Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kiebhi o Tufunga Kia Tena o ku Longa Akuâ, Phala ku Bhanga Kiambote o Kikalakalu mu Kilunga

Kiebhi o Tufunga Kia Tena o ku Longa Akuâ, Phala ku Bhanga Kiambote o Kikalakalu mu Kilunga

‘Ima i uévu jinga ko-kuami longa-iu ku maiala a fiiele.’​—2 TIMOTE 2:2.

1. (a) Ihi iejiia o mundu ua Nzambi tundé ukulu ia lungu ni ku longa, ni mbote iahi iene mu katula lelu? (b) Ihi i tua-nda di longa mu milongi íii?

TUNDÉ ukulu, o mundu ua Nzambi uejiia kuila, o ku longa, ku bheka mabesá. Mu kifika, Mbalahamu ua sokejekele kiambote o “makuenze mê,” a bhângele ni ku tolola o jinguma jê, phala ku bhulula Lote. (Dimatekenu 14:14-16) O ji ngimbidi mu izuua ia Sobha Davidi, ‘a kexile mu a longa’ kiambote, phala kuimba mimbu iximana Jihova. (1 Malunda 25:7) Lelu, tuene mu bhânga ni Satanaji ni mundu uê. (Efezo 6:11-13) Tuene mu bhanga ué ioso phala ku bheza Jihova, mu ku zuela ni akuetu ia lungu ni dijina diê. (Jihebeleu 13:15, 16) Kála o jiselevende ja Nzambi m’ukulu, a tokala a tu longa kiambote phala ku ditunda kiambote mu kikalakalu kia Nzambi. Mu kilunga, Jihova ua bhana ku tufunga o kikalakalu kia ku longa akuâ. (2 Timote 2:2) Kiebhi o tufunga kiene mu longa o jiphange ja maiala, ku langa kiambote o mundu ua Jihova?

KUATEKESA O MAXIBULU KU BANDEKESA O HENDA IÂ KUA JIHOVA

2. Ihi i tena ku bhanga o kafunga, ande dia ku mateka ku longa jindunge ja ubhe ku dixibulu ni mukonda diahi?

2 Tu tena ku sokesa o kafunga ni mukalakadi ua díbhia mba jaludim. Ande dia ku kuna o jimbutu, o mukalakadi ua jaludim, nange u bhinga ku ta ima iéngi mu mavu, i bhangesa o ithulu ku kula ni ku buingita kiambote. Kiki kiene ki bhita ué ni kafunga ua mesena ku longa ndunge ja ubhe ku dixibulu, muéne u dianga ku mu longa milongi ia Bibidia ia-nda mu kuatekesa ku belesela ni ku bhanga o ima ia mu longa.​—1 Timote 4:6.

3. (a) Kiebhi o izuelu ia Jezú i tu sanga mu divulu dia Marku 12:29, 30, i tena ku kuatekesa ku longa o dixibulu? (b) Kiebhi o musambu ua kafunga u tena ku kuatekesa o dixibulu?

3 Kima kiambote ku tendela kuila, o kidi ki tena ku fuinhisa o ukexilu ni ibanzelu ia dixibulu. Phala ku bhanga kiki, eie ua tokala ku mu ibhula, kiebhi o ku di bhakula kuê kua Jihova kua funhisa o ima i u tena ku sola ku muenhu. O kibhuidisu kiki, ki tena ku bhangesa ku di zuelesa ni muéne ia lungu ni kiebhi ki tu tena ku sidivila Jihova ni muxima uetu uoso. (Tanga Marku 12:29, 30.) Eie u tena ué ku samba ni dixibulu, ni ku bhinga kua Jihova n’a mu bhane o nzumbi ikola, phala ku mu kuatekesa ku xikina o milongi ia-nda mu bhana. Kioso o dixibulu kia-nda kuívua o musambu uê, kia-nda mu kolokotesa ku bhanga dingi.

4. (a) Tanga misoso ia Bibidia, ia lungu ni ima i tena ku kuatekesa o dixibulu ku kula mu Nzumbi. (b) Ihi i mesena o tufunga, kioso kiaia ni ku longa o maxibulu?

4 Kioso ki u mateka ku longa, kima kiambote ku zuela ia lungu ni misoso ia Bibidia, i kuatekesa o dixibulu ku mona kuila, kima kiambote ku kala múkuatekexi, ku kala fiiele ni ku lenduka. (1 Jisobha 19:19-21; Nehemiia 7:2; 13:13; Ikalakalu 18:24-26) O ídifua íii, iala ni valolo ia dikota phala o dixibulu, kala o ditobe di bhangesa o ithulu ku kula. O ídifua íii, ia-nda kuatekesa o dixibulu ku kula mu nzumbi ni lusolo. Jean-Claude, kafunga mu ixi ia França, u zuela kuila, kioso muéne kia longa o dixibulu, u bhanga ioso phala ku mu kuatekesa kuijiia ku sola kiambote o ima bhu kaxi ka milongi ia Bibidia. Muéne uamba: “Ngene mu sota kithangana phala ku tanga kibatulu kimoxi ni dixibulu, phala ku mu kuatekesa ku ‘ jikula o mesu’ mu madiuanu ‘mósueke’ mu Mak’â Nzambi.” (Jisálamu 119:18) Kiebhi dingi ki u tena ku kolokotesa o dixibulu?

LONDEKESA O JIMBAMBE JA TENA O KU SUUA, NI IBHINDAMU

5. (a) Mukonda diahi kima kiambote ku zuela ni dixibulu, ia lungu ni jimbambe jê mu sidivisu ia Jihova? (b) Mukonda diahi o tufunga a tokala ku longa o minzangala? (Tala ku luiji.)

5 Ibhuidisa o dixibulu se muéne uene mu suua jimbambe jebhi, mu sidivisu ia Jihova. Se muéne u zuela kuila, ka suu né ngó mbambe imoxi, u mu kuatekesa ku suua imoxi ki i bhonzo. Sanguluka mu ku mu tangela ia lungu ni jimbambe ji ua suu, ni kiebhi ki ua divu kioso ki ua bhange kiki. O ukexilu iú ua ku longa, ua bhebhuluka, maji uene mu kuatekesa kiavulu. Victor, kafunga, muboki ua thembu ioso ku ixi ia África, uambe: “Kioso ki nga kexile ngi munzangala, saí kafunga ua ngi ebhula ia lungu ni jimbambe jami. O ibhuidisu ioio, ia ngi bhangesa ku banza kiavulu mu ukunji uami.” O tufunga ala ni uhete a zuela kuila, kima kiambote ku longa o jiphange mu unzangala, saí bhabha né muene se ala mu dimatekenu dia unzangala. Eie u tena ku a bhana kikalakalu kioso kioso mu kilunga kabasa o kitala kiâ. Se o jiphange a a longa mu unzangala uâ, kiki, ki tena ku a kuatekesa ku suluka ni ku suua jimbambe, né muene kioso kia-nda kula ni ku di bhana ni ima iavulu i tena ku a thandanganhesa ku muenhu.​—Tanga Jisálamu 71:5, 17. * (Tala ku luiji.)

Kuatekesa o phange ku mona se mukonda diahi muéne ua tokala ku bhanga o kikalakalu ki ua mu bhana, mu ximane mukonda dia nguzu ia bhanga (Tala o kaxi 5-8)

6. Ihi ia bhangele Jezú phala ku longa akuâ?

6 Phala ku suínisa o dixibulu ku xikina o kikalakalu mu kilunga, ku tokala ngó ku mu tangela ihi ia tokala o ku bhanga, ua tokala u bhanga dingi ima iéngi. Eie ua tokala ué ku mu tangela se mukonda diahi kima kiambote ku bhanga o kikalakalu kiki. Jezú, o Mesene ia Dikota, ua tumine o jipoxolo jê ku boka. Maji muéne ua diangele ku a tangela se mukonda diahi ene a tokalele ku mu belesela. Muéne uambe: “O kutena kuoso a ngi bhana-ku eme, ni mu diulu, ni mu ngongo. Enu-phe ndenu, mua ka longe jixibulu ku akua jixi joso.” (Matesu 28:18, 19) Kiebhi ki u tena ku kaiela o ukexilu ua ku longa ua Jezú?

7, 8. (a) Kiebhi o tufunga kia tena ku kaiela o ukexilu ua ku longa ua Jezú? (b) Mukonda diahi kima kiambote ku ximana o dixibulu? (c) Ndunge jebhi ji tena ku kuatekesa o tufunga ku longa akuâ? (Tala o kaxa “Kiebhi ki ua Tokala ku Longa Akuenu.”)

7 Kioso ki u bhinga ku dixibulu phala ku bhanga kikalakalu kioso kioso, ua tokala ku mu jimbulula bhu kaxi ka Bibidia se mukonda diahi muéne ua tokala ku ki bhanga. Mu ku bhanga kiki, eie u mu kuatekesa ku bhanga o ima mukonda dia ku kaiela o itumu ia Bibidia, kana mukonda ua mu belesela o itumu ia athu. Mu kifika, se u bhinga ku dixibulu phala ku komba o muelu ua Kididi Kia Ubhezelu, ni ku u langa phala athu ku bhita kiambote, u mu londekesa o divulu dia Tito 2:10. Mu jimbulule, mukonda diahi o ku bhanga o kikalakalu kiki, ki suínisa dingi o kikalakalu kia ku boka o njimbu ia Utuminu. Bhinga ué ku dixibulu, ku xinganeka ku adiakimi a kuka kiâ, mu kilunga, ni kiebhi o kikalakalu kiki kia-nda kua a kuatekesa. O ku zuela o ima íii ni dixibulu, kua-nda mu longa ku xinganeka dingi ku athu, mu veji dia ku xinganeka mu itumu ia athu. Kioso kia-nda mona o mbote ia-nda katula o jiphange ja ahatu ni ja mala, mukonda dia kikalakalu kiê, muéne ua-nda divua kiambote mu kuijiia kuila ua mu sidivila akuâ.

8 Sota ué ku mu ximana, mukonda dia ku kaiela o milongi iê. Mukonda diahi kima kiambote ku bhanga kiki? Kala o menha a bhangesa o muxi ku kula kiambote ni ku buingita, o ku ximana o dixibulu, ku mu bhangesa ku di tunda kiambote mu kikalakalu kia Jihova.​—Sokesa ni Matesu 3:17.

KIBHIDI KIA MUKUÁ

9. (a) Mukonda diahi mu jixi ja umvuama, kiene mu bhonza kiavulu ku tufunga ku longa o jiphange? (b) Mukonda diahi saí jiphange minzangala kene mu ta ku pholo o kikalakalu kia Nzambi?

9 O tufunga a tungu mu jixi ja umvuama, nange a mona kuila, ki bhonza ku suínisa o athu a a batizala kiá, mu kitala kia 20 mba 30 a mivu, ku bhanga dingi mu kilunga. Saí tufunga ala ni uhete a tungu mu 20 a jixi, a zuela kuila, ene ejiia se mukonda diahi saí minzangala ka bhange dingi mu kilunga. Avulu a zuela kuila, saí ji phange, kioso kia kexile mu unzangala, o jitata jâ, ka a suínisine ku suua jimbambe mu kikalakalu kia Jihova. O minzangala a mesenene ku bhanga dingi, o jitata jâ, a suínisine ku suua jimbambe ja lungu ni ku di longa mu ji xikola mba ku sota umvuama mu ngongo! Mu kiki, ene ka sota ku ta ku pholo o kikalakalu kia Nzambi.​—Matesu 10:24.

10, 11. (a) Kiebhi o kafunga, bhofele bhofele, u tena ku kuatekesa o dixibulu ku lungulula o ibanzelu iê? (b) Ibatulu iebhi ia Bibidia, i tena ku kuatekesa o kafunga ku suínisa o dixibulu, ni mukonda diahi? (Tala ku luiji.)

10 Se saí phange, ka mesena ku bhanga dingi mu kilunga, mu kidi, ku bhinga kikalakalu kia dikota, ni muanhu phala ku mu kuatekesa ku lungulula o ibanzelu iê, maji o tufunga a tena ku ditunda kiambote. O mukalakadi ua jaludim, u tena ku iudika o muxi ua bhengalala ua kithulu, bhofele, bhofele. Kiene kimoxi ué, ni muanhu uoso, eie u tena ku kuatekesa o phange ku mona kuila, muéne ua tokala ku lungulula o ukexilu ué, ni ku xikina ku bhanga dingi ikalakalu iéngi mu kilunga. Maji kiebhi-phe?

11 Katula ithangana phala ku bhanga ukamba ni phang’ê. Mu kuatekese ku mona kuila, o kilunga kia mu bhindamena. Mu ku bhita ithangana, mu kuatekese bhu kaxi ka ibatulu ia Bibidia, mu bhangese ku xinganeka kuila, muéne ua bhangele kikutu ni Jihova kioso kia di bhakula kua muéne. (Ndongixi 5:4; Izaia 6:8; Matesu 6:24, 33; Luka 9:57-62; 1 Kolindo 15:58; 2 Kolindo 5:15; 13:5) Fikisa ku mu kuatekesa ku lungulula o ibanzelu, mu ku bhanga ibhuidisu kala íii: ‘Ihi i ua kanene kua Jihova kioso ki ua bhakuile o muenhu uê kua muéne? Kiebhi Jihova kia divu kioso kia ku batizala?’ (Jisabhu 27:11) ‘Kiebhi kia divu Satanaji?’ (1 Phetele 5:8) O ibatulu íii ia Bibidia iala ni kutena kuoso phala ku funhisa o muxima ua phange.​—Tanga Jihebeleu 4:12. * (Tala ku luiji.)

MAXIBULU, LONDEKESENU O UFIIELE UENU

12, 13. (a) Ukexilu uahi ua londekesa o dixibulu Ilizeu? (b) Kiebhi Jihova kia besoala o ufiiele ua Ilizeu?

12 Phange jetu, minzangala, o kilunga kia bhindamena o kikuatekesu kienu! Ukexilu uahi ua-nda ku kuatekesa ku di tunda kiambote mu kikalakalu kiê kua Jihova? Phala ku sanga o kitambuijilu, tua-nda zuela ia lungu ni ima ia bhitile ku muenhu ua dixibulu dimoxi m’ukulu, dijina diê Ilizeu.

13 Mu 3.000 ja mivu ku dima, o polofeta Elija ua solele o munzangala Ilizeu, phala ku mu kuatekesa mu kikalakalu kiê. Ilizeu, ua xikina ni lusolo, ni kulenduka kuoso, ua suluka mu ku bhanga ni ufiiele uoso o kikalakalu kia mu bhanene o polofeta. (2 Jisobha 3:11) Elija, ua longo Ilizeu mu samanu dia mivu. Kioso o kikalakalu kiê mu Izalaiele kiexile ku disukilu, o polofeta ua tangela Ilizeu kuila, muéne ka tokalele dingi ku mu sidivila. Maji, mu veji jitatu Ilizeu, uambe: “Eme ki ngi tena ku ku xa.” Muéne ua jijile ku kala thembu iavulu ni mulongexi ué. Jihova ua besoala o ufiiele ua Ilizeu, ni ku mu bhangesa ku mona Elija mu kitembu.​—2 Jisobha 2:1-12.

14. (a) Kiebhi lelu o maxibulu kia tena ku kaiela o phangu ia Ilizeu? (b) Mukonda diahi kima kiambote o dixibulu ku kala fiiele?

14 Mu kuijiia kuila, u dixibulu ué, kiebhi ki u tena ku kaiela o phangu ia Ilizeu? Xikina ni lusolo luoso, o ikalakalu ia ku bhana, né muene se ikalakalu iofele. Lembalala kuila, o mulongexi ué, kamba diê ué. Mu tangele kuila, eie u bhana valolo mu ioso iene mu bhanga muéne phala ku u kuatekesa, ni ku mu londekesa kuila, ua mesena ku suluka ni ku di longa ni muéne. O kima kia beta dingi kota, o ku kala fiiele, kioso ki uia ni ku kumbidila o kikalakalu kia ku bhana. Mukonda diahi? Kioso ki u londekesa kuila, u muthu ua fiiele, a tena ku ku dielela, o tufunga a tena ku mona kuila, Jihova ua mesena ku u bhana dingi ikalakalu iéngi mu kilunga.​—Jisálamu 101:6; tanga 2 Timote 2:2.

XILA O TUFUNGA TUALA NI UHETE

15, 16. (a) Kiebhi Ilizeu kia londekesa kuila, ua kexile mu xila o mesene iê? (Tala o foto ia dianga.) (b) Ihi ia bhangesa o jipolofeta ja mukuá ku dielela kua Ilizeu?

15 O musoso ua Ilizeu u londekesa ué kuila, kima kiambote o jiphange lelu ku xila o tufunga tuala ni uhete. Kioso Elija ni Ilizeu kia tundu ku kunda kibuka kia jipolofeta ku Jedikó, kiiadi kiâ, ai ku Ngiji ia Njolodá. ‘Elija mu ku suluka ua zangula o divunga diê, ua di budika anga u di vunda ku menha, o menha hé a di muanga ku mbandu jiiadi.’ Kiiadi kiâ, a bhiti o ngiji ia Njolodá ku mavu a kukuta, anga aia ni “kuenda ni kuzuela.” Ilizeu uevu kiambote ioso ia mu tangela o mulongexi uê, ni ku suluka ku di longa ni muéne. Ilizeu nuka ua xinganekene kuila, uejidile kiâ o ima ioso ia dilongele. Elija anga u banda ku diulu ni kitembu, anga Ilizeu u vutuka ku Ngiji ia Njolodá. Kioso kia bhixila, muéne ua zangula o divunga dia Elija, u beta ku menha ni divunga dia musonuenu, anga u di vunda ku menha uixi: ‘O Jihova, Nzambi ia Elija iu kuebhi?’ Mu veji ia kaiiadi, o menha a di muanga mu mbandu jiiadi.​—2 Jisobha 2:8-14.

16 O kuila eie ua mono kuma, o madiuanu a dianga a Ilizeu a difu ni madiuanu a sukina a bhangele Elija? Kiki ki tu longa ihi? Ilizeu ka mono kuma, mukonda dia ku tambula kikalakalu, ua tokalele ku bhanga ima ia katunda, o ia bhangele Elija ndenge. Mu veji dia kiki, Ilizeu ua kaiela o jindunge ja Elija, mu ku bhanga kiki, muéne ua londekesa kuila, ua kexile mu xila kiavulu o mesene iê, iú ua kuatekesa o jipolofeta ja mukuá ku mu dielela. (2 Jisobha 2:15) Ilizeu ua kalakala kála polofeta mu 60 a mivu, Jihova ua mu bhana o kutena kua ku bhanga madiuanu avulu, o a bhangele Elija, ndenge. Disá diebhi di tu tena ku di longa lelu?

17. (a) Kiebhi o maxibulu lelu kia tena ku kaiela o ukexilu ua Ilizeu? (b) Kiebhi Jihova kia tena ku kuatekesa o maxibulu a fiiele, mu kithangana kia tokala?

17 Kioso ki u tambula dingi ikalakalu mu kilunga, kana ku banza kuila, eie ua tokala ku bhanga o ima mu ukexilu uéngi. Lembalala kuila, o ima mu kilunga i lunguluka ngó se kuala ibhindamu, mba a tokala ku kaiela o itendelesu i bhana o athu ala ku pholo dia kilunga kia Jihova. Eie ku tokala ku lungulula o ima mu kilunga, mukonda eie ua-ndala kuila, o ima i kala kála ki ua mesena. Mu ku suluka ni ku kaiela o jindunge ja Elija, Ilizeu ua kuatekesa o jipolofeta ja mukuá ku mu dielela, mukonda ua kexile mu xila o mulongexi ué. Kiene kimoxi ué, se u suluka ni ku kaiela o jindunge ja mulongexi ué jo katule mu Bibidia, ua-nda xila o tufunga tuala ni uhete, mu kiki, o jiphange jê ja ahatu ni ja maiala, a-nda ku dielela. (Tanga 1 Kolindo 4:17.) Kioso ki uia ni ku kula dingi mu nzumbi, eie ua-nda tena ku lungulula ima mu ukexilu uambote, u bhangesa o jiphange ku kaiela o kilunga kia Jihova kia múia ku pholo. Mu kiki, nange Jihova ua-nda ku ku kuatekesa ku bhanga kikalakalu kia dikota, o kia alongexi’ê ndenge, kála kia kuatekesele Ilizeu.​—Nzuá 14:12.

18. Mukonda diahi kua bhingi ku bhanga lusolo, mu ku longa o jiphange mu kilunga?

18 Tu kingila kuila o milongi íii, ni milongi ia dianga i kuatekesa o tufunga tua mukuá, ku sota kithangana phala ku longa o jiphange. Tu samba ué phala tu kale dingi ni jiphange ja mesena ku di longa, n’a tene ku langa o mundu ua Jihova. Kiki kia-nda bhangesa o ilunga ku kula mu nzumbi ku mundu uoso, ni ku tu kuatekesa ku kolokota mu ithangana ia bhonzo ia-nda kuíza ku hádia.

^ kax. 5 Se saí munzangala u londekesa kuila, ua kulu mu nzumbi, ua lenduka, ni kuila uala ni ídifua iéngi phala ku sidivila mu kilunga, o tufunga a tena ku zuela ni kafunga ka ilunga, kuila muéne u tena ku kala múkuatekexi ua tufunga, né muene se kala luua ni 20 a mivu.​—1 Timote 3:8-10, 12; tanga A Sentinela de 1.° de julho de 1989, página 29.

^ kax. 11 Eie u tena ku zuela-nê ia lungu ni milongi iala mu Mulangidi ua 15 ua Kasamanu ua 2012, jimbandu 20-22, kaxi 8-13; ni divulu “Kala Mu Henda ia Nzambi,” kibatulu 16, kaxi 1-3.