Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Nanhi O Muthu Ua Beta-kota Ku Muenhu Uê?

Nanhi O Muthu Ua Beta-kota Ku Muenhu Uê?

Nanhi O Muthu Ua Beta-kota Ku Muenhu Uê?

“Eie-muène ngó Suke-ku mu ngongo ioso.”—JISÁ. 83:18.

1, 2. Phala tu bhuluke, mukonda diahi ki kisoko ngó kuijiia o dijina dia Jihova?

NANGE eie uévu o dijina dia Jihova kioso kia kulondekesa o divulu dia Jisálamu 83:18. Nange ua diuanene kioso ki ua tange o izuelu íii: “Phala a k’ijiie kuma eie ngó uavu o dijina dié dia Jihova, ku moneka luiadi; eie-muène ngó Suke-ku mu ngongo ioso.” Sé phata tundé o kizuu-okio eie uene mu londekesa o kibatulu kiki kia mikanda ikola phala ku kuatekesa o athu kuijiia o Nzambi ietu ia henda, Jihova.—Lom. 10:12, 13.

2 Kienhiki, kima kiambote o athu kuijiia o dijina dia Jihova, maji o kuijiia ngó o dijina, ki kisoko. Xinganeka kiebhi kia tange o mukua jisalamu o kidi kiki, kia lungu ni ku bhuluka kuetu, kioso kiambe: “Eie-muène ngó Suke-ku mu ngongo ioso.” Jihova muéne o Muthu ua beta-kota mu ngongo ioso. Mukonda muéne o Mubhangi ua ima ioso mu ngongo, muéne u kingila kuila athu oso mu ngongo, mba ku diulu, a mu belesela. (Dij. 4:11) Mu kiki, tua tokala ku dibhula, ‘Nanhi o muthu ua beta-kota ku muenhu uami?’ Kima kiambote kuijiia o ku tambuijila o kibhuidisu kiki!

O Maka mu Jaludim ia Edene

3, 4. Kiebhi Satanaji kia tena ku nganala Eva, ni ihi ia bhiti?

3 O kidi kia maka enhá, tu ki mona mu kizulukutu kia bhiti mu jaludim ia Edene. Koko, o anju ia iibha, a mu ixana Satanaji, o Diabhu, ua nganala o muhatu ua dianga, Eva, ku bhukumukina o kitumu kia Jihova, kia kudia o kibundu kia mu kidikile. (Dim. 2:17; 2 Kol. 11:3) Muéne ua dibhale mu kiluezu kiki, ua bhukumukina o ungana ua Jihova. Eva ka bhange Jihova kála o Muthu ua beta-kota ku muenhu uê. Maji kiebhi-phe, Satanaji kia tena ku nganala Eva?

4 Satanaji ua te jindunge, kioso kia zuela ni Eva. (Tanga Dimatekenu 3:1-5.) Kia dianga, Satanaji ka tumbula o dijina dia Jihova. Muéne ua zuela ngó ia lungu ni “Nzambi.” Maji ki kiene kia bhange o musoneki ua divulu dia Dimatekenu, muéne ua soneka o dijina dia Jihova mu jivelusu ja dianga ja kibatulu kiki. Kaiiadi, mu veji dia kuzuela ia lungu ni ‘kitumu’ kia Nzambi, Satanaji uebhula ngó o kima kia ‘zuela’ Nzambi. (Dim. 2:16) Mu ukexilu iú ua ku nganala, Satanaji, ua mesenene kulondekesa kuila o kitumu ki kia kexile ni valolo. Katatu, sumbala ua zuela ngó ni Eva, muéne ua kexile mu zuela kála ua mu zuela ni athu avulu. Mu ku bhanga kiki, muéne ua mesenene ku bhangesa Eva ku kala ni luímbi, ni ku di mona kuila, muthu ua kexile ni valolo ia dikota—ni ku di mona kuila mukunji ue-muene ni ua muadi uê. Ihi ia bhiti? Eva mu uôua uê, ua zuelela o nhoka bhu kididi kiê muene, ni kia muadi uê, kuma: “Ku ibundu ia mixi ioso mu díbhia [tu dietu].”

5. (a) Ihi ia bhange Satanaji phala ku bhangesa Eva ku mu belesela? (b) Ihi ia londekesa Eva mu kudia o kibundu kia mu kidika ku kidia?

5 Satanaji ua tange ué makutu. Muéne uambe kuma Nzambi, muthu ua iibha, ua fidisa Adá ni Eva kudia o “ibundu ia mixi ioso mu díbhia.” Mu ku bhita kithangana, Satanaji ua bhangesa Eva, ku di banza mudiê, ni ku banza kuila ueji “sokela ni Nzambi.” Muéne ua tena ku bhangesa Eva ku banza kuila, o muxi ua kibundu kia betele-kota, o Muthu ua mu bhanene o ima ioso, ndenge. (Tanga Dimatekenu 3:6.) Mu kudia o kibundu, Eva ua londekesa kuila Jihova, ki muéne o Muthu ua betele-kota ku muenhu uê.

O Maka mu Izuua ia Jobe

6. Kiebhi Satanaji kia tatela o ufiiele ua Jobe, ua mu bhana kithangana phala ku bhanga’hi?

6 Jobe diiala dia kixikanu, ua kexile ni kithangana kia kulondekesa nanhi o Muthu ua betele-kota ku muenhu uê. Kioso Jihova kia zuelela Satanaji kia lungu ni ufiiele ua Jobe, Satanaji ua vutuila, uixi: “Manhi o Jobe Nzambi ua mu mu xila [ngó]?” (Tanga Jobe 1:7-10.) Satanaji uejidile kuila Jobe ua belesele Nzambi. Ua tatela Jobe, kuma ka mu sidivila Jihova, mu henda, maji mukonda dia ima ioso ia mu bhanene. Jobe, muéne ngó ueji tena ku batula o maka enhá, a mu bhana kithangana phala ku ki bhanga.

7, 8. Ibhidi iahi ia bhiti na-iu Jobe, ni kiebhi muéne kia londekesa o kixikanu kiê?

7 Jihova uehela Satanaji ku bheka mabhebhu avulu kua Jobe. (Jobe 1:12-19) Kiebhi kia divu Jobe kia bhiti ni mabhebhu enhá? O mikanda ikola izuela kuma, muéne, “ka tela-mu kituxi, mba u ta ngó mulonga uoso-uoso kua Nzambi.” (Jobe 1:22) Maji kiki, ki kia bhangesa Satanaji ku bhuila. Satanaji ua dikola, uixi: “Muenhu uà touala, kuma kikonda mu kikonda, o muthu ioso iala-iu u i bhana mu ku kula o muenhu uê.” * (Jobe 2:4) Satanaji uambe kuma, se Jobe ua talele hadi, muéne ueji londekesa kuila Jihova kexile o Muthu ua betele kota ku muenhu uê.

8 Jobe a mu te uhaxi ua iibha, o muhatu’ê ua mu jijidikile kuzuela kia iibha kua Nzambi, ni kufuá. Mu ku bhita kithangana, kitatu kia athu a mu tatela kuila ua kexile ni ukexilu ua iibha. (Jobe 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Sumbala ni hadi ioso íii, Jobe ua ditunu kueha o ufiiele uê. (Tanga Jobe 2:9, 10.) Muéne ua londekesa mu kixikanu kiê kuila Jihova, o Muthu ua betele kota ku muenhu uê. Jobe ua londekesa ué kuma, o athu akua ituxi a tena kulondekesa kuila Diabhu ua te makutu.—Sokesa ni Jisabhu 27:11.

Jezú ua Tambuijila Kiambote o Maka Enhá

9. (a) Kiebhi Satanaji kia suínisa o jihaxi ja xitu ja Jezú? (b) Ihi ia bhange Jezú?

9 Kioso Jezú kia mu batizala, Satanaji ua mu tendala phala ku mu bhangesa ku kala mukua luímbi, mu veji dia Jihova ku kala o Muthu ua betele kota ku muenhu ué. O Diabhu ua tendala Jezú veji jitatu. Kia dianga, muéne ua mu suínisa o jihanji ja xitu, iu ua mu tumina ku bhangesa o ditadi ku kituka mbolo. (Mat. 4:2, 3) Jezú ua jidi o kudia mu 40 a izuua, ua kexile muene ni nzala. Kienhiki o Diabhu ua mu bhingi phala muéne mu kutena kuê, ku bhanga madiuanu phala ku zubha o nzala. Ihi ia bhange Jezú? Jezú ka bhange kála Eva, muéne ua xinganeka mu Mak’â Jihova, mu kithangana kieniókio ua ditunu o tendasá.—Tanga Matesu 4:4.

10. Mukonda diahi Satanaji ua tumina Jezú, ku di takula tundé ku tembulu katé bhoxi?

10 Satanaji ua tendala ué Jezú, mu kulondekesa o luímbi luê. Muéne ua tumina Jezú ku di takula tundé ku tembulu katé bhoxi. (Mat. 4:5, 6) Ihi ia mesenene ku bhanga Satanaji? Satanaji uambe kuma, se Jezú u di takula bhoxi sé ku di kuama, ueji londekesa kuila muéne uexile o “Mon’a Nzambi.” Mu kidi, o Diabhu ua mesenene kuila Jezú u thandanganha dingi ni fuma, mu ku bhanga madiuanu bhu pholo ia athu. Satanaji uejidile kuila o muthu u tena ku xikina ku bhita mu ima i ta o muenhu uê mu iluezu mukonda dia luímbi, phala ku dilondekesa ku athu kuila u tena ku ki bhanga. Satanaji ua tumbula o Mikanda Ikola, maji Jezú ua mu londekesa kuila uejidile kiambote o Maka a Jihova. (Tanga Matesu 4:7.) Mu ku dituna o tendasá Jezú, ua londekesa kuila o Muthu ua betele-kota ku muenhu uê, Jihova.

11. Mukonda diahi Jezú, ua ditunu o mautuminu oso a ngongo a mu bhana Diabhu?

11 Mukonda ka tena ku mu nganala, Satanaji ua bhana o mautuminu oso a ngongo kua Jezú. (Mat. 4:8, 9) Jezú ua ditunu ué o ujitu iú mu kithangana kieniókio. Muéne uejidile kuila se u xikana o ujitu uenhú, kia sokela ni ku dituna o ungana ua Jihova—o Nzambi, Suke-ku mu ngongo ioso. (Tanga Matesu 4:10.) Mu jitendasá joso, Jezú ua tambuijila Satanaji mu ku tumbula o mikanda ikola muene o dijina dia Jihova.

12. Ibhidi iahi ia bhonzo ia dibhana na-iu Jezú mu izuua iê isukidila-ku mu ixi, ni ihi i tua di longo mu ukexilu uê uambote ua ku dibhana ni maka enhá?

12 Mu izuua isukidila-ku ia Jezú mu ixi, muéne ua di bhanene ni ibhidi iavulu. Mu ukunji uê, muéne ua londekesa kuila ua mesenene ku bhana o muenhu uê mu sata. (Mat. 20:17-19, 28; Luk. 12:50; Nzu. 16:28) Kienhiki, Jezú uejidile kuila, eji mu tatela, ni ku mu balakala mu kitumu kia Jijudé, ni ku mu jibha kála kifumbe. O ima íii ieji bhita na-iu, ia mu bhekela malamba avulu. Muéne ua sambe: “Tata iami, se ki xikina, dikáu dienhidi dia phaxi iíi, ngi katule-diu.” Uambe dingi: “Maji-phe ki ngi sola eme, kana, inda ki u sola eie.” (Mat. 26:39) Kienhiki, Jezú ua kolokota fiiele katé kiafu, iu ua londekesa se nanhi uexile o Muthu ua betele-kota ku muenhu uê!

Kiebhi ki Tua-nda Tambuijila o Maka Enhá?

13. Disá diahi di tua di longo kua Eva, kua Jobe, ni kua Jezú Kristu?

13 Ihi i tua di longo mu maka enhá? Tua di longo kuma, kála kia bhiti ni Eva, ió a bhanga o ima ia xitu, ka londekesa kuila Jihova Muthu ua beta-kota ku mienhu iâ. Kiki, ki kiene kia bhiti ni Jobe, muéne ua kolokotele mu ufiiele uê, o ukexilu iú u tu longa kuma, katé muene ni athu akua ituxi, a tena ku ta Jihova ku pholo mu ku kolokota mu ibhidi—né muene se o kima kia bhanga kia a bhekela malamba avulu, mba kia a bhonza ku kitendela. (Tiia. 5:11) O phangu ia Jezú i tu longa ku xikina ku tala hadi ni ku kuata jisonhi, kana o ku thandanganha ni ukexilu uetu uambote. (Jihe. 12:2) Maji-phe kiebhi ki tu tena ku kaiela o phangu íii?

14, 15. Kiebhi o ukexilu uambote ua Jezú ua ku dibhana ni jitendasá, ki ua difu ni ua Eva, ni kiebhi ki tu tena ku kaiela Jezú? (Jimbulula o fikula mu mbandu 21.)

14 Kana kuehela kuila o jitendasá ji ku bhangesa ku jimba Jihova. Eva ua bhana mátui kioso kia mu tendala. Muéne ua mono kuma “muxi ua mbote phala kudia, ua uabha ué ku mesu.” (Dim. 3:6) Kiki, ki kiene kia bhiti ni Jezú, kioso kia mu tendala mu veji jitatu! Mu ithangana ia kexile ku mu tendala, muéne ka xinganeka mu mbote ieji katula, maji ua xinganeka ué mu ibhidi ieji mu bhekela. Muéne ua dielele mu Mak’â Nzambi, iu ua kexile mu tumbula o dijina dia Jihova.

15 Kioso ki tu dibhana ni jitendasá phala ku bhanga ima i luualesa Jihova, ihi i tu banza dingi? Se tu banza ngó mu tendasá, o vondadi ia ku bhanga o kima kia iibha ia-nda kula dingi. (Tiia. 1:14, 15) Tua tokala ku bhanga kima ni lusolo phala ku katula o ibanzelu íii ku muxima uetu, né muene se kiki kia-nda tu bhekela maka avulu, né muene se ku bhinga ku bhânga ni jihanji jetu ja xitu. (Mat. 5:29, 30) Kála Jezú, tua tokala kuijiia o ibhidi ijila mu ima i tu bhanga—kiebhi kia-nda kala o ukamba uetu ni Jihova. Tua tokala ku lembalala se ihi i zuela o Maka mê, o Bibidia. Mu ukexilu iú ngó, tu tena kulondekesa kuila Jihova o Muthu ua beta-kota ku muenhu uetu.

16-18. (a) Ihi i tena ku bhangesa o muxima uetu ku kala ni dilamba diavulu? (b) Ihi ia-nda tu kuatekesa ku dibhana ni jiphaxi ku muenhu uetu?

16 Kana kuehela kuila o jiphaxi ji u bhita naju, ji ku bhangesa ku kala ni njinda ia Jihova. (Jisa. 19:3) Mu ku zukama ku disukilu dia mundu iú ua iibha, jiselevende javulu ja Jihova, ene mu bhita mu jiphaxi. Etu ki tu kingila madiuanu phala ku tu bhulula mu ithangana íii ia jiphaxi. Né kiki kála kia bhange Jobe, tu kala ni lamba ku muxima, ki bhu fua muthu tua mu zolo, mba tu bhita mu ibhidi ia mukuá.

17 Jobe, kejidile se mukonda diahi Jihova uehela o ima ia iibha ku bhita, etu ué nange ki tu bhonza ku tendela se mukonda diahi o ima íii iene mu bhita. Nange ki tu bhonza ué ku tendela se mukonda diahi o jiphange jetu, afú mu kitungutu kia bhiti mu ixi ia Haiti, mba mu mabhebhu a mukuá. Mba tu kamba kuijiia se mukonda diahi ene mu fuá mukonda dia ujibhangânga, mba mu ima ia mukuá. Nange tu dibhana ni ibhidi, mba a tu bhanga ima ia iibha. Saí ithangana tu dibhula: ‘Jihova, mukonda diahi kiki kia mu bhita ni eme? Kima kiahi kia iibha ki nga bhange?’ (Haba. 1:2, 3) Ihi ia-nda tu kuatekesa ku di bhana ni ibhidi, mu ithangana íii?

18 Tua tokala ku aluka phala ki tu banze kuila o ibhidi íii, ilombolola kuila Jihova ua mu tu kaxtikala. Jezú ua londekesa o ima íii, kioso kia tange o mabhebhu aiadi a bhiti mu izuua iê. (Tanga Luka 13:1-5.) O mabhebhu avulu ene mu bhita mukonda dia ‘ibatu, ni jithembu.’ (Ndo. 9:11) Ki tua tokala ku thandanganha, ni ku mesena kuijiia kuebhi kua mu tunda o mabhebhu, tua tokala ku dielela kua “Nzambi ió athu oso kuene mú tambula o dikuatekesu!” Muéne ua-nda tu bhana o nguzu phala tu kolokote mu kixikanu kietu.—2 Kol. 1:3-6.

19, 20. Ihi ia kuatekesa Jezú ku dibhana ni jiphaxi, ni ihi ia-nda tu kuatekesa uê?

19 Kana kuehela kuila o luímbi, o uôma, mba o jisonhi, ji beta-kota ku muenhu uê. Jezú ‘ua di tolesa, anga u tambula kididi kia mubhika,’ mukonda dia ku lenduka kuê. (Fil. 2:5-8) Muéne ua kolokota mu ima iavulu i kuatesa jisonhi mukonda dia ku dielela kua Jihova. (1 Phe. 2:23, 24) Mu ku bhanga kiki, Jezú ua dianga ku bhanga o vondadi ia Jihova, kiki kia mu bhangesa ku mu zangeleka kiavulu. (Fil. 2:9) Jezú u tendelesa ku maxibulu mê o ukexilu iú.—Mat. 23:11, 12; Luka 9:26.

20 Saí ithangana o kixikanu kietu a ki polovala, kiki ki tena ku tu luualesa. Né kiki, tua tokala ku dielela, kála o poxolo Phaulu, kioso kiambe: “Maji ki ngala-phe ni jisonhi, kuma nga dielela, mukonda ngejiia ió uoso nga mu xikana, phata ia ngi-bhu, kuma muène ua soko-bhu o kubhaka kioso ki nga mu bhana kulûnda, katé bhu kizuu’okio.”—2 Tim. 1:12.

21. Sumbala ni ukexilu ua luímbi lua mundu iú, ihi i ua tokala o ku bhanga?

21 O Bibidia ia kanena kuila mu izuua ietu, o athu a kala “azodi a ene ngó.” (2 Tim. 3:2) Ki tuala ni phata kuila a tu kondoloka ku athu ala ni ukexilu iú. Ki tua tokala ku kaiela o ukexilu iú ua luímbi! Mu veji dia kiki, kioso ki tu bhita ni jiphaxi, mba mabhebhu, mba ku di bhana ni jisonhi, etu tu tokala kulondekesa kuila o Muthu ua beta-kota ku muenhu uetu Jihova!

[Tanga mu luji]

^ kax. 7 Saí athu a di longa o Bibidia, amba kuma o kizuelu “kikonda mu kikonda,” kia londekesa kuila Jobe uexile mukua luímbi, mu kuehela kuila o an’ê, ni ibhaku iê a texi o kikonda kiâ, mba o mienhu iâ. O kidi kia mukuá kia lungu ni kizuelu kiki, kilombolola kuila o ku texi o kikonda, phala ku bhulula o muenhu uê. Mu kifika, o muthu u tena ku zangula o lukuaku luê phala ku langa o mutué uê ku ndundu, u texi o kikonda, phala ku bhulula o kikonda kiê. Mu madimi a mukuá, kiki kia londekesa kuila Jobe ueji kueha o ima ioso ni kisangusangu phala ku bhulula o muenhu uê.

Ihi i Tua di Longo ku . . .

• ukexilu ua Satanaji ku nganala Eva?

• ukexilu uambote ua Jobe ua ku dibhana ni jiphaxi?

• kima kia beta-kota phala Jezú?

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Foto ku bandu 21]

Jezú ua ditunu o jitendasá ja Satanaji, ua kolokota o ku bhanga o vondadi ia Jihova

[Foto ku bandu 22]

Kuboka mu ji tenda, kioso kia bhiti o kitungutu mu ixi ia Haiti

[Foto ku bandu 22]

Mu ithangana ia mabhebhu, tu tena ku dielela kua “Nzambi ió athu oso kuene mú tambula o dikuatekesu!”