Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kala ni Muxima ua Iuka Bhu Pholo ia Jihova

Kala ni Muxima ua Iuka Bhu Pholo ia Jihova

Kala ni Muxima ua Iuka Bhu Pholo ia Jihova

‘Eie-phe mon’ami Solomá, ejiia o Nzambi ia tat’enu ni u mu bheze ni muxima ua iuka.’ —1 MAL. 28:9.

TAMBUIJILA O IBHUIDISU ÍII:

O muxima ua kifika ihi?

Ihi i tua tokala ku bhanga phala ku tonginina o muxima uetu?

Kiebhi ki tu tena ku kala ni muxima ua iuka bhu pholo ia Jihova?

1, 2. (a) Kidiandu kiebhi kia mukutu ua muthu, kia beta ku tumbula dingi mu Mak’a Nzambi, mu kifika? (b) Mukonda diahi tua tokala kuijiia se ihi ilombolola o muxima?

O MAK’Â NZAMBI, a tumbula o idiandu ia mukutu ua muthu, mu ukexilu ua kifika. Mu kifika, Jobe uambe: ‘Bhu maku’ami ki bhuala ujibhangânga.’ O Sobha Solomá uambe: “O fuma se ia uabha, ni ifuba ineta.” Jihova ua kanena Izekiiele: ‘O dibhômo diê nga di bhange kála ditadi.’ Uambe ué kua poxolo Phaulu: ‘Ima ia mukuá i ua bheka, madiuanu ku mátui metu.’—Jobe 16:17; Jisa. 15:30; Ize. 3:9; Ika. 17:20.

2 Saí kidiandu ku mukutu ua muthu ene mu ki tumbula kiavulu mu Bibidia mu kifika, o idiandu ia mukuá ndenge. O kidiandu kiki, a ki tumbula kua Hana, kioso kiambe mu musambu: “Muxima uami ua tanena kua Jihova.” (1 Sam. 2:1) O asoneki a Bibidia, a soneka o kizuelu muxima, mu midi dia veji, maji mu kifika ngó. Tua tokala kuijiia ihi ilombolola o muxima, mukonda o Bibidia i tu tendelesa ku u langa.—Tanga Jisabhu 4:23.

O MUXIMA UA FIKIKA—IHI?

3. Kiebhi ki tu tena kuijiia ihi ilombolola o “muxima” ia tumbula mu Bibidia? Jimbulula.

3 Sumbala o Mak’â Nzambi ka bhana kijimbuluilu kimoxi ngó kia lungu ni kizuelu “muxima,” kála ki bhanga o madivulu a mukuá, maji tu tena kuijiia se ihi ilombolola o kizuelu kiki. Kiebhi? Mu kifika, xinganeka o matadi a mozaiku a mu lujela mba ia mu bhenha, iezala ni nzungule ia tu matadi. Mu ku tala o mozaiku ioso, u mona kuila o tu matadi a tu sokejeka kumoxi phala kulondekesa o ku iuka kua mozaiku. Kiene kimoxi ué, se tu tonginina mu Bibidia mu ididi iavulu muala o kizuelu “muxima,” tu-nda tena ku mona kuila bhu kaxi ka nzungule dia kizuelu kiki, tu tena ku tendela. Ihi ilombolola o kifika kiki?

4. (a) Ihi ilombolola o “muxima?” (b) O izuelu ia Jezú mu divulu dia Matesu 22:37, ilombolola ihi?

4 O asoneki a Bibidia a tumbula o kizuelu “muxima,” phala ku jimbulula o muxima ua muthu. Kála o ima i tu mesena, o ibanzelu ietu, o ibhangelu ietu, o uhete, o ku suua mbambe, ni ima ia mukuá dingi. (Tanga Matendelelu 15:7; Jisabhu 16:9; Ikalakalu 2:26.) Saí divulu diambe kuila, “o ima ioso i banza o muxima ua muthu.” O “muxima” uala ni ijimbuluilu ia dikota, mu ukexilu uéngi. Mu kifika, Jezú uambe: ‘Zola Jihova, Nzambi iê, ni muxima ué uoso, ni muenhu ué uoso, ni kilunji kiê kioso.’ (Mat. 22:37) Bhabha o kizuelu “muxima,” kilombolola o ibanzelu, o jihanji, ni ima i mesena o muthu. Mu ku tumbula o muxima, muenhu, ni kilunji, Jezú ua tendelesa kuila tua tokala kulondekesa o henda ietu kua Nzambi, mu ukexilu ua muenhu uetu, ni mu ibanzelu ietu. (Nzu. 17:3; Efe. 6:6) Maji kioso o Bibidia ki tumbula o kizuelu “muxima,” ia mu lombolola o muthu.

MUKONDA DIAHI TUA TOKALA KU LANGA O MUXIMA UETU

5. Mukonda diahi tua tokala ku bhanga ioso phala ku sidivila Jihova ni muxima ua iuka?

5 Mu kuzuela ia lungu ni muxima, o Sobha Davidi, ua tendelesa Solomá: “Eie-phe mon’ami Solomá, ejiia o Nzambi ia tat’enu ni u mu bheze ni muxima ua iuka, ni vondadi iê ioso. Kuma o Jihova mixima ioso uene ku i solokota, o mabanzelu moso ma ixinganeku ua m’ejiia.” (1 Mal. 28:9) Kiki, kilondekesa kuila Jihova, u Tonginina o mixima ioso, katé muene ni muxima uetu. (Jisa. 17:3; 21:2) O ibanzelu iambote i mona Nzambi, iene i tu bhangesa ku kala ni ukamba ni muéne, ni ku tu zediuisa ku hádia. Kienhiki tua tokala ku kaiela o kitendelesu kia Davidi, kia ku sidivila Jihova ni muxima ua iuka.

6. Ihi i tua tokala kuijiia ia lungu ni vondadi ietu, ia ku sidivila Jihova?

6 O ku suína kua mundu ua Jihova, kulondekesa kuila tuala ni vondadi ia ku bheza Nzambi ni muxima ua iuka. Tuejiia ué kuila o mundu ua Satanaji, ni ku kala tu ati a ituxi, u tena ku tu fidisa ku sidivila Nzambi, ni muxima ua iuka. (Jel. 17:9; Efe. 2:2) Kienhiki, tua tokala ku tonginina se tua mu sidivila muene Nzambi ni muxima ua iuka—phala kuijiia kuila ki tua mu zeka mu nzumbi—tua tokala ku tonginina kiambote o muxima uetu. Kiebhi ki tu tena ku bhanga kiki?

7. Ihi ilondekesa o ukexilu ua muxima uetu?

7 Se-ku muthu u tena ku mona o ibanzelu ietu—se-ku muthu ué u tena ku mona iala moxi dia muxi. Kála kiambe Jezú mu Diskursu dia bhange ku Mulundu, o ibundu ilondekesa o ukexilu ua muxi, o ima i tu bhanga ilondekesa ué o ukexilu ua muxima uetu. (Mat. 7:17-20) Tua-nda di longa o maukexilu enhá.

KIEBHI KI TU TENA KU TONGININA O MUXIMA UETU

8. O kuila o izuelu ia Jezú mu divulu dia Matesu 6:33, ia lungu ni ibanzelu ietu?

8 Jezú mu diskursu dia bhange ku mulundu, ua zuela ku jingivuidi jê o ima ia tokalele o ku bhanga phala ku bheza Jihova ni muxima ua iuka. Muéne uambe: “Diangenu-phe kusota o Utuminu ua Nzambi ni uiukilu uê, nda ima ioso iii a mi kuiila-iu.” (Mat. 6:33) Kienhiki, o ku dianga ku sota o utuminu ku muenhu uetu, tu kulondekesa mu ima i tu banza ku muxima uetu. Mu kiki, o ku tonginina o ima i tu dianga o ku sota, kuene ku tu kuatekesa kuijiia se tua mu sidivila muene Nzambi ni muxima ua iuka.

9. Ihi ia bhingi Jezú ku maiala ni kiebhi kia tambuijila?

9 Ki ku bhitile luua thembu iavulu, kioso kia tendelesa Jezú o akaiedi’ê, ku ‘dianga ku sota o Utuminu ua Nzambi,’ kua bhitile kima kia londekesa kuila o ukexilu ua muxima, tu u mona mu ima i tu dianga o ku sota. Luka uambe kuila, Jezú ‘u zangula phala kuia ku Jeluzaleme,’ sumbala muéne uejidile ihi ieji bhita na-iu. Kioso muéne ni jipoxolo “ki aia ni kuenda mu njila,” Jezú ua disange ni maiala, iu ua exana, uixi “ngi kaiele.” O maiala enhó a mesenene muene ku kaiela Jezú—maji saí hanji kima kia mesenene o ku bhanga. O diiala dia dianga uambe: ‘Ngana, kinga hanji ngi diange ku funda tat’etu.’ Mukuá ué uixi: “Eme Ngana ngi ku kaiela; maji ngi dianga hanji kuia mù xalesa (lekela) oso ala ku bhata diami.” (Luk. 9:51, 57-61) Mu kidi, o ukexilu ua Jezú ua ku sola, ki ua difu ni maiala enhá a mesene hanji ku dianga kuia mu bhanga kima! O ku dianga ku bhanga o ima ia mesene hanji, ia londekesa kuila o mixima iâ ki ia iukile bhu pholo ia Nzambi.

10. (a) Kiebhi o akaiedi a Kristu kiene mu xikina ku kaiela Jezú? (b) Kifika kiebhi kia bhange Jezú?

10 Etu ki tu difu ni athu enhó eji kala maxibulu, etu tua xikina ku kaiela Jezú, ni ku sidivila Jihova izuua ioso. Mu ukexilu iú, tua mu londekesa kiebhi ki tua mu divua ku muxima uetu ia lungu ni Jihova. Sumbala tua mu kalakala mu kilunga ni ku suína, tua tokala ku langa o ukexilu ua muxima uetu. Kiki kilombolola ihi? Mu maka akexile mu ta Jezú ni maxibulu mê, muéne ua a dimuna ku kiluezu, kioso kiambe: “Uoso ua te [lúkuaku luê ku] ditemu, anga u tala dingi ku dima, ió ka fuama mu Utuminu ua Nzambi.” (Luk. 9:62) Ihi i tu longa o kifika kiki?

O KUILA TUA MU ‘NAMININA KU IMA IA UABHA?’

11. Ihi ia bhiti ni kidimakaji, kia tange Jezú mu kifika, ni mukonda diahi?

11 Tu di longe dingi o ima ia tange Jezú mu kifika phala tuijiie se ihi i tu longa. O kidimakaji ku díbhia, u kuata ku ditemu. Kioso kiaia ni kudima, muéne ka tokala ku banza o muiji ua xala kubhata, o makamba, o mimbu, o kisangusangu, ni kilembeketa. Muéne u bhindamena o ima íii. Kioso kia zubha, o vondadi ia kidimakaji ia kuia mu sanga o ima íii, i kula dingi, kienhiki-phe muéne u tala ‘o ima ia xisa ku dima.’ Sumbala o thonga iavulu hanji, maji muéne u landuka, ka tena ku zubha o thonga. Kienhiki o mukua díbhia u luuala kiavulu, mukonda o kidimakaji kiê ka tena ku zubha o thonga.

12. Ihi ia bhiti ni kidimakaji kia kifika kia Jezú, ki tena ku bhita ué ni Jikidistá lelu?

12 Sokesa o kifika kiki, ni ihi i tena ku bhita lelu. O kidimakaji nange, tu mu sokesa ni Kidistá, u banza kuila ua mu bhanga kiambote o kikalakalu kiê, maji mu kidi uala mu kiluezu mu nzumbi. Phala ku jimbulula, xinganeka phange’etu, ka fonga mu kikalakalu kia ku boka. Sumbala kene mu fonga mu iônge, uia mu boka, maji saí ima ku mundu ia banza. O muxima uê u mesena o ima íii. Sumbala muboki kiá ukulu, maji o vondadi ia ku mesena o ima íii, i kula ku muxima, muéne-phe u sakukila o ima “ku dima.” Sumbala uala ni kikalakalu kiavulu kia ku bhanga mu ukunji, maji muéne ka tena ku ‘kolokota mu maka a muenhu,’ kienhiki ka tena ku bhanga kiambote o kikalakalu kiê kia kuboka. (Fil. 2:16) Mu kiki, Jihova, o “Mukua díbhia,” u luuala kioso kia mona kuma o muthu ka kolokota.—Luk. 10:2.

13. O ku sidivila Jihova ni muxima ua iuka, ku bhinga ihi?

13 Kiki ki tu longa disá. Kima kiambote, se tu bhanga o ikalakalu ietu kála o kuia mu iônge, ni kuia mu boka o njimbu ku akuetu. Maji o ku sidivila Jihova ni muxima ua iuka, ku bhinga dingi ku bhanga ima ia mukuá. (2 Mal. 25:1, 2, 27) Se ku muxima uê, o Kidistá u zola hanji o ima ia xisa ku dima—ia mundu—nange o ukamba uê ni Nzambi u kala mu kiluezu. (Luk. 17:32) Mu kidi se tu zemba o ‘ia iibha, anga tu naminina mu ima ia uabha,’ tua-nda ‘fuama ku Utuminu ua Nzambi.’ (Lom. 12:9; Luk. 9:62) Etu oso tua tokala kuijiia kuila o ima ia mundu ia Satanaji, né muene se ima iambote, ki i tokala ku tu fidisa ku dianga ku sota o Utuminu.—2 Kol. 11:14; tanga Filipe 3:13, 14.

KOLOKOTA O KU DILANGA!

14, 15. (a) Kiebhi kia bhanga Satanaji phala ku zozesa o ukexilu ua muxima uetu? (b) Jimbulula se mukonda diahi o ndunge íii ia Satanaji, kiluezu kia dikota.

14 O ku zola Jihova kia tu bhangesa ku di bhakula kua muéne. Etu tuene mu londekesa kiá tundé ukulu kuila tua mesena ku sidivila Jihova ni muxima ua iuka. Maji Satanaji ka-ndala ku tu ehela. Muéne ua mesena ku nganala o muxima uetu. (Efe. 6:12) Maji muéne uejiia kuila, ki tua-nda xisa Jihova ni lusolo. Kienhiki, muene mu unjimu uê, u bhangesa ‘o ima ia mundu,’ ku zozesa bhofele-bhofele, o henda ietu kua Nzambi. (Tanga Marku 4:18, 19.) Mukonda diahi Satanaji uene mu di tunda kiambote mu ndunge íii?

15 Phala ku tambuijila, xinganeka kuila eie ua mu tanga divulu mu usuku ni kimuikinu kia mukengeji ua suína kiala ni 100 ia watts mu ku bhita kithangana, o kimuikinu ki jima. Eie u kala mua vundu, mu kithangana kieniókio, u bhinganesa-bhu kimuikinu kiéngi. Mu kindala mukengeji uezalesa o dixilu. Mu usuku ua mukuá, eie ua mu tanga dingi ni mukengeji ua kimuikinu kiala ni 95 wtts. O kuila eie u tena kuijiia kuila o kimuikinu a ki lungulula ni ia 100 wtts? Sumbala ku tena. Se kizuua kia mukua a ta-ku kimuikinu kiala ni 90 wtts ia mukengeji nange kua-nda tena ku kijiia kuila o kimuikinu kia tolo o mukengeji. Kiki kia difu ni jindunge ja mundu ua Satanaji, ji tena ku tu bhangesa ku zozesa o vondadi ietu ia ku sidivila Jihova. Se ka mu dimuna, o Kidistá ka-nda tena ku mona kuila ua mu zoza mu sidivisu ia Nzambi.—Mat. 24:42; 1 Phe. 5:8.

KU BHINGA KU SAMBA

16. Kiebhi ki tu ku dilanga ku jindunge ja Satanaji?

16 Kiebhi ki tu tena ku dilanga ku jindunge ja Satanaji ni ku kala ni muxima ua iuka bhu pholo ia Jihova? (2 Kol. 2:11) Ku bhinga ku Samba. Phaulu ua suínisa o Jikidistá ku di fikidila mu ku bhânga ni jindunge joso ja Diabhu.’ Kienhiki, muéne ua a tendelesa dingi: ‘Mu i bhanga jinga ni ku samba, mu ku bhinga . . . ni ku samba jinga ithangana ioso.’—Efe. 6:11, 18; 1 Phe. 4:7.

17. O misambu ia Jezú i tu longa ihi?

17 Phala tu tene ku dilanga ku jindunge ja Satanaji, kima kiambote se tu kaiela o ukexilu ua Jezú, ua ku samba, ia londekesa o vondadi iê ia ku kala ni muxima ua iuka bhu pholo ia Jihova. Mu kifika, xinganeka ia zuela Luka, ia lungu ni ukexilu ua Jezú ua ku samba mu usuku ande dia kufuá: “Malamba mê anga u kumbama na-u, anga u samba dingi ni nguzu.” (Luk. 22:44) Jezú ua kexile kiá mu “samba ni nguzu”—maji mu kithangana kieniókio muéne ua ‘suína dingi mu ku samba’—Nzambi uevu o musambu uê. O misambu ia Jezú ia londekesa kuila kala musambu, uala ni nguzu uê. O kiluezu kia beta-kota kia Satanaji kiala ni ‘nguzu iavulu,’ tua tokala tu bhinga Jihova phala ku tu langa.

18. (a) Ihi i tua tokala kuijiia ia lungu ni musambu, mukonda diahi? (b) Ihi i tena ku kuatekesa o muxima uetu? (Tanga o kaxa ku dífue 22 )

18 Kiebhi ki tu kuatekesa o misambu? Phaulu uambe: ‘Mu ila ni ku samba ni ku dionda, kumoxi ni ku sakidila, mu ende ni ku bhinga kua Nzambi, o kutululuka kua Nzambi kua somboka o kitongoluelu kioso kia muthu, ni ku mi bateka mixima.’ (Fil. 4:6, 7) Kienhiki, tua tokala ku samba ni ku dionda, phala ku tu kuatekesa ku kala ni muxima ua iuka bhu pholo ia Jihova. (Luk. 6:12) Mu kiki dibhudise: “O kuila ngene mu samba ithangana ioso? (Mat. 7:7; Lom. 12:12) O kitambuijilu kiê, kiene kia-nda londekesa o vondadi iê ia ku sidivila Nzambi.

19. Ihi i ua-nda bhanga phala ku kala ni muxima ua iuka bhu pholo ia Jihova?

19 Kala ki tua di longo kiá, o ima i tu dianga o ku sota ku muenhu uetu, i tena kulondekesa o ukexilu ua muxima uetu. Tua tokala kuijiia kuila, ki kale o ima i tua xisa ku dima, mba o jindunge ja Satanaji, ki ji tena ku tu fidisa ku sidivila Jihova ni muxima ua uika. (Tanga Luka 21:19, 34-36.) Tua tokala tu kolokota mu ku bhinga kua Jihova, Kála kia bhingi Davidi: “Endesa o muxima uami.”—Jisá. 86:11.

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Kidikisu ku mbandu 22]

MAUKEXILU ATATU A TENA KU KUATEKESA O MUXIMA UETU KU KALA NI SAUIDI

Tu kala ni sauidi iambote se tu langa o muxima uetu kiene kimoxi ué, se tua mesena ku kala ni sauidi mu nzumbi, tua tokala tu langa o muxima uetu. Tu di longe o maukexilu atatu a tena ku tu kuatekesa:

1 O kudia: Se ki tu dikila o mukutu uetu, o muxima ki ua kala ni sauidi. Kiene ué kimoxi, tua tokala kuijiia se tua mudia muene kiambote mu nzumbi bhu kaxi ka ku di longa ubheka uetu, ku xinganeka mu milongi, ni kuia mu iônge.—Jisá. 1:1, 2; Jisa. 15:28; Jihe. 10:24, 25.

2 Ku tonoka: Saí ithangana o muxima uetu u bhinga ku kalakala ni nguzu. Kiene ué kimoxi ni ku suína mu ukunji—nange mu ku bhanga o ikalakalu ietu mu nzumbi—i kuatekesa o muxima uetu mu nzumbi ku kala ni sauidi—Luk. 13:24; Fil. 3:12.

3 O kididi ku tua tungu: O ku dilunga ni athu ka sidivila Nzambi bhu tua tungu, mba ku kididi ku tu kalakala, ki tena ku bhangesa o muxima uetu ku kala ni ixinganeku ia iibha. Maji tu tena ku u langa, se tu kuata ku diongeka ni jiphange jetu a mesena o mbote ietu, ala ni muxima ua tenena bhu pholo ia Nzambi.—Jisá. 119:63; Jisa. 13:20.