Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Sidivila Jihova Mu Kidi Kioso

Sidivila Jihova Mu Kidi Kioso

Sidivila Jihova Mu Kidi Kioso

“Ioso ima ia ujitu, . . . iene ima i mu xinganeka.”—FIL. 4:8.

1, 2. Ihi iene mu bhangesa athu avulu ku mundu iú, ku kamba ku bhana valolo ku muenhu, ni ibhuidisu iebhi ia tokala ku i tambuijila?

TUALA ku mundu, kuene athu a tala hadi iavulu. O athu kene ni ukamba ni Jihova, kejiia ku dibhana ni “izuua isukidila-ku,” mukonda o jithembu ja bhonzo kiavulu. (2 Tim. 3:1-5) O athu enhá kene ni kikuatekesu kia ku dibhana ni maka—mukonda dia kiki, ene kene mu tena ku batula o maka a kala nau. Kienhiki, mukonda dia ku kamba kisangusangu ku muenhu, a di bhakula mu itonokenu phala ku a kuatekesa ku jimba o hadi ioso iene mu tala mu ngongo.

2 Phala ku dibhana ni ibhindamu ia muenhu, athu a ta o jihanji ja xitu ku pholo. Se o Jikidistá ka dilange, a tena ué ku kaiela o ukexilu iú ua muenhu. Kiebhi ki tu tena ku lenga o ukexilu iú? Ihi ia bhingi phala tu kale tu athu a kidi mu ithangana ioso? Kiebhi ki tu kala ni ukexilu uambote, ua lungu ni ima ia mundu, ni ikalakalu ietu? Milongi iebhi ia Bibidia, i tena ku tu kuatekesa kuijiia o ima ia beta-kota ku muenhu, phala ki tu thandanganhe kiavulu ni ima ia mundu?

Sidivila mu Kidi, ku Mundu Kuene Azodi a Jivondadi jâ

3, 4. O Mikanda Ikola, i tu kuatekesa kiebhi ku bhana valolo ku ima ia kidi?

3 Ki kua bhingi kuzuela kuila o mundu iú, u bhana valolo iavulu ku ‘azodi a jivondadi jâ.’ (2 Tim. 3:4) O ku kaiela o ukexilu iú u tena ku zanga o ukamba uetu ni Jihova. (Jisa. 21:17) Mukonda dia kiki, o poxolo Phaulu mu mikanda ia sonekena Timote ni Tito, ua bhana ué itendelesu ia lungu ni maka enhá. O ku belesela o itendelesu iê, ia-nda tu kuatekesa, phala ka tu nganale ku ukexilu ua mundu ua lungu ni maka a muenhu.—Tanga 1 Timote 2:1, 2; Tito 2:2-8.

4 Mu ku bhita kithangana, Solomá ua soneka ué kuma, kima kiambote o ku kala ni kithangana kia ku xinganeka mu ima iala ni valolo iavulu ku muenhu, mu veji dia ku banza ngó mu ima ia mundu. (Ndo. 3:4; 7:2-4) Mukonda dia ukexilu uetu ua muenhu, tua tokala ku ‘bhanga ioso’ phala tu bhuluke. (Luka 13:24) Phala ku bhanga kiki, tua tokala ku kolokota mu ku xinganeka mu ‘ima ioso ia kidi.’ (Fil. 4:8, 9) Kiki kilombolola ku langa o ukexilu uetu mu Nzumbi.

5. Ima iahi i tua tokala ku bhana valolo ku muenhu uetu?

5 Mu kifika, mu ku kaiela o phangu ia Jihova ni ia Jezú, o Jikidistá a bhana valolo iavulu mu ku bhanga o kikalakalu kiâ, ni ku suína kuoso. (Nzuá 5:17) Mukonda dia kiki, ene a a ximana ku athu, mukonda dia ukexilu uâ uambote ua ku kalakala, athu a tokala ku a dielela. Bhenge-bhenge o atuameni a muiji, a bhanga ioso phala ku kuatekesa o miji iâ. Mukonda muthu-phe kia kamba ku tambula konda ia muiji uê, kota-kota ió ua kambe o ‘kixikanu kua Jihova!’—1 Tim. 5:8.

Tua Tokala ku Mona o Ubhezelu Uetu ni Kisangusangu Kioso

6. Kiebhi ki tuejiia kuila tua tokala kubheza Jihova ni kidi kioso?

6 Jihova ua mesena kuila tu mu bheza mu ukexilu ua uabhela muéne. Mu kifika, mu Kitumu kia Mozé, akua Izalaiele a talele hadi iavulu kioso ene kia ditunine o kubheza Jihova. (Josu. 23:12, 13) Mu hama ia dianga K.K., o akaiedi a Kristu a tokalele ku bhanga ioso phala ku kolokota mu ubhezelu ua kidi, phala ka a nganale ku ilongesu ia makutu, ni mu ukexilu ua iibha. (2 Nzuá 7-11; Dij. 2:14-16) Lelu, o Jikidistá ja kidi, ene mu kolokota mu ubhezelu ni kidi kioso.—1 Tim. 6:20.

7. Kiebhi Phaulu kia di pelepalala kiambote phala ku bhanga o ukunji uê?

7 O ukunji uetu uene u tu bhana kisangusangu. Kienhiki, phala tu kale ni kisangusangu mu ukexilu uetu, tua tokala ku u bhana valolo ni ku di pelepalala kiambote. Phaulu ua zuela se kiebhi muéne kia kexile mu bhana valolo ku athu akexile mu bokela. Muéne ua soneka: “Oso a bhuila mu ku xikana, ngi kala ué, kála eme nga bhuila uami, phala ngi nganhale oso a bhuila. Ngi kala mu ima ioso, phala mu ndunge joso, ngi tene ku bhulula-ku amoxi-mu. Ima ioso íii ngi i bhanga mukonda dia Njimbu Iambote, phala ngi tambule ku mbote iê kumoxi ni akuetu.” (1 Kol. 9:22, 23, NW) Phaulu ua kexile ni kisangusangu mu ku kuatekesa o athu mu nzumbi, iu ua a bhana milongi iambote, ia lungu ni ibhindamu ia jingivuidi jê. Mukonda dia kiki, muéne ua tenene ku a suínisa, ni ku a kolokotesa mu bheza Jihova.

8. (a) Kiebhi ki tua tokala ku mona o athu u tuene mu longa mu ukunji uetu? (b) Kiebhi o ku longa o Bibidia ki bheka kisangusangu mu ukunji?

8 Phaulu ua monene kiebhi o ukunji uê? Muéne ua kexile polondo phala ku kala “mubhika” ua Jihova, ni ua athu oso a mesene kuívua o njimbu ia kidi. (Lom. 12:11; 1 Kol. 9:19) Kioso ki tu mona o valolo ia ku tangela athu o Mak’â Nzambi—ki kale mu ku longa mu Kilunga, mu Ubhezelu ku Muiji—O kuila tua mu bhana valolo ku njimbu i tua mu longa ku athu? Nange tu banza kuma ku longa athu o Bibidia izuua ioso, kikalakalu kiavulu phala etu. Tuejiia kuila kua bhingi ku kala ni kithangana phala ku bhanga o ima ietu, maji o kithangana kiki, tuene mu ki ngastala mu ku kuatekesa akuetu. O kuila kiki kia lungu ni izuelu ia Jezú kioso kiambe, ‘o ku bhana kota mu ku zediuisa, o ku tambula ndenge?’ (Ika. 20:35) O ku longa akuetu, o njila ia ku bhuluka, ku tena ku tu bhekela kisangusangu kiavulu, ki tu tena ku ki sokesa ni kikalakalu kiéngi ki tu bhanga.

9, 10. (a) O kuila o ku kala muthu ua kidi, kilombolola kuila ka tokala dingi ku nhoha ni ku bhita ithangana ia mukuá ia ku sanguluka ni athu engi? Jimbulula. (b) Ihi ia-nda kuatekesa o kafunga ku kala muthu u suínisa o jiphange, ni kiebhi kia tena ku mu zukama?

9 O ku kala muthu ua kidi mu kuzuela, ki ki tu fidisa ku kala ni kithangana kia ku nhoha mu ithangana ia mukuá. Jezú ua bhana phangu iambote ia ku kala ni kithangana, ki kia ku longa ngó, maji phala ku nhoha ni ku bhanga makamba ni athu engi. (Luka 5:27-29; Nzuá 12:1, 2) O ku kala muthu ua kidi mu kuzuela, ki kilombolola ué ku kamba kuzuela ni athu engi. Se Jezú ka kexile mu zuela ni athu mu ukexilu uambote, o athu keji tena ku mu zukama. Né muene o ana-ndenge, a divuile kiambote mu ku kala ni Jezú. (Marku 10:13-16) Kiebhi ki tu tena ku kaiela o phangu ia Jezú mu ukexilu iú?

10 Saí phange mu kilunga uambe, ia lungu ni kafunga: “Muéne u di suínisa kiavulu mu ku bhanga o ikalakalu iê mu kilunga, maji ka kingila kuila o jiphange a kala athu a iuka.” O kuila kiki kiene ué, kiene mu zuela kia lungu ni eie? Ki kima kia iibha ku kingila kuila akuenu a di suínisa mu ikalakalu ia bhanga. Mu kifika, o tuana a di suínisa kiavulu kioso kia a bhana ikalakalu iambote ku jitata jâ, ni ku a kuatekesa ku bhanga o ikalakalu. Kiene kimoxi ué, o tufunga a tena ku suínisa muthu mu kilunga ku kula mu nzumbi, ni ku mu bhana milongi ia tokala phala ku mu kuatekesa ku bhanga o kikalakalu kiki. Se o kafunga u kala ni ukexilu uambote ua lungu ni muéne, ua-nda tena ku kuatekesa o jiphange, ni ku kala dikamba dia athu oso mu kilunga. (Lom. 12:3) Saí phange ia muhatu uambe: “Ki ngi uabhela o kafunga u bhanga o ima ioso mu ku tonoka. Maji se muéne u kala ué muthu ua kidi mu ola joso, ka uabhela o kuzuela, ki bhonza ku kala dikamba diê.” O phange ia mukuá kiene ué kia banze ia lungu ni tufunga mu kilunga, “ki bhonza kiavulu ku a zukama se ene a kala athu a kidi ka uabhela kuzuela kiavulu.” O tufunga ka tokala ku bhanga ima i bhangesa o jiphange ku kamba ku bheza Jihova ni kisangusangu, “o Nzambi ia ku sanguluka.”—1 Tim. 1:11, NW.

Ku Tambula Ikalakalu mu Kilunga

11. Ihi ia bhingi phala o muthu ‘kuinda kididi’ mu kilunga?

11 Kioso Phaulu kia suínisa o jiphange ku tambula ikalakalu mu kilunga, muéne ka kexile mu suínisa o jiphange ku kala ni luímbi lua ikalakalu ia akuâ mu kilunga. Mu veji dia kiki, muéne ua soneka: “Se muthu uinda kididi kia [kafunga] uendi ufunu uambote” (1 Tim. 3:1, 4) Phala ‘kuinda kididi,’ ku bhinga kuila o Kidistá u kala ni vondadi ia ku kalakala kiavulu mu kilunga, phala ku kala ni ídifua iambote, phala ku tena ku sidivila o jiphange jê mu kilunga. Se phange uala ngó ni muvu umoxi, tundé kia mu batizala, ua tokala u kumbidila o itendelesu ia Bibidia ia lungu ni akuatekexi a tufunga, i tu sanga mu divulu dia 1 Timote 3:8-13, phala ku mu sola kala múkuatekexi ua tufunga mu kilunga. O velusu 8, NW, iamba kuma: “O akuatekexi a tufunga a tokala a kala jifiiele.”

12, 13. Tanga o maukexilu a kuatekesa o minzangala kuinda kididi mu kilunga.

12 Se eie u munzangala, o kuila a ku batizala kiá? Saí maukexilu avulu a tena ku ku kuatekesa kuinda kididi mu kilunga. Kia dianga, o ku suína dingi mu sidivisu ia kuboka. O kuila eie ua uabhela ku kalakala ni jiphange ja itala ioso mu sidivisu ia kuboka? O kuila eie ua mu suína mu ku sota muthu phala ku mu longa o Bibidia? Se u longa o Bibidia, kála kiene mu tu longa mu kilunga, eie ua-nda tena ku longa ué kiambote, o Bibidia mu sidivisu ia kuboka. Eie ua-nda kala muthu ua henda, mukonda iú uene o ukexilu ua mukuá ua ku di longa ia lungu ni Jihova. Kioso o dixibulu diê dia-ndaia ni ku di longa, ua-nda mesena ku lungulula o ukexilu ua muenhu uê, eie ua-nda mu kuatekesa ni muanhu uoso, mu ukexilu uambote, phala ku kumbidila o milongi ia Bibidia.

13 O minzangala a tokala a kala ni vondadi ia ku kuatekesa o jiphange adiakimi mu kilunga. Eie ué u tena ku kuatekesa mu ku zelesa o Kididi kia Ubhezelu, phala ki zele kiambote. Kioso ki u kuatekesa mu vondadi iê mu ukexilu iú, ua-nda londekesa kuila eie ua zolo o sidivisu iê ia kuboka. Kála kia bhange Timote, eie ué u tena ku kuatekesa mu ibhindamu ia kilunga.—Tanga Filipe 2:19-22.

14. Kiebhi kia tena ‘ku mona se o minzangala, a tokala ku tambula ikalakalu mu kilunga?’

14 Enu mu tufunga, ejiie-kiu kuila, mua tokala ku bhana ikalakalu ku minzangala a mu di suínisa ku lenga ‘o jihanji ja unzangala’ a mu “kaiela o kuiuka, ni kuxikana, ni henda, ni paze,” ni ima ia mukuá dingi. (2 Tim. 2:22) Ande dia ku a bhana ikalakalu mu kilunga, enu mua tokala ku a ‘mona hanji se ene a-nda tena ku ki bhanga muene,’ ‘phala athu oso mu kilunga n’a mone o kikalakalu kiâ.’—1 Tim. 3:10; 4:15.

Londekesa Kuila u Muthu ua Kidi mu Kilunga ni ku Muiji

15. Kála kilondekesa o divulu dia 1 Timote 5:1, 2, kiebhi ki tu tena kulondekesa kuila tua mu xila akuetu?

15 O ku kala u muthu ua kidi, ku bhinga ku kuatekesa kiambote o jiphange jetu mu kilunga, ki kale o mala, ni ahatu. O milongi ia bhana Phaulu kua Timote, ia londekesa o valolo ia ku xila o jiphange mu kilunga. (Tanga 1 Timote 5:1, 2.) Bhenge-bhenge kioso ki tu dibhana ni ahatu, mba ni mala. O phangu ia Jobe ia ku xila o ahatu, bhenge-bhenge o kaza diê, phangu ia dikota ia tokala ku i kaiela mu kilunga. Muéne ua bhange ioso phala ka tale dingi muhatu uéngi ni vondadi ia ku kazala nê. (Jobe 31:1) Kiene kimoxi, ki tu tokala ku bhangesa o jiphange jetu ja ahatu, mba ja mala, ku divua kia iibha, mu ku a tonginina kála tua mesena ku kazala nau, né ku bhanga kima kia a bhangesa ku divua kia iibha bhu mbandu ietu. O ku xila akuetu, kima kiambote, bhenge-bhenge se a mu di tangesa phala ku kazala. O Kidistá ia kidi, ka tokala ku zongojola muthu ki kaza diê.—Jisa. 12:22.

16. Kiebhi o valolo i bhana o Bibidia ku kikalakalu kia munumi, ki i difu ni kilondekesu kia mundu iú?

16 Tua tokala ué ku aluka, phala tu kala tu athu a kidi mu kikalakalu kia tu bhana Nzambi ku muiji. O mundu ua Satanaji ki uene mu bhana valolo ku kikalakalu kia munumi ni kia tata ku muiji. O itonokenu ia mundu iú, iene mu bhangesa o atumini a muiji ku kamba ku a xila. Kienhiki, o Mikanda Ikola, ilondekesa o kikalakalu kia dikota kia munumi, mu ku mu bhana o kikalakalu kia ‘ku tumina o muhatu uê.’—Efe. 5:23; 1 Kol. 11:3.

17. Jimbulula kiebhi o ima i tu bhanga mu kizuua kia ubhezelu ku muiji, ilondekesa kuila tu athu a kidi mu ku bhana valolo ia dikota mu kikalakalu kietu.

17 O munumi ua tokala u kalakala phala ku dikila o ibhindamu ia muiji uê. Maji se muéne ka dikila o muiji uê mu ukexilu ua nzumbi, keji londekesa kuila muthu ua unjimu. (Mate. 6:6, 7) Kienhiki, o divulu dia 1 Timote 3:4, diamba kuila, se eie u mutuameni ua muiji ua mesena kuinda kididi mu kilunga, ua tokala u kala “muthu u tena [ku tumina] kiambote o dibhata [diê muene], ni ku bhangesa kuila an’ê a kala mu ku mu tumaka ni ujitu uoso.” Mu kiki, dibhudise: ‘O kuila ngene ni kithangana phala ku bhanga o ubhezelu ku muiji ku dibhata diami?’ Saí ahatu Jikidistá, ehela o anumi’â ku kala ku pholo mu ku longa o muiji mu nzumbi. Kála munumi, ua tokala u bhana valolo ia dikota ku kikalakalu kia tambula. O muhatu ua Kidistá ua tokala ku kuatekesa o muadi uê, mu Ubhezelu ku Muiji.

18. Kiebhi o ana kia tena ku di longa ku bhana valolo mu ima ia beta-kota ku muenhu?

18 O ana a a suínisa ué ku bhana valolo mu ima ia beta-kota ku muenhu. (Ndo. 12:1) Ki kima kia iibha o minzangala ku di longa o ku kalakala, se ene a tena ku bhanga kiki. (Kud. 3:27) O Sobha Davidi kioso kexile hanji munzangala, ua di longo ku kala mubhidi uambote. Muéne ua di longo kuimba—o uhete iú, ua mu kuatekesa ku tumina o mundu ua Izalaiele. (1 Sam. 16:11, 12, 18-21) Sé phata, Davidi uejidile kuila o uhete iú, kima kiambote, ua di longo ué ku bhana valolo ku ima ia kexile mu bhanga, ia mu kuatekesa ku ximana Jihova. O kikalakalu kiê kia ku kala mubhidi, kia mu kuatekesa ku tumina o kifuxi kioso kia Izalaiele ni muanhu uoso.

Kala ni Ibanzelu Iambote

19, 20. Ibanzelu iebhi i ua mesena ku kala na-iu ia lungu ni eie muene, ni ubhezelu uê?

19 Etu oso tu tena ku di suínisa ku kala ni ibanzelu iambote ia lungu ni etu muéne. Ki tua tokala ku di mona kála ‘tua iuka kinene.’ (Ndo. 7:16) Maji saí athu ala ni ukexilu uâ muene, ua ku sanguluka, kubhata, mu sidivisu, mba ni jiphange Jikidistá mu kilunga. Athu oso kubhata a tokala aluka phala ka kale ni undanda mu kuzuela, ni ku katula o kutululuka kubhata. Mu kilunga athu oso a tokala ku di longa ku dibhana kiambote ni jiphange joso, ni kuzuela, ni ku longa mu ukexilu uambote u suínisa oso mu kilunga.—2 Kol. 13:10; Efe. 4:29.

20 Etu tuala ku mundu, kuene athu kene mu bhana valolo ia kidi ku itumu ia Jihova. Maji o mundu ua Jihova a bhanga ioso phala ku belesela, ni ku kala fiiele kua Nzambi. Kisangusangu kia dikota ku kala kumoxi ni athu a bheza Jihova “ni ujitu uoso!” Tua tokala tu kolokota ku kala ni ibanzelu iambote ia lungu ni muenhu uetu, ni ubhezelu uetu.

Kiebhi ki Ueji Tambuijila?

• Mukonda diahi ki tu tokala kuehela ku tu nganala ku ukexilu ua mundu ua lungu ni maka a muenhu?

• Kiebhi ki tu tena ku sanguluka, ni ku bhana valolo ku ukunji uetu?

• Kiebhi o ibanzelu ietu ia lungu ni ikalakalu ilondekesa se tu athu a kidi mba kana?

• Jimbulula se mukonda diahi o ku xila o jiphange jetu, ni jindandu jetu, kima kiala ni valolo ia dikota.

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Jifoto ku bandu 16]

O munumi ua tokala u dikila o ibhindamu ia muiji uê mu ukexilu ua xitu ni ua nzumbi