Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

IMA IETU IO BHAKELE

O Sobha ua Sangulukile Kiavulu!

O Sobha ua Sangulukile Kiavulu!

KIKI kia bhitile ku mbeji ia Kakuinhi ka muvu ua 1936. O kididi kiexile bhu Mbonge ia Sobha ku Suazilândia. Ni dikalu dia mimbu, Robert ni George Nisbet a xikisa mimbu ni madiskursu o ngalavale a phange J. F. Rutherford. O Sobha Sobhuza II ua sangulikile kiavulu. George uambe: “Kuma muéne ua mesenene ku sumba o makina ia ku ngalavala ia njimbu ia utuminu, kiki kia tu sasumukisa!”

Robert ua mu bhingi muloloke iu ua mu ambela kuma, o ima íii ki ia ku sumbisa. Mukonda diahi? Mukonda o ji makina jiji ja ngene. O Sobha ua mesenene kuijiia se nanhi o muthu iú ua tokala o ji makina jiji.

O Robert ua tambuijila, “ioso íii, ia tokala kua Sobha iéngi.” O sobha Sobhuza uebhula se o Sobha íii nanhi. Robert ua tambuijila kuila, “Jezú Kristu, o Sobha ia Utuminu ua Nzambi.”

Sobhuza uambe ni ku xila kuoso, “muéne Sobha ia dikota. Ki ngi mesena ku tambula kima kia tokala kua muéne.”

Robert ua soneka: ‘Eme nga diuana ni izuelu ia kidi ia Mutumini ia Ixi, Sobha Sobhuza. Muéne ua zuela mu Kingileji kia bhebhuluka, sê ukumbu né phata mu ku xikina mu íii ia zuela. Eme nga xikama né mu xilu dia ikalakalu iê, mu 45 a ithangana, kioso o George kia kexile mu xika o mimbu bhu kanga.

Robert uambe, ‘mu ku suluka mu kizuua kieniókio, etu tua kundu o xikola ia Swazi National, tua katula mbote iavulu mu umbangi u tua bhana. Tua bhana umbangi ku mutuameni ua xikola, muéne uevu kiambote ioso i tua mu tangela. Kioso ki tua zuela ia lungu ni makina, etu tua mu zuelela phala ku xika, phala o athu oso n’ivu mu xikola, muéne ua sanguluka, iu ua tumina o hama ia athu akexile mu di longa muenio-mu phala kuívua. A tu tangela kuila, o xikola ia mu longa ku minzangala, ia lungu ni mábhia, jaludim, ku kalakala ni mabaia, ku tunga jinzo, kingileji, ku bhanga ji konda; o ilumba, a mu a longa ku saka mauhaxi, ikalakalu ia lungu ni uhete ua jinzo ni ikalakalu ia mukua ia tokala. O kuku a Mutuameni ua ixi, muéne ua tumine o ku tunga o xikola íii. *

(Ku thandu) O maxibulu akexile mu di longa mu xikola ia Suazilândia, evu o diskursu, ku muvu ua 1936

Ku dimatekenu dia 1933, o Sobha Sobhuza ua kexile mu kuívua ni kisangusangu kioso o aboki a thembu ioso a kexile mu kunda o Mbonge iê, kua kexile mu kalakala. Mu kithangana kiéngi, muéne uongeka o alangikid’ê, 100 ia masoladi phala kuívua o njimbu ia Utuminu. Muéne ua di sonekesa phala kuenda ni ku tambula o tu madivulu tuetu mu ithangana ioso ni madivulu a mukuá. Mu ku bhita ithangana, o Sobha ua kexile kia ni dixilu dia madivulu avulu! Né muene o madivulu metu a a fidisile mu ixi ku nguvulu ia Grã-Bretanha, kioso kia bhiti o ita ia kaiiadi ia mundu, muéne ua bhake o madivulu, ka buikisa.

O Sobha Sobhuza II ua kexile mu tambulula o Jimbangi ja Jihova mu Mbonge iê mu mbanza ia Lobamba, ua kexile mu kuixana katé muene ni atuameni a jingeleja phala kuívua o diskursu dia Bibidia dia Jimbangi ja Jihova. Kioso o Mbangi ia Jihova a mu ixanene Helvie Mashazi kia kexile mu zuela ia lungu ni divulu dia Matesu kibatulu kia 23, o kibuka kia atuameni a jingeleja akexile-bho, njinda ia kuata, a mu fidisa o kuzuela, ia mu tumina o ku xikama. Maji o Sobha ka ehela, iu ua tumina o Phang’etu Mashazi ku suluka mu kuzuela. Mu suluka, o Sobha ua zuela ku athu phala ku soneka o ibatulu ioso io zuele mu diskursu!

Mu kithangana kiéngi, kioso o kiuana kia atuameni a jingeleja akexile bho kiévu o diskursu dia bhange phang’etu muboki ua thembu ioso, a bhilula o misanga iá, ambe: “Etu ki tu atuameni dingi a jingeleja, maji tu Jimbangi ja Jihova kiá.” Ene ebhula o muboki, se muéne ua kexile ni divulu, dia difuile ni dia kexile na-diu o Sobha, o Mutuameni ua Ixi.

Tundé ku muvu ua 1930 katé ku ufuilu ué ku muvu ua 1982, o Sobha o Mutuameni ua Ixi, ua londekesa o ku xila o Jimbangi ja Jihova, ka ehela kua zukutisa mukonda dia ku kamba ku kaiela o ijila ia Swazi mba ia ixi. Mu kiki, o Jimbangi ja Jihova, a mu sakidile kiavulu, ia a luualele mukonda dia ufuilu uê.

Ku dimatekenu dia muvu ua 2013, kua kexile 3.000 ja aboki a Utuminu mu ixi ia Suazilândia. Kuala ngó dizunda dimoxi dia athu a tungu-mo, o ixi íii, kifua, muboki umoxi phala 384 dia athu. O 260 dia aboki a thembu ioso ndenge, akexile mu kalakala mu 90 a ilunga, 7.496 akexile mu Lembalasa ia kufuá kua Jezú, ku muvu ua 2012. Kuala hanji phala ku dimendala. Sé phata, o jiphange a kundile o ixi ia Suazilândia, ene a mateka o kikalakalu kiki ku muvu ua 1930.—Ima ietu io bhakele ku África do Sul.

^ kax. 8 The Golden Age, June 30, 1937, page 629.