Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kaiela o Phangu ia Muthu ua Kanena o Muenhu ua Kalelaku

Kaiela o Phangu ia Muthu ua Kanena o Muenhu ua Kalelaku

“Endenu-phe ni kufikisa Nzambi, kala mu an’ê a muxima.”​—EFEZO 5:1.

1. Uhete uebhi u tena ku tu kuatekesa kukaiela o phangu ia Jihova?

JIHOVA ua tu bhange ni uhete ua kuijiia kiebhi ki divua akuetu, né muene se nuka tua bhitile ni maka a mu bhita nau ene. (Tanga Efezo 5:1, 2.) Kiebhi o ukexilu iú u tena ku tu kuatekesa kukaiela o phangu ia Jihova? Ni mukonda diahi tua tokala ku di langa mu kukalakala ni uhete iú?

2. Kiebhi ki divua Jihova kioso ki tu bhita ni ibhidi?

2 Jihova ua kanena ku tu bhana mabesá avulu, sé dingi ji hadi. O Jikidistá a a undu, a tena kudielela kutambula o muenhu ua kalelaku ku diulu, o “jimbudi jamukuá,” o muenhu ua kalelaku mu ixi. (Nzuá 10:16; 17:3; 1 Kolindo 15:53) Maji Jihova uejiia kiambote o ndolo i tuívua, kioso ki tu di bhana ni ibhidi lelu. M’ukulu, Jihova ua divuile kia iibha, mu kumona o mundu uê kutala hadi mu Ijitu. O Bibidia i zuela: “Ni muene uevile dilamba.” (Izaia 63:9) Mu ku bhita thembu, kioso o mundu uê kia kexile mu tunga dingi o tembulu, ni kia kexile ni uôma ua jinguma jâ, Jihova uejidile kiebhi kia kexile mu divua. Muéne ua a tangela: ‘Uoso u mi kuata enu, ua kuata ku mona ua diesu diami.’ (Zakadiia 2:8) Kála o mama ua zolo mon’ê, Jihova ua zolo kiavulu o jiselevende jê, mu kiki, muéne ua mesena ku a kuatekesa. (Izaia 49:15) Etu tu kaiela o henda ia Jihova, kioso ki tu di suínisa kutendela kiebhi ki divua akuetu, mu ku xinganeka kiebhi ki tueji divua, se tua kexile mu bhita ni maka iá.​—Jisálamu 103:13, 14.

JEZÚ UA KAIELA O PHANGU IA JIHOVA, IÚ UA ZOLELE O ATHU

3. Kiebhi Jezú kia divuile mu kumona o hadi ia athu?

3 Jezú uejidile kiambote, kiebhi kia kexile mu divua o athu kioso kia kexile mu tala hadi, sumbala muéne nuka ua bhitile ni maka enhá. Mu kifika, muéne uejidile kuila, athu avulu akexile mu di bhana ni ibhidi iavulu ku muenhu. O atuameni a jingeleja, akexile mu tanga makutu ni kubhana itumu ki i tokalele kua Nzambi. O athu exile ni uôma ua atuameni iá. (Matesu 23:4; Marku 7:1-5; Nzuá 7:13) Sumbala Jezú ka kexile ni uôma, ni kuila, ka xikinine mu makutu akexile mu tanga o atuameni a jingeleja, muéne uejidile kiambote kiebhi kia kexile mu divua o athu. Jezú ua divu kia iibha mu kumona o hadi ia athu. Ene kexile ni kikuatekesu, exile ‘kala jimbudi ja kambe mubhidi.’ (Matesu 9:36) Jezú ua di longo ni Tat’ê ku zola o athu, ni kulondekesa o ku ‘lenduka ni henda.’​—Jisálamu 103:8.

4. Ihi ia bhangele Jezú, koso kia mono o athu ku tala hadi?

4 Kioso Jezú kia mono o mundu kutala hadi, muéne ua a kuatekesa mukonda ua a zolele. Muéne uexile kala Tat’ê. Mu kifika, saí kizuua, kioso Jezú ni maxibulu mê kiendele njila ia lebha mu kuboka, ene a bhuile, mu kiki, a mesenene ku nhoha bhu kididi kia tululuka. Maji Jezú ua mono athu avulu akexile mu ku mu kingila. Muéne uejidile kuila, o mundu ua bhindamene o kikuatekesu kiê, mu kiki, né muene ua bhuile, muéne ua mateka “ku a longa ima iavulu.”​—Marku 6:30, 31, 34.

ZOLA KÁLA KIA ZOLO JIHOVA

5, 6. Ihi i tua tokala o kubhanga, se tua mesena kuzola kála Jihova? Bhana phangu. (Tala o foto ia dianga.)

5 Ihi i tua tokala o kubhanga, se tua mesena kuzola kála kia zolo Jihova? Xinganeka mu maka iá. Saí munzangala ua diiala Mbangi ia Jihova, a mu ixana Alan. Muéne ua mu xinganeka ia lungu ni phange ua kuka kiá, ka tena dingi kuenda kiambote, ka mu mona dingi kiambote. Alan u xinganeka mu izuelu ia Jezú: “Kioso ki mua mesena athu a mi bhanga-kiu enu, kiene ue muene ki mu a bhanga ene.” (Luka 6:31) Mu kiki, Alan u dibhuidisa: ‘Ihi i ngi kingila ku akuetu?’ Muéne u tambuijila: ‘Nga mesena kuila, ene a jokala kumoxi n’eme! Maji o phange iú ua kuka, ka tena dingi ku lenga, né kujokala. Mu kiki, Alan ua tokala ku dibhuidisa: ‘Se eme nga kexile mu bhita ni maka a mu bhita na-u phange iú, ihi i ngeji kingila ku akuetu?’

6 Sumbala Alan munzangala hanji, muéne u di suínisa ku xinganeka, kiebhi kieji divuua, se muéne ua kukile kiá. Muéne u bhita kithangana ni phange ua kuka, ni ku muivua kiambote kioso kia zuela. Mu kiki, muéne u mateka kutendela kuila, ki bhonza kiavulu phala o phange kutanga o Bibidia ni ku boka nzo ni inzo. Alan u xinganeka kiebhi kia tena ku mu kuatekesa, mu kiki, muéne u mesena kubhanga ioso phala ku mu kuatekesa. Kioso ki tu tendela kiambote kiebhi ki divua akuetu ni ku a londekesa o henda, tua mu kaiela o phangu ia Jihova.​—1 Kolindo 12:26.

Kaiela o henda ia Jihova (Tala o kaxi 7)

7. Kiebhi ki tu tena ku tendela o ima ia mu bhita na-iu o jiphange jetu?

7 Saí ithangana, ki bhonza kutendela o ima ia mu bhita na-iu akuetu, benge benge se nuka tua bhitile mu maka a mu bhita na-u ene. Mu kifika, phange javulu ala ni ndolo iavulu mukonda dia uhaxi, mba a bhiti ni ibhidi, mba a mu kuka. Saí athu, a mu tala hadi mukonda dia kuluuala, mukonda dia hele, mba mukonda dia ku a talatala kia iibha m’ukulu. A mukuá a mu sasa tuana ubheka uâ, mba saí athu ku muiji ka mesena ku sidivila Jihova. Athu oso a bhita ni ibhidi, mu kiki, o ibhidi nange ki i difu ni íii i tua mu bhita na-iu. Maji tua mesena kulondekesa henda ku akuetu mu ku a kuatekesa. Mu kiki, ihi i tu tena o kubhanga? Muthu ni muthu nange u bhindamena kikuatekesu ki ki difu. Mu kiki, se tuívua kiambote mukuetu ni ku di suínisa ku tendela kiebhi ki divua muene, tua-nda kuijiia o ukexilu ua tokala ua ku mu kuatekesa. Nange tu tena ku mu lembalesa kiebhi Jihova kia divua ia lungu ni ibhidi iê, mba ku mu kuatekesa mu maukexilu a mukuá. Mu kubhanga kiki, tua mu kaiela o phangu ia Jihova.​—Tanga Loma 12:15; 1 Phetele 3:8.

KAIELA O HENDA IA JIHOVA

8. Ihi ia kuatekesa Jezú kulondekesa henda?

8 Jihova ua zolo athu oso. (Luka 6:35) Jezú ua difu ni Tat’ê. Ihi ia kuatekesa Jezú kulondekesa henda kioso kiexile mu ixi? Muéne ua kexile mu xinganeka kiebhi kieji divua o athu mu ima ieji zuela mba ieji bhanga. Mu kifika, saí muhatu ua bhangele ima iavulu ia iibha, ua zukama kua Jezú. Muéne ua kexile mu dila kiavulu, katé muene ni kubetesa o inama ia Jezú ni masoxi mê. Jezú ua mono kuila, muéne ua kexile mu divua kia iibha mu ima ia bhangele, ni kuila, ua diela o ituxi iê. Muéne ua mono kuila, se ka mu londekesa henda, muéne ueji divua dingi kia iibha. Mu kiki, muéne ua mu ximana mu ima iambote ia bhangele, anga u mu loloka o ituxi. Jezú ua zuelele ué ni henda ni Falizeu ka xikinine ku kima kia bhangele muéne ku muhatu iú.​—Luka 7:36-48.

Ande dia kusola kubhanga kima, tua tokala kuxinganeka mu íii i tena kubhita n’etu, ni kubanza ué kiebhi kia-nda divua akuetu

9. Ihi i tena ku tu kuatekesa kuzola kála Jihova? Bhana phangu.

9 Kiebhi ki tu tena kulondekesa o henda kála Jihova? Tua tokala kuxinganeka kiambote ande dia kuzuela mba kubhanga kima, phala kulondekesa o henda ku akuetu, mu veji dia kubhanga kima ki tena ku a luualesa. Phaulu ua soneka kuila, o Kidistá ‘ka fuama kukuata mvunda. Maji u kala muthu u lendukila athu oso.’ (2 Timote 2:24) Mu kifika, xinganeka kiebhi ki u tena kulondekesa henda mu ku dibhana ni maka enhá: Ihi i ua-nda bhanga, se xefe iê ka mu langa kiambote o kikalakalu kiê? Ihi i ua-nda zuela ku phange uéza mu kiônge, maji ua bhiti mbeji javulu sé kuíza bhu Kididi Kia Ubhezelu? Se mu kuboka, muthu u ku tangela kuila, kala ni kithangana, kiebhi ki u tena ku mu londekesa henda? Se muhatu’ê u kuibhuidisa se mukonda diahi ku mu tangela o ima i ua banze o kubhanga, o kuila ua-nda tambuijila ni henda? Tua tokala kuxinganeka kiebhi ki divua akuetu, ni kuijiia kuila, o izuelu ietu i tena ku a sangulukisa mba ku a luualesa. Mu kusuluka, tua-nda kuijiia o ima i tua tokala o kuzuela ni kubhanga, phala kukaiela o phangu ia henda ia Jihova.​—Tanga Jisabhu 15:28.

LONDEKESA O UNJIMU KÁLA JIHOVA

10, 11. Kiebhi ki tu tena ku di longa o phangu ia Jihova ni tu kale tu jinjimu? Bhana phangu.

10 Jihova njimu ia dikota, muéne u tena kumona o ima ia-nda bhita ku hádia. Sumbala ki tuejiia o ima ioso ia-nda bhita ku hádia, maji tu tena kukala tu jinjimu. Kiebhi ki tu tena kukala tu jinjimu? Ande dia kusola kubhanga kima, tua tokala kuxinganeka mu íii i tena kubhita n’etu ni kubanza ué kiebhi kia-nda divua akuetu. Ki tu tokala kukaiela o phangu ia akua Izalaiele. Ene ka xinganekene mu ima ieji bhita se a bhukumukine Jihova. Ene ka xinganekene ué mu ukamba uâ ni muéne, ni mu ima ioso ia bhangele Jihova phala o mbote iâ. Kuma Mozé uejidile kiambote o maka enhá, muéne uejidile kuila, o akua Izalaiele eji bhanga ima ia iibha. Muéne uambe: “Kuma o mundu uami ene uâ ka moneka kaiula, k’eniâ ni kilunji. Tamanu atetulukile! anga a tongoloka, eji kuijiia o dizubhilu diâ.”​—Matendelelu 31:29, 30; 32:28, 29.

11 Mu kifika, se ua mu tangesa, lembalala kuila, kioso ki u mateka kuzola muthu, ki bhonza kiavulu kulanga o jihanji jê. Mu kiki, kana kubhanga kima ki tena kuzanga o ukamba uê ni Jihova! Mu veji dia kiki, ua tokala u kala u njimu ni kulenga o kiluezu. Ívua kiambote o kitendelesu kia unjimu kia Jihova: “Njimu kiluezu u ki muena mu kanga, anga u suam’é kiá; ilalu-phe a lundujuka ngó, katé ki a bonga divuua.”​—Jisabhu 22:3.

LANGA O IBANZELU IÊ

12. Kiebhi o ibanzelu ietu i tena ku tu bhangesa kulueza?

12 O njimu u langa o ibanzelu iê. O ibanzelu ietu i tena ku tu kuatekesa mba ku tu bhanga kia iibha, ia difu ni túbhia tu tena ku tu kuatekesa, mba ku tu bhanga kia iibha. O túbhia tu tena kusidivila phala ku lamba. Maji se ki tu di lange, o túbhia tu tena kujokotesa o dibhata dietu ni ku tu jibha. Kiene kimoxi ni ima i tu xinganeka. Tu katula mbote iavulu kioso ki tu xinganeka mu ima i tuene mu di longa ni Jihova. Maji se tu kolokota kubanza mu undumbu, ni ku xinganeka kubhanga ima ia iibha, tua-nda kala ni hanji iavulu ia kubhanga o ima íii, mu ku suka-ku, tua-nda i bhanga. Kiki ki tena kubatula o ukamba uetu ni Jihova.​—Tanga Tiiaku 1:14, 15.

13. Ihi ia xinganeka Eva ia lungu ni muenhu uê?

13 Tu tena ku di longa ia lungu ni phangu ia muhatu ua dianga, Eva. Jihova ua bhanene itendelesu kua Adá ni Eva, phala ka diê ku kibundu kia ‘muxi ua kuijiia kia uabha ni kia iibha.’ (Dimatekenu 2:16, 17) Maji Satanaji uambe kua Eva: “Makutu, ki muanda kufua. Mukonda Nzambi ua k’ijiia kuma kizuua ki mu dia-ku, muanda kutona mesu, mu sokela ni Nzambi, mu ijiia kiauabha ni kiaiibha.” Eva ua xinganeka kuila, ueji ditunda kiambote ku muenhu, mu kusola mudiê kia uabha, ni kia iibha. Muéne ua kolokota kubanza mu maka enhá, iú ua “mono kuma muxi uambote phala kudia, ua uabha ue ku mesu.” Mu ku suluka, ihi ia bhiti? “U kanza-ku kibundu anga u dia, u bhana ue muadi uê, muene ue anga u dia.” (Dimatekenu 3:1-6) Mukonda dia kiki, ‘o kituxi kia bokona mu ngongo, o kufua kuejila mu kituxi.’ (Loma 5:12) Eva ka tokalele kukolokota kuxinganeka mu ima ia iibha!

14. Itendelesu iebhi i tu bhana o Bibidia ia lungu ni undumbu?

14 Mu kidi, o kituxi kia tele Eva, ki kia lungile ni undumbu. O Bibidia i tu tendelesa, phala ki tu kuate ku xinganeka kubhanga kima kioso kioso kia ufusa. Jezú uambe: “Uoso ngó u tonginina muhatu ni ku mu kuatela luimbi, uate-nê kiá phànda ku muxima uê.” (Matesu 5:28) Phaulu ua tendelesa ué: “O xitu ki mu i te dingi muxima, kuila mu kaiela ngó kubhanga o jihanji jê.”​—Loma 13:14.

15. Jimbongo jebhi ji tua tokala kuxinganeka ni mukonda diahi?

15 O Bibidia i tu tendelesa ué ku sangulukisa Jihova, mu veji dia kuxinganeka kukala mvuama. Né muene se o muthu u kala mvuama, o kitadi kiê ki ki tena ku mu langa. (Jisabhu 18:11) Jezú ua zuela kuila, o muthu u sota kubhaka jimbongo javulu, mu veji dia kukolokota ku ta Jihova ku pholo dia muenhu uê, kióua. “O kua Ngana Nzambi,” muéne kala-ku ni jimbongo. (Luka 12:16-21) Kioso ki tu ‘lunda jimbongo ku diulu,’ mu kubhanga o ima ia uabhela Jihova, tu mu sangulukisa, etu ué tu sanguluka kiavulu. (Matesu 6:20; Jisabhu 27:11) O ukamba uambote ni Jihova ua beta kota, kima kioso kioso ndenge.

KANA KU THANDANGANHA KIAVULU

16. Ihi i tena ku tu kuatekesa kioso ki tu kala ni hele?

16 Se tu sota kukala ni jimbongo javulu ku mundu iú, tua-nda thandanganha kiavulu. (Matesu 6:19) Jezú uambe kuila, o athu a lalamana kiavulu ni kitadi, kia-nda ku a bhonza kiavulu ku ta o Utuminu ua Nzambi ku pholo dia mienhu iâ. (Matesu 13:18, 19, 22) Saí athu a thandanganha kiavulu ni ima ia iibha i tena kubhita ku mienhu iâ. Maji se tu thandanganha kiavulu, tu tena kukata, o kixikanu kietu kua Jihova ki tena kuzoza. Mu veji dia kiki, tua tokala kudielela kuila, Jihova ua-nda tu kuatekesa. O Bibidia i zuela kuila, ‘o kubhindama kua muxima, kuene mu kubhelesa o muthu; maji mbimbi iambote i mu sangulukisa.’ (Jisabhu 12:25) Mu kiki, se uala ni hele ia kima kioso kioso, jimbulula o maka enhá ku muthu u sidivila Jihova, ua kuijiia kiambote. O tata mba mama, muadi uê, muhatu uê mba kamba diê dia kazola, a tena ku ku suínisa ku dielela kua Jihova, ni ku kukuatekesa ku sosolola o hele iê.

Se u kala ni hele, samba kua Jihova ni ku xinganeka mu kikuatekesu kia ku bhana

17. Kiebhi Jihova kia tena ku tu kuatekesa kioso ki tu kala ni hele?

17 Jihova muene ua beta kota ku tu tendela, muthu uoso uoso ndenge, mu kiki, muéne u tena ku tu kuatekesa kubatama kioso ki tu kala ni hele. Phaulu ua soneka: “Ki mu kale ni hele ia kima, ki mu ile bhidibhidi, maji ima ioso-phe iiza-ku, mu ila ni kusamba ni kudionda, kumoxi ni kusakidila, mu ende ni kubhinga kua Nzambi ioso i mua mesena. Bheniobho o kutululuka kua Nzambi kua somboka o kitongoluelu kioso kia muthu, kuanda ku mi bateka mixima ni ilunji, mu ukamba ni Kristu Jezú.” (Filipe 4:6, 7) Mu kiki, se u kala ni hele, xinganeka mu kikuatekesu ki ku bhana Jihova, phala kusuínisa o ukamba uê ni muéne, kala o kikuatekesu kijila ku jiphange ja maiala ni ja ahatu, ku tufunga, ku kimbadi kia fiiele, ku ji-anju ni Jezú.

18. Kiebhi o uhete uetu ua kuxinganeka mu ima, u tena ku tu kuatekesa?

18 Kala ki tua di longo, tu kaiela o phangu ia Jihova, kioso ki tu bhanga ioso phala kutendela kiambote kiebhi ki divua akuetu. (1 Timote 1:11; 1 Nzuá 4:8) Se tu londekesa o henda ku akuetu, ni kuxinganeka mu ibhidi i tena kuijila mu ima i tu bhanga, ni kubhanga ioso phala ki tu thandanganhe kiavulu, tua-nda sanguluka. Tu xinganeke o ukexilu ua muenhu u tua-nda kala nau bhu kaxi ka Utuminu ua Nzambi, ni tu bhange ioso phala kukaiela o phangu ia Jihova.​—Loma 12:12.