Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

‘O Kubhuluka Kuenu Kua Zukama!’

‘O Kubhuluka Kuenu Kua Zukama!’

‘Talenu bhulu, mu bhetuke mítue, kuma o kubhuluka kuenu kua zukama.’​—LUKA 21:28.

MIMBU: 49, 43

1. Izulukutu iebhi ia bhitile ku muvu ua 66? (Tala o foto ia dianga.)

XINGANEKA kuila, eie u Kidistá, ua tungu mu Jeluzaleme ku muvu ua 66. Kua bhiti Izulukutu iavulu. O kabhitangu Floro mukuá Loma, ua nhana 17 dia jitalendu mu tembulu. O Jijudé ala ni njinda iavulu. Ene a jibha masoladi avulu akua Loma, iá a bhana o ngolokela ia kuila, ka tokala dingi ku utuminu ua Loma. Maji o akua Loma a di pelepalala phala kubhânga ni Jijudé. Mu ku bhita mbeji jitatu, 30.000 a masoladi a Céstio Galo, a kondoloka o mbanza ia Jeluzaleme. O Jijudé a bhukumukine, a di sueka mu tembulu, maji o masoladi akua Loma a mesena kubula o ilumbu ia tembulu phala kubokona. O athu mu mbanza ala ni uôma uavulu. Kiebhi ki ueji divua se ua kexile mu mona o izulukutu ioso íii?

2. Ihi ia tokalele kubhanga o Jikidistá, kioso kia mono o masoladi akua Loma ku kondoloka o mbanza, ni kiebhi kia tenene kubhanga kiki?

2 Mivu iavulu ku dima, Jezú ua tangele kiá ku maxibulu mê ia lungu ni kizulukutu kiki, anga ua a tendelesa: ‘Ki mu mona-phe Jeluzaleme a i kondoloka ni ifuxi ia masoladi, ijiienu-kiu kuma kubuika kuê kua zukama. Kienhókio oso a kala mu Judeia, a lengele ku milundu. Oso-phe a kala mu’axaxe ka mbonge, a tunde-mu. Oso a kala ku mábhia, kaie-mu dingi.’ (Luka 21:20, 21) Kiebhi kieji belesela o kitendelesu kia Jezú kia ku xisa o mbanza ia Jeluzaleme, se o masoladi a kondolokele o mbanza ioso? Saí kima kia madiuanu kia bhitile. O masoladi akua Loma a xisa o mbanza ia Jeluzaleme! Kala kia kanene Jezú, o ita a i “tolesa.” (Matesu 24:22) Mukonda o masoladi a xisa o mbanza, kiki kiene o kithangana kia fuamene phala o Jikidistá ja fiiele kubelesela o kitendelesu kia Jezú, mu ku lengela ku milundu. * (Tala ku luiji.) Mu ku bhita thembu, ku muvu ua 70, o masoladi a mukuá, akua Loma, a vutuka ku mbanza ia Jeluzaleme. Mu veji íii, ene a buika o mbanza ioso. Maji o athu oso a belesela o itendelesu ia Jezú, a bhuluka.

3. Izulukutu iebhi ia-nda bhita na-iu o Jikidistá, ia difu ni ia bhitile m’ukulu, ni ihi i tua-nda di longa mu milongi íii?

3 O itendelesu ia Jezú, ia lungu ué ni izuua ietu. Kua kambe ngó bhofele, tua-nda bhita ué ni izulukutu ia difu ni íii. Jezú ua tumbula o izulukutu ia bhitile, phala ku jimbulula o ima ia-nda bhita kioso kia-nda mateka o ‘hadi ia dikota.’ (Matesu 24:3, 21, 29) Kioso kia buika o mbanza ia Jeluzaleme, o Jikidistá ja fiiele a bhulukile, kiene kimoxi ué, kioso kia-nda buika o mundu iú ua iibha, kua-nda bhuluka “mundu uavulu”. (Tanga Dijingunuinu 7:9, 13, 14.) Kima kiambote ku tendela o milongi ia Bibidia ia lungu ni izulukutu íii, ia-nda bhita ku hádia. Mukonda diahi? Mukonda o maka iá, a lungu ni muenhu uetu. Mu kiki, tua-nda di longa se kiebhi ki tua-nda tena ku di bhana ni izulukutu íii.

O DIMATEKENU DIA HADI IA DIKOTA

4. Kiebhi kia-nda mateka o hadi ia dikota?

4 Kiebhi kia-nda mateka o hadi ia dikota? Ia-nda mateka ni kibuikilu kia jingeleja joso ja makutu. Mu Bibidia, o jingeleja ja makutu a ji ixana “Babilonia ia Dikota, mama u vuala idianzunga ioso.” (Dijingunuinu 17:5-7) Mukonda diahi o jingeleja ja makutu a ji ixana idianzunga? Mukonda o atuameni a jingeleja kene mu londekesa ufiiele kua Nzambi. Mu veji dia kuzokela Jezú ni Utuminu uê, ene a zokela o jinguvulu ja mundu ni ku bhukumukina o itumu ia Bibidia, phala kukala dingi ni fuma. O ubhezelu uâ ki u difu ni ubhezelu ua zele ua Jikidistá a a undu. (2 Kolindo 11:2; Tiiaku 1:27; Dijingunuinu 14:4) Maji, nanhi ua-nda buika o Babilonha ia dikota? Jihova ua-nda bhangesa “o kuinhi dia lumbinga” ia “kiama ki kusuka,” “kubhanga kia mu kala mu kilunji kiê.” O “kiama ki kusuka,” kilombolola o kisangela kia Nações Unidas, “o kuinhi dia lumbinga,” ilombolola o mautuminu oso ene mu zokela ni kukuatekesa o kisangela kia Nações Unidas.—Tanga Dijingunuinu 17:3, 16-18.

5, 6. Mukonda diahi tu zuela kuila, o kibuikilu kia Babilonha ia dikota, ki kilombolola o kibuikilu kia athu oso a tokala-mu?

5 O kuila o athu oso a tokala mu jingeleja ja makutu, a-nda ku a buika, kioso kia-nda buika o Babilonha ia Dikota? Kana. Jihova ua tumine o polofeta Zakadiia ku soneka o ima ia-nda bhita. Mu kithangana kieniókio, o muthu ua tokala mu ngeleja ia makutu, ua-nda zuela: ‘Eme ki ngi polofeta; ngi kidimakaji ma-iê! Mbata eme ng’ene’ami ngi mubhika. A ngi sumba tunde’ami mu undenge. Se bhu kala muthu u mu’ila: O jifidila jiji jahi ja ku kala ku maku’iii? Muéne ua k’àmba, kuma: O jifidila jiji, ku ngi kuama kua ngi kuama m’onzo ia makamba mami.’(Zakadiia 13:4-6) O atuameni a jingeleja a-nda zuela kuila, k’akua ngeleja, ene a-nda dituna kuila, a tokala mu jingeleja ja makutu.

6 Ihi ia-nda bhita ni mundu ua Nzambi mu thembu ienióio? Jezú uambe: “Maji o Ngana Nzambi, izuua ienhoio ia phaxi, ua i tolesa. Mbata o izuua ienhoio, se a kamba ku i tolesa, kana xitu i bhuluka. Maji mukonda-phe dia akua Nzambi ósole, izu’uoio a kà i fikisa.” (Matesu 24:22) O kizulukutu kia bhitile ku hama ia dianga, mu mbanza ia Jeluzaleme, a ki “tolesa.” Kiki kia kuatekesa o “akua Nzambi ósole,” o Jikidistá a a undu, kulenga. Kiene kimoxi, o mbandu ia dianga ia hadi ia dikota, a-nda i “tolesa,” mukonda dia “akua Nzambi ósole.” O jinguvulu ja mundu, “o kuinhi dia lumbinga,” ka-nda tena ku buika o mundu ua Nzambi. Mu veji dia kiki, kioso kia-nda bhua o kizukutisu kia dianga, kua-nda kala kithangana kia kutululuka.

KITHANGANA KIA KULOLA NI KIA KUFUNDISA

7, 8. Kithangana kiahi kia-nda kala-ko, kioso kia-nda zubha kubuika o jingeleja ja makutu, ni kiebhi o mundu ua Nzambi ki ua-nda difua ni athu a mukuá?

7 Ihi ia-nda bhita kioso kia-nda buika o jingeleja ja makutu? Kiki kiene o kithangana kia tokala phala kulondekesa o ima iala ku mixima ietu. Mu thembu ienioió, o athu a-nda sota kikuatekesu ku isangela ia makota, ia difu ni “jindanji ku milundu.” (Dijingunuinu 6:15-17) Maji o mundu ua Jihova ua-nda sota o kikuatekesu kiê. Kioso kia “tolesa” o kizukutisu ku hama ia dianga, ki kiexile kithangana kia Jijudé joso ku xikina ni ku kituka Jikidistá. Mu veji dia kiki, kiexile kithangana kia athu oso exile kiá Jikidistá, ku xisa o mbanza ia Jeluzaleme, kala kia tendelesele Jezú. Kiene kimoxi ué, kioso kia-nda “tolesa” o kibuikilu kia Babilonha ia Dikota, ki tu tokala ku kingila kuila, athu oso a xikina ku kituka Jikidistá ja kidi. Mu veji dia kiki, kia-nda kala kithangana kia tokala, phala o abhezi a kidi a Jihova, kulondekesa o henda iâ kua Jihova, ni kukuatekesa o Jikidistá a a undu.​—Matesu 25:34-40.

Kia-nda kala kithangana kia kulondekesa o henda ietu kua Jihova, ni kukuatekesa o Jikidistá a a undu

8 Etu ki tuejiia o ima ioso ia-nda bhita mu thembu ienioió. Maji tuejiia kuila, o ima ia-nda bhonza kiavulu, mukonda tua-nda bhinga kuxisa ima iavulu ku dima. Ku hama ia dianga, o Jikidistá a xisa o jinzo jâ, a dibhana ni ibhidi iavulu phala kubhuluka. (Marku 13:15-18) Etu tua tokala ku di bhuidisa: ‘O kuila ngala polondo phala kuxisa o jimbote jami? O kuila nga mesena kubhanga ioso phala ku kolokota mu ufiiele uami kua Jihova?’ Xinganeka! Mu kithangana kieniókio, etu ngó tua-nda bheza Nzambi ietu, kála kia bhangele polofeta Daniiele.​—Daniiele 6:10, 11.

O thembu ienioió, thembu ia “dizubhilu!”

9, 10. (a) Njimbu iebhi ia-nda boka o mundu ua Nzambi, mu kithangana kia hadi ia dikota? (b) Ihi ia-nda bhanga o jinguma ja mundu ua Nzambi?

9 O kithangana kia hadi ia dikota, ki kithangana kia kuboka o “njimbu iambote ia Utuminu.” O thembu ia kuboka o njimbu íii, ia-nda bhita kiá. O thembu ienioió, thembu ia “dizubhilu!” (Matesu 24:14) O mundu ua Nzambi ua-nda boka ni kusuína kuoso, o njimbu ia kufundisa, ia-nda thandanganhesa o athu oso. O njimbu íii, nange ia lungu ni kibuikilu kia mundu ua Satanaji. O Bibidia i sokesa o njimbu íii, ni mvula ia matadi. O Bibidia i zuela: “Mvula ia matadi anga i sonoka ku diulu, i laukila ku thandu dia athu. O matadi mê a makota kiavulu, dimoxi ngó di pezala makuinhi auana a kilo. Athu anga a xonguene a Nzambi, mukonda dia dibhebhu dia mvula ia matadi, kuma o dibhebhu diê dia vulu kinéne!”​—Dijingunuinu 16:21.

10 O jinguma jetu a-nda kuívua o njimbu íii ia suína. Jihova ua tumine o polofeta Izekiiele ku jimbulula, ihi ieji bhanga o kibuka kia ifuxi a ki ixana mu Bibidia Ngongo dia Mangongo: “O Jihova Nzambi uambe kiki: O mu kizuu’omo kia kà bhita kuila o ku muxima ué ua kà kala ni ixinganeku, hé ua kà funha kima kia ibha. Ua k’àmba, uixi: Nga-nda kubanda mu kúlua ni jisanzala ja kambe o imbaka, nga k’èza mu kúlua ni iá a nhoha kiambote, a tunga a soma; ene oso mu kutunga kuâ ka moneka kimbaka, ka moneka ué kikûmba mba mabhitu. Mbebhu o kutambula o madibhundila ni kuzangumuna o mbôle, anga o lukuaku lué lulungulukila mu kúlua ni jixi ja kambe o athu ji ja mu tunga’ke kindala, ni mu kúlua ni mundu ua di ongeka mu’axaxe ka akua jixi, uene o mundu uala ni ibhaku ni maundundu, iá a tungu mu kaxi ka’xi.” (Izekiiele 38:10-12) O mundu ua Nzambi ua-nda di tungula bhu kaxi ka athu oso, kála athu “a tungu mu kaxi ka’xi.” O ifuxi ia-nda kala ni njinda iavulu. Ene a-nda mesena ku zukutisa o Jikidistá a a undu kua Jihova, ni athu oso ene mu a kuatekesa.

11. (a) Ihi i tua tokala ku lembalala ia lungu ni izulukutu mu kithangana kia hadi ia dikota? (b) Kiebhi kia-nda divua o athu mu ku mona o isuma?

11 Mu ku suluka, ihi ia-nda bhita? O Bibidia ki i tu jimbulula kiebhi kia-nda di kaiela o izulukutu, maji nange saí izulukutu ia-nda bhita mu kithangana kimoxi. Mu kikanenu kiê kia lungu ni dizubhilu dia mundu iú ua iibha, Jezú uambe: “Kua-ndu kala isuma ku dikumbi, ni ku mbeji ni ku jithéthembua. O mu ngongo ifuxi ia kà di kuata mukôndo, i kala mu jiphata mukonda dia kavanza ni kuzuma kua kalunga ni mabhuku mê. Mu ngongo ioso o mala ma-nda kuambuka ni uôma, mu ku banza o ima ia-ndu bhita. Mukonda katé ni jinguzu ja maúlu ja-ndu tunguta! Kumbi diná a-ndu mona Mon’a Muthu iú uijila mu dituta, ni kusuina ni ungana uònene!” (Luka 21:25-27; Tanga Marku 13:24-26.) O kuila kioso o kikanenu kiki kia-nda di kumbidila, kua-nda kala isuma ku dikumbi? Tua tokala ku kingila phala kumona o ima íii. Maji tuejiia kuila, kioso o jinguma ja Nzambi kia-nda mona o isuma íii, a-nda kala ni uôma, a-nda teketa.

Tu tena ku dielela, mukonda tuejiia kuila, a-nda tu bhulula! (Tala o kaxi ka 12, 13)

12, 13. (a) Ihi ia-nda bhita, kioso Jezú kia-nda kuíza ni “kusuina ni ungana uònene?” (b) Ihi ia-nda bhanga o jiselevende ja Nzambi mu thembu ienioió?

12 Ihi ia-nda bhita, kioso Jezú kia-nda kuíza ni “kusuina ni ungana uònene?” Muéne ua-nda besoala oso a londekesa o ufiiele, ni kubuika oso a kambe kukala fiiele. (Matesu 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30) Jezú ua te kifika, phala ku jimbulula kiambote o maka enhá. Muéne uambe: “Kià keza Mon’a Muthu-phe, ni ungana uê, kumoxi ni ji-anju joso, ua kà xikama ku kialu kiê kia ungana. Bhu pholo iê bhenhobho bhua kà bhongoloka akua jixi joso, muène anga u a tungula, kala mubidi u tungula jimbudi mu jihombo. Jimbudi ua kà ji bhaka ku lúkuaku luê lua dilu; o jihombo-phe ku kiasu.” (Matesu 25:31-33) Ihi ia-nda bhita ni jimbudi ni jihombo? Ene a-nda ku a fundisa. O jihombo, mba athu ka londekesa o ufiiele, “a kàia ku phaxi ki iabhua.” Maji o jimbudi, mba o athu a fiiele, a ka tambula o muenhu ua kalelaku.​—Matesu 25:46.

13 Ihi ia-nda bhanga o jihombo, kioso kia-nda mona kuila, a-nda ku a buika? Ene a-nda “dila.” (Matesu 24:30) Maji ihi ia-nda bhanga o Jikidistá a a undu, ni ió ene mu a kuatekesa? Ene a-nda bhanga o kima kia zuelele Jezú: ‘Im’iii ki ia-ndu mateka kubhita, talenu bhulu, mu bhetuke mítue, kuma o kubhuluka kuenu kua zukama.’​—Luka 21:28.

KU MUIKA MU UTUMINU

14, 15. Kikalakalu kiahi kia kubhongolola, kia-nda bhita kioso Ngongo dia Mangongo kia-nda zukutisa o athu, ni kiebhi kia-nda bhita o kizulukutu kiki?

14 Ihi ia-nda bhita kioso Ngongo ni Mangongo kia-nda mateka kuzukutisa o mundu ua Nzambi? O Bibidia izuela kuila, o Mon’a muthu “ua kà tuma ji-anju jê ni ji bhongolole athu’ê angene ku mbandu jiuana ku tunda o kitembu, tunde kua suku o’xi katé kua suku o diulu.” (Marku 13:27; Matesu 24:31) O kikalakalu kiki kia kubhongolola, ki ki lungu ni kithangana kia sola o Jikidistá a a undu mu veji ia dianga. Ki ki lungu ué ni kithangana kia ku ta o kidimbu kia suku-ku ku Jikidistá a a undu, a-nda kala hanji mu ixi. (Matesu 13:37, 38) O kidimbu a-nda ku ki ta ande dia kumateka o hadi ia dikota. (Dijingunuinu 7:1-4) Mu kiki, ihi ilombolola o kikalakalu kiki kia kubhongolola? Kilombolola o kithangana, kioso o Jikidistá a a undu a-nda kala hanji mu ixi, a-nda tambula o ujitu uâ ni kuia ku diulu. (1 Tesalonika 4:15-17; Dijingunuinu 14:1) O kizulukutu kiki, kia-nda bhita kioso Ngongo dia Mangongo ua-nda mateka ku zukutisa o mundu ua Nzambi. (Izekiiele 38:11) Kala kia tangele Jezú, mu ku suluka, o ‘athu a iuka a-nda di muika kala dikumbi mu Utuminu ua Tata iâ.’—Matesu 13:43. * (Tala ku luiji.)

15 O kuila kiki kilombolola kuila, o Jikidistá a a undu a-nda ku a “ambata ku diulu?” Athu avulu mu Kidistándade a xikina kuila, o Jikidistá a-nda ku a ambata ku diulu ni mikutu ia xitu. Ene a xikina ué kuila, a-nda mona Jezú kuíza mu matuta phala kutumina o ixi. Maji o Bibidia ilondekesa kuila, kioso Jezú kia-nda kuíza, o athu ka-nda mu mona ni mesu. O Bibidia i zuela: Kua “kà tukuluka o kijimbuete kia Mon’a Muthu ku diulu” ni kuila Jezú ua-nda kuíza mu “matuta ma diulu.” (Matesu 24:30) O Bibidia i zuela ué kuila, ‘xitu ni manhinga ki i tena kubhingana mu Utuminu ua Nzambi.’ Mu kiki, o athu a-ndaia ku diulu, a-nda bhinga ku ‘kituluka. Mu kithangana kia kuila o diesu pote, kioso hádia ki xika o koloneta ia sukidila-ku.’ * (Tala ku luiji.) (Tanga 1 Kolindo 15:50-53.) O Jikidistá a a undu a-nda kala hanji mu ixi, a-nda ku a bhongolola ni lusolo luoso.

16, 17. Ihi ia-nda bhita ande dia ukaza ua Kambudi?

16 Kioso o 144.000 a Jikidistá a a undu a-nda kala kiá ku diulu, kiene kia-nda zubha ku pelepalala o ukaza ua Kambudi. (Dijingunuinu 19:9) Maji ande dia kubhita o kizulukutu kiki ki sangulukisa, kua-nda bhinga hanji ku bhita kizulukutu kiéngi. Lembalala kuila o Ngongo, ua-nda zukutisa o mundu ua Nzambi, kioso o Jikidistá ja mukuá a a undu a-nda kala hanji mu ixi. (Izekiiele 38:16) Ihi ia-nda bhanga o mundu ua Nzambi? Ene a-nda belesela o itendelesu: “Mu mvunda íii, enu ki mua-nda kubhânga; mu sukila ngó mu kanga, hé mu’imana, nda mu mone kiá o ubhulukilu ua-nda ku mi bhana Jihova. . . . Ki mu kale ni uoma bha mu sasumuka.” (2 Malunda 20:17) Mu kubhita tu ithangana, kioso kia-nda mateka o kizukutisu kia Ngongo, o Jikidistá joso a a undu a-nda kala mu ixi, a-ndaia ku diulu. O divulu dia Dijingunuinu 17:14, di tu tangela ihi ia-nda bhanga o athu ku diulu, kioso kia-nda mona Ngongo ku zukutisa, o mundu ua Nzambi. O jinguma ja mundu ua Nzambi “a ká lua ita ni Kambudi, maji o Kambudi-phe ua kà tolola, kuma muène Ngana ia jingana, Sobha ia jisobha. Muène ua kà a tolola kumoxi ni athu’ê ió ene ku nhenganana, ió a exana, a a tungula, o jifiiele.” Mu kiki, Jezú kumoxi ni 144.000 a jisobha a a undu, a-nda bhulula o mundu ua Nzambi mu ixi.

17 O kubhulula kuku, kua-nda bhangesa kumateka o ita ia Alumajedone, ia-nda ximanesa o dijina dikola dia Jihova. (Dijingunuinu 16:16) O athu oso a-nda ku a fundisa kala jihombo, mba athu ki jifiiele, a-nda ku a buika. Ki kua-nda kala dingi kuiibha mu ixi, “mundu uavulu” ua-nda bhuluka mu ita ia Alumajedone. Mu ku suka-ku, o kikanenu kia suku-ku ki tu sanga mu divulu dia Dijingunuinu, kia-nda dikumbidila, o ukaza ua Kambudi! (Dijingunuinu 21:1-4)  * (Tala ku luiji.) O athu oso a-nda bhuluka mu ixi, a-nda tambula o mabesá a Nzambi ni ku katula mbote mu henda iê ni mu ukexilu uê ua kubhana. Tua mu kingila o kithangana kiki ni hanji ioso. O fesa ia ukaza iú, ia-nda kala fesa ia dikota!​—Tanga 2 Phetele 3:13.

18. Mu kuijiia o izulukutu ioso ia-nda bhita ku pholo, ihi i tua tokala kubhanga?

18 Mu kuijiia o izulukutu ioso ia-nda bhita ku pholo, ihi i tua tokala kubhanga? Jihova ua tumina poxolo Phetele ku soneka: “O ki tua monu’iki, kuma ima ioso iii ia kà buila, tua fuama etu tu kala tu athu a kidifua kiahi? Mu kuuabha uendelu, mienhu ienu ia fuama mu i bhakula mu kuzela, ni uôma ua Nzambi. Mu kale mù tala, mu kale mu kinga o Kizuua kia Nzambi . . . Uila kiki-phe, enu akuetu, nga mi zola, kuma mua kinga o Kizuu’okio, kuatenu muanu phala ki mi sange muala ku paze ni Nzambi, sé ngó dixaka, sé kuêla, ku mesu mê.” (2 Phetele 3:11, 12, 14) Tu kolokote ku zelesa o ubhezelu uetu, ki tu u fungise ni ubhezelu ua makutu, tu zokele o Sobha ia Paze, Jezú Kristu.

^ kax. 2 Tala O Mulangidi 1 ua Kasamanu ua 2012, mbandu 26-27

^ kax. 14 Tala O Mulangidi, 15 ua Kavua ua 2013, mbandu 13-14.

^ kax. 15 O Jikidistá a a undu a-nda kala hanji ku muenhu mu kithangana kieniókio, ka-ndaia ku diulu ni mikutu ia xitu. (1 Kolindo 15:48, 49) Nange o mikutu iâ, a-nda i buika, kala kia buikile o mukutu ua Jezú.

^ kax. 17 O divulu dia Jisálamu 45, di jimbulula ué kiebhi kia-nda bhita o izulukutu. Kia dianga o Sobha u bhânga, mu ku suka-ku, u kazala.