Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

‘Dilangienu mu Kale mu Samba’

‘Dilangienu mu Kale mu Samba’

‘Kalenu-phe ni kilunji, . . . dilangienu mu kale mu samba.’—1 PHE. 4:7.

1, 2. (a) Mukonda diahi kima kiambote etu ‘ku dilanga ni ku samba?’ (b) Ibhuidisu iahi ia lungu ni misambu, i tua tokala o ku di bhanga mu dietu?

‘O OLA iene mu bhonza mu ku balumuka ku kilu, ku makolombolo ande dia kukiá,’ kiene kiambe o mukalakadi ua usuku. Nange o athu a mukuá ene mu kalakala o usuku uoso, a xikina o kidi kiki. O Jikidistá lelu, a mu di bhana ué ni maka iá, mukonda dia usuku ua lebha uedi buí, ua ukexilu ua iibha ua mundu iú ua Satanaji. (Loma 13:12) O ku zeka mu nzumbi mu ola íii, kiluezu kia dikota! Kima kiambote etu ‘ku kala ni kilunji,’ ni ku xikina o kitendelesu kia Mikanda Ikôla, kia ‘ku dilanga ni ku samba.’—1 Phe. 4:7.

2 Mukonda tuala mu izuua ia sukidila-ku ia mundu iú ua Satanaji, kima kiambote o ku dibhudisa: ‘O kuila eme ngene mu dilanga ni ku samba? Ngene mu samba mu maukexilu oso ni muanhu? Ngala ué ni kifua kia ku bhingila akuetu, mba ngene mu samba ngó phala o ibhindamu iami? Mukonda diahi kima kiambote o ku samba phala ku bhulula o muenhu uami?’

SAMBENU MU MAUKEXILU OSO

3. Maukexilu ebhi a mukuá a kusamba, u tua tokala o ku bhanga?

3 Mu mukanda ua soneka poxolo Phaulu phala akua Efezo, muéne ua zuela ia lungu ni ‘kusamba mu maukexilu oso.’ (Efe. 6:18) Mu misambu ietu, tu bhinga kua Jihova mu ithangana ioso, phala ku tu kuatekesa mu ibhindamu ietu ni ku tu kuatekesa o ku di bhana ni maka a moneka. O ‘Mukuá kuívua o misambu,’ ua uabhela o kuívua o misambu ietu phala ku tu kuatekesa. (Jisá. 65:2) Etu ué tua tokala ku di suínisa, phala ku bhanga misambu mu maukexilu a mukuá. O maukexilu a lungu ni ku mu ximana, ku mu sakidila ni ku mu dionda.

4. Mukonda diahi ithangana ioso tua tokala ku ximana Jihova mu misambu ietu?

4 Kuene ima iavulu i tu bhangesa ku ximana Jihova. Mu kifika, tu ximana Jihova kioso ki tu xinganeka mu “ikalakalu iê ia undanda,” ni ‘ulamba uê uonene.’ (Tanga Jisálamu 150:1-6.) Mukonda o jivelusu jisamanu jala mu divulu dia Jisálamu mu 150, ji tu tangela 13 a maukexilu a ku ximana Jihova! O musoneki ua mukuá ua soneka ué o jisálamu, ua ximana Nzambi kioso kiembi: ‘Lusambuadi ku kizuua ngi kala mu ku ku ximana, mukonda dia ku xinganeka o kuiuka kua mabatuilu mê ma mbote.’ (Jisá. 119:164) Sé phata, Jihova a tokala ku mu ximana. Mukonda dia kiki, tua tokala ku mu ximana mu misambu ietu, “lusambuadi ku kizuua,” kiki kilombolola mu ithangana ioso.

5. Kiebhi o ukexilu ua ku sakidila kioso ki tu samba, u tu langa?

5O kusakidila, ukexilu ua kamukuá ua kusamba. Phaulu ua tendelesa o Jikidistá mu mbanza ia Filipe: “Ki mu kale ni hele ia kima, ki mu ile bhidibhidi, maji ima ioso-phe iiza-ku, mu ila ni kusamba ni kudionda, kumoxi ni kusakidila, mu ende ni kubhinga kua Nzambi ioso i mua mesena.” (Fil. 4:6) O ku sakidila ni muxima uoso kioso ki tu samba kua Jihova, ku tu langa. Benge-benge, mukonda tuala mu izuua isukidila-ku, o athu a ‘kambe o kisakidilu.’ (2 Tim. 3:1, 2) O mundu uezala ni ukexilu ua ku kamba o kisakidilu. Se ki tu di lange, tua-nda mateka ué kulondekesa o ukexilu iú. Se tu kala ni ukexilu ua ku sakidila Nzambi kioso ki tu samba, tua-nda zediua ku muenhu uetu, ki tua-nda kala ni ukexilu ua ku ‘di zumina ni ku longolola ni ku funda, ia lungu ni ima ia iibha i bhita ku muenhu uetu.’ (Juda 16) Se o mutuameni ku muiji, u sakidila Jihova kioso kia samba, kiki kia-nda suínisa dingi o muhatu’ê ni an’ê, ku kala ué ni ukexilu ua ku sakidila.

6, 7. O kudionda mu musambu ihi, ni maka ahi u tua tokala ku dionda kua Jihova?

6 O kudionda, kulombolola o musambu u tu bhanga ni muxima uoso. Ihi i tua tokala ku dionda kua Jihova kioso ki tu samba? Tu tena ku bhinga kikuatekesu kua Jihova, kioso ki tu di bhana ni kizukutisu, mba tua mu bhita ni uhaxi ua bhonzo. Mu ithangana íii, o misambu ietu mu ku bhinga kikuatekesu kua Nzambi, i kituka misambu ia kudionda. O kuila mu ithangana íii ngó, i tua tokala ku dionda kua Jihova?

7 Xinganeka mu musambu ua Jezú, muéne ua zuela ia lungu ni dijina dia Nzambi, ni Utuminu Ué, ni vondadi Iê. (Tanga Matesu 6:9, 10.) O mundu iú uezala ni ku iibha, o jinguvulu ki ja mu tena ku dikila o ibhindamu ia athu. Kiki kia tokala ku tu bhangesa ué kusamba, phala o dijina dia Nzambi a di zelese, ni Utuminu uê uize ku buika o unguvulu ua Satanaji. Kiki kiene o kithangana kia ku dionda kua Jihova, phala ku bhanga o vondadi iê mu ixi, kála kia mu i bhanga ku diulu. Mu kiki, tua tokala ku dilanga ni kusamba mu maukexilu moso.

‘SAMBENU SÉ KUFULA’

8, 9. Mukonda diahi ki tu tokala ku fundisa Phetele ni jipoxolo ja mukuá, mukonda dia ku zeka mu jaludim ia Ngetesemane?

8 Sumbala o poxolo Phetele ua tendelesa o Jikidistá kuila, ‘kalenu-phe ni kilunji, dilangienu mu kale mu samba,’ maji muéne ua lueza mu kithangana kimoxi. Mukonda muéne ua kexile ué bhu kaxi ka maxibulu a zekele, kioso Jezú kiendele mu samba mu Jaludim ia Ngetesemane. Né muene kioso kia ambela Jezú, ‘dilangidilienu, mu sambe,’ ene ka dilangele.—Tanga Matesu 26:40-45.

9 Mu veji dia ku fundisa Phetele, ni jipoxolo ja mukuá mukonda dia ku zeka, tua tokala ku lembalala kuila, ene a bhuile mukonda dia ikalakalu ia bhangele mu kizuu’okio. Ene a iudikile o Fesa ia Phasu ia bhangele mu usuku uenhó. Jezú ua a tendelesa kiebhi kia tokalele ku bhanga o Fesa ia Lembalasa ia Kufuá Kua Jezú, ieji bhanga ku hádia, mu ku Lembalala o kufuá kuê. (1 Kol. 11:23-25) Kioso ‘kia zubha kuimba,’ ene “anga aia ku Mulundu ua Midiva.” Ene ende kiavulu mu njila ia Jeluzaleme. (Mat. 26:30, 36) Katé kia bhixila, nange kiexile kiá mu kaxaxi ka usuku. Se tua kexile ué mu jaludim ia Ngetesemane mu usuku uenhó, nange tueji zeka ué. Jezú ka fundisa o jipoxolo jê mukonda dia ku bhuila, muéne uejidile kuila, o “nzumbi ia xikina . . . kùlua ni jitendasá, maji o xitu-phe ia bhuila.”

Kioso Phetele kia dibhale, muéne ua di longo ‘ku dilanga ni kusamba’ (Tala o kaxi 10, 11))

10, 11. (a) Musoso uahi ua di longo Phetele mu jaludim ia Ngetesemane? (b) Ihi i tu longa o musoso ua bhitile nau Phetele?

10 Phetele ka jimbile o kima kia bhitile mu jaludim ia Ngetesemane. Muéne ua di longo disá dia dikota, mu ku kamba o ku di langa. Jezú ua diangele o kuzuela kuila: “Usuku uenhú, enu oso muanda kulenga hé mu ngi xa.” Maji Phetele uambe: “Né-mbé ene oso a juuala mukonda dié, hé a ku-xa, eme ki ngi ku xisa, lémbua!” Jezú uambela Phetele kuila, muéne ueji mu dituna mu veji jitatu. Maji Phetele ka xikina mu izuelu ia Jezú, anga u zuela: ‘Né-mbe kia bhingi tu fuá kumoxi, eme ki ngi ku di tunu kuila ki ngi kuijiia.’ (Mat. 26:31-35) O izuelu ia Jezú ia di kumbidila kioso kia ditunu kuila kejidile Jezú. Phetele kioso kia mono kuila ua ditunine Jezú, muéne ua divuile kia iibha, anga “u xikujuka ni kudila.”—Luka 22:60-62.

11 O musoso iú, ua longo Phetele kuila ka tokalele ku dielela mudiê. O musambu ua mu kuatekesa ku dibhana ni maka enhá. Kiki tu tena ku ki mona mu milongi ia tu bhana Phetele kuila, ‘kalenu-phe ni kilunji, . . . dilangienu mu kale mu samba.’ O kuila tua mu belesela o kitendelesu kiki? O kuila mu ku suluka mu ku samba, tua mu londekesa kuila tua dielela mu kikuatekesu kia Jihova? (Jisá. 85:8) Tua tokala ué ku belesela o kitendelesu kia Phaulu, kioso kiambe: “Uoso ua di fika kuila uemana, a di lange phala ka di bhale.”—1 Kol. 10:12.

O MUSAMBU UA NEHEMIIA A U TAMBUIJILA

12. Mukonda diahi Nehemiia phangu iambote phala etu?

12 O phangu ia mukuá iambote, ia Nehemiia. Muéne uexile selevende ia Sobha ia Pélesa, Artaxexe, ku hama jitanu ja mivu ande dia Jezú kuiza mu ixi. Nehemiia uexile phangu iambote ia muthu ua sambele kua Nzambi. O Bibidia izuela kuila, muéne ua kexile mu ‘jila o kudia, iu ua kexile mu samba kua Nzambi mu izuua iavulu,’ mukonda dia Jijudé a kexile mu tala hadi mu Jeluzaleme. (Neh. 1:4) Kioso kia muibhudisa kuala Sobha Artaxexe se mukonda diahi muéne ua luualele, Nehemiia ni lusolo luoso ua “sambela Nzambi ia diulu.” (Neh. 2:2-4) Ihi ia bhitile? Jihova ua tambuijila o musambu, mu ku bhanga o ima ku bhita kiambote, phala ku kuatekesa o mundu Uê. (Neh. 2:5, 6) O musoso iú, ua kolokotesa o kixikanu kia Nehemiia!

13, 14. Ihi i tua tokala ku bhanga phala ku suínisa o kixikanu kietu, ni ku di tunda kiambote mu ibhetu ia Satanaji?

13 O kusamba kála kia bhangele Nehemiia, ku tu kuatekesa ku kolesa o kixikanu kietu. Satanaji kala ni henda, muéne ua-nda ku tu kuata, se tu zoza. Mu kifika, se tua mu kata mba tuala ni muxima ua toloka, tu mateka ku banza kuila, Nzambi ka mu bhana valolo mu ji ola ji tu bhanga mu sidivisu ia kuboka ku mbeji. Saí iá mudietu, nange a toloka o mixima mukonda dia ima ia iibha ia bhiti ku mienhu iâ. Satanaji ua mesena ku tu xikinisa kuila etu ki tuala ni valolo. Muéne u bhanga kiki, phala ku zozesa o kixikanu kietu, maji se tu ‘kala ni kilunji, ni ku dilanga mu kusamba,’ tu tena ku kala ni kixikanu kia kolo. O Bibidia izuela kuila, o kixikanu kietu kia difu ni ngubu i tu fikidila ku “mifula ia Diabhu ia uama tubhia.”—Efe. 6:16.

O ‘ku dilanga ni ku samba,’ ku tu kuatekesa ku di bhana ni ibhidi iavulu (Tanga o kaxi 13, 14)

14 Se tu ‘kala ni kilunji, ni ku dilanga mu kusamba,’ o Diabhu ka-nda tena ku tu kuata ku ibhetu iê, ni ku tu bhangesa ku kamba o kixikanu kua Jihova. Kioso ki tu kala ni ibhidi, tu xinganeka mu phangu ia Nehemiia, anga tu samba kua Nzambi. Tu tena ngó ku di tunda kiambote ni kikuatekesu kia Jihova, mu ku kolokota mu kixikanu kietu.

SAMBELENU AKUENU

15. Ibhuidisu iebhi i tua tokala ku di bhanga, ia lungu ni ku sambela akuetu mu kilunga?

15 Jezú ua diondela kua Nzambi mu ku bhingila Phetele, ni ku bhingila o kixikanu kia poxolo, phala ki ki zoze. (Luka 22:32) Ku hama ia dianga, o Kidistá a mu ixanene Epafala, ua kaiele o phangu ia Jezú, muéne ua suínine mu ku sambela o jiphange jê mu Kolose. Phaulu ua soneka ia lungu ni ene: “Muène mukua ku mi bhângela luavulu mu kusamba kuê kua Ngana. Uene ku mi bhingila jinga phala Nzambi a m’imike mu Maka mê, a mi bhane kukala mu adiakime mu nzumbi, ni kukala polondo [phala] kubhanga o vondadi ia Nzambi.” (Kol. 4:12) Tua tokala ku di ibhuidisa: ‘O kuila ngene mu tumbula o jiphange jami ku mundu uoso kioso ki ngi samba? Kiebhi ki ngi tena ku sambela o jiphange jami ene mu bhita mu madiuanu? Kizuua kuxi ki nga di suínisa phala ku sambela o jiphange ala ni ikalakalu iavulu mu kilunga kia Jihova? O kuila nga mu sambela muthu mu kilunga ua mu bhita mu ibhidi?’

16. O kuila kua bhingi muene ku sambela o jiphange jetu Jikidistá? Jimbulula.

16 Mu kidi, o misambu ietu kua Jihova Nzambi mu ku bhingila akuetu, i tena ku a kuatekesa. (Tanga 2 Kolindo 1:11.) Sumbala sebhu muthu u jijidika Jihova phala ku tambuijila o misambu iene mu bhanga o jiselevende jê, maji né kiki, muéne u tambuijila o misambu ia bhanga, ithangana ioso. Tua tokala ku sambela akuetu ni kidi kioso. Kála kia bhangele Epalafa, tua tokala ku zola o jiphange jetu, o Jikidistá ja mala ni ja ahatu, ni ku a sambela. Se tu bhanga kiki, tua-nda zediua, mukonda ‘o ku bhana kota mu ku zediuisa, o ku tambula ndenge.’—Ika. 20:35.

‘O KUBHULUKA KUETU KUA ZUKAMA’

17, 18. Kiebhi o ku ‘kala ni kilunji, ni kusamba ki tu kuatekesa ku dilanga?

17 Ande dia Phaulu kuzuela kuila, “o usuku iú batuka, kua kambe ngó kuma kukia,” muéne ua soneka: “Enu mua fuama mu bhanga kieniiki, mukonda o thembu i tuala mua ijiia. Kumbi dieza bhu kiá, dia kubalumuka ku kilu. Mukonda, kiki o kubhuluka kuetu kua zukama dingi kiengi ki ki soko ni ki tua mateka o kuxikana.” (Loma 13:11, 12) O mundu ua ubhe ua Nzambi ua zukama, o ku bhuluka kuetu ué kua zukama kiavulu. Kiki ki kithangana kia ku bhuila mu nzumbi, tua tokala ku sota kithangana kia ku kala ubheka uetu phala kusamba kua Jihova. A tu tendelesa: ‘Kalenu-phe ni kilunji, . . . dilangienu mu kale mu samba.’ O ku bhanga kiki, kia-nda tu suínisa o ‘ku uabha uendelu, mienhu ietu ia fuama tu i bhakula mu kuzela, ni uôma ua Jihova.’ (2 Phe. 3:11, 12) O ukexilu uetu ua-nda londekesa kuila tua dilange mu nzumbi, ni kuila, tua dielela kuma o dizubhilu dia mundu iú dia zukama. Tua tokala ku ‘samba sé ku fula.’ (1 Tes. 5:17) Tua tokala ku kaiela o phangu ia Jezú, mu ku sota kididi kia ubheka phala ku samba kua Jihova. Se tu sota kithangana kia kusamba kua Jihova, tua-nda ku mu zukama dingi. (Tiia. 4:7, 8) Kiki kia-nda kala dibesá dia dikota!

18 O Mikanda Ikôla izuela: “O muène kia kexile mu ngongo, u samba, u dionda, ni kudila masoxi, kua Nzambi u tena ku mu kudila mu kufua, anga a mu ivua, mukonda dia kudibhakula kuê, ni kubatama.” (Jihe. 5:7) Jezú ua diondo kua Jihova, iu ua mu bhingi ima iavulu, muéne uexile fiiele kua Nzambi, katé mu kizuua kia kufuá kuê. Mukonda dia kiki, Jihova ua bheka Mon’ê ua kazola ku muenhu, iu ua mu bhana dingi muenhu ua kalelaku ku diulu. Etu ué tu tena ku kolokota mu ufiiele uetu kua Tata ietu ia diulu, kioso ki tua-nda dibhana ni ibhidi ku hádia. Se tu kolokota mu ku ‘kala ni kilunji, ni ku dilanga ni kusamba,’ tua-nda tambula o muenhu ua kalelaku mu ixi.