Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

‘Jihova Nzambi Ietu, Muene Ngana Imoxèlele Ngó’

‘Jihova Nzambi Ietu, Muene Ngana Imoxèlele Ngó’

“Jihova, Ngana dia Nzambi ietu, muene Ngana imoxèlele ngó.”​—MATENDELELU 6:4.

MIMBU: 138, 2

1, 2. (a) Mukonda diahi o athu ejiia kiambote o izuelu iala mu divulu dia Matendelelu 6:4? (b) Mukonda diahi Mozé ua tumbula o izuelu íii?

KU HAMA ja mivu, o Jijudé ene mu tumbula o izuelu i tu sanga mu divulu dia Matendelelu 6:4, mu misambu iâ ia katunda. O musambu uenhú, ene mu uixana Shema. Kiki kiene o kizuelu kia dianga ki tumbula o velusu íii mu dimi dia Hebalaiku. Jijudé javulu ene mu bhanga o musambu iú izuua ioso mu kamene ni mu usuku, phala kulondekesa kuila, a bheza ngó Nzambi.

2 O izuelu íii, i bhanga mbandu ku diskursu dia sukina dia bhangele Mozé phala o kifuxi kia Izalaiele. Ku muvu ua 1473 ande dia Kristu, o kifuxi kia kexile mu ixi ia Mouabhe. Ene a mesenene kuzaúka o Ngiji ia Njolodá, ni kubokona mu Ixi ia Kanene. (Matendelelu 6:1) Mozé uendesa o kifuxi mu 40 a mivu. Mu kiki, muéne ua mesenene kuila, ene a londekesa o kusuína phala kutolola o ibhidi ieji moneka ku pholo. Ene a tokalele kudielela kua Nzambi iâ Jihova, ni ku mu kala fiiele. Mu kiki, o izuelu ia sukina ia Mozé, ia suínisa kubhanga kiki. Kioso kia zubha kutumbula o Dikuinhi dia Itumu, ni itendelesu ia mukuá ia Jihova, Mozé ua bhana ku kifuxi o kitendelesu kia dikota ki tu sanga mu divulu dia Matendelelu 6:4, 5. (Tanga.)

3. Ibhuidisu iebhi i tua-nda di longa mu milongi íii?

3 O akuâ Izalaiele ejidile kuila, Jihova Nzambi iâ, “muene Ngana imoxèlele ngó.” O akuâ Izalaiele exile jifiiele, akexile mu bheza ngó Nzambi imoxi, o Nzambi ia jikuku jâ. Mu kiki, mukonda diahi Mozé ua lembalesa kuila, Jihova Nzambi iâ, “muene Ngana imoxèlele ngó?” Kiebhi o kuijiia o maka enhá, kua lungu ni kuzola Nzambi ni muxima uetu uoso, ni muenhu uetu uoso, ni nguzu ietu ioso? Ni kiebhi o izuelu mu divulu dia Matendelelu 6:4, 5, ia tu tokala etu lelu?

NZAMBI IETU “MUENE NGANA IMOXÈLELE NGÓ”

4, 5. (a) O kizuelu “Ngana imoxèlele ngó,” kilombolola ihi? (b) Mu ukexilu uebhi Jihova ka sokela ni jinzambi jengi?

4 Ua di tungula. O kizuelu “Ngana imoxèlele ngó,” kilombolola kuila, Jihova ua di tungula, sé-ku muthu ua soko ni muéne. Mukonda diahi Mozé ua tumbula o izuelu íii? Muéne ka kexile mu jimbulula o kituxi kia kuxikina mu milongi ia lungu ni tilindade. Jihova muéne o Mubhangi ua diulu ni ixi. Muéne o Sobha ia ngongo ioso. Muéne ngó o Nzambi ia kidi, sé-ku nzambi iéngi ia soko ni muéne. (2 Samuuele 7:22) Mu kiki, o izuelu ia Mozé, iexile phala kulembalesa akuâ Izalaiele kuila, a tokalele kubheza ngó Jihova. Ene ka tokalele kukala ni ídifua ia athu a jixi ja kondolokele, akexile mu bheza o jinzambi ja makutu. O athu enhá, a dielele kuila, o jinzambi jâ eji tena kulanga o ima mu ngongo.

5 Mu kifika, o akuâ Ijitu, akexile mu bheza Ra, o nzambi ia muanha, ni Nut, o nzambi ia diulu, ni Geb, o nzambi ia ixi, ni Hapi, o nzambi ia Nilo. Ene akexile ué mu bheza iama iavulu. Kioso Jihova kia tumikisa o Kuinhi dia Mabhebhu, ua londekesa kuila, muéne ua betele-o-kota, o jinzambi jiji ndenge. Bahale uexile o nzambi ia katunda ia akua Kanana. O akuâ Kanana a xikinine kuila, o nzambi íii ia makutu, ia kexile ni kutena kua kufukununa o athu. Ene a xikinine kuila, o nzambi iâ, iexile o nzambi ia diulu, i bheka o nvula ni kitembu. O athu akexile mu dielela kuila, Bahale ueji kua langa. (Dialuilu 25:3) O akuâ Izalaiele a tokalele kulembalala kuila, Nzambi iâ, ‘muéne ngó o Nzambi ia kidi.’ “Muene Ngana imoxèlele ngó.”​—Matendelelu 4:35, 39.

Jihova Nzambi mukuá kidi. Muéne fiiele, ka lunguluka, u kumbidila o ima ioso

6, 7. Ihi ilombolola dingi o kizuelu “imoxèlele ngó,” ni kiebhi Jihova kia londekesa kukala Nzambi “imoxèlele ngó?”

6 Ka lunguluka, muéne Fiiele. O kizuelu “Ngana imoxèlele ngó,” kilombolola ué kuila, muene u kumbidila o ikanenu iê ioso. Jihova Nzambi mukua kidi. Muéne fiiele, ka lunguluka, u kumbidila o ima ioso. Mu kifika, muéne ua kanene Mbalahamu kuila, o mbutu iê ieji tunga mu Ixi ia Kanene muéne. Jihova ua bhange madiuanu avulu phala kukumbidila o kikanenu kiki. Mu kubhita hama jiuana ni makuinhi atatu a mivu tundé kia bhangele o kikanenu, Jihova ka lunguluile o vondadi iê.​—Dimatekenu 12:1, 2, 7; Makatukilu 12:40, 41.

7 Mu kubhita hama ja mivu, Jihova uexana akuâ Izalaiele kala jimbangi jê, iú ua a tangela: “Eme-muène Nzambi, ki kua kexidié Nzambi iengi ua ngi diangela iu ua di-iudika, o ku pholo ue ku tuia kana-ku nzambi iengi ua kà ngi bhingana eme.” Jihova ua londekesa kuila, keji lungulula o vondadi iê, kioso kiambe: “Eme-muène umoxi-ú.” (Izaia 43:10, 13; 44:6; 48:12) O akua Izalaiele akexile ni ujitu ua dikota ua kubheza o Nzambi kene mu lunguluka, fiiele! Lelu, etu tuala ué ni ujitu iú.​—Malakiia 3:6; Tiiaku 1:17.

8, 9. (a) Ihi i kingila Jihova ku jiselevende jê? (b) Kiebhi Jezú kia londekesa o valolo ia izuelu ia Mozé?  

8 Mu kidi, Mozé ua lembalesa akuâ Izalaiele kuila, Jihova ueji kolokota mu kua zola ni kua langa. Mu kiki, Jihova ua mesenene kuila, ene a mu bheza ngó muéne, ni ku mu zola ni muxima uoso, ni muenhu uoso, ni nguzu ioso. O jitata a tokalele kulonga o tuana tuâ kubheza ngó Jihova.​—Matendelelu 6:6-9.

9 Jihova ka lungulula o vondadi ié. Mu kiki, muéne nuka ua-nda lungulula o ijila ia tokala kukaiela o jiselevende jê ja kidi. Se tua mesena kuila Jihova u sanguluka ni ubhezelu uetu, tua tokala ku mu bheza ngó muéne, ni ku mu zola ni muxima uetu uoso, ni kilunji kietu kioso, ni nguzu ietu ioso. Jezú uambe kuila, o kitumu kiki, kiene kia beta-o-kota. (Tanga Marku 12:28-31.) Tua-nda di longa kiebhi ki tu tena kulondekesa bhu kaxi ka ibhangelu ietu kuila, tu xikina kuma, “Jihova, Ngana dia Nzambi ietu, muene Ngana imoxèlele ngó.”

BHEZA NGÓ JIHOVA NI MUXIMA UÉ UOSO

10, 11. (a) Kiebhi ki tu tena kulondekesa kuila, tu bheza ngó Jihova? (b) Kiebhi o minzangala akuâ Hebeleu akexile ku Babilonha, kia londekesa o ufiiele uâ kua Jihova?

10 Jihova muéne ngó o Nzambi ietu. Tu londekesa kuila, tu mu bheza ni muxima uetu uoso, kioso ki tu sota ku mu bheza ngó muéne. Ki tu tokala kubheza jinzambi jengi mba kufungisa o ubhezelu uetu kua Jihova ni ibanzelu ia makutu. Muéne ki nzambi ngó ia beta-o-kota, mba uala dingi ni kutena, o jinzambi ja mukuá ndenge. Mu kidi, muéne o Nzambi ia kidi. Tua tokala kubheza ngó Jihova.​—Tanga Dijingunuinu 4:11.

11 O divulu dia Daniiele, di zuela ia lungu ni minzangala akuâ Hebeleu. Ene exile Daniiele, Hananiia, Mizaiele, ni Azadiia. Ene a londekesa kuila, a mesenene kubheza ngó Jihova, mu kudituna o kudia kua fidisile o abhezi a Jihova. Daniiele ni kitatu kia makamba mê, a ditunine kufukamena o kiteka kia ulu kia iudikile o sobha Nabukodonozolo. Mudiâ, Jihova ua betele-o-kota. Ene a londekesa o ufiiele uâ kua Jihova.​—Daniiele 1:1–3:30.

Jihova ua tokala kukala o muthu ua beta-o-kota ku muenhu uetu

12. Phala kubheza Jihova ni muxima uetu uoso, tua tokala kudilanga mu ima iebhi?

12 Jihova ua tokala kukala o muthu ua beta-o-kota ku muenhu uetu. Se tua mesena ku mu bheza ni muxima uetu uoso, tua tokala kudilanga phala, ki tu te ima iéngi ku pholo. Nange ima iebhi i tu tena ku ta ku pholo? Kioso kia bhana o Kuinhi dia Itumu, Jihova ua zuela kuila, o mundu uê ki ua tokalele kubheza jinzambi jengi. Ene ka tokalele kubheza iteka. (Matendelelu 5:6-10) Lelu, kuene ima iavulu i tu tena kubheza, o ima ia mukuá nange kibhonza ku i tungula. Maji Jihova ka lungulula o ijila iê. Katé muene ni lelu, Jihova muene “Ngana imoxèlele ngó.” Tua-nda mona kiebhi ki tu tena kudilanga phala ki tu bheze o iteka, lelu.

13. Ihi i tena ku tu fidisa kubheza ngó Jihova?

13 O divulu dia Kolose 3:5 (tanga), dizuela ia lungu ni ima i tena ku tu fidisa kubheza ngó Jihova. O divulu didi disokesa o luímbi ni ubhezelu ua iteka. Kiki ki bhita kiebhi? Se tu kala ni hanji iavulu ia kukala ni kima, kála o vondadi ia kukala ni kitadi kiavulu, o kitadi kiene kia-nda kala ku pholo ku muenhu uetu. Mu kiki, o kitadi kia-nda kala kála nzambi ietu. O ituxi ioso io tumbule mu divulu dia Kolose 3:5, ia lungu ni luímbi. O luímbi lua soko ni ubhezelu ua iteka. Se tu kala ni hanji iavulu ia kukala ni ima íii, tu tena kumateka kuzola dingi o ima íii, Nzambi ndenge. Mu kiki, Jihova ka-nda kala “Ngana imoxèlele ngó” phala etu. Ki tua mesena kuila, kiki ki bhita n’etu.

14. Ihi ia zuela poxolo Nzuá ia lungu ni kuzola Nzambi?

14 O poxolo Nzuá ua zuela ué ia lungu ni maka enhá. Muéne uambe kuila, se muthu u zola o ima ia mundu, mba u kala ni “jihânji jaiibha ja luimbi lua xitu, o vondadi ia luimbi lua kumesena ima ioso i mona o mesu, ni izala mu ima ioso iene ku muenhu,” muéne u londekesa kuila, ‘ka zolo Tata.’ (1 Nzuá 2:15, 16) Mu kiki, Tua tokala ku di tonginina kiambote, phala kumona se tua zolo o mundu mba kana. Nange tu mona kuila, tua mateka kuzola o itonokenu ia mundu, o athu a fuma, mba o uzuatelu ua athu ku mundu. Mba nange tua mu sota ‘ima ionene,’ mu ku di longa mu jixikola ja katunda. (Jelemiia 45:4, 5) O mundu uobhe, ua zukama kiá. Mu kiki, tua tokala kulembalala o izuelu ia katunda ia Mozé! Se tu sota kutendela kiambote, ni kuxikina kuila, “Jihova, Ngana dia Nzambi ietu, muene Ngana imoxèlele ngó,” tua-nda mu bheza ni muxima uetu uoso, ni ku mu sidivila kala kia uabhela muéne.​—Jihebeleu 12:28, 29.

KOLOKOTENU MU KUDIZOLA

15. Mukonda diahi Phaulu ua lembalesa o Jikidistá kuila, Jihova, Nzambi imoxi ngó?

15 O kizuelu “Ngana imoxèlele ngó,” ki tu kuatekesa kumona kuila, Jihova ua mesena kuila, o jiselevende jê a dizola mudiâ, n’â suue mbambe imoxi ku muenhu. Mu kilunga kia dianga kia Jikidistá, muexile Jijudé, Jingeleku, akuâ Loma, ni athu akuâ jixi jengi. O ukexilu ua a sasele, ni ijila, ni ima ia uabhele, ki i difuile. Mukonda dia ima íii, saí iá, kiá bhonzele kuxikina o ubhezelu ua ubhe, ni kuxisa o ima ia kexile mu bhanga m’ukulu. Mukonda dia kiki, Phaulu uá lembalesa kuila, o Jikidistá ala ngó ni Nzambi imoxi, muéne Jihova.​—Tanga 1 Kolindo 8:5, 6.

Jihova ua mesena kuila, o jiselevende jê a dizola mudiâ, n’â suue mbambe imoxi ku muenhu

16, 17. (a) Kikanenu kiahi kia mu di kumbidila mu izuua ietu, ni ihi iene mu bhita? (b) Ihi i tena kuzanga o ukamba uetu ni jiphange jetu?

16 Ihi i tuamba ia lungu ni kilunga kia Jikidistá lelu? Polofeta Izaia uambe kuma, “mu izuua ia kà sukidila-ku,” o athu a jixi javulu eji dibunda kumoxi phala kubheza Jihova. Ene eji zuela: ‘Muéne ua-nda tu longa kioso kiene o jinjila jê, nda tuendele mu jihoka jê.’ (Izaia 2:2, 3) Tu sanguluka kiavulu mu kumona o kikumbidilu kia kikanenu kiki! O jiphange jetu a tokala mu jixi javulu, a zuela madimi avulu, o ijila iá ki i difu. Maji etu enioso tua dibundu kumoxi mu kubheza Jihova. Kuma ki tu difu, saí ithangana ku moneka maka.

O kuila eie ua mu bhanga ioso phala kusuínisa o ukamba uetu mu kilunga? (Tala o kaxi 16-19)

17 Mu kifika, kiebhi ki u mona o jiphange a tokala ku jixi jengi? O dimi dia zuela, ukexilu uâ, izuatu, ni kudia, nange ki idifu ni ia ixi ié. O kuila u dituna kubhanga ukamba ni ene? O kuila u sota ngó kukala ni ió ala ué ni ijila kála o ié? Kiebhi ki u mona o tufunga tua minzangala, mba tuala ni ijila ki i difu ni ijila iê? Se ki tu dilange, tu tena kuehela o ima íii ku tu fuinhisa ni kuzanga o ukamba uetu ni jiphange jetu.

18, 19. (a) Kitendelesu kiebhi ki tu sanga mu divulu dia Efezo 4:1-3? (b) Ihi i tu tena o kubhanga phala kukuatekesa o kilunga kukala ni ukamba uambote?

18 Kiebhi ki tu tena kudilanga mu maka enhá? Phaulu ua bhanene jindunge javulu ku Jikidistá a tungile mu mbanza ia Efezo, mua tungile athu a jixi javulu. (Tanga Efezo 4:1-3.) Phaulu ua tumbula o ídifua kala o kulenduka, kuxididika, muanhu, ni henda. O ídifua íii, iedi kala ngunji i fikidila o inzo phala ki i lundumuke. Maji kubhinga ué kukalakala kiavulu phala o inzo ku nangenena. Phaulu ua mesenene kuila, o Jikidistá mu mbanza ia Efezo, a kalakala phala a kale ni ‘kuongama mu nzumbi.’

19 Etu enoso tua tokala kubhanga ioso, phala kukala ni ukamba uambote ni jiphange jetu mu kilunga. Kiebhi ki tu tena kubhanga kiki? Kia dianga, tua tokala kulondekesa o ídifua ia zuela Phaulu, kala o kulenduka, kuxididika, muanhu ni henda. Kaiiadi, tua tokala kubhanga ioso phala kukala mu “dijikita . . . dia paze.” O maka a moneka mudietu, edi kala o misula i zanga o ukamba uetu, mukonda dia kiki, tua tokala kubhanga nguzu iavulu, phala kubatula o maka a moneka mudietu, ni tu kolokote mu ukamba uetu ni jiphange jetu.

20. Kiebhi ki tu tena kulondekesa kuila, tuejiia kuila “Jihova, Ngana dia Nzambi ietu, muene Ngana imoxèlele ngó?”

20 “Jihova, Ngana dia Nzambi ietu, muene Ngana imoxèlele ngó.” O izuelu íii, iala ni kutena! O kitendelesu kiki, kia suínisa akua Izalaiele kukolokota mu ibhidi ia bhitile na-iu, kioso kia kexile phala kulundula o Ixi ia a Kanene. O izuelu íii, i tena ué ku tu suínisa kukolokota mu kithangana kia hadi ia dikota, ni ku tu kuatekesa kukala ni ukamba uambote ni jiphange jetu mu Palaízu ia-nda kuíza. Tu kolokote mu kubheza Jihova ni muxima uetu uoso. Tua tokala ku mu zola, ni ku mu sidivila ni muxima uetu uoso, ni kilunji kietu kioso, ni nguzu ietu ioso. Tua tokala ué kubhanga ioso, phala tu kale ni ukamba uambote ni jiphange jetu. Se tu suluka mu kubhanga o ima íii, Jezú ua-nda tu fundisa kala tu jimbudi. Mu kiki, tua-nda mona o kikumbidilu kia izuelu iê, kioso kiambe: “Zenu mu lundule o Ungana, a mi iudikila na-u kuala Tata iami tunde ku dimatekenu dia’xi.”​—Matesu 25:34.