Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kaiela o ku Suína ni ku Tongoloka kua Jezú

Kaiela o ku Suína ni ku Tongoloka kua Jezú

“Sumbala Kristu muene kiluua mu mu mona, maji mua mu zola. Sumbala kiki ki mua mu mono, maji mua mu xikana.”​—1 PHETELE 1:8.

1, 2. (a) Kiebhi ki tu tena o ku tambula o muenhu ua kalelaku? (b) Ihi i tena o ku tu kuatekesa ku kolokota katé bhu dizubhilu?

KIOSO ki tua kituka tu Jikidistá, kia soko kala tua mateka kuenda njila. Se tu suluka ku kala jifiiele kua Nzambi, o njila ietu ia-nda kala ni disukilu diambote, tu tena ku kala ni muenhu ua kalelaku. Jezú uambe: ‘Uoso-phe u kolokota katé bhu dizubhilu, muéne uà ka bhuluka.’ (Matesu 24:13) Mu kidi, phala ku bhixila ku disukilu dia njila ietu, tua tokala ku kala tu jifiiele kua Nzambi katé bhu “dizubhilu,” ki kale bhu dizubhilu dia muenhu uetu mba bhu dizubhilu dia mundu iú ua iibha. Maji tua tokala tu di langa, phala ka tu landukise ku mundu iú. (1 Nzuá 2:15-17) Kiebhi ki tu tena o ku suluka mu kuenda mu njila ietu?

2 Jezú ua tu xila phangu ia iuka. Mu ku di longa i zuela o Bibidia ia lungu ni njila ia Jezú, mba o ukexilu ua muenhu ué, tu tena ku muijiia. Tu tena ku mu zola ni ku kala ni kixikanu kua muéne. (Tanga 1 Phetele 1:8, 9.) Poxolo Phetele uambe kuila, Jezú ua tu xila phangu phala etu ku i kaiela. (1 Phetele 2:21) Se tu kaiela kiambote o phangu ia Jezú, tua-nda tena ku kolokota katé bhu dizubhilu. * (Tala ku luiji.) Ku milongi i tua di longo kiá, tua mono kiebhi ki tu tena o ku kaiela o ku lenduka ni henda ia Jezú. Mu milongi íii, tua-nda di longa kiebhi ki tu tena o ku kaiela o phangu ia ku suína ni ku tongoloka kuê.

JEZÚ UA SUÍNA

3. O ku suína ihi ni kiebhi ki tu tena o ku kala ni kídifua kiki?

3 O ku suína kima ki tena o ku tu kuatekesa ku kolokota mu ithangana ia ibhidi. O ku suína ku tena ué ku tu kuatekesa mu ku bhanga ima iambote. Ku tena ku tu kuatekesa ué ku kala ni ku tululuka ni ku kala fiiele kua Nzambi, kioso ki tu bhita ni ibhidi. O ku suína kua lungu ni uôma, ku dielela ni henda. Kiebhi? Se tu kala ni uôma ua ku bhukumukina Nzambi, ki tua-nda kala ni uôma ua muthu. (1 Samuuele 11:7; Jisabhu 29:25) O ku dielela kua Jihova, ku tu kuatekesa ku xinganeka mu mabesá u tua-nda tambula ku hádia, mu veji dia ku banza mu ibhidi. (Jisálamu 27:14) O henda ia kidi, i tu kuatekesa ku londekesa ku suína, né muene kioso kia tu zukutisa. (Nzuá 15:13) Etu tu suína, mukonda tua dielela kua Nzambi ni ku kaiela Mon’é.​—Jisálamu 28:7.

4. Kiebhi Jezú kia londekesa o ku suína mu tembulu? (Tala o foto ia dianga.)

4 Kioso kia kexile ni 12 kia mivu, Jezú ua londekesa ku suína, kioso kia kexile ‘mu tembulu, mu’axaxi ka jimesene.’ (Tanga Luka 2:41-44.) O Atuameni a Jijudé ejidile kiambote o Kitumu kia Mozé, maji ejidile uâ o ijila ia Jijudé. O ijila íii, ia kexile mu bhonzesa o ku belesela o Kitumu. Maji Jezú kehela kuila o kuijiia kuâ, ku mu fidisa o ku zuela. Muéne ka kexile ni uôma. Muéne ua suluka mu “ku a ebhudisa.” Mu kidi, Jezú ka kexile mu bhanga ibhuidisu, kala i bhanga o an’a ndenge. Mu veji dia kiki, etu tu tena ku xinganeka Jezú ku bhanga ibhuidisu ia zongo, ia bhangesa o jimesene ku muivua ni ku xinganeka mu ibhuidisu. O jimesene ka tenene ku bhanga ibhuidisu phala ku mu nganala mba ku mu fikisa. Ene oso a kexile mu muivua ni jimesene, a di uanene “o kuijiia kuê, ni ki ala mù kumbulula adiakimi.” Sé phata, Jezú ua zokela ni ku suína kuoso o kidi ki tu sanga mu Mak’â Nzambi!

5. Mu maukexilu ahi Jezú ua londekesa ku suína mu ukunji uê?

5 Mu ukunji uê, Jezú ua londekesa ku suína mu maukexilu avulu. Mu kifika, muéne ua londekesa ku mundu kuila, o atuameni a jingeleja a kexile mu nganala o athu ni ilongesu ia makutu. (Matesu 23:13-36) Jezú kehela ué kuila a mu kasanesa ku mundu. (Nzuá 16:33) Muéne ua kolokota ni ku boka, né muene ni kizukutisu. (Nzuá 5:15-18; 7:14) Mu ithangana iiadi, muéne ua zelesa o tembulu, ni ku suína kuoso ua kaie oso a kexile mu kasanesa o ubhezelu ua kidi mu tembulu.—Matesu 21:12, 13; Nzuá 2:14-17.

Jezú, uambe ku mukunji ua dikota ni ku suína kuoso kuila eme ngi Kristu, ngi Mon’a Nzambi

6. Kiebhi Jezú kia londekesa ku suína katé muene ku disukilu dia muenhu uê mu ixi?

6 Tua-nda mona o ku suína kua Jezú, ku disukilu dia muenhu ué mu ixi. Jezú uejidile ihi ieji bhita ni muéne, kioso Juda kia mu sumbisa. Né muene kiki, mu fesa ia Phasu, Jezú uambela Juda: “Kioso ki u bhanga, bhanga-kiu lusolo.” (Nzuá 13:21-27) Mu ku suluka, mu jaludim ia Ngetesemane Jezú ua dilondekesa ku masoladi ejile ku mu kasa. Né muene o muenhu ué ua kexile mu kiluezu, maji muéne ua lange o maxibulu mê mu ku a ambela: ‘O iá ehenuú, aiê.’ (Nzuá 18:1-8) Mu ku bhita kithangana, kioso o mukunji ua Jijudé kiebhudisa Jezú, muéne ua tambuijila ni ku suína kuoso kuila eme ngi Kristu, ngi Mon’a Nzambi. Muéne kexile ni uôma, kioso o mukunji kexile mu sota ndunge phala ku mu jibha. (Marku 14:60-65) Jezú ua kolokota mu ku belesela Nzambi, iú ua fú ku taka. Mu ku zubha o muenhu uê, muéne ua dikola: “Kuabhu! Ioso iòtenese kiá!”​—Nzuá 19:28-30

KAIELA O KU SUÍNA KUA JEZÚ

7. Enu mu minzangala, kiebhi ki mu divua mukonda dia ku kala mu Jimbangi ja Jihova, ni kiebhi ki mu tena o ku londekesa kuila enu mua suína?

7 Kiebhi ki tu tena o ku kaiela o phangu ia ku suína kua Jezú?Bhu xikola. Enu mu minzangala, mu londekesa ku suína kioso ki mu zuela ku jikoleka jenu ja xikola, kuila enu mu Jimbangi ja Jihova. Mu ukexilu iú, enu mu sanguluka mu ku ambata o dijina dia Jihova, maji né muene kiki, mu kingila hanji ku mi tobhesa. (Tanga Jisálamu 86:12.) A mukuá a mesena kuila, enu mu xikina kuila o muthu uéze ngó mu ixi, sé ku mu bhanga. Maji ki mu kale ni phata, mukonda o i zuela o Bibidia ia lungu ni ibhangelu, ilongesu ia kidi. Eie u tena ku londekesa o kadivulu A Origem da Vida​—Cinco Perguntas Que Merecem Resposta, phala ku tambuijila ió a-ndala kuijiia “o kudielela ku muala na-ku.” (1 Phetele 3:15) Mu kiki, enu mu divua kiambote mukonda dia ku zokela o kidi kia Bibidia!

8. Ihi i tu bhangesa ku boka ni ku suína?

8 Mu ukunji uetu. Kuma tu Jikidistá ja kidi, tua tokala tu ‘bhua uôma ni ku tanga o maka ma Jihova.’ (Ikalakalu 14:3) Mukonda diahi tua tokala ku boka ni ku suína? Kia dianga, mukonda o i tua mu boka i tunda mu Bibidia. Kiene o kidi. (Nzuá 17:17) Kaiadi, “tuala tu jingunza, tu kalakala kumoxi phala Nzambi,” ni kuila muéne ua tu bhana o nzumbi iê ikola phala ku tu kuatekesa. (1 Kolindo 3:9; Ikalakalu 4:31) Katatu, etu tua zolo Jihova ni athu, mu kiki, tu bhanga ioso i tu tena phala ku tangela akuetu o njimbu iambote. (Matesu 22:37-39) Mukonda ki tuala ni uôma, tua suína, ki tua-nda bhuila mu ku boka. Tua mesena o ku longa o kidi ku athu ala “mua vundu,” mba a a nganala ku atuameni a jingeleja. (2 Kolindo 4:4) Tua-nda suluka mu ku boka o njimbu iambote, né muene se a mukuá a dituna o njimbu ni ku tu zukutisa.​—1 Tesalonika 2:1, 2.

9. Kiebhi ki tu londekesa ku suína mu ku di bhana ni izukutisu?

9 Kioso ki tu bhita ni izukutisu. Se tu dielela kua Nzambi, muéne ua-nda tu bhana o kixikanu ni ku suína ku tua mesena phala ku kolokota mu izukutisu. Se ndandu ia kazola ufua, etu tu dila, maji ki tu texi o kidielelu kietu ku hádia. Tua dielela kuila o ʹNzambi ió athu oso kuene mù tambula o kikuatekesu,’ ua-nda tu kuatekesa. (2 Kolindo 1:3, 4; 1 Tesalonika 4:13) Se tua mu kata mba tua di kuama, tuívua jindolo, maji ki tu xikina ku tu saka mu ukexilu ua ku bhukumukina o itumu ia Nzambi. (Ikalakalu 15:28, 29) Se tuala ni kikote, nange “o muxima uetu se ua tu êlesa,” maji ki tu bhuila. Etu tua dielela kua Jihova, kuma muéne “ua zukama kua iá a toloka mixima.” * (Tala ku luiji.)​—1 Nzuá 3:19, 20; Jisálamu 34:18.

JEZÚ MUTHU UA TONGOLOKA

10. O ku tongoloka ihi, ni kiebhi ki zuela ni ki bhanga o Kidistá ua tongoloka?

10 O ku tongoloka, o uhete ua kuijiia o ku tungula ia uabha mu íii ia iibha, ni ku kaiela o kima kia uabha. (Jihebeleu 5:14) O kidistá uala ni ku tongoloka, u sola kima ki mu bhangesa ku kala ni ukamba ni Nzambi. Muéne u bhanga ioso phala ka zuele kima ki bhangesa akua ku divua kia iibha. Mu kiki, muéne u sangulukisa Jihova, mu ku sola izuelu i kuatekesa akuâ. (Jisabhu 11:12, 13) Muéne “u kokoloka o ku tema.” (Jisabhu 14:29) Muéne ‘mu uendelu ué uia ni unjimu,’ mba u sola kiambote ku muenhu uê uoso. (Jisabhu 15:21) Kiebhi ki tu tena ku di longa phala ku kala muthu u tongoloka? Tua tokala ku di longa o Mak’â Nzambi, ni ku kaiela ioso i tua mu di longa. (Jisabhu 2:1-5, 10, 11) Tu tena ué ku kaiela o phangu ia iuka ia ku tongoloka kua Jezú.

11. Kiebhi Jezú kia londekesa o ku tongoloka mu ukexilu ua ku kuzuela?

11 Jezú ua londekesa ku tongoloka mu íii ia zuela ni íii ia bhange. Mu ukexilu ua ku zuela. Kioso kia boko o njimbu iambote, muéne ua solo izuelu iambote ia diuanesa o jingivuidi jê. (Matesu 7:28; Luka 4:22) Muéne mu ku zuela ua kexile mu tanga mba ku lombolola o Mak’â Nzambi. Muéne uejidile se kibatulu kiebhi kia tanga mu kithangana ni kithangana. (Matesu 4:4, 7, 10; 12:1-5; Luka 4:16-21) O athu evu Jezú ku lombolola o Mikanda Ikola, a divuile kiambote mukonda dia ukexilu uê ua ku zuela. Kioso kia mu fukununa, Jezú ua zuela ni kiiadi kia maxibulu mê mu njila iia ku Emaú. Jezú ua lombolola o Mikanda Ikola ia lungu ni muéne. Mu ku suluka, o maxibulu mê ambe: “Manhi kiene o mixima ki ia kexile mu ku tu lema moxi, muène kia kexi ku tu zuelesa mu njila, ni ku tu jimbuila o maka mòsoneke mu Mikanda ia Ngana?”​—Luka 24:27, 32.

12, 13. Phangu jahi ji londekesa kuila Jezú uexile muthu ua xididika, ka bhonzele phala ku di bhana né?

12 Mu ixinganeku ni mu ukexilu uê. O ku tongoloka kua kuatekesa Jezú o ku kala “muthu u xididika.” (Jisabhu 16:32) Jezú uexile muthu ua tululuka, ua “batama muxima.” (Matesu 11:29) Jezú uexile mukua muanhu ni maxibulu mê, né muene ni iluezu ia kexile na-iu. (Marku 14:34-38; Luka 22:24-27) Muéne uexile muthu ua tululuka, né muene kia kexile ku mu zukutisa.​—1 Phetele 2:23.

13 O ku tongoloka kua kuatekesa Jezú ku kala muthu ka bhonzele ku dibhana nê. Muéne uejidile ihi ia kexile mu lombolola o Kitumu kia Mozé, kiki kia mu bhangesa kuijiia ku di bhana kiambote ni athu. Mu kifika, xinganeka ku muhatu ua kexile ni “kibhubhe kia manhinga.” (Tanga Marku 5:25-34.) O muhatu ua bhiti o athu oso, iu ua kuata ku izuatu ia Jezú, iu ua disanze. Kala ki zuela o Kitumu, muéne ka tokelele ku kuata muthu uoso uoso, mukonda muéne ua xidile. (Ijila 15:25-27) Maji Jezú ka zuela ni undanda ni muhatu. Mukonda diahi? Mukonda muéne ua kijidile kuila, o ídifua iambote kala o ‘henda ni ufiiele,’ ia betele kota, o ku kumbidila o kijila kia Kitumu ndenge. (Matesu 23:23) Jezú ua mu ambela ni henda ioso: “Mona, o kuxikana kué, kua ku bhulula. Ndeie ni kutululuka, u di sanze ku uhaxi ué.” Íii phangu iambote ia henda ia londekesa Jezú mu ku tongoloka kuê!

14. Jezú ua solo ku bhanga ihi ni kiebhi kia kumbidila o kikalakalu kiê kia ukunji?

14 Mu ukexilu ua muenhu uê. Jezú ua londekesa ku tongoloka mu ukexilu ua muenhu uê. Muéne ua solo o ku di bhakula mu ukunji. (Luka 4:43) Jezú ua solo ku bhanga kiambote o kikalakalu kiê, katé kia ki zubha. Mu kifika, muéne ua solo ku sosolola o ima ku muenhu ué, phala ku bhanga kiambote o ukunji uê. (Luka 9:58) Muéne uejidile kuila, kua bhingile ku longa akuâ, phala ku suluka ni kikalakalu kia ku boka, kioso muéne kieji fua. (Luka 10:1-12; Nzuá 14:12) Mu kiki, muéne ua kanena ku maxibulu mê kuila, ueji ku a kuatekesa mu ukunji uâ, “katé ku dizubhilu dia mundu.”​—Matesu 28:19, 20.

KAIELA O KU TONGOLOKA KUA JEZÚ

O ku tongoloka ku tu kuatekesa kuijiia ihi ia bhindamena o athu ni ku sola kiambote o izuelu ietu (Tala o kaxi 15)

15. Kiebhi ki tu tena ku londekesa ku tongoloka, mu ukexilu uetu ua ku zuela?

15 Kiebhi ki tu tena o ku kaiela o ku tongoloka kua Jezú? Mu ukexilu uetu ua ku zuela. Kioso ki tu zuela ni jiphange jetu ja maiala ni ja ahatu, tua tokala ku sola izuelu i kuatekesa, mu veji dia izuelu izondesa. (Efezo 4:29) Kioso ki tu zuela ni akuetu ia lungu ni Utuminu ua Nzambi, o izuelu ietu, ia tokala i kala izuelu ió ‘toue ni móngua,’ ki londekesa kuila tua tokala ku zuela mu ukexilu uambote. (Kolose 4:6) Tua tokala kuijiia ihi ia mesena o athu ni ihi ia bhindamena, kiene kiua ki tua-nda sola kiambote o izuelu ietu. Se tu sola izuelu ia henda, nange o athu a tena ku tuívua, mu kiki o izuelu ietu i tena ku tula ku mixima iâ. Kioso ki tu lombolola o ima i tua xikina, tua tokala ku tanga mu Bibidia, mukonda o Mak’â Nzambi ene ala ni kutena. Etu tuejiia kuila o njimbu ia Bibidia iala ni kutena kua soko, o ima i tu zuela ndenge.​—Jihebeleu 4:12.

16, 17. (a) Kiebhi ki tu tena ku londekesa kuila tua kokoloka mu ku tema, ni kuila ki tu bhonzo phala ku di bhana n’etu? (b) Kiebhi ki tu tena ku kolokota mu ukunji uetu?

16 Mu ixinganeku ni mu ukexilu uetu. O ku tongoloka ku tu kuatekesa ku tululuka kioso ki tu kala mu ithangana ia ibhidi, ku tu kuatekesa ué ku ‘kokoloka o kutêma.’ (Tiiaku 1:19) Kioso o athu kia tu xinga, tu tena kua tendela se mukonda diahi ene a zuela kiki mba a bhanga kiki. O kuijiia o ima íii, ku tu kuatekesa ku a loloka, ni ku kamba ku kala ni njinda ia ene. (Jisabhu 19:11) O ku tongoloka ku kuatekesa ku kala muthu ka bhonzo ku di bhana né. Etu ki tu kingila kuila o jiphange jetu a kala athu a iuka. Maji tua tokala tu di lembalala kuila, sumbala ene a kala ni maka, etu ki tua ejiia kiambote. Tua tokala tuívua kiambote o izuelu iâ. Se ki bhana, tua tokala tuehela o izuelu iâ, kiki kilombolola kuila, ki tu tokala ku bhindamena kuila o izuelu ietu iene i kala ku pholo.​—Filipe 4:5.

17 O ukexilu ua muenhu uetu. Etu tuejiia kuila, o ku boka o njimbu iambote, ujitu ua dikota u tu tena ku kala nau. Mu kiki, tua tokala ku sola mu ku bhanga o ukunji uetu. Tua solo ku sidivila Jihova ku muenhu uetu. Tua sosolola o ukexilu ua muenhu uetu, phala ku bhana o kithangana kietu ni nguzu ietu, mu ku boka o njimbu iambote ande dia kuíza o dizubhilu.​—Matesu 6:33; 24:14.

18. Kiebhi ki tu tena kuenda mu njila phala ku tambula o muenhu ua kalelaku ni ihi i tua tokala o ku bhanga?

18 Ujitu ua dikota o ku di longa o ídifua ia mukuá ia Jezú! Xinganeka o mabesá u tua-nda tambula, o ku di longa dingi o ídifua ia mukuá ia kambe, ni ku kaiela o ukexilu uê. Tua tokala ku kaiela o ukexilu ua Jezú. Mu ku bhanga kiki, tua-nda kuenda mu njila ietu ia muenhu ua kalelaku, o ukamba uetu ni Jihova ua-nda di bandekesa dingi.

^ kax. 2 O divulu dia dianga dia Phetele 1:8, 9, a di sonekena phala o Jikidistá ala ni kidielelu kia muenhu sé dizubhilu ku diulu. Maji né kiki, o izuelu ia Phetele ia tokala ué ku Jikidistá ala ni kidielelu kia muenhu ua kalelaku mu ixi.

^ kax. 9 Mu kifika, tala o phangu ia athu a bhiti mu izukutisu, mu A Sentinela de 1.° de Dezembro de 2000, páginas 24-28; Despertai! de 22 de Abril de 2003. páginas 18-21; e de Janeiro de 1995, páginas 11-15.