Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Dilangienu—Satanaji ua Mesena ku mi Buika!

Dilangienu—Satanaji ua Mesena ku mi Buika!

“Mu di lange! Kuma o nguma, Diabhu, ua di bhange, kala hoji iala mu zuma, u nhunga jinga mu jimbandu jenu mu kusota uoso a mu dia.”​—1 PHETELE 5:8.

1. Jimbulula kiebhi o anju imoxi ia kituka Satanaji.

KU DIMATEKENU, muéne ua kexile ni ukamba uambote ni Jihova. Maji mu ku bhita thembu, o anju íii ia mesenene kuila, o athu mu ixi a mu bheza. Mu veji dia ku dituna ni lusolo o hanji íii ia iibha, muéne uehela o hanji íii ku kula, katé kia te o kituxi. (Tiiaku 1:14, 15) Etu ki tuejiia o dijina diê dia dianga, maji lelu, tuene mu mu ixana Satanaji. Muéne, “mu kidi ka nangiê-mu.” Muéne ua bhukumukina Jihova, iú ua kituka o “tata ia makutu oso.”​—Nzuá 8:44.

2, 3. O izuelu “Satanaji,” “Diabhu,” “kinhoka,” ni “kimudikixi” ilondekesa ihi, ia lungu ni nguma ia dikota ia Jihova?

2 Tundé kia bhukumukina Nzambi, Satanaji ua kituka nguma ia dikota ia Jihova, ni ia athu oso mu ngongo. Tu tena kuijiia o kuiibha kua Satanaji, mu ku di longa kiambote o milongi ia Bibidia, ia lungu ni muéne. O dijina Satanaji, di lombolola “nguma,” di londekesa kuila, o anju íii ia iibha, ia zembe o unguvulu ua Nzambi. Mu kiki, muéne u bhanga ioso phala ku u fidisa. Mu kidi, Satanaji ua mesena kuila, o unguvulu ua Jihova ubhua.

3 Mu divulu dia Dijingunuinu 12:9, Satanaji a mu ixana ué Diabhu, o dijina didi, dilombolola “mukuá makutu.” Satanaji ua londekesa kuila, ka xila Nzambi mu ku mu tatela kuila, muéne mukuá makutu. O dijina “kinhoka kiokulu,” di tu lembalesa kiebhi Satanaji kia nganala Eva bhu kaxi ka nhoka. O dijina “kimudikixi kia dikota,” dia fuama ué phala Satanaji. Muéne kijibhangânga, muthu ua iibha, diabhu. Muéne ua mesena ku fidisa Jihova ku kumbidila o vondadi iê, ni ku buika o mundu ua Nzambi.

4. Ihi i tua-nda di longa mu milongi íii?

4 Sé phata, Satanaji ua mesena ku zanga o ukamba uetu ni Jihova. Mukonda dia kiki, o Bibidia i tu dimuna: “Kalenu ku mesu azele, mu di lange! Kuma o nguma, Diabhu, ua di bhange, mukuâ ni hoji iala mu zuma, u nhunga jinga mu jimbandu jenu mu kusota uoso a mu dia.” (1 Phetele 5:8) Mu kiki, o milongi íii, ia-nda zuela ia lungu ni maukexilu atatu a Satanaji, alondekesa se mukonda diahi tua tokala ku di langa ku nguma íii ia dikota ia Jihova, ni mundu Uê.

SATANAJI UALA NI KUTENA

5, 6. (a) Bhana phangu ilondekesa kuila, o ji-anju jala ni ‘kutena.’ (b) Mu ukexilu uebhi Satanaji “ua kuata o nguzu ia kalunga?”

5 O ji-anju jala ni ‘kutena.’ (Jisálamu 103:20) Ene a beta kota ku kala ni unjimu ni nguzu, o athu mu xitu ndenge. Mu kidi, o ji-anju ja fiiele a katula mbote mu kutena kuâ, mu ku bhanga ima iambote. Mu kifika, anju imoxi ia Jihova, ia jibha 185.000 a masoladi akua Asídia, exile jinguma ja Jihova. O muthu mu xitu keji tena ku bhanga kiki, né muéne kifuxi kia masoladi, kieji ku a bhonza kiavulu ku tolola o jinguma joso jiji. (2 Jisobha 19:35) Mu kithangana kia mukuá mu uhete uê ni kutena, saí anju ia katula o jipoxolo ja Jezú mu kaleia. Sumbala o masoladi kexile dikanga, ene ka mono o anju ku jikula o mabhitu, ni ku katula o jipoxolo, ni ku jika dingi o mabhitu!​—Ikalakalu 5:18-23.

6 Bhu kaxi ka kutena kuâ, o ji-anju ja fiiele a bhanga ima iambote, maji Satanaji u bhanga ima ia iibha ni kutena kuala na-ku. Satanaji uala ni kutena kuavulu, muéne u funhisa kiavulu o athu. O Bibidia iamba kuila, muéne “sobha ia mundu iú,” ni kuila, muene o “nzambi iaiibha ia mundu iú.” (Nzuá 12:31; 2 Kolindo 4:4) Satanaji “ua kuata o nguzu ia kalunga.” (Jihebeleu 2:14) Kiki, ki kilombolola kuila, muéne u jibha o athu ni maku mê. Kilombolola ihi? Kia dianga, o athu ku mundu iú, a londekesa o ídifua ia Satanaji kala o unguma, ni usuéia. Kaiiadi, mukonda dia Eva ku xikina o makutu a Satanaji, ni mukonda dia Adá ku bhukumukina Nzambi, o athu oso akua ituxi, mu kiki, oso a fuá. (Loma 5:12) Jezú uambe kuila, Satanaji “kijibhanganga.” (Nzuá 8:44) Mu kidi, o nguma íii iala ni kutena.

Ki tueji tena ku bhânga ni Satanaji, sé kikuatekesu kia Jihova

7. Kiebhi o madimonho kia londekesa kuila ala ni kutena?

7 Kioso ki tu zoka ni Satanaji, tu zoka ué ni athu oso a mu kaiela mu ku bhukumukina o utuminu ua Nzambi. Kiki kia lungu ni kibuka kia ji-anju ja mukuá ja iibha, a exana madimonho. (Dijingunuinu 12:3, 4) Mu ithangana iavulu, ene a londekesa kuila, a beta ku kala ni nguzu, o athu mu xitu ndenge, mu ku a talesa hadi iavulu. (Matesu 8:28-32; Marku 5:1-5) Kana ku di jimba kuila, Satanaji ni madimonho ala ni kutena kuavulu. (Matesu 9:34) Ki tueji tena ku bhânga ni Satanaji, sé kikuatekesu kia Jihova.

SATANAJI MUTHU UA IIBHA

8. (a) Ihi ia mesena Satanaji? (Tala o foto ia dianga.) (b) Ima iahi i uene mu mona, ilondekesa kuila, o mundu iú ua iibha kála Satanaji?

8 Poxolo Phetele ua sokesa Satanaji ni “hoji iala mu zuma.” Saí divulu di londekesa kuila, o kizuelu ku “zuma,” mu dimi dia Ngeleku, kilombolola “o ku zuma kua kiama, kiala ni nzala iavulu.” O izuelu íii, ilondekesa kiambote o ukexilu ua iibha ua Satanaji! Muéne ua mu tumina o mundu uoso, maji né kiki, ua mesena dingi kima. Satanaji ua difu ni hoji ia mesena ku kuata dingi iama phala ku i dia. (1 Nzuá 5:19) Muéne ua mesena kiavulu ku kuata o Jikidistá a a undu ala hanji mu ixi, ni ió a tokala ku “jimbudi jamukuá.” (Nzuá 10:16; Dijingunuinu 12:17) Satanaji ua mesena ku buika o mundu ua Jihova. O izukutisu iene mu bhita na-iu o Jikidistá ja kidi, tundé ku hama ia dianga, ilondekesa kuila, Satanaji kijibhangânga.

9, 10. (a) Kiebhi Satanaji kia zukutisa o kifuxi kia Izalaiele? (Bhana phangu.) (b) Mukonda diahi, Satanaji ua mesenene ku buika o kifuxi kia Izalaiele? (c) Mudiê, kiebhi Diabhu kia divua, se selevende ia Jihova u ta kituxi lelu?

9 Satanaji uene mu londekesa o ku iibha kuê mu ukexilu uéngi. O hoji iala ni nzala, ki i kala ni henda ia kiama kia kuata. Ka divu kia iibha ande dia ku ki jibha, ka diela ué kioso kia jibha. Kiene kimoxi ué, Satanaji kala ni henda ia athu ene mu kuata. Mu kifika, kiebhi kia kexile mu divua Satanaji, mu ku mona, akua Izalaiele ku bhanga undumbu, ni ku londekesa luímbi, mu veji javulu? U tena ku xinganeka o ku sanguluka kua Satanaji, mu ku mona o izulukutu ia bhiti, mukonda dia Nzidi ku bhanga o undumbu, ni mukonda dia luímbi lua Jeazí?​—Dialuilu 25:6-8, 14, 15; 2 Jisobha 5:20-27.

Satanaji u sanguluka kiavulu, kioso kia mona selevende ia Jihova ku ta kituxi (Tala o kaxi 10)

10 Saí kima kia dikota, kia bhangesa Satanaji ku mesena ku buika o kifuxi kia Izalaiele. Lembalala kuila, o Mexiia ueji tunda ku kifuxi kiki, ni kuila, muéne ueji buika Satanaji ni ku londekesa kuila, Jihova muéne ua tokala o ku tumina. (Dimatekenu 3:15) Satanaji ka mesenene kuila, o akua Izalaiele a kala ni ukamba uambote ni Nzambi, mukonda dia kiki, muéne ua bhange ioso phala ku a sondolokesa kua Jihova. Kana ku banza kuila, Satanaji ua divu kia iibha kioso Davidi kia te phánda. Kana ku xinganeka ué kuila, muéne ua divu kia iibha, mu ku mona Mozé ku texa o ujitu ua ku bokona mu Ixi ia a Kanene. Mu kidi, Satanaji u sanguluka kiavulu, kioso kia mona selevende ia Nzambi ku ta kituxi. Kioso ki bhita o ima íii, Diabhu u xonguena Jihova.​—Jisabhu 27:11.

11. Mukonda diahi, nange Satanaji ua mesenene ku zanga o ukamba ua Sala ni Jihova?

11 Satanaji ua zembele kiavulu o muiji mueji tunda o Mexiia. Mu kifika, xinganeka mu ima ia bhiti kioso Jihova kia zuela kua Mbalahamu kuila, muéne ueji kituka “muiji ua dikota.” (Dimatekenu 12:1-3) Kioso Mbalahamu ni Sala kia kexile mu Ijitu, Falaó uambata Sala ku bhata diê phala ku kala muhatu . Maji Jihova ua lange Sala ni ku mu bhulula mu kibhidi kiki kia dikota. (Tanga Dimatekenu 12:14-20.) Kiki kia bhitile ué mu mbanza ia Jelale, ande dia Sala ku vuala Izake. (Dimatekenu 20:1-7) O kuila Satanaji, muene uexile mu bhanga o ima íii? Lembalala kuila, Sala ua xisa o mbanza ia fuama ia Ulu, phala ku tunga mu jibalaka. Mu kiki, o kuila Satanaji ua mesenene ku mu tendala ni jinzo ja makota ja fuama, ja Falaó ni Abimeleke? O kuila Satanaji ua banze kuila, Sala ueji nganala muadi uê ni Jihova, mu ku kazala ni Jisobha jiji? O Bibidia ki i jimbulula o maka enhá, maji nange Satanaji ueji sanguluka kiavulu, se Sala ua texile o ujitu ua ku bhanga mbandu ku muiji kueji kuíza o Mexiia. Satanaji keji diela, se ua zangele o ukaza, o dijina, ni ukamba uambote ua muhatu iú ni Jihova. Mu kidi, Satanaji kijibhangânga, muéne muthu ua iibha!

Satanaji ka sota ku bhanga o mbote

12, 13. (a) Kiebhi Satanaji kia londekesa kuila kijibhangânga, kioso kia vuala Jezú? (b) Mudiê, Kiebhi ki divua Satanaji, ia lungu ni minzangala a zolo Jihova, a mesena ku mu sidivila lelu?

12 Mu ku bhita hama ja mivu kioso kiafu Mbalahamu, a vuala Jezú. Kana ku banza kuila, Satanaji ua zolele kiavulu o mona iú. Satanaji uejidile kuila, o kabuetele kaka, keji kula ni ku kala o Mexiia a mu kanene. Jezú uexile o mbandu ia dianga ia mbutu ia Mbalahamu, mu ku bhita thembu, muéne ueji ‘muanga o ikalakalu iene mu bhanga Diabhu.’ (1 Nzuá 3:8) O kuila Satanaji ua banzele kuila, kima kia iibha ku jibha mon’a ndenge? Kana. Muéne ka sota ku bhanga o mbote. Muéne ua bhange ioso phala ku jibha o kabuetele Jezú. Kiebhi kia bhange kiki?

13 Kioso Helode kiévu ku akunji kuila, a vuala o “Sobha ia Jijudé,” njinda ia mu kuata, mu kiki, ua mesenene ku jibha o mona. (Matesu 2:1-3, 13) Muéne ua tumina ku jibha o tuana tuoso tua mala tua kexile kiá ni mivu iiadi, ni ndenge jâ mu Beleme ni mu ji sanzala. (Tanga Matesu 2:13-18.) Jezú ua bhuluka ku ujibhangânga uoso iú, maji kiki, ki tu longa ihi ia lungu ni nguma ietu Satanaji? Diabhu ka bhana valolo ku muenhu ua athu. Muéne ka suu muthu, né muene o an’a ndenge. Mu kidi, Satanaji “hoji iala mu zuma.” Kana ku di jimba kuila, muéne kijibhangânga!

SATANAJI MUKUÁ KU NGANALA

14, 15. Kiebhi Satanaji kia “bhake o ilunji” ia athu “mua vundu?”

14 Satanaji u tena ngó ku zanga o ukamba ua athu ni Jihova, mu ku a nganala. (1 Nzuá 4:8) Satanaji u bhangesa o athu ku kamba ‘kuívua o Mak’â Nzambi,’ mu ku a bhangesa ku banza kuma, ka bhingi ku kala ni ukamba ni Nzambi. (Matesu 5:3) Diabhu ua “bhake o ilunji iâ mua vundu,” phala kejiie o kidi kia lungu ni Jihova.—2 Kolindo 4:4.

15 Satanaji u nganala dingi o athu bhu kaxi ka ubhezelu ua makutu. Muéne uejiia kuila, Jihova Nzambi “ia difuba.” (Makatukilu 20:5) Mu kiki, xinganeka o ku sanguluka kua Satanaji, kia mona o athu ku dituna ku bheza Jihova, phala ku bheza o jikuku jâ, iama mba ima iéngi. Mu kidi, katé muene ni athu a banza kuila, Nzambi u xikina o ubhezelu uâ, ene mu a nganala bhu kaxi ka ijila iâ ia kambe valolo. Mu izuua ia Izaia, o akua Izalaiele akexile mu bhita ué mu maka iá. Jihova ua a ebhula: “Kitadi kienu mua mu ki zangela-hi ku ima ia ngoho ki kúdia? O ima i tunda mu ikalakalu ia maku menu anga mu i zangela ngoho mu ioio ki i tena ku i kuikutisa? Kuatenu kilunji mu ng’ivue, nda mu die kiauabha, o muenhu uenu u tane ni ima ianete.”​—Izaia 55:2.

Satanaji uala ni kutena kua ku nganala ué o jiselevende ja suína ja Jihova

16, 17. (a) Mukonda diahi Jezú ua zuela kua Phetele: “Bhita ku dima diami Satana?” (b) Kiebhi Satanaji kia tena ku tu nganala phala ki tu di lange?

16 Satanaji uala ni kutena kua ku nganala ué o jiselevende ja suína ja Jihova. Mu kifika, xinganeka mu ima ia bhiti, kioso Jezú kia tangela maxibulu mê kuila, kua kambele ngó bhofele phala ku mu jibha. O Poxolo Phetele ua zolele kiavulu Jezú, uambe: “Lu ku suke, Ngana! Kienhiki ki ki ku bhite.” Jezú uambe kua Phetele: “Bhita ku dima diami Satana!” (Matesu 16:22, 23) Mukonda diahi Jezú uexana Phetele, “Satana?” Mukonda Jezú uejidile o izulukutu ieji bhita ku pholo. Kua kambele ngó bhofele, Jezú ueji fua kala sata ia ku kula, ni ku londekesa kuila, Satanaji mukuá makutu. Kiki kiexile kithangana kia dikota phala o athu oso mu ngongo, ki kiexile kithangana kia Jezú ku di kuatela ‘henda.’ Satanaji ueji sanguluka kiavulu se Jezú ka di langele.

17 O dizubhilu dia mundu iú dia zukama, mu kiki etu tuala ué mu jithembu ja bhonzo. Satanaji ua mesena kuila, tu di kuatela ‘henda,’ mu ku tu bhangesa ku di suínisa ku di tunda kiambote ku mundu iú ua iibha. Muéne ua mesena ku tu bhangesa ku jimba kuila, tuala mu izuua i sukidila-ku ni tu kambe ku di langa. Kana kuehela o kima kiki ku bhita n’eie! Mu veji dia kiki, kolokota mu ku ‘di langa.’ (Matesu 24:42) Kana ku xikina ku makutu a Satanaji a kuila, o dizubhilu diala hanji dikanga mba ki dia-nda kuíza.

18, 19. (a) Kiebhi Satanaji kia tena ku tu nganala mu ku tu bhangesa ku banza kuila, Jihova ka tena ku tu zola? (b) Kiebhi Jihova kia tu kuatekesa ku kolokota mu ku di langa?

18 Satanaji u tena ku tu nganala mu ukexilu uéngi. Muéne ua mesena kuila, tu xikina kuma, Jihova ka tena ku tu zola ni kuila, Nzambi ka tena ku loloka o ituxi ietu. Maji iá, makutu a Satanaji. Xinganeka, mu kidi nanhi ka tokala ku mu zola kua Jihova? Satanaji. Nanhi ka-nda mu loloka kua Nzambi? Satanaji. Maji ia lungu ni etu o Bibidia i zuela: “Nzambi ki mukua kaxixi. Muene ka landuka uila sedivisu i mua bhange i mu jimba, mba o henda i mu edikisa o dijina dîê.” (Jihebeleu 6:10) Jihova u sanguluka kiavulu ni ima i tu bhanga phala muéne, o sidivisu ietu iala ni valolo iavulu bhu pholo iê. (Tanga 1 Kolindo 15:58.) Mu kiki, kana kuehela ku ku nganala mu makutu a Satanaji.

19 Tua di longo kuila, Satanaji uala ni kutena, muthu ua iibha, mukuá ku nganala. Kiebhi ki tu tena ku di tunda kiambote mu ku zoka ni nguma íii? Jihova u tu kuatekesa. O Maka mê a tu longa o mibhetu ia Satanaji, mu kiki, “jindunge jê ki tu kamba ku j’ijiia.” (2 Kolindo 2:11) Se tuijiia o jindunge ja Satanaji, tua-nda kolokota ku di langa. Maji ki tu tokala ngó kuijiia o mibhetu ia Satanaji. O Bibidia iamba: “Zokenu-phe ni Diabhu, muène u mi lenga.” (Tiiaku 4:7) O milongi ia kaiela, ia-nda zuela ia lungu ni maukexilu atatu a ku bhânga ni Satanaji ni ku mu tolola.