka kwoso?

11 Jihova ubhana dingi valolo mukulenduka kwetu, o mu mawuhete metu ndenge. Ubhana we valolo se tukala ni muxima umoxi o kubhanga kyambote o kikalakalu ndenge. Kyenyikiphe, bhanga yoso yutena phala kusidivila Jihova ni kulenduka kwoso. Mu kubhanga kiki wandakwatekesa o kilunga kukala ni muxima umoxi. (Tanga Efezu 4:2, 3.) Dibhakule musidivisu yakuboka ni nguzu yoso. Sota mawukexilu akusidivila akwenu mukwa talatala ni kilendu. Kala umukwa kuzalela athu oso, kana ngó yo ala ni mawujitu. (Mat. 6:1-4; Luka 14:12-14) Kyoso ki ukalakala ni kulenduka kwoso mukukwatekesa o kilunga, akwenu kandamona ngó o mawuhete mê, maji andamona we o kulenduka kwê.

LONDEKESA KULENDUKA MUKUKALAKALA NI JIREDE SOSIYALE

12. O kwila o Bibidya ituswinisa kukala ni makamba? Jimbulula.

12 Jihova watubhange phala kusanguluka mukudibhana ni makamba ni jindandu jetu. (Jisá. 133:1) Jezú wexile ni makamba ambote. (Nzwá 15:15) O Bibidya ijimbulula o mbote ijila mukukala ni makamba akidi. (Jisa. 17:17; 18:24) Yene itudimuna kwila, kikima kyambote kukala ubheka ithangana yoso mba kudikexidila. (Jisa. 18:1) Avulu adivwa kwila, phala kadivwe ubheka, atena kusanga makamba avulu mu jirede sosiyale. Maji twabhingi kudilanga mukudizwelesa bhukaxi kajirede sosiyale.

13. Mukonda dyahi tutena kuzwela kwila o jirede sosiyale jibhangesa o athu kudivwa ubheka ni kutoloka o muxima?

13 Akwa kutokwesa atonginina kwila, kubhita ithangana yavulu ni kusoneka ima mu jirede sosiyale, mukidi kitena kubhangesa o muthu kudivwa dingi ubheka ni kutoloka o muxima. Kiki kibhita mukonda dyahi? Kiki kibhita mukonda mu veji javulu, o athu ata jifoto mu jirede sosiyale phala ngó kudifumanesa, alondekesa o ima yambote yala nayu, o makamba mâ, ni ididi yambote mwabhiti. O muthu umona o jifoto jiji, mukudisokesa ni mwenyu wê, utena kuxinganeka kwila, mwene waxixima, o mwenyu wê kiwala kyambote. Akwa ene azediwa, o myenyu yâ yene dingi yafwama. Phange Cristina wala mu kitala kya 19 kyamivu wambe: “Eme ngexile muluwala mu kumona kwila, akwetu amuditunda kyambote, asanguluka kyavulu mudisukilu dya semana. Maji eme ngakexile kubhata ni kuluwala.”

14. O kitendelesu kya Bibidya kitusanga mu 1 Phetele 3:8 kitukwatekesa kyebhi kukalakala ni jirede sosiyale?

14 Mukidi, sayi ima yambote itutena kubhanga mu jirede sosiyale, kala o kudizwelesa ni jindandu jetu ni makamba metu. Maji eye wamono kya kwila, mujirede sosiyale, o athu asota kudifumanesa, bhukaxi ka ima yasoneka ni jividyu? Bhu kaxi ka jifoto ni jividyu jita o athu mu jirede sosiyale, edi kala amuzwela kiki: “Ngi talyenu, eme bhabha.” Sayi ya kate asoneka jindaka ni ima yabolo mu jifoto jâ mba mu jifoto ja akwa. Maji o Jikidistá aswinisa kulenduka, ni kudizola mudyâ. Kyenyiki, ene kandakalakala mu jirede sosiyale phala kubhanga o ima yene mubhanga o athu kumundu—Tanga 1 Phetele 3:8.

Se wene mutumikisa ima mu internete, o kwila akwenu kya imona, adivwa kwila eye wamudizangeleka, inga umuthu walenduka? (Tala o kaxi 15)

15. Kyebhi o Bibidya itena kutukwatekesa phala kitudifumanese etwene?

15 Se wala ni rede sosiyale, dibhwidise: ‘O kwila o isoneku yami, o jifoto jingita mu internete, mba jividyu, jilondekesa kwa akwetu wila ngamudizangeleka? O kwila o ima ingisoneka mu internete ibhangesa akwetu kukala ni lwimbi lwami?’ O Bibidya yamba: “Ima yoso yene kumundu, ki ima ya tundu kwa Tata. O jihânji jayibha ja lwimbi lwa xitu, o vondadi ya lwimbi lwa kumesena ima yoso i mona o mesu, ni izala mu ima yoso yene ku mwenyu—ima yoso yiyi ya mundu.” (1 Nzwá 2:16) Sayi Bibidya yamukwa ilombola o izwelu “izala mu ima yoso yene ku mwenyu” kala “kumesena kudilondekesa kala athu abetakota mba afumana.” O Jikidistá kamesena kudifumanesa, mba kudimona kala, athu abetakota, o akwâ atokala kwaxila. Ene akayela o kitendelesu kiki kya Bibidya: “Kitukale ni izala, kitudithathamese mudyetu, kitudikwatele dixinga.” (Nga. 5:26) Se tulenduka kitwandadifwa ni athu kumundu, adizangela, amesena kwila, o akwa a amona kala athu abetadingi kota.

‘XINGANEKA MU UKEXILU WATOKALA’

16. Mukonda dyahi kitwatokala kudizangeleka?

16 Twabhingi kulenduka, mukonda o athu adizangeleka, kala ni ‘ukexilu watokala’ wakuditulula. (Loma 12:3) O akwa kudizangeleka, awabhela kudikwata ni akwâ, axinganeka ngó o mbote yâ. O ixinganeku ni ibhangelu yâ, muveji javulu ya abhekela kuluwala, iluwalesa we akwâ. Se ene kalungulula o ixinganeku yâ, Satanaji wandakwafuta o mesu, wandafunyisa o kilunji kyâ. (2 Kol. 4:4; 11:3) Maji o muthu walendukaphe, uditulula, uditala mu ukexilu watokala. Uxikina ni kidi kyoso kwila, sayi ima akwa abetakota mwene ndenge. (Fil. 2:3) Mwene wejiya we kwila, “Nzambi ubhânga ni akwa izala, ubhanaphe ujitu [kwa] oso abatâma.” (1 Phe. 5:5) O athu aditulula, amesena kukala ni ukamba wambote ni Jihova Nzambi.

17. Mukonda dyahi twatokala kulenduka jinga?

17 Phala kusuluka ni kulenduka kwa muxima, twatokala kukayela o kitendelesu kiki kya Bibidya: ‘Zulenu o ukexilu wokulu ni ifwa yê yoso. Zwatenu o ukexilu wa ubhe wa tu bhana Nzambi.’ Kubhanga kiki, kubhinga nguzu. Twabhingi kudilonga o phangu ya Jezú, ni kukayela o makanda mê. (Kol. 3:9, 10; 1 Phe. 2:21) Maji se kyene kitubhanga, twandakatula mbote yavulu. Kyoso kitu kala tu athu alenduka, o mwiji wetu usanguluka dingi, tukwatekesa o kilunga kukala ni muxima umoxi, twandakwijiya kukalakala kyambote ni jirede sosiyale. O kyabetakota, Jihova wandatubesowala, wandatuxikina.

MWIMBU 117 Kubhanga Mbote

^ kax. 5 Lelu, twatungu bhukaxi ka athu, ezala o ukumbu, asuwa ngó o jihanji jâ. Twabhingi kudilanga phala kitukituke kala ene. O milongi yiyi yandajimbulula mibhetu itatu itwatokala kudilanga, phala kituxinganeke kwila etu twala dingi ni valolo akwetu ndenge.

^ kax. 2 IZUWELU YOJIMBULULE: O mukwa ukumbu muthu udixinganeka ngó mwene, kaxinganeka akwa. O mukwa ukumbu, wawabhela kubhanga ngó o vondadi yê. Maji kumbandu yengi, o kulenduka kutukwatekesa phala kitudixinganeke ngó etu. O kulenduka akijimbulula kala o kukamba o ukumbu ni kudizangeleka. Kukala ni kilunji kya kuditulula bhukaxi ka akwetu.

^ kax. 56 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Kafunga wala ni uhete wa kubhanga madiskulusu mu kyônge kyadikota, ni kwendesa o kikalakalu kya jiphange jengi, wawabhela we o ujitu wakuboka ni jiphange, ni kuzelesa o Kididi kya Ubhezelu.