Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MBANDU YAKUDILONGA 29

‘Kyoso Kingizoza Kyene Kingikala Dingi ni Nguzu’

‘Kyoso Kingizoza Kyene Kingikala Dingi ni Nguzu’

“Nga sanguluka mwene mu kubhwila ni kulebhuka, ni kubhindama ni kungizukutisa, ni kukala mu ibhidi mukonda dya Kidistu.”—2 KOL. 12:10.

MWIMBU 38 Jihova Wa-nda ku Swinisa

ITWANDADILONGA *

1. Ihi yaxikina poxolo Phawulu ni kidi kyoso?

POXOLO Phawulu waxikina ni kidi kyoso kwila, Sayi ithangana weji divwa kwila, wazoza. Mwene waxikina kwila, o mukutu wê weji “kujila.” Wabhingile kubhanga nguzu, phala kubhanga o kima kyatokala. Wejidile we kwila, muveji javulu, Jihova weji tambwijila o misambu yê mu ukexilu waxinganekene. (2 Kol. 4:16; 12:7-9; Loma 7:21-23) Phawulu waxikina we kwila, o jinguma jê exile kumutala kala muthu wakambe o valolo mba nguzu. * Maji mwene kehela o ixinganeku yayibha ya athu, mba o itondalu yê mwene kumubhangesa kudivwa kwila, kala ni valolo.—2 Kol. 10:10-12, 17, 18.

2. Kala kilondekesa 2 Kolindu 12:9, 10, disá dyahi dya katunda dya dilongo Phawulu?

2 Phawulu wadilongo disá dya katunda. Mwene wadilongo kwila, o muthu utena kukala ni nguzu, né mwene se udivwa kwila, kale ni valolo. (Tanga 2 Kolindu 12:9, 10.) Jihova wambela poxolo Phawulu kwila, o nguzu yê “ibetakota mukutena mukubhwila kwé,” kifwa, o kutena kwa Jihova, kwene kweji bhana o nguzu kwa Phawulu, kyoso kyeji zoza. Kyenyikiphe, tudyanga kumona se mukonda dyahi tutena kutandanganya, kyoso o jinguma jetu kya tulebhula.

“SANGULUKA MWENE MU . . . KULEBHUKA”

3. Mukonda dyahi tutena kusanguluka kyoso kya tulebhula?

3 Séku muthu mudyetu, wawabhela kumulebhula. Maji se o jinguma jetu jitulebhula, anga tutandanganya kyavulu ni ima yatu zwela ene, tutena kuluwala. (Jisa. 24:10) Kyebhiphe kitwatokala kutala o malebhu a jinguma jetu? Kala kyabhange Phawulu, etu we tutena ku “sanguluka mwene mu . . . kulebhuka.” (2 Kol. 12:10) Mukonda dyahi tuzwela kiki? Mukonda se o athu atu lebhula, anga atu xongwena, kiki kilondekesa kwila, tu maxibulu akidi a Jezú. (1 Phe. 4:14) Jezú wambe kwila, o akayedi yê eji kwazukutisa. (Nzwá 15:18-20) Kiki kyabhiti we mu hama yadyanga. Mu thembu yoyo, o athu exile mu kayela o ijila ya Jingeleku. Kyenyiki, exile mutala o Jikidistá kala mayowa, athu akambe o valolo. O bhukaxi ka Jijudé, o Jikidistá kala poxolo Phetele ni Nzwá, exile mu atala kala “athu akwatutu, [mba oso oso] kazubha kudilonga madivulu.” (Ika. 4:13) Athu avulu exile mutala o Jikidistá kala athu akambe woso wazokela, mukonda kexile mudita mu maka a jinguvulu. Kyenyiki, kyexile mu funyisa o kikalakalu kyakusola o jinguvulu. Ene we kexile mu kwata mata. Kyenyiki, kexile ni kutena phala kubhânga mba kudizokela ubheka wâ.

4. Ihi yabhange o Jikidistá mu hama yadyanga, kyoso o athu kyazwela ima yayibha yalungu ni ene?

4 O Jikidistá mu hama yadyanga, kehela o ixinganeku ya jinguma jâ kwa afidisa kukala maxibulu a Jezú ni kuboka. Mukifika, o poxolo Phetele ni Nzwá, exile munona kwila, ujitu wadikota o kwazukutisa mukonda dya kukayela Jezú, ni kulonga akwa yalungu ni mwene. (Ika. 4:18-21; 5:27-29, 40-42) O maxibulu kexile ni jisonyi. Mukifika, o madivulu obhuse asoneka o Jikidistá jiji, amukwatekesa hanji ni kubhana kidyelelu kumazunda a athu. O Utuminu waboko o Jikidistá jiji, kindala kiki, wamutumina kyá kudyulu. Kwa kambe ngó, wandatumina we o athu oso mungóngo. (Mat. 24:14) Maji o utuminu wokulu wa Loma, wazukutisa kyavulu o Jikidistá, lelu wajimuka kyá. Maji o maxibulu ya afiyele, kindala kiki jisobha kudyulu. Majiphe, o jinguma jâ, jafu kyá. Se kuhádya a afukununa, o Utuminu wexile muboka o Jikidistá, wene wanda ku atumina.—Dij. 5:10.

5. Kala kilondekesa Nzwá 15:19, mukonda dyahi o athu kene muxila o mundu wa Jihova?

5 Lelu, sayi athu kumundu, kaxila o Jimbangi ja Jihova. Axinganeka kwila, kitwala ni unjimu, kitwala ni valolo. Mukonda dyahi? Mukonda etu kituxina kubhanga o ima kala kibhanga o athu atu kondoloka. Etu tubhanga yoso phala kulondekesa o kulenduka, o kubatama, ni kubelesela. Maji o athu kumundu, awabhela o kudizangeleka, adithutha, abhukumuka. O kumbandu yengi, etu kitudite mu maka ajinguvulu, kituxikina kwata mata, kabasa o ixi itwakala. Etu kitwadifu ni athu kumundu. Kyenyiki, ene axinganeka kwila, abetakota, etu ndenge.—Tanga Nzwá 15:19; Loma 12:2.

6. Ihi yene mubhanga Jihova bhukaxi kamundu wê?

6 Sumbala o athu kumundu axinganeka kwila, etu kitwala ni valolo, Jihova wamubhanga ikalakalu yonene, bhukaxi ketu. Mwene wamubhanga o kikalakalu kyabetakota kya kuboka o njimbu yambote mu ngongo yoso. O jiselevende jê mu izuwa yalelu, amubhanga ni kulungulula madivulu avulu mu ngongo yoso. O bhukaxi ka Bibidya, amukwatekesa muzunda ni mazunda a athu, kukala ni mwenyu wambote. Jihova mwene utambula o kiximanu mu kikalakalu kiki. Mwene wamubhangesa o ikalakalu kiki kubhita. Abha o yalungu n’etu kumuthu ni muthu? O kwila Jihova utena kutukwatekesa kubhanga o kikalakalu kiki kya nguzu? Se kyene, ihi itwatokala kubhanga phala kutambula o kikwatekesu kya Nzambi. Kindala twandamona se ihi itutena kudilonga, kuphangu yatuxila poxolo Phawulu.

KANA KUDYELELA MU NGUZU YÉ EMWENE

7. Disá dyebhi ditudilonga kuphangu ya Phawulu?

7 O disá ditutena kudilonga kuphangu ya Phawulu yenyiyi: Mu kusidivila Jihova, kana kudyelela mu nguzu mba mu mawuhetemê. Athu avulu exile muxila Phawulu, mukonda dya ukexilu wa mwenyu wê ni mawuhetemê. Kyenyiki, kikyeji mu bhonza kukituka muthu udizangeleka, udyelela mu mawuhetemê. Mwene wakudila kusengu ya Tarsu, o mbanza yabeta dingi kota ku kibatu kya Sisiliya. O kibatu kya Sisiliya kyatokalele ku ixi ya Loma. Mumbanza ya Tarsu, mwexile jimvwama javulu, mwexile we xikola yakatunda yafumanene, Phawulu wadilongele kyavulu. Wadilongele ni mulongexi wa jijudé, wafumanene kyavulu, amwixanene Ngamadiyele. (Ika. 5:34; 22:3) Phawulu wafumanene kyavulu bhukaxi ka Jijudé. Mwene wambe: “Mu ubhezelu wa Jijudé, o masoko mami ku akua kokwetu, nga a sombokele ku pholo.” (Nga. 1:13, 14; Ika. 26:4) Maji Phawulu kadyelele mu kutena kwê mwene.

Phawulu wexile mumona o ima yaxisa kudima kala “ixete” mu ku isokesa ni ujitu wakukayela Kidistu (Tala o kaxi 8) *

8. Kala kilondekesa Filipe 3:8, kyebhi Phawulu kyexile mutala o ima yaxisa kudima? Mukonda dyahi Phawulu wa “sanguluka mwene mu kubhwila”?

8 Ni kisangusangu, mwene waxisa kudima, ima yexile mubhangesa akwa kumuxila kyavulu. Mu kidi, o ima yedile kala ima yakatunda m’ukulu, mwene wayikiti “ixete.” (Tanga Filipe 3:8.) Mukonda dya kukayela Kidistu, Phawulu wadibhana ni ibhidi yavulu. Amuzembele mu ixi mwamuvwalela. (Ika. 23:12-14) Mwene amubeta, amute mu kaleya kwala akwa Loma, sumbala mwene wexile we mukwa Loma. (Ika. 16:19-24, 37) Kumbandu yengi, mwene wexile mukwa ituxi, wadibhana we ni ndolo mukonda kyamubhonzele kubhanga o kima kyafwama. (Loma 7:21-25) Maji muveji dya kwehela o jinguma jê mba o itondalu yê kumufidisa, Phawulu wa “sanguluka mwene mu kubhwila.” Mukonda dyahi? Mukonda ithangana yazozele, yene yamono o kikwatekesu kya Nzambi kokwê.—2 Kol. 4:7; 12:10.

9. Kyebhi kitwatokala kutala o ima itubhangesa kudivwa kala twazoza?

9 Se twamesena kutambula o kutena kwa Jihova, kitwatokala kuxinganeka kwila, o nguzu mu xitu, o kudilonga kyavulu, o ijila yetu mba o umvwama, wene ulondekesa se twala ni valolo mba kana. O ima yiyi, kiyene itubhangesa kukala ni valolo kumesu a Jihova. Mu kidi, bhukaxi ka mundu wa Nzambi, avulu edi kala ajimbulula Phawulu, kyoso kyasonekena: “Muwijidilu wamundu yú, athu kàvudile mudyenu akexile jinjimu, mba mazonda, mba an’a jingana mu izomba.” Muveji dyakiki, Jihova “wa solu’ê kyokyo kyamukwixana o mundu mu ngong’umu kwila wôwa,” phala kubhanga o kikalakalu kyê. (1 Kol. 1:26, 27) Kyenyikiphe, né mwene se kiwala ni ima itwatumbula kudimatekenu mukaxi kaka, kana kuxinganeka kwila, ki utena kusidivila kyambote Jihova. Muveji dya kiki, sota kutala kyambote o ukexilu wa mwenyu wê. Kyebhi ki utena kubhanga kiki? Lembalala kwila, o kukamba o ima ibhangesa o athu kumundu kwaximana, kwanda kukwatekesa kumona o kutena kwa Jihova ku mwenyu wé. Mukifika, se ukala ni wôma wa athu akuzukutisa mukonda dya ixikanu yê, samba kwa Jihova. Mubhinge nguzu phala kuzwela ni kuzokela o ixikanu yé. (Efe. 6:19, 20) Mbaphe, se wamudibhana ni uhaxi ki wivu milongo, samba kwa Jihova, mubhinge nguzu phala utene kudibhakula mu kikalakalu kyê kate bhwa suku o nguzu yé. Ithangana yoso yumona o kikwatekesu kya Jihova kumwenyu wé, o kixikanu kyé kyandadibandekesa dingi, eye wandakolokota we dingi.

DILONGE KU JIPHANGU JA BIBIDYA

10. Mukonda dyahi twatokala kudilonga o phangu ya jiselevende jafiyele a atumbula mu Bibidya, kala a atange mu divulu dya Jihebelewu 11:32-34?

10 Phawulu wexile mudilonga o Mikanda Ikôla ni nguzu yoso. Mwene wadilongo ima yavulu. Maji wakatula we mbote ku phangu ya athu o tumbule mu Mak’â Nzambi. Kyoso kyasonekena o Jikidistá akwa Jihebelewu, Phawulu wa abhingi phala kuxinganeka mu phangu yaxisa o jiselevende jafiyele ja Jihova. (Tanga Jihebelewu 11:32-34.) Tala phangu imoxi mu kaxi ka jiselevende jiji. O phangu ya Sobha Davidi. Mwene wadibhana ni izukutisu, kana ngó ya jingumajê, maji we ni ya yo exile makambamê. Kyoso kituya ni kudilonga o phangu ya Davidi, twandamona se ihi ya kolokotesa Phawulu, mukuxinganeka mu mwenyu wa Davidi, ni kyebhi kitutena kukayela o phangu ya Phawulu.

Davidi kexile ni wôma wadizonda Ngoliya, sumbala wexile ngó kamunzangala, wedile kala kandatena kubhânganê. Davidi wadyelela kwa Jihova. Wejidile kwila, Jihova weji mubhana o kutena phala kutolola Ngoliya (Tala o kaxi 11)

11. Mukonda dyahi Davidi wedile kala wakambe nguzu? (Tala o foto ya kapa.)

11 Kumesu a Ngoliya, Davidi wedile kala wakambe nguzu, mukonda wexile hanji munzangala, kadilongele o uhete wa usoladi. O kyoso Ngoliya kyamono Davidi, wa “mu xikilula mba wamusebhulula, umutoka mesu.” Ngoliya wexile kidiyala kyonéne, dizonda, wexile ni jifalamenda joso ja kubhânga, wexile we ni uhete wa usoladi. Sumbala wexile ngó kamunzangala, mukidi, Davidi wexile ni kutena kwavulu. Mwene wadyelele kwa Jihova, Jihova wamubhana o kutena phala kutolola o dizonda Ngoliya.—1 Sam. 17:41-45, 50.

12. Kibhidi kyahi kyamukwa kyadibhana nakyu Davidi?

12 Davidi wadibhana ni kibhidi kyamukwa, kyamubhangesa kudivwa kwila, wazoza, wakambe o nguzu. Davidi wasidivila o sobha ya Izalayele, amu undu kwala Jihova ni ufiyele woso. Kudimatekenu, Sobhana Sawulu, wexile muxila Davidi. Maji mukusuluka, mukonda dya kudizangeleka kwê, Sawulu wamateka kukala ni lwímbi lwa Davidi. Sawulu watalatala kyayibha Davidi, kate wasoto kumujibha.—1 Sam. 18:6-9, 29; 19:9-11.

13. Ihi yabhange Davidi kyoso Sobha Sawulu kyamutalatala kyayibha?

13 Sumbala amutalatala kyayibha, Davidi wasuluka ni kuxila Sobha Sawulu, mukonda amu undile kwala Jihova. (1 Sam. 24:6) Davidi katatela Jihova mukonda dya ima yayibha yamubhangele Sawulu. Muveji dya kiki, Davidi wadyelela kwa Jihova, kwila, weji mubhana o nguzu yabhindamene phala kukolokota mu ibhidi yiyi.—Jisá. 18:1, ni kabesalyu.

14. Kibhidi kyahi kya dibhana nakyu Phawulu, kyadifwe ngó ni kya dibhanene nakyu Sobha Davidi?

14 Poxolo Phawulu wadibhanene we ni ibhidi yadifu ni yadibhanene nayu Davidi. O jinguma ja Phawulu jafumanene dingi, jexile dingi ni kutena mwene ndenge. Jinguvulu ni atwameni a jingeleja amuzembele. Muveji javulu, amubeta, amutakula mukaleya. Kala kyabitile ni Davidi, Phawulu amutalatala we kyayibha kwol’o mundu wê, kate kwa yo exile makambamê. Kate sayi jiphange jê mu kilunga, exile kumuzukutisa. (2 Kol. 12:11; Fil. 3:18) Maji Phawulu watolola o athu oso exile kumuzukutisa. Kyebhi kyabhange kiki? Mwene wasuluka ni kuboka, sumbala ni izukutisu. Wasuluka ni kuzola jinga o jihange jê, kate mwene yo amuluwalesele. O kya beta dingi kota, mwene wasuluka ni ufiyele we kwa Nzambi, kate kudisukilu dya mwenyu wê. (2 Tim. 4:8) Mwene watena kubhanga o ima yoso yiyi, mukonda wadyele kwa Jihova, kana mu nguzu yé mwene.

Mukuxinganeka ni athu asota kulola o ixikanu yé ya Ukidistá, watokala kulondekesa kuxila ni kilendu (Tala o kaxi 15) *

15. Ihi itwamesena o kubhanga? Kyebhi kitutena o kukibhanga?

15 O kwila eye wene mudibhana ni lusebhu mba izukutisu ya jikoleka jé kuxikola, jasalu, mba jindandu jê ki Jimbangi ja Jihova? O kwila akutalatala kya kyayibha ku phange mu kilunga? Se kyene, lembalala o phangu ya Davidi ni Phawulu. Eye utena kusuluka ni ku “tolola o phulu ni mbote.” (Loma 12:21) Kyoso o athu kyatuzukitisa, etu kitubhânge nawu kala Davidi kyabhânge ni Ngoliya. Muveji dya kiki, tusota kutolola o phulu mu kukwatekesa o athu kudilonga yalungu ni Jihova ni Mak’â Nzambi. Eye utena kubhanga kiki, mukutambwijila o ibhwidisu ya athu bhukaxi ka Bibidya, kuxila ni kulendukila oso akutalatala kyayibha, ni mu kubhanga o mbote, katé mwene kujinguma jê.—Mat. 5:44; 1 Phe. 3:15-17.

XIKINA O KIKWATEKESU KYA AKWENU

16-17. Disá dyahi dyalembalala Phawulu kumwenyu we woso?

16 Ande dya kukituka dixibulu dya Kidistu, Phawulu wexile munzangala wakake, wexile muzukutisa o akayedi a Jezú. (Ika. 7:58; 1 Tim. 1:13) Jezú wafidisa Phawulu, amwixanene hanji mu dijina dya Sáwulu, kyoso kyexile muzukutisa o kilunga kya Jikidistá. Tunde kudyulu Jezú wazwela ni Phawulu kyoso kyexile mu kikoka kya Damasku, anga wamufwisa o mesu. Phala kumona dingi, Phawulu wabhindamene o kikwatekesu kya yo exile muzukutisa. Ni kulenduka, mwene waxikina o kikwatekesu, o dixibulu Hananiya anga usaka o mesu a Phawulu.—Ika. 9:3-9, 17, 18.

17 Mukusuluka, Phawulu wakituka dixibulu dya Jezú, amwijidile kyambote mu kilunga kya Jikidistá. Maji mwene kajimbi o disá dya mulongo Jezú, kyoso kya zwela nê tunde kudyulu, ku mwenyu we woso. Phawulu wakituka muthu walenduka, wexile muxikina o kikwatekesu kya jiphange jê. Mwene waxikina ni kidi kyoso kwila, o jiphange jê ene exile ku “mukonda malamba”.—Kol. 4:10, 11.

18. Mukonda dyahi sayi bhabha kitubhonza kuxikina o kikwatekesu kya akwetu?

18 Ihi itutena kudilonga ku phangu ya Phawulu? Kyoso kitwamateka kudilunga ni mundu wa Jihova, nange twexile muxikina o kikwatekesu kya akwetu, mukonda twejidile kwila, tu ana’jindenge mu nzumbi, twabhingi kudilonga ima yavulu n’a akwetu. (1 Kol. 3:1, 2) Abha ihi itwamba mu izuwa yalelu? Se twamu sidivila kya Jihova mu mivu yavulu, twadilongo we kya mawuhete avulu, kitena kutubhonza kuxikina o kikwatekesu, bengebenge se o muthu wamutubhana o kikwatekesu, wala mumivu yatolo mu kilunga, etu kota. Maji mu veji javulu, Jihova utukwatekesa bhukaxi ka jiphange jetu. (Loma 1:11, 12) Kyenyikiphe, se twamesena kutambula o nguzu ibhana Jihova, twatokala kuxikina o kikwatekesu kya jiphange jetu.

19. Mukonda dyahi Phawulu waditundu kyambote?

19 Phawulu watena kubhanga ima yavulu yakatunda kyoso kya kituka Kidistá. Mukonda dyahi? Mwene waditundu kyambote, mukonda watonginina kwila, phala kuzediwa kumwenyu, muthu kabhingi kukala ni nguzu yavulu mu xitu, kudilonga kyavulu mu xikola, kukala mvwama mba kwijila ku mwiji wafumana kyavulu. Muveji dya kiki, o muthu uzediwa kumwenyu mukonda dya kulenduka ni kudyelela kwa Jihova. Avulu mudyetu tukayela o phangu ya Phawulu (1) mukudyelela kwa Jihova, (2) mukukatula o mbote kuphangu ya athu atumbula mu Bibidya, ni (3) mukuxikina o kikwatesu kya akwetu mu kilunga. Se kyene kitubhanga, né mwene se tudivwa kwila twazoza, Jihova wandakutubhana o kutena!

MWIMBU 71 Tu Masoladi a Jihova!

^ kax. 5 Mumbandu yiyi, twandadilonga o phangu ya poxolo Phawulu. Twandamona we kwila, se tulenduka, Jihova wandatubhana o nguzu itwabhindamena phala kukolokota kyoso kya tu sebhulula, ni kukolokota kyoso ki tu divwa kwila, twamuzoza.

^ kax. 1 IZWELU YOJIMBULULE: Ima yavulu ibhangesa o athu kudivwa sé valolo, kala—o kukamba o kuyuka, o wadyama, o mawuhaxi, mba o kukamba kudilonga kyavulu. Kumbandu yengi, o jinguma jetu asota kutubhangesa kudivwa sé valolo, bhukaxi ka ima yazwela ni kusota kuzoka n’etu.

^ kax. 57 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Phawulu wamuya muboka o njimbu yambote yalungu ni Jezú Kidistu, wamuxisa kudima ima yexile ni valolo, kyoso kyexile falizewu. Bhukaxi ka ima yiyi, mwala mikanda yalungu ni ikalakalu yé yokulu, ni mikanda yakufundisa.

^ kax. 61 KILOMBOLWELU KYA FOTO: Phange amumujijidika kwol’o jikoleka jê, phala kubhanga we mbandu mu fesa ya uvwalukilu ya koleka ye yasalu.