Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Ehela Jihova ku Kolesa ni ku Langa o Ukaza Uê

Ehela Jihova ku Kolesa ni ku Langa o Ukaza Uê

‘Jihova se ua kambe ku langa o mbonge, o mulangidi né ua tono, ka tena ku i langa.’​—JISÁLAMU 127:1b.

1, 2. (a) Mukonda diahi o 24.000 a athu akua Izalaiele, ka tambula o mabesá? (b) Mukonda diahi o musoso iú uala ni valolo phala etu?

ANDE dia kifuxi kia Izalaiele ku bokona mu Ixi ia a Kanene, mazunda ni mazunda a maiala a bhangele o “undumbu ni an’a ahatu a Mouabhe.” Mukonda dia kiki, 24.000 a athu a tokalele ku kifuxi kia Izalaiele, afú. Ene a kingile kiá thembu iavulu, kua kambele ngó bhofele phala ku tambula o undundu uâ! Ene a texi o mabesá a katunda eji tambula, mukonda dia ku bhanga o undumbu.​—Dialuilu 25:1-5, 9.

2 O phangu íii, “a i soneka phala ku tu dimuna etu. Mukonda tuala mu kithangana kia kuila o dizubhilu dia jithembu dia zukama kiá.” (1 Kolindo 10:6-11) Etu tuala mu mbandu ia sukina ia “izuua isukidila-ku,” kua kambe ngó bhofele, o mundu ua ubhe ua-nda kuíza. (2 Timote 3:1; 2 Phetele 3:13) Maji saí jiselevende ja Jihova, a bhukumukina o itumu ia Nzambi, a a kuata ku mubhetu ua ku bhanga o undumbu. Mukonda dia ku bhanga kiki, ene a mu bhita mu ibhidi iavulu, se ka diela o ituxi iâ, a tena ku texi o ujitu ua ku kala mu Palaízu mu ixi, katé ku hádia ni hádia.

3. Mukonda diahi o makaza a bhindamena ku a endesa ni ku a langa kua Jihova? (Tala o foto ia dianga.)

3 O makaza a bhingi ku a endesa kua Jihova ni ku langa o ukaza uâ, mukonda dia ukexilu ua iibha ua mundu ua lungu ni ku bhanga o undumbu. (Tanga Jisálamu 127:1.) Mu milongi íii, tua-nda di longa se kiebhi o makaza kia tena ku langa o ukaza uâ. Ene a bhingi ku langa o muxima uâ, ku zukama kua Nzambi, ku lungulula o ukexilu uâ, ku di zuelesa kiambote ni ku di suua o jihanji ja tokala mu ukaza.

LANGA O MUXIMA UÊ

4. Ihi i tena ku bhangesa o kidistá ku bhanga o undumbu?

4 Ihi i tena ku bhangesa o Kidistá ku bhanga o undumbu? Kiki, ki mateka mu ima i mona o mesu. Jezú ua jimbulula: “Uoso ngó u tonginina muhatu ni ku mu kuatela luimbi, uate-nê kiá phànda ku muxima uê.” (Matesu 5:27, 28; 2 Phetele 2:14) Athu avulu a te kituxi kia ku bhanga o undumbu, a mateka mu ku bhukumukina o itumu ia Nzambi ni ku mona o ufusa, ku tanga madivulu a lungu ni ufusa mba ku mona o ufusa mu internete. A mukuá, a mona jifilme ja lungu ni ufusa mba minangu ia ufusa mu mutelembe ia izunzumbia. Saí iá, ai mu ididi iene mu bhanga o ufusa mba ididi ia ku di tumikisa ji jinjimbu ja ufusa.

5. Mukonda diahi tua tokala ku langa o muxima uetu?

5 Athu a mukuá a tondala, mukonda a sota ku kala ithangana iavulu ni muthu ki kaza diâ. Etu tuala ku mundu uezala ni athu avulu a iibha, a uabhela ku bhanga o ukexilu uoso ua undumbu. O kia mukuá, mukonda o muxima u bhomba kinéne, ua bhukumuka kiavulu, tu tena ku mateka ku zola muthu ki kaza dietu. (Tanga Jelemiia 17:9, 10.) Jezú uambe: ‘Ku muxima kuene ku tunda ixinganeku iaiibha; makujibha, jiphánda, maundumbu.’​—Matesu 15:19.

6, 7. (a) Ihi i tena ku bhita se tuehela o muxima uetu ku kala ni jihanji ja iibha? (b) Kiebhi ki tu tena ku lenga o ku ta kituxi kua Jihova?

6 Mukonda dia ku kala ni jihanji ja iibha ku mixima iâ, o muhatu ni diiala a mateka ku di zola, a tena ku zuela ia lungu ni maka a tokalele ngó ku zuela ni muhatu uê mba ni munumi’ê. Mu kiki, a tena ku sota ndunge phala ku kala kumoxi. Ene a di sanga mu ithangana iavulu, maji a bhangesa o athu ku banza kuila, ka bakana ku di sanga. Kioso kiiadi kiâ, kia di zola kiavulu, ki bhonza dingi ku bhanga o ima ia tokala. Kioso ene kiaia ni ku bhanga kiki, ki bhonza ué phala ene ku batula o maka enhá, sumbala ejiia muene kuma, o ima ia mu bhanga ia iibha.​—Jisabhu 7:21, 22.

7 Ene a jimba o itumu ia Jihova, ia lungu ni maka enhá, kioso o jihanji ja iibha ni ima ia zuela, i a bhangesa ku di bhabha, ku di bhana ji nzobole ni ku di kuata mu ukexilu ua iibha. Mu kiki, ene a mateka ku bhanga ima ia tokalele ngó ku bhanga ni kaza diâ. O hanji iâ ia iibha, iene ia a bhangesa ku “dianguka.” Mu ku suka-ku, mukonda dia kuvula o jihanji ja iibha, ene a bhanga o undumbu. (Tiiaku 1:14, 15) Kiki kiluezu kia dikota, mukonda kiiadi kiâ, keji ta o kituxi kiki, se ehele Jihova ku a kuatekesa ku xila o ukaza. Kiebhi o muthu kia tena ku xila o ukaza?

KOLOKOTA KU ZUKAMA KUA NZAMBI

8. Kiebhi o ukamba uetu ni Jihova u tu langa ku undumbu?

8 Tanga Jisálamu 97:10. O ukamba ni Jihova u tena ku tu langa ku undumbu. Kioso ki tu di longa ia lungu ni ídifua iê, tu ‘kaiela Nzambi, kala tu an’ê a kazola, ni ku kala jinga mu henda iê.’ Mu kiki, tua-nda kala ni nguzu phala ku dituna o ‘undumbu, ni ufusa uoso, ni hanji jaiibha.’ (Efezo 5:1-4) O makaza ejiia “kuma, Nzambi ua kà fundisa o jindumbu ni akuâ jiphanda,” ene a bhanga ioso phala ku kolokota mu ufiiele uâ.​—Jihebeleu 13:4.

9. (a) Kiebhi Zuze kia kolokotele mu ufiiele uê sumbala ni ku mu jijidika kua muhatu ua xefe iê, phala ku bhanga o undumbu? (b) Ihi i tu tena ku di longa mu phangu ia Zuze?

9 Saí Jikidistá a bhukumukina o itumu ia Nzambi, mu ku bhita ola javulu ni athu ki jimbangi ja Jihova, kioso kia zumbuka ku salu. A mukuá, a a polovala ku salu iâ. Kiki kiene kia bhiti ni munzangala a mu ixana Zuze. Kioso muéne kia kexile mu kalakala, muéne ua mono kuila, o muhatu ua xefe iê ua mu zolele kiavulu. Izuua ioso, o muhatu ua kexile mu mu jijidika ku bhanga o undumbu. Mu kiki, “muhatu anga u mu kuata mu divunga diê, uixi: Zá tu zekietu.” Maji Zuze ua ditunu, anga u lenga. Ihi ia kuatekesa Zuze ku kolokota mu ufiiele uê? Kiki kia bhiti, mukonda muéne ua mesenene ku langa o ukamba uê ni Nzambi. Zuze a mu kaie ku salu, a mu te mu kaleia, maji né kiki, Jihova ua mu besoala kiavulu. (Dimatekenu 39:1-12; 41:38-43) Né muene se tu kala ku salu, mba bhu kididi kiéngi, tua tokala ku di langa ni ima i tena ku ta o ukamba uetu ni Jihova mu kiluezu.

LUNGULULA O UKEXILU UÊ UA MUENHU

10. Kiebhi o ku kala ni ukexilu ua ubhe, ku tu kuatekesa ku langa o ukaza?

10 O ukexilu ua ubhe ‘a u bhange mu kídifua kia Nzambi, kia lungu ni kuiuka kua kidi, ni ufiiele,’ u tu kuatekesa ku di langa ku undumbu. (Efezo 4:24) Kioso ki tu lungulula o ukexilu uetu, tu ‘tolola’ o mukutu uetu mu ku bhânga ni ‘undumbu, ni ufusa, ni jihanji ja iibha ni vondadi ja bolo, ni luímbi.’ (Tanga Kolose 3:5, 6.) Bhu kaxi kaka, o kizuelu ku ‘tolola,’ kilombolola kuila, tua tokala ku bhanga ioso phala ku tolola o jihanji ja iibha. Etu tua-nda lenga o ima ioso i tena ku tu bhangesa ku kala ni jihanji ja iibha, ja lungu ni ku bhanga o undumbu. (Jobe 31:1) Kioso ki tu kumbidila o itumu ia Nzambi, tu zemba o ima ia ‘iibha,’ ni ku naminina ku ima ia ‘uabha.’​—Loma 12:2, 9.

O makaza a tokala ku kolesa o ukaza uâ mu ku di zuelesa ni henda

11. Kiebhi o ku kala ni ukexilu ua ubhe ua muenhu ku tena ku kolesa o ukaza?

11 Kioso ki tu lungulula o ukexilu uetu, tua mu kaiela o ídifua ia Jihova. (Kolose 3:10) Se o dikaza di londekesa o ‘henda, ni ku uabha o muxima, ni ku lenduka, ni ku batama, ni muanhu,’ ene a kala ni ukaza uambote, Jihova u besoala o ukaza uâ. (Kolose 3:12) Ene a kala ué ni ku tululuka kua kidi, kioso kiehela o ‘kutululuka ku tunda kua Nzambi, ku a tetulula o mixima.’ (Kolose 3:15) O ku di ‘zola mudiâ,’ kua-nda bhangesa o dikaza ku ‘bhanga ioso’ phala ku di bhana kiambote ni ku di xila mudiâ.​—Loma 12:10.

12. Ídifua iebhi i kuatekesa o ukaza ku zediua?

12 Kioso kiebhula dikaza, se ídifua iebhi ia a kuatekesa ku zediua mu ukaza, o munumi a mu ixana Sid ua tambuijila: “O henda iene o kídifua ki tua beta-o-kota o ku londekesa mu ukaza uetu. Tua mono kuma, o ku batama kídifua ué kiala ni valolo iavulu.” O muhatu uê Sonja, u xikina mu izuelu ia munumi’ê, muéne uambe: “O ku uabha o muxima, kídifua kiambote. Sumbala saí ithangana ki bhonza, maji tuene mu bhanga ioso phala kulondekesa o kutululuka.”

DI ZUELESE KIAMBOTE NI KAZA DIÊ

13. Ihi ia bhingi phala ku kolesa o ukaza, ni mukonda diahi?

13 O ukexilu uambote ua ku kolesa o ukaza uetu, o ku di zuelesa ni henda. Maji saí makaza, a zuela ngó ni henda ni athu engi, maji kioso kia mu zuela ni kaza diâ, ka londekesa henda. Se mu ukaza mu kala o ‘kulula kuoso, ni ku nônga, ni ku tema, kuhoia-hoia, ni ku lokalala,’ o ukamba mu ukaza u tena ku zoza bhofele bhofele. (Efezo 4:31) Se o dikaza di kuata ku di tatela ni ku zuela ima i luualesa, ene a tena ku zanga o ukaza uâ. Mu kiki, o makaza a tokala ku kolesa o ukaza uâ, mu ku di zuelesa ni henda ioso.​—Efezo 4:32.

14. Ihi ki tu tokala o ku bhanga?

14 O Bibidia i longa kuila, saí “kithangana kia ku di xibha.” (Ndongixi 3:7) Kiki, ki kilombolola kuila, tu kamba ku di zuelesa ni kaza dietu, mukonda o ku di zuelesa, ku kuatekesa ku kolesa o ukaza. Saí muhatu ku ixi ia Alemanha uambe: “Saí ithangana o ku di xibha, ku tena ku bhangesa o kaza diê ku divua kia iibha.” Muéne uambe dingi: “Sumbala ki bhonza ku tululuka kioso ki tu kala ni njinda, maji ki kima kiambote o ku di xibha, phala kulondekesa o njinda ietu. Mu ku bhita kithangana, eie u tena ku zuela mba ku bhanga kima sé ku ki banza, ki tena ku luualesa kaza diê, kiki, ki tena ku bhangesa o maka ku di bandekesa.” O anumi ni ahatu, ka tokala ku batula o maka a moneka mu ku zoka mba mu ku kala sé ku di zuelesa. Mu veji dia kiki, o makaza a kolesa o ukaza uâ, kioso ene kia batula ni lusolo o maka a moneka, mu veji dia kuehela kuila o maka a di bandekesa katé kia zoka.

15. Kiebhi o ku di zuelesa kiambote, ku kolesa o ukaza?

15 Enu mu tena ku kolesa o ukaza uenu, se mu sota kithangana, phala ku di zuelesa o ima i mu banza ni kiebhi ki mu divua. O ima i u zuela ni ukexilu ua ku zuela, i kuatekesa kiavulu. Mu kiki, né muene mu ithangana ia bhonzo, bhanga nguzu phala ku zuela ni kaza diê ni henda ioso. Mu ku bhanga kiki, ki kia-nda bhonza o kazola kê ku kuívua. (Tanga Kolose 4:6.) O dikaza di tena ku kolesa o ukaza, kioso kia zuela ima iambote, i suínisa.​—Efezo 4:29.

O munumi ni muhatu a tena ku kolesa o ukaza uâ mu ku di zuelesa kiambote (Tala o kaxi 15)

SUUA O IBHINDAMU IA TOKALA MU UKAZA

16, 17. Mukonda diahi kima kiambote ku di suua o jihanji mu ukaza?

16 O makaza a tena ué ku kolesa o ukaza uâ, kioso kia ta o ibhindamu ia ukaza ku pholo. (Filipe 2:3, 4) O makaza, a tokala ku di suua o jihanji ja tokala mu ukaza.​—Tanga 1 Kolindo 7:3, 4.

17 Maji saí makaza, kene mu di suua o ibhindamu iâ. Saí maiala a banza kuila, se a londekesa henda ku kaza diâ, a-nda londekesa kuila a tobho. Maji o Bibidia iamba: ‘Enu mu anumi ué kiene, ahatu enu mu tunga-nau ni kilunji.’ (1 Phetele 3:7) O munumi ua tokala kuijiia kuila, o ukaza ki ulombolola ngó ku zeka ni muhatu uê. Muéne ua tokala kulondekesa henda kua kaza diê ithangana ioso. Se u bhanga kiki, o muhatu ua-nda sanguluka ku zeka nê. Se kiiadi kiâ, a londekesa o henda, ki kia-nda bhonza ku di suua o jihanji ja tokala mu ukaza.

18. Kiebhi o makaza kia tena ku kolesa o ukaza uâ?

18 Né muene ki bhuala kima kia tokala ku tu bhangesa ku kamba ku kala fiiele kua kaza dietu, maji o ku kamba kulondekesa o henda mu ukaza, ku tena ku bhangesa o munumi mba muhatu ku sota muthu uéngi phala ku suua o jihanji jê. (Jisabhu 5:18; Ndongixi 9:9) Mukonda dia kiki, o Bibidia i tendelesa o makaza kuila, “kiiadi kiâ kana muthu u di tuna mukuá,” ki kale ngó se kiiadi kiâ a bakana ku bhanga kiki mu kithangana. Mukonda diahi? ‘Phala Satanaji ka a diangule mukonda dia ku kamba o nguzu ia ku di langa.’ (1 Kolindo 7:5) Kieji kala kiluezu kia dikota se o dikaza diehela Satanaji ku a diangula mukonda dia “kukamba o nguzu ia ku di langa,” ni ku ta phánda. Mu ku di suua o jihanji ja tokala mu ukaza, kala muthu u sota ‘o kubhanduluka kua mukuá.’ Ene ka bhanga kiki, mukonda dia ku kala munumi mba muhatu maji a ki bhanga mukonda a di zolo. O ku di londekesa o henda, ku bandekesa o ukamba uâ mu ukaza.​—1 Kolindo 10:24.

KOLOKOTA KU KOLESA O UKAZA UÊ

19. Ihi i tua tokala o ku bhanga ni mukonda diahi?

19 Kua kambe ngó bhofele phala etu ku bokona ku mundu ua ubhe! Kiluezu kia dikota ku bhukumukina o kitumu kia Nzambi kala kia bhangele o 24.000, akua Izalaiele mu ixi ia Mouabhe. Kioso kia zubha ku zuela ia lungu ni ima ia bhitile, o Bibidia i tu dimuna: “Uoso ua di fika kuila uemana, a di lange phala ka di bhale.” (1 Kolindo 10:12) Phala ku kolesa o ukaza uetu, tua tokala ku kala fiiele kua Jihova ni kua kaza dietu. (Matesu 19:5, 6) Íii iene o thembu i tua bhindamena dingi ku bhanga ioso ‘phala a tu sange mu paze ni Nzambi, sé ngó dixaka, sé kuêla, ku mesu mê.’​—2 Phetele 3:13, 14.