Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kuatekesa Akuenu ku Suua Mbambe mu Kilunga

Kuatekesa Akuenu ku Suua Mbambe mu Kilunga

Kuatekesa Akuenu ku Suua Mbambe mu Kilunga

“Xibulu ioso ki i zubha ku di longa, i soka ni mesene iê.”—LUK. 6:40.

1. Jezú mu ukunji uê, kiebhi kia mateka o kilunga?

MU DISUKILU dia milongi iê, o poxolo Nzuá ua soneka: “Saí dingi ima ia mukuá iavulu ia bhangele Jezú. ‘Se kuila ioso a i sonekene, mu kimoxi-kimoxi, nga fika mu ngongo ki mueji soka o madivulu mê.’” (Nzu. 21:25) Mu ima ioso ia bhange Jezú, mu ukunji uê, ku disukilu dia muenhu uê, ua kexile mu longa, ni ku sokeka o maiala eji kala ku pholo mu kilunga kioso kieji banda ku diulu. Kioso kiai ku diulu ku muvu ua 33 K.K, Jezú ua xi o kilunga, kieji kala nzungule ni lusolo.—Ika. 2:41, 42; 4:4; 6:7.

2, 3. (a) Mukonda diahi kua bhingi kuila o maiala a di batizala kiá, a suua ikalakalu mu kilunga? (b) Ihi i tua-nda di longa mu milongi íii?

2 Sambuadi dia mazunda ndenge a aboki a Utuminu ku mundu uoso, ni 100.000 ia ilunga ku mundu uoso lelu, ia bhingi maiala phala ku kala ku pholo. Lelu kua bhindamena tufunga. Oso a mesena ku kala kafunga, a a ximana, mukonda ene a mu inda “ufunu uambote.”—1 Tim. 3:1.

3 Maji ku bhinga kima phala o maiala ku tambula ikalakalu mu kilunga. O ku di longa mu xikola, mba o uhete ua ku kalakala kiambote, ki kiene ki bhangesa o maiala ku tambula ikalakalu mu kilunga. Phala ku kala polondo, o maiala a tokala a kula mu nzumbi. O kima kia beta-kota, o ku kala ni ídifua ia nzumbi. Kiebhi kia tena ku kuatekesa o maiala mu kilunga ku kala polondo? Jezú uambe: “Xibulu ioso ki i zubha ku di longa, i soka ni mesene iê.” (Luk. 6:40) Mu milongi íii, tua-nda di longa o ukexilu ua Mesene ia Dikota, Jezú Kristu, ua ku kuatekesa o maxibulu mê ku kala polondo, phala ku tambula ikalakalu mu kilunga, ni ihi i tu longa.

‘Nga mi Exana mu Makamba’

4. Kiebhi kia londekesa Jezú kuila uexile dikamba diambote dia maxibulu mê?

4 Jezú ua di bhanene kiambote ni maxibulu mê, ka kexile mu ku a tolesa. Muéne ua bhiti ithangana iavulu ni ene, ua kexile mu ku a tangela maka, ‘ua a tangela o ima ioso iévu kua Tat’ê.’ (Tanga Nzuá 15:15.) Xinganeka o kisangusangu kiâ, kioso Jezú kia tambuija o kibhuidisu kiâ: “Kijimbuete kiê kiahi, kia kutukuluka kué, ni kia dizubhilu dia mundu?” (Mat. 24:3, 4) Muéne ua tangela o akaiedi’ê, o ima ia kexile ku muxima uê. Mu usuku ande dia ku mu sumbisa, Jezú uendele ni Phetele, Tiiaku, ni Nzuá, mu jaludim ia Ngetesemane kua sambe o maka akexile ku muxima uê. O jipoxolo jitatu, nange kévu ia kexile mu zuela Jezú mu musambu, maji ene a tena ku mona kuila kueji kuíza ibhidi. (Mar. 14:33-38) Xinganeka ué kiebhi kia divu o maxibulu atatu, kioso kia mono o ku bhiluluka kua Jezú. (Mar. 9:2-8; 2 Phe. 1:16-18) O ukamba ua kexile nau Jezú ni maxibulu mê, uexile kála ngunji phala ene, ua a kuatekesa ué ku kumbidila o kikalakalu kieji tambula ku pholo.

5. Kiebhi o tufunga kia tena ku kala ni ukamba ni akuâ?

5 Kála Jezú, o tufunga lelu ene mu bhanga ukamba, ni ku kuatekesa akuâ. Ene a kala ni ukamba ni jiphange, a sota kithangana phala ku kala nau ni ku alondekesa o henda iâ. O tufunga ejiia kuila ene ka tokala ku tanga o ima ki i tokala ku ijiia ku jiphange, maji ene a zuela kiambote ni jiphange. O tufunga a dielela o jiphange jâ, a a tangela o milongi ia di longo mu Bibidia. O tufunga ka tolesa o múkuatekexi ua tufunga sumbala munzangala hanji. Mu veji dia kiki a mu mona kuila muthu ua kulu mu nzumbi, u bhanga kikalakalu kiambote mu kilunga.

“Eme Nga mi Bhana Phangu”

6, 7. Jimbulula o phangu ia bhana Jezú ku maxibulu mê, ni kiebhi ki ia a suínisa.

6 Sumbala o maxibulu a Jezú a zolele o ima mu nzumbi, saí ithangana ene akexile mu banza kála kia di longo mu mbanza iâ. (Mat. 19:9, 10; Luk. 9:46-48; Nzu. 4:27) Maji Jezú ka kexile mu ku a bazela. Muéne ka kexile mu ku a tumina ku bhanga ima ia bhonzo, ka kexile mu i bhanga muéne. Mu veji dia kiki, Jezú ua a longo mu ku a bhana phangu.—Tanga Nzuá 13:15.

7 Phangu iahi ia bhana Jezú ku maxibulu mê? (1 Phe. 2:21) Muéne ua sosola o ukexilu ua muenhu uê, phala ku tena ku kuatekesa kiambote akuâ mu ukunji. (Luk. 9:58) Jezú ka kexile mukua ukumbu, o milongi iê ia kexile mu tunda mu Mikanda Ikola. (Nzu. 5:19; 17:14, 17) Muéne ua uabhele athu ku mu zukama, ua kexile mukua henda. O henda iene ia mu bhangesa ku bhanga ioso. (Mat. 19:13-15; Nzu. 15:12) O phangu ia Jezú ia suínisa kiavulu o jipoxolo jê. Mu kifika, Tiiaku ka di suekele kioso kia mesenene ku mu jibha, mu veji dia kiki, muéne ua kolokota mu ku sidivila Nzambi, katé kia mu jibha. (Ika. 12:1, 2) Nzuá ua kaiela o phangu ia Jezú mu 60 a mivu ndenge.—Dij. 1:1, 2, 9.

8. Phangu iahi iene mu bhana o tufunga, ku minzangala ni ku akuâ?

8 O tufunga a kalakala kiavulu, a lenduka, akua henda, a bhana phangu ia tokala ku kaiela o minzangala. (1 Phe. 5:2, 3) O tufunga ene ué mu bhana phangu mu kixikanu, mu ulongelu uâ, ku muenhu uâ, ni mu ukunji uâ, a sanguluka kiavulu mu kuijiia kuila o jiphange a tena ku kaiela o phangu iâ.—Jihe. 13:7.

‘Jezú ua a Bhana Milongi, iu ua a Tumikisa ku Tula o Njimbu’

9. Kiebhi ki tuejiia kuila Jezú, ua longo o maxibulu mê ku bhanga o sidivisu ia kuboka?

9 Mu ku bhita mivu iiadi mu ukunji uê, Jezú ua boko mu jimbanza javulu, ni ku tumikisa o 12 kia maxibulu mê kuia mu boka. Ua dianga ku a longa. (Mat. 10:5-14) Kioso kia bhange madiuanu phala ku bhana o kudia ku athu avulu, Jezú uambe ku maxibulu mê, kuila ene ongeka o athu phala ku a uanena o kudia. (Luk. 9:12-17) Kiki kilondekesa kuila Jezú, ua longo kiambote o maxibulu mê, mu ku a tendelesa kiambote ihi ia tokalele ku bhanga. O phangu íii, ni kikuatekesu kia nzumbi ikôla, kia kuatekesa o jipoxolo ku bhanga o kikalakalu kia dikota kia kuboka, kia mateka ku muvu ua 33 K.K, katé lelu.

10, 11. Kiebhi ki tu tena ku kolokota ku longa o dixibulu dia diiala dia mateka kindala?

10 Lelu, o ilongesu i mateka kioso o diiala kia xikina ku di longa o Bibidia. Nange ku bhinga tu mu kuatekesa ku tanga kiambote. Tu kolokota o ku mu kuatekesa kioso ki tuia, ni ku mu longa o Bibidia. Kioso kia mateka kuia mu iônge sé ku fonga, a-nda kolokota ku mu longa katé kia kala muboki ki luua a mu batizala, ku bhanga mbandu mu Xikola ia Ukunji ua Nzambi, ni ima ia mukuá dingi. Kioso kia-nda mu batizala kiá, a-nda mu kuatekesa ué o ku kuatekesa ku iudika o ima mu Kididi Kia Ubhezelu. Phange u tena ué ku mu kuatekesa kuijiia ihi ia tokala o ku bhanga phala ku kala múkuatekexi ua tufunga.

11 Kioso o tufunga mu kilunga kia bhana kikalakalu ku jiphange, bhu kala kafunga ua tokala ku mu jimbulula kiambote kiebhi kiene mu ki bhanga mu kilunga, ni ku mu longa kiebhi kia tokala o ku bhanga. O phange ala ku mu longa ua tokala kuijiia kuila, muéne ua tokala ku kumbidila o kikalakalu. Maji se muéne ka bhange kiambote o kikalakalu, o kafunga mukua henda, ka-nda banza kuila muéne ka tokalele ku tambula o kikalakalu kiki. Mu veji dia kiki, o kafunga u mu kuatekesa, u mu jimbulula dingi kiebhi kia tokala ku ki bhanga. O tufunga a sanguluka kiavulu, mu ku kuatekesa o phange, ku bhanga o sidivisu ia tambula, mukonda ene ejiia kuila o ku sidivila akuâ mu kilunga kia-nda mu bhekela kisangusangu.—Ika. 20:35.

‘Uoso u Xikina o Milongi, Muéne Njimu’

12 Mukonda diahi o milongi ia Jezú, ia kexile milongi iambote?

12 Jezú ua longo o maxibulu mê, mu ima ia bhindamene. Mu kifika, muéne ua bazela Tiiaku, ni Nzuá a mesenene ku jibha ni túbhia tueji lauka ku diulu o akua Samádia mukonda dia ku kamba ku a tambulula. (Luk. 9:52-55) Kioso o manh’â Tiiaku, ni Nzuá, kia zukama kua Jezú, mu ku bhinga phala an’ê a kala ni kididi kia fuma ku Utuminu, Jezú uambela o jiphange jiiadi, kuila: “O ku xikama-phe ku madilu mami, ni ku kiasu kiami, ki kiami eme ku ki bhana, kuma kiangene-phe kia ió oso a a iudikila ididi iíi kuala Tata iami.” (Mat. 20:20-23) Mu ithangana ioso Jezú ua kexile mu bhana itendelesu, ia kexile mu tunda mu Bibidia. Muéne ua longo o maxibulu mê ku xinganeka mu itumu ia Bibidia. (Mat. 17:24-27) Jezú uejidile ué kuila o akaiedi’ê, exile akua ituxi, muéne ka kexile mu ku a jijidika ku bhanga ima keji tena ku i bhanga. O henda iê, iene ia mu bhangesa ku bhana o milongi.—Nzu. 13:1.

13, 14. (a) Nanhi ua bhingi ku mu bhana milongi? (b) Bhana phangu ia itendelesu ia tokala ku bhana o kafunga ku phange?

13 O maiala a mesena ku suua ikalakalu mu kilunga, a bhingi ku a bhana itendelesu ia Bibidia. O divulu dia Jisabhu 12:15, dizuela: “Uoso uividila kiambote o ku mu longa, muene muthu ua dimuka,” phang’etu munzangala uambe: “O kima ki ngene mu bhânga nakiu, o ku kala ngi mukua ituxi, o milongi i bhana o kafunga, iene muene i nga mesena.”

14 Se o tufunga a mona kuila o ukexilu ua iibha ua mu fidisa o phange ku kula mu nzumbi, ene a tokala ku mu kuatekesa ni henda ioso. (Nga. 6:1) Saí ithangana ku bhinga itendelesu mukonda dia ifua iokulu ia muthu. Se phange ulondekesa kuila ka mesena ikalakalu, o kafunga u tena ku mu kuatekesa ku mona kuila, Jezú uexile muboki uambote ua Utuminu, iu ua tumina o maxibulu mê ku bhanga ué maxibulu. (Mat. 28:19, 20; Luk. 8:1) Se phange ulondekesa kuila muéne ua-ndala fuma, o kafunga u mu kuatekesa ku mona kuila, Jezú ua kuatekesa o maxibulu Mê, kuijiia o iluezu ia ku sota o fuma. (Luk. 22:24-27) Se phange ka uabhela ku loloka akuâ? O kifika kia mubhika ua ditunine ku loloka mukuá, ua kexile ni dikongo diofele, sumbala muéne ua kexile ni dikongo dionene, ki tena ku mu kuatekesa. (Mat. 18:21-35) Kioso ki ku bhinga ku bhana itendelesu, kima kiambote se o tufunga a ki bhanga mu kithangana kia tokala.—Tanga Jisabhu 27:9.

‘Sota ku di Longa Eie Muene Mudiê’

15. Kiebhi o muiji ua diiala, ki u tena ku mu kuatekesaku sidivila akuâ?

15 O tufunga ene a dianga mu ku kuatekesa o maiala ku suua ikalakalu mu kilunga, maji o jiphange ja mukuá a kuatekesa uâ. Mu kifika, o muiji ua phange u tena ku mu kuatekesa ku suua ikalakalu mu kilunga. Se muéne kafunga kiá, u katula mbote mu kikuatekesu ki mu bhana o muhatu’ê, ni an’ê. Muéne uejiia kuila kima kiambote ku kalakala phala ku kuatekesa o jiphange. O vondadi iê ia ku kalakala, ia-nda mu bhana kisangusangu kiavulu, o jiphange ué a-nda ki uabhela.—Jisa. 15:20; 31:10, 23.

16. (a) Ihi ia bhingi phala o phange ku tambula kikalakalu mu kilunga? (b) Kiebhi o phange kia tena ku tambula ikalakalu mu kilunga?

16 Sumbala akuâ a tena ku mu kuatekesa, maji o phange muéne ua tokala ku di suínisa phala ku tambula ikalakalu mu kilunga. (Tanga Ngalásia 6:5.) Mu kidi o phange, ka tena ku kala múkuatekexi ua tufunga, mba kafunga, mba ku boka ngó ni kikuatekesu kia akuâ. Maji phala muéne ku tambula ikalakalu mu kilunga, ku bhingi ku di suínisa phala ku kumbidila o itumu ia Bibidia. (1 Tim. 3:1-13; Tit. 1:5-9; 1 Phe. 5:1-3) Se phange ua mesena ku kala múkuatekexi ua tufunga, maji ka tambula luua o kikalakalu kiki, muéne ua tokala kuijiia o ídifua ia tokala ku kala na-iu. Ku bhinga ku tanga o Bibidia izuua ioso, ku di longa ubheka uê, ku xinganeka, kusamba, ni ku boka ni ku suína kuoso. Kienhiki, muéne u tena ku belesela o kitendelesu kia Phaulu kia bhana kua Timote kuila: ‘Sota jinga ku di longa eie muéne o ima ia nzumbi, u mone ki uia ku pholo mu ku xila Nzambi.’—1 Tim. 4:7.

17, 18. Ihi ia tokala ku bhanga o phange se o hele, mba o ukexilu ua ku di tolesa, mba ku kamba o vondadi, iala ku mu fidisa?

17 Maji se o phange ka suu ikalakalu mu kilunga mukonda dia hele ia muenhu, mba u kala ni ukexilu ua ku di tolesa? Muéne ua tokala ku xinganeka kiebhi Jihova Nzambi, ni Jezú Kristu, kiene mu tu kuatekesa. Jihova, “izuua ioso u [tuambatela] o kimbamba kia tu xina.” (Jisá. 68:19) Kienhiki o Tata ietu ia diulu, u tena ku kuatekesa phange ku bhanga o ikalakalu mu kilunga. O phange ki múkuatekexi ua tufunga, mba ki kafunga, ua tokala ku xinganeka kuila kua bhingi kiavulu maiala phala ku bhanga ikalakalu mu kilunga kia Nzambi. O ku xinganeka mu maka enhá, ku tena ku kuatekesa o phange kueha o ukexilu ua ku di tolesa. Muéne u tena ku bhinga o nzumbi ikôla, mu kuijiia kuila o kibundu kia nzumbi, o kutululuka, ni ku di tumina jihanji, ídifua ia bhingi phala kueha o ukexilu ua ku di tolesa. (Luk. 11:13; Nga. 5:22, 23) Ua tokala ku dielela kuila Jihova u besoala athu oso a suua ikalakalu mu kilunga ni muxima uambote.

18 O kuila o ku kamba o vondadi ia ku suua ikalakalu, ku tena ku fidisa phange ku tambula ikalakalu mu kilunga? Ihi i tena ku kuatekesa o phange ua kambe o vondadi ia ku sidivila mu kilunga? O poxolo Phaulu ua soneka: “Kuma Nzambi muène u kalakala moxi dienu, mu ku mi solesa ni ku mi bhangesa kutumaka kioso kia mu kala mu vondadi iê iambote.” (Fil. 2:13) O vondadi ia ku sidivila, ujitu ua tu bhana Nzambi, o nzumbi ia Nzambi i tena ku kuatekesa o muthu ku tena ku bhanga o sidivisu mu kilunga. (Fil. 4:13) O Kidistá ué u tena ku bhinga kua Nzambi ki kuatekesu phala ku bhanga o ima iambote.—Jisá. 25:4, 5.

19. Kidielelu kiahi ki tu bhana, o ku tukuluka kua “sambuadi dia [abhidi] ni dinake dia mona-ngana?”

19 Jihova u besoala o vondadi ia tufunga ku kuatekesa akuâ mu kilunga. O ió ene mu suua ikalakalu mu kilunga, ene mu mona ué o mabesá enhá. O Bibidia i tu kanena, “sambuadi dia [abhidi] ni dinake dia mona-ngana,” bhu kaxi ka mundu ua Nzambi—kiki ku bhinga maiala a tena—a-nda kala ku pholo mu kilunga kia Jihova. (Mik. 5:5) Ki ujitu ua dikota o kuijiia kuila o maiala a mu ku a kuatekesa phala ku suua ikalakalu i ximanesa Jihova!

Kiebhi ki Ueji Tambuijila?

• Kiebhi kia kuatekesa Jezú, o maxibulu mê, phala ku bhanga ikalakalu ia dikota?

• Kiebhi o tufunga kia tena ku kaiela o phangu ia Jezú, mu ku kuatekesa o jiphange, ku suua ikalakalu mu kilunga?

• Kiebhi o muiji ki u tena ku kuatekesa o phange ku suua ikalakalu mu kilunga?

• Ihi i tena ku kuatekesa o phange ku suua ikalakalu mu kilunga?

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Foto ku mbandu 31]

Kikuatekesu kiahi ki u tena ku bhana ku dixibulu diê, phala ku kula mu nzumbi?

[Foto ku mbandu 32]

Kiebhi o maiala kia tena kulondekesa kuila a mesena ku suua ikalakalu mu kilunga?