Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Kizuelu Kiê Kia Kuila, Kiene, ki Kale Kiene

Kizuelu Kiê Kia Kuila, Kiene, ki Kale Kiene

Kizuelu Kiê Kia Kuila, Kiene, ki Kale Kiene

‘O kizuelu kiê kia tokala ki kala kia kidi kala, Kiene, Kiene; Kana; Kana.’—MAT. 5:37.

TALA SE U TENA KU TAMBUIJILA:

Ihi iambe Jezú ia lungu ni ku loka?

Mukonda diahi Jezú uexile phangu iambote mu kulondekesa o kizuelu kiê kuila kidi?

Mu ithangana iebhi o kizuelu kietu, Kiene ki kala Kiene?

1. Ihi iambe Jezú ia lungu ni ku loka, ni mukonda diahi?

O JIKIDISTÁ ja kidi, kene mu loka. Mukonda ene a mu belesela kiá o kitendelesu kia Jezú, kiambe: ‘O kizuelu kiê kia tokala ki kala kia kidi kala, Kiene, Kiene.’ Muéne ua kexile mu zuela kuila, o muthu ua tokala u kumbidila o kizuelu kiê. Jezú ua tona o Kitumu kiki mu kuzuela: ‘Kana ku loka.’ Muéne ua tange o kizuelu kiki phala kulondekesa o kifua kiene na-kiu o athu mu izuelu iâ, kuila izuua ioso a loka mu ima ia zuela phala ku nganala akuâ mu ima ia a kanena. Mu kuzuela mu kanu dia hatu Kiene mba Kana phala kulondekesa mu ibanzelu iâ, o athu enhá nange, ene alondekesa kuila ka tokala ku a dielela ni kuila a mu kaiela o ukexilu ua ‘Satanaji.’—Tanga Matesu 5:33-37.

2. Jimbulula se mukonda diahi saí ithangana, o ku loka ki kituxi.

2 O kuila o izuelu ia Jezú ilombolola kuma o ku loka, kituxi? Kiebhi kiki ki tena o ku bhita? Kala ki tua di longo kiá mu milongi ia dianga, saí kithangana, Jihova Nzambi ni selevende iê ia fiiele, Mbalahamu, a loka. O Kitumu kia Nzambi, kia jijile ué kuila phala ku batula o maka, o muthu ua tokalele ku loka mu kima kia kanena. (Mak. 22:10, 11; Dia. 5:21, 22) Kienhiki, nange ku bhinga kuila, o Kidistá u loka phala kuzuela o kidi mu inzo ia ku fundisa. Mba mu kithangana kia mukuá, o Kidistá nange u loka phala kulondekesa ku akuâ, kuila ua mu zuela o kidi, kioso ki ku moneka maka. Mu kidi, Jezú kioso kia mu fundisa ku mukunji ua dikota, mu inzo ia Kufundisa ia Jijudé, muéne ka ditunu, maji ua tambuijila ni kidi kioso. (Mat. 26:63, 64) Maji Jezú ka bhingile ku loka bhu pholo ia muthu. Maji phala kulondekesa o kidi kia njimbu ia kexile mu tula, muéne ua kexile mu zuela mu ukexilu iú: “Ngi mi ambela kuila, [mu ku ilombolola edi, “ni kidi kiene, ni kidi kiene”].” (Nzu. 1:51; 13:16, 20, 21, 38) Tua-nda mona ihi i tu tena o ku di longa mu phangu ia Jezú, ia Phaulu, ni ia athu a mukuá alondekesa kuila o izuelu iâ iexile ia kidi, Kiene, ki kale Kiene.

JEZÚ—PHANGU IA BETA-KOTA

3. Ihi ia kanene Jezú kua Nzambi mu musambu, ni kiebhi kia mu tambuijila Tat’ê?

3 ‘Eme bhabha, ngeza-phe, . . . phala ku bhanga o vondadi iê eie u Nzambi.’ (Jihe. 10:7) Mu izuelu íii, Jezú ua dilondekesa kua Nzambi phala ku kumbidila ia kanene ia lungu ni kikanenu kia Mbutu, kate muene ni ku mu ‘numata o kasende’ kua Satanaji. (Dim. 3:15) Se-ku diiala ua dilondekesa mu vondadi iê phala ku bhanga o kikalakalu kiki kia dikota. Tundé ku diulu, Jihova ua londekesa kuila ua dielele kua Mon’ê, sumbala ka jijila kuila Jezú u loka, phala o kizuelu kiê ki kale kia kidi.—Luk. 3:21, 22.

4. Kiebhi Jezú kia bhangesa kuma o kizuelu kiê kia kidi ki kala, Kiene, Kiene?

4 Jezú ua kexile mu kumbidila ioso ia kexile mu longa ni kuehela kuila o kizuelu kiê kia kidi ki kale, Kiene, Kiene. Muéne kehela kima kioso-kioso ku mu landukisa mu ku bhanga o kikalakalu kia tambule kua Tat’ê, kia ku tula o njimbu iambote ia Utuminu ua Nzambi ni ku bhanga maxibulu a athu oso a sungu Nzambi kua Jezú. (Nzu. 6:44) O Bibidia i zuela ia lungu ni kidi kia kexile mu zuela Jezú, kioso kiambe: ‘Né mbe ikanenu ia Nzambi i vula kinéne, kua muene ioso i kala Kiene.’ (2 Kol. 1:20) Mu kidi, Jezú muene o phangu ia beta-kota, ua londekesa kuma muthu ua kidi mu kima kia kanena Tat’ê. Kienhiki, di longe se ihi ia bhanga o muthu ua kaiela o phangu ia Jezú.

PHAULU—UA KUMBIDILA O IZUELU IÊ

5. Phangu iahi ia tu xila poxolo Phaulu?

5 “Ngi bhanga kiebhi, Ngana?” (Ika. 22:10) Mu izuelu íii, Phaulu a mu ixanene ué Saúlu, ua beleselele o itendelesu ia mu bhanene Ngana Jezú, ua mu monekene mu kisuma, iu ua mu tumine kueha o ku zukutisa o maxibulu a Kristu. Mukonda dia kitendelesu kiki, Saúlu ua diele o ima ia kexile mu bhanga m’ukulu, a mu batizala, iu ua xikinine o kikalakalu kia dikota, kia ku bhana umbangi ua Jezú ku ifuxi. Tundé o kizuu’kio, ni mu ithangana ia mukuá, Phaulu uexana Jezú mu dijina dia ujitu “Ngana” iu ua kumbidile o kizuelu kiki mu ku kaiela o phangu ia Jezú katé ku ufuilu uê, mu ixi. (Ika. 22:6-16; 2 Kol. 4:5; 2 Tim. 4:8) Phaulu kexile kála o athu ambe Jezú: ‘Mu ng’ila kiebhi Ngana, Ngana, mua kambe o ku bhanga o ima ioso i nga mi ambela?’ (Luk. 6:46) Maji né kiki Jezú ua mesenene kuila oso a mu xikina kuila muéne Ngana, a zuela o kidi kála kia bhangele poxolo Phaulu.

6, 7. (a) Mukonda diahi Phaulu kai mu kunda o kilunga kia Kolindo, ni mukonda diahi o ió akexile ku mu tatela ka tenene dingi kuzuela? (b) Mukonda diahi tua tokala ku xila ió a tu kala ku pholo mu kilunga?

6 Phaulu ua di bhakuile mu ku boka o njimbu iambote mu Azia Menore ni mu Europa, ni ku kunda ilunga ni ku bhanga ilunga ia ubhe. Saí ithangana muéne ua monene kuila kua bhingile ku loka, mu izuelu ia soneka. (Nga. 1:20) Kioso kia mu tatela akua Kolindo kuila muéne ka tokalele ku mu dielela, muéne ua soneka: ‘Kabasa Nzambi uala fiiele, ua k’ijiia kuma kizuelu kietu ko kuenu, ki kia kuila kiene, o mungu kana.’ (2 Kol. 1:18) Mu kithangana kia soneka o izuelu íii, Phaulu ua kexile mu tunda mu Efezo, ua bhitile mu Masedonha, iu ua lungile mu Kolindo. Muéne ua mesenene ku kunda hanji o kilunga kia Kolindo ande dia kuia ku Masedonha. (2 Kol. 1:15, 16) Maji kala kiene mu bhita ni tufunga tua ilunga lelu, saí ithangana kioso kia kunda o ilunga ku bhinga ku lungulula o ukexilu ua ku kunda o ilunga. Maji ka i lungulula mukonda dia kima kioso-kioso, mba mukonda dia jihanji jâ, maji saí kima kia beta-kota kia a bhangesa ku bhanga kiki. Maji o kima kia bhangesa Phaulu ku laleka ku kunda o kilunga kia Kolindo kiexile phala o mbote iâ. Mukonda diahi?

7 Mu ku bhita kithangana kioso kia dianga o ku di bakana, Phaulu ua tambula njimbu, kuila mu kilunga kia Kolindo mua monekene maka, alungile ni ku diuanuna, ni undumbu. (1 Kol. 1:11; 5:1) Phala ku batula o maka, muéne ua bhana itendelesu mu mukanda ué ua dianga o ku sonekena akua Kolindo. Mu veji dia ku tunda mu Efezo katé mu Kolindo, Phaulu ua bhana kithangana ku jiphange kia ku kumbidila o itendelesu iê, phala kioso kieji bhixila u suínisa o jiphange. Phala ku a tangela o kima kia mu bhangesa ku laleka, Phaulu ua a sonekena mu mukanda ué ua kaiiadi: ‘Eme-phe Nzambi a ngi kale mbangi ku thandu dia muenhu uami, kuma ia ngi fidisa o kuia kindala mu Kolindo mukonda enu nga mi fikidila.’ (2 Kol. 1:23) Ki tu tokala ku kala kála ió akexile mu tatela Phaulu; maji tua tokala ku xila oso a tu kala ku pholo mu kilunga. Kima kiambote se tu kaiela o phangu ia Phaulu ia ku dielela, kála kia kaiela Kristu.—1 Kol. 11:1; Jihe. 13:7.

PHANGU IAMBOTE IA ATHU A MUKUÁ

8. Phangu iahi ia tu xila Bebeka?

8 ‘Nga mesena o kuia.’ (Dim. 24:58) Ni izuuelu íii, Bebeka ua tambuijila manh’â ni phange’ê mu ku xila o vondadi iâ ia ku tunda kubhata mu kizuua kieniókio, ni kuenda njila ia dikanga ia 800 a kilometu ni muthu ka mu ijidile, phala kuia mu kazala ni Izake mon’a Mbalahamu. (Dim. 24:50-58) Bebeka ua kumbidile o kidi kia tangele kala, Kiene, Kiene, iu ua londekesele kuila muhatu ua fiiele ua zolele Nzambi, phala Izake. Ku muenhu uê uoso, muéne ua tungile mu ji tenda kála musonhi mu Ixi ia Kanena. Muéne a mu besoalele kiavulu mu ku tokala ku muiji ua Mbutu ia kanena, Jezú Kristu.—Jihe. 11:9, 13.

9. Kiebhi Lute kia kumbidile o kizuelu kiê?

9 ‘Kana, tua-nda vutuka n’eie ku kifuxi kiê.’ (Lute 1:10) O atudi, akua Mouabhe, Lute ni Olofa, a jijile ku zuelela ukouâ, o mutudi Nouemi, ua kexile mu tunda mu ixi ia Mouabhe phala kuia mu Beleme. Maji Olofa uevu ukouê Nouemi, iu ua vutuka ku ixi iê. Maji Lute ua jijile o kizuelu kiê kia kuila, Kana, Kana. (Tanga Lute 1:16, 17.) Lute ua naminina ni ufiiele uoso kua Nouemi, ua xisa o muiji uê ni ubhezelu ua makutu ua Mouabhe. Muéne ua kolokota mu ku bheza Jihova ni ufiiele uoso, iu a mu besoala mu ku mu tumbula kuala Matesu bhu kaxi ka ahatu atanu mu misoso ia Kristu.—Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16.

10. Mukonda diahi Izaia phangu iambote phala etu?

10 ‘Eme bhabha! Ngi tume eme.’ (Iza. 6:8) Ande dia ku tambuijila, Izaia ua mono kisuma kia Jihova ua xikama ku kiandu Kiê mu tembulu ia Izalaiele. Kioso kia kexile mu tala o isuma íii, Izaia uevu Jihova kuzuela: “Mukuahi ngi mu tuma, nanhi u tu endela bhu kididi?” Jihova ua kexile mu bhinga muthu phala ku kala mukunji uia mu tula o njimbu ia Nzambi ku mundu Uê ua bhukumukine. Izaia ua kumbidila o kizuelu kiê—Kiene, ki kale Kiene. Kienhiki, 46 a mivu ndenge, muéne ua sidivila kala polofeta mu ku tula njimbu ia kufundisa ni ikanenu ia lungu ni ku bhanga dingi o ubhezelu ua kidi.

11. (a) Mukonda diahi o ku kumbidila o kizuelu kietu kima kia tokala? (b) Phangu ia nanhi ia ku kamba ku kumbidila o izuelu, i tu dimuna?

11 Mukonda diahi Jihova ua tumina ku soneka o phangu íii mu Maka mê phala etu? Mukonda diahi o kizuelu kietu, Kiene, Kiene kia tokala ki kala kia kidi? O Bibidia izuela ni kidi kioso kuila, o muthu ka ‘kumbidila o kizuelu kiê,’ uala kumoxi ni iá a ‘a xindi o kufuá.’ (Lom. 1:31, 32) O athu kála Falaó ia Ijitu, o Sobha Zedekiia ia Judá, ni Ananiia ni Safídia, a xisa phangu ia iibha kala ki zuela o Bibidia, ka kumbidila o kizuelu kiâ, kia kuila, Kiene, Kiene. Ene oso afú, o phangu íii i tu dimuna.—Mak. 9:27, 28, 34, 35; Ize. 17:13-15, 19, 20; Ika. 5:1-10.

12. Ihi ia-nda tu kuatekesa ku kumbidila o kizuelu kietu?

12 Mu izuua íii ‘isukidila-ku,’ a tu kondoloka ku athu ‘a kambe ufiiele,’ athu ‘o ku kanga a kuata kídifua kala kia ku xila Nzambi, maji ki kalakala o kutena kua Nzambi-phe, a ditunu-kiu.’ (2 Tim. 3:1-5) Kienhiki, ki tu tokala ku dilunga ni athu ala ni ifua ia iibha. Tua tokala ku dilunga izuua ioso ni ió a bhanga ioso phala ku kumbidila o kizuelu kiâ, kia kuila Kiene, ki kala Kiene.—Jihe. 10:24, 25.

O KIZUELU KIÊ KIA KUILA KIENE, KIA BETA-KOTA

13. Iebhi o izuelu ia beta-kota i bhinga kuila o mukaiedi ua Jezú Kristu u tambuijila kuila, Kiene?

13 O kikanenu kia beta-kota ki tena ku bhanga o muthu, o ku di bhakula kua Nzambi. Mu ithangana itatu, o ió a mesena ku di fula o ku di banza mudiâ phala ku kala maxibulu a Jezú, a kala ni kithangana kia ku tambuijila, Kiene, ku ibhuidisu ia a bhanga phala ku kala maxibulu a Kristu. (Mat. 16:24) Kioso o tufunga tuiadi kia xikama ni muthu ua mesena ku kala muboki ka mu batizala luua, a mu ibhula: “O kuila ua mesena ku kala Mbangi ia Jihova?” Kioso o muthu kiaia ni ku kula mu nzumbi, u mesena kiá ku mu batizala, o tufunga a xikama né, a mu ibhuidisa: “Eie ua tangela kiá Jihova mu musambu kuila ua mesena ku di bhakula kua muéne?” Mu ku suka-ku, mu kizuua kia batizu, o ió a mesena o kua batizala, a a bhanga o kibhuidisu: “Bhu kaxi ka sata ia Jezú Kristu, ua diela o ituxi iê, eie ua di bhakula kua Jihova phala ku bhanga o vondadi iê?” Kienhiki, bhu pholo ia Jimbangi joso ja Jihova, a tambuijila, Kiene, mu ku xila o kikanenu kiâ kia bhange, kia ku sidivila Nzambi katé ku hádia.

14. Ihi i tua tokala o ku bhanga ithangana ioso?

14 Se u muboki ua ubhe mba uene mu sidivila kiá Nzambi tundé ukulu, eie ua tokala ku di tonginina izuua ioso ni ku dibhudisa: ‘Mu ku kaiela Jezú Kristu, o kuila ngene mu londekesa kuma o kizuelu kiami kia kuila Kiene, kiene kia beta-kota? Nga mu kolokota mu ku belesela Jezú, mu ku boka ni ku bhanga maxibulu, mukonda kiene o kima kia beta o kota ku muenhu uami?’—Tanga 2 Kolindo 13:5.

15. Mu maukexilu ebhi, mu tua tokala kuehela kuila o kizuelu kietu, Kiene, ki kale Kiene?

15 Phala kulondekesa kuila tua mu kumbidila o kikanenu ki tua bhange, tua tokala ué kulondekesa kuma tu athu a fiiele mu ima ia mukuá ia beta-kota. Mu kifika: O kuila eie u dikaza? Kolokota o ku bhana valolo ku kikutu ki ua bhange kia ku zola ni ku langa o kaza diê. O kuila eie ua bhange kikutu kia uenji mba ua bhange kikutu mu ku soneka mukanda phala ku kumbidila ikalakalu mu kilunga? Mu kiki, kumbidila o kikutu ki ua bhange. O kuila a kuixana phala kudia kumoxi ni muthu kale ni ima iavulu phala ku ku bhana? Ku tokala ku xikina se ku moneka phange iéngi uala unvuama u kuixana ué kubhata. Ua kanene muthu mu sidivisu ia ku boka, kuila ua-nda mu kunda dingi kubhata diê phala ku mu kuatekesa dingi mu nzumbi? Mu maukexilu uoso enhá, kumbidila o kizuelu kiê kia kuila, Kiene, Kiene, se u bhanga kiki Jihova ua-nda ku besoala mu ukunji uê.—Tanga Luka 16:10.

O MBOTE I TU KATULA KU MUKUNJI UA DIKOTA, O SOBHA IETU

16. Se ki tu kumbidila o izuelu ietu, ihi tua tokala o ku bhanga?

16 O Bibidia i zuela kuila, mukonda tu athu a ituxi, ‘tuene mu lueza kiavulu’ bhenge-bhenge mu ima i tu zuela. (Tiia. 3:2) Ihi i tua tokala o ku bhanga se tua lueza mu ku kumbidila o kizuelu kietu? Mu Izalaiele mua kexile Kitumu phala o mbote ia athu akexile ‘mu zuela sé ku xinganeka.’ (Iji. 5:4-7, 11) Kiene kimoxi ué lelu, o ujitu iú ua tokala ué ku Jikidistá a ta ituxi mu kuzuela sé ku xinganeka. Se tu fisala o kituxi kietu kua Jihova, mu henda iê, muéne ua-nda tu loloka bhu kaxi ka Mukunji uetu ua Dikota, Jezú Kristu. (1 Nzu. 2:1, 2) Phala ku kala mu henda ia Nzambi, tua tokala kulondekesa kuila tua diela o ima i tua bhange, tua tokala tu bhanga ioso phala tu batule o maka ejila mu kuzuela sé ku xinganeka. (Jisa. 6:2, 3) Kienhiki, tua tokala tu xinganeka hanji, ande dia ku bhanga kikanenu ki tua-nda tena o ku ki kumbidila.—Tanga Ndongixi 5:2.

17, 18. Mabesá ahi a kingila ku tambula oso a bhanga kuila, o kizuelu kiâ, Kiene ki kala Kiene?

17 O abhezi oso a Jihova a mu kolokota mu ku kumbidila o kizuelu kiâ kia kuila, Kiene, ki kala Kiene, a-nda tambula mabesá avulu ku hádia! Phala o 144.000 a Jikidistá a a undu, o dibesá dia tambula, o muenhu ua kalelaku ku diulu, mua-nda kala ni Jezú mu Utuminu uê, kála ‘akunji a Nzambi mu utuminu ua midi ia mivu.’ (Dij. 20:6) O mazunda ni mazunda a athu, a-nda katula mbote mu Utuminu ua Kristu mu palaízu mu ixi. Ene a-nda kua kuatekesa ku kala athu a iuka mu ukexilu uoso.—Dij. 21:3-5.

18 Se tu kala tu jifiiele ni tu bhiti mu polova ia sukina ku disukilu dia Utuminu ua Midi ia Mivu ia Jezú, ki tua-nda kala dingi ni phata ia kizuelu kia muthu uoso-uoso. (Dij. 20:7-10) Kizuelu kioso kia kuila, Kiene kia-nda kala Kiene, o kizuelu Kana, kia-nda kala Kana. Athu oso a-nda bhuluka, a-nda kaiela o phangu ia Tata ietu ia diulu, Jihova, “o Nzambi ia kidi.”—Jisá. 31:5.

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Foto ku mbandu 29]

Tunde kia mu batizala katé kiafu, Jezú ua kumbidila o kizuelu kiê mu kima kia kanene Tat’ê

[Foto ku mbandu 31]

O kuila eie ua mu kumbidila o kizuelu kiê kia beta-kota kia kuila Kiene?