Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KUZUELA IA LUNGU NI BIBIDIA

Thembu Kuxi o Utuminu ua Nzambi ua Mateka o ku Tumina? (Mbandu 1)

Thembu Kuxi o Utuminu ua Nzambi ua Mateka o ku Tumina? (Mbandu 1)

O milongi iala ku luiji, ia-nda tu londekesa kiebhi o Jimbangi ja Jihova kiene mu zuela ni vizinhu jâ. Tu xinganeke Mbangi ia Jihova, dijina diê Nzuá ua tula ku dibhata dia diiala, dijina diê Matesu.

“SOTA” O KUIJIIA

Nzuá: Matesu, ngi sanguluka kiavulu mu ku kala mu zuela n’eie maka alungu ni Bibidia. * Mu kizuua kia tundu-mu, eie uebhula maka alungu ni Utuminu ua Nzambi. Eie ua ngi bhuidisa se mukonda diahi o Jimbangi ja Jihova a xikina kuila o Utuminu ua Nzambi ua mateka o ku tumina ku muvu ua 1914.

Matesu: Kiene muene, nga kexile mu tanga o madivulu menu, nga tange-mu kuila, o Utuminu ua Nzambi ua mateka o ku tumina ku muvu ua 1914. Eme nga mesena kuijiia kiambote o maka enhá, mukonda enu muene mu zuela kuila, o ilongesu ienu ioso i tunda mu Bibidia.

Nzuá: Kidi muene.

Matesu: Eme nga tange kiá o Bibidia ioso. Maji ki ngi sange-mu kibatulu kia tumbula o muvu ua 1914. Kienhiki, ngai mu tokuesa mu Internete o muvu uenhú “1914.” Maji né njimbu né njimba.

Nzuá: Ngi ku ximana mu ima iiadi. Moxi, mu ku tanga o Bibidia ioso. Kiki kilombolola kuila ua uabhela o Mak’â Nzambi.

Matesu: Kiene muene. Se-ku divulu diéngi dia soko ni Bibidia.

Nzuá: Kidi. O ia kaiadi, mu ku lengela mu Bibidia mu ku sota o itambuijilu ia Ibhuidisu iê. Eie ua bhange kala ki tu tendelesa o Bibidia o ku bhanga: “Sota” o kuijiia. * Kima kiambote ki ua mu bhanga.

Matesu: Kidi kiê. Nga mesena kuijiia muene. Nga tokuesa ué o maka enhá alungu ni muvu ua 1914 mu divulu didi mu tuene mu di longa. O maka alungu ni nzoji ia Sobha, nzoji ia lungu ni muxi ua dikota a u batula iu ua kulu dingi, nga fika kiene.

Nzuá: Kiene muene. O maka enhá tu a sanga mu divulu dia Daniiele kibatulu 4. Di tanga o nzoji ia loto Nabukodonozolo Sobha ia Babilonha.

Matesu: Kiene muene. Nga tange o maka enhá veji javulu. Maji ngi ku tangela o kidi kuila, ki ngi tendela kiebhi o maka enhá alungu ni Utuminu ua Nzambi mba ni muvu ua 1914.

Nzuá: Matesu ni polofeta Daniiele ué ka tendela ioso ia mu tumu o ku soneka!

Matesu: Mbe?

Nzuá: Xe. Bhabha mu divulu dia Daniiele 12:8, muéne uambe: “Eme-phe kia zuel’iki nga k’ivu maji ki kia ngi jimbulukila.”

Matesu: Mbe k’eme ngó kana.

Nzuá: Mu kidi, Daniiele ka tendela o maka mukonda ki i kexile hanji o kithangana kia Nzambi kia ku bhangesa o athu ku tendela o maka enhó u tu sanga mu divulu dia Daniiele. Maji mu lelu didi, tu tena kiá o ku tendela kiambote o maka enhá.

Matesu: Mukonda diahi ua mu zuela kiki?

Nzuá: Tala ihi i zuela o velusu ia kaiela. Daniiele 12:9, di zuela: “Mak’ama a ma jika, ia ate-ku kidimbu katé kia k’èza o thembu ia sukidilá-ku.” O izuelu íii ilombolola kuila, o maka enhá eji ku a tendela ngó ku hádia, mu “thembu ia sukidilá-ku.” Tua-nda di longa ku pholo kuila, o izulukutu ioso iene mu bhita lelu ilondekesa kuila tuala kiá mu thembu ia sukidila-ku. *

Matesu: U tena ku ngi jimbuluila o maka enhá?

Nzuá: Nga-nda fikisa.

NZOJI IA NABUKODONOZOLO

Nzuá: Ande dia ku mateka, tu bhitulule hanji bhofele o nzoji ia Sobha Nabukodonozolo. Kiene ki tua-nda mona ihi ilombolola o nzoji íii.

Matesu: Kiambote.

Nzuá: Mu nzoji, Nabukodonozolo ua mono muxi ua dikota ua tula ku diulu. Iu ua kivu o mukunji ua Nzambi ku tumina ku batula o muxi uenhú. Maji Nzambi ua tumu ku xisa o kixinji kiê. Mu ku bhita “sambuadi dia jithembu,” o muxi ueji kula dingi. * Kia dianga, o maka enhá a bhiti ni Sobha Nabukodonozolo. Sumbala muéne uexile Sobha ia fuma—kala o muxi ua tula katé ku diulu—Nabukodonozolo a mu batula mu “sambuadi dia jithembu.” Uejiia ihi ia bhiti ni muéne?

Matesu: Kana, ki ngi kijiia.

Nzuá: Se-ku maka. O Bibidia ilondekesa kuila Nabukodonozolo ua saluka mu sambuadi dia jithembu. Mu kithangana kieniókio, muéne ka tenene ku tumina. Maji kioso kia bhiti o sambuadi dia jithembu, Nabukodonozolo ua disanze iu ua mateka dingi o ku tumina kala sobha. *

Matesu: Kiambote, eme ngi tetuluka. Maji kiebhi o maka enhá alungu ni Utuminu ua Nzambi ni muvu ua 1914?

Nzuá: O kikanenu kiki kiala mu luiadi. Kia dianga, o maka enhá a bhiti kioso o ungana ua Sobha Nabukodonozolo kia u batula. Kia kaiadi, kia lungu ni kioso o ungana ua Nzambi kia u batula. Kienhiki-phe o ki kumbidilu kia kaiadi kiene kia lungu ni Utuminu ua Nzambi.

Matesu: Kiebhi ki uejiia kuila, o kikanenu kiki kia lungu ué ni Utuminu ua Nzambi?

Nzuá: Kia dianga, o kikanenu kiene kiki, ki tu londekesa o maka enhá. Kala kilondekesa o divulu dia Daniiele 4:17, o kikanenu kiki a ki bhanene ‘phala ki bhekele athu ku tongolola kuma, mbé Suke-ku muene utumina o utuminu ua athu; u u bhana uoso a mu andala.’ Ua mono o kizuelu ‘o utuminu ua athu?’

Matesu: Nga mono, kiambe kuila ‘Suke-ku muene utumina o utuminu ua athu.’

Nzuá: Kiene muene. Mudiê, nanhi o “Suke-ku?”

Matesu: Nga fika Nzambi.

Nzuá: Kiene muene. Tu tena ku mona-phe bhabha kuila, o kikanenu kiki ki ki lungu ngó ni Nabukodonozolo kana. Kia lungu ué ni “utuminu ua athu”—mba o ungana ua Nzambi ku athu. Kiki kiene ki tu londekesa ué o jivelusu ja mukuá.

Matesu: Kiebhi?

O DIAMBU DIA BETA-O-KOTA DIA DIVULU

Nzuá: O divulu dia Daniiele di tumbula veji javulu diambu dimoxi. Di tanga o kikanenu kioso o Utuminu ua Nzambi kieji u tudika bhu maku a Mon’ê, Jezú. Mu kifika, tu tange o ibatulu ia mukua mu divulu dia Daniiele. O kuila u tena ku tanga o divulu dia Daniielel 2:44?

Matesu: Se-ku maka. Di zuela: “Maji, mu izuua ia jisobha jenhiji, o Nzambi ia diulu ua kà bheka-ku o Utuminu ki u xikina dingi ku u jikinisa; o utuminu iú kà u ehela ku bhita dingi bhu maku ma miji iengi, uene kiá ua kà sasujula o mautuminu moso’ama anga a-bhua-ku, maji o uene ua kà xalela ni kutumina mu thembu joso katé ku hádia ni hádia.”

Nzuá: Nga sakidila. U tena ku mona kuila o velusu íii ia mu tanga maka alungu ni Utuminu ua Nzambi?

Matesu: Manhi kiá.

Nzuá: Tua mono kuila o Utuminu iú “ua kà xalela ni kutumina mu thembu joso katé ku hádia ni hádia.” Kiki kiene kia-nda bhita ni Utuminu ua Nzambi, maji ki kiene kiene mu bhita ni mautuminu a athu, ki kiene?

Matesu: Kana, ki kiene.

Nzuá: Tala dingi o kikanenu kia mukuá mu divulu dia Daniiele kia lungu ni Utuminu ua Nzambi. Tu ki sanga mu divulu dia Daniiele 7:13, 14. Ia lungu ni nguvulu iú ua-nda tumina ku hádia, o jivelusu jiji, ji zuela: “A mu bhana kutumina, ni kijingo, ni ungana, phala miji ioso, ni ifuxi, ni madimi moso ende ni ku mu bhikila muene. O ku tumina kuê kua miaka, ku kuene dizubhilu, o ungana uê uene ngó, ka tena ku u buisa-ku.” Saí kizuelu bhabha ki ua kijiia kiá?

Matesu: O jivelusu ja tumbula o kizuelu utuminu.

Nzuá: Kiene muene. Ki utuminu uoso-uoso kana. Tua mono kuila, o Utuminu iú ueji tumina “miji ioso, ni ifuxi, ni madimi moso.” O izuelu íii ilombolola kuila, o Utuminu ueji tumina o ngongo ioso.

Matesu: Ki ngi ki fikile kuila o izuelu íii ilombolola kiki, maji kiene muene. Kiene ki tua tange.

Nzuá: O kikanenu ué kia tange dingi, kixi: “O ku tumina kuê kua miaka, ku kuene dizubhilu, o ungana uê uene ngó, ka tena ku u buisa-ku.” O izuelu íii ia difu ni izuelu i tua tange mu divulu dia Daniiele 2:44, ki kiene?

Matesu: Kiene muene.

Nzuá: Tu bhitulule bhofele i tua zuela katé mu kindala kiki. O kikanenu mu divulu dia Daniiele kibatulu 4 a ki tange phala o athu ejiie kuila o “Suke-ku muene utumina o utuminu ua athu.” O izuelu íii ilondekesa kuila, o kikanenu kiki kiala ni di kumbidilu dia mukuá dia dikota, o ia bhiti ni Nabukodonozolo, ndenge. Mu divulu dioso dia Daniiele, tu sanga-mu ikanenu ia lungu ni utudilu ua Utuminu ua Nzambi ni ungana ua Mon’ê. Mudiê, o kuila tu tena ku xikina kuila o kikanenu kiki kia tange o divulu dia Daniiele mu kibatulu 4, kia lungu ué ni Utuminu ua Nzambi?

Matesu: Xé. Maji o muvu ua 1914?

“A KALE KIENHIKI KATÉ MU SAMBUADI DIA JITHEMBU”

Nzuá: Tu zuele dingi ia lungu ni Nabukodonozolo. Kia dianga, tua mono kuila, o muxi ua lombolola o Sobha iú. O ungana ua bhu kioso o muxi kia u batula iu ua xala kiki mu sambuadi dia jithembu—mba kioso muéne kia saluka. O sambuadi dia jithembu jiji, ja bhu kioso Nabukodonozolo kia di sanze iu ua mateka dingi o ku tumina. Kia lungu ni Utuminu ua Nzambi, eji u batula ué—maji ki mukonda dia kuila Nzambi ua lueza, kana.

Matesu: Kiki kilombolola ihi?

Nzuá: M’ukulu, o jisobha akua Izalaiele akexile mu tumina mu mbanza ia Jeluzaleme edile kala a xikama ku “kiandu kia Jihova.” * Ene akexile mu lombolola Nzambi ua mu tumina o mundu uê. Kienhiki, o ku tumina kua jisobha jenhojo kua kexile mu lombolola o ku tumina kua Nzambi. Maji mu ku bhita thembu, jisobha javulu a bhukumukina Nzambi, mukonda dia kiki, athu avulu a bhange uá kiki mu ku a kaiela. Mukonda dia ku bhukumuka kua akua Izalaiele, Nzambi ka a kuatekesa bhu maku a akua Babilonha ku muvu ua 607 A.K.K. Tundé ku muvu uenhó, kana-ku dingi sobha ua kexile mu lombolola Jihova mu mbanza ia Jeluzaleme. Kienhiki, o ungana ua Nzambi a u batula. Ua tetuluka?

Matesu: Xe, nga tetuluka.

Nzuá: Mu kiki, o muvu ua 607 A.K.K. kiene kia mateka o sambuadi dia jithembu. Mu disukilu dia sambuadi dia jithembu, Nzambi ueji ta ku ungana nguvulu iengi ieji lombolola Muéne—maji muthu ku diulu. Kiki kieji bhita kioso o ikanenu ia mukuá i tua tange mu divulu dia Daniiele, kia-nda di kumbidila. Kienhiki, ng’ibhula: O sambuadi dia jithembu ia bhu thembu kuxi? Se tu tambuijila o kibhuidisu kiki, tua-nda tena kuijiia se thembu kuxi o utuminu ua Nzambi kia mateka o ku tumina.

Matesu: Nga tetuluka. Kienhiki-phe, o sambuadi dia jithembu ja bhu ku muvu ua 1914?

Nzuá: Kiene muene.

Matesu: Maji kiebhi ki tuejiia o maka enhá?

Nzuá: Kioso Jezú kia kexile mu ixi, Jezú ua londekesa kuila o sambuadi dia jithembu ki ji bhuile luua kana. * Kiki kilondekesa kuila, o sambuadi dia jithembu, thembu iavulu. O sambuadi dia jithembu ia matekene hama ja mivu ande dia Jezú kuíza mu ixi ni ia suluka katé muéne kia vutuka ku diulu. Ijiia-kiu ué kuila, o athu eji tendela ngó kiambote o ikanenu ia Daniiele mu “thembu ia sukidilá-ku.” * Ku mivu ia 1800, o Adilongi a Bibidia a a suínisa ku tokuesa kiambote o kikanenu kiki ni ikanenu ia mukuá. Ene a mateka o ku tetuluka kuila o sambuadi dia jithembu eji bhua ku muvu ua 1914. Izulukutu iavulu ia bhiti ku muvu ua 1914 ia londekesa kuila, o Utuminu ua Nzambi ua mateka o ku tumina ku muvu uenhó ku diulu. Tundé ku muvu uenhó, o mundu ua bokona mu thembu ia sukidila-ku. Nga mu mona kuila, íii milongi iavulu phala eie . . .

Matesu: Kiene, milongi iavulu muene. Nga-nda bhinga muene ku i tanga dingi phala ku i tendela kiambote.

Nzuá: Ku luuale. Eme nga bhingile uami ku katula kithangana phala ku tendela o ikanenu íii. Manhi se ua mono kuila ioso i xikina o Jimbangi ja Jihova ia lungu ni Utuminu, iala mu Bibidia.

Matesu: Kiene nga mono. Eme ngi diuana kiavulu mu kuijiia kuila ioso i mu longa, i tunda mu Bibidia.

Nzuá: Ngi mona kuila, kiene ué ki ua mesena. Maji kala ki nga zuela kiá, íii milongi iavulu phala eie u i xinganeka kindala. Nange uala dingi ni ibhuidisu ia mukuá. Mu kifika, tua di longo kuila o sambuadi dia jithembu ia lungu ni Utuminu ua Nzambi ni kuila o jithembu jiji ja mateka ku muvu ua 607 A.K.K. Maji kiebhi ki tuejiia kuila o jithembu jiji ja bhu ku muvu ua 1914? *

Matesu: Kidi muene, nga kexile kiá mu dibhuidisa ué kiki.

Nzuá: O Bibidia iene i tu kuatekesa ku tanga o sambuadi dia jithembu jiji. Ua mesena ku ta o maka enhá mu kizuua kia mukuá ki nga-nda kuíza bhabha? *

Matesu: Kiene, nga mesena.

Eie uala ni kibhuidisu kia lungu ni Bibidia, iu ua mesena kikuatekesu? Ua mesena kuijiia dingi ia lungu ni ilongesu mba ni ukexilu ua ku longa ua Jimbangi ja Jihova? Se kiene, ku kale ni hele ia kuibhuidisa ku Mbangi ia Jihova. O Jimbangi ja Jihova ua-nda sanguluka ku ku jimbuluila o maka enhá.

^ kax. 5 Bhu kaxi ka kikalakalu kiâ kia kuboka, o Jimbangi ja Jihova ene mu longa o jivizinhu jâ o milongi ia Bibidia.

^ kax. 11 Jisabhu 2:3-5.

^ kax. 21 Tanga o kibatulu 9 kia divulu, Mu Kidi Ihi i Longa o Bibidia? a di bhange ku Jimbangi ja Jihova. A tena ué ku di katula mu www.pr418.com/kmb.

^ kax. 27 Daniiele 4:13-17.

^ kax. 29 Daniiele 4:20-36.

^ kax. 57 1 Malunda 29:23.

^ kax. 63 Mu kuzuela ia lungu ni izuua isukidila-ku, Jezú uambe: “Jeluzaleme-phe [ia kexile mu lombolola o ungana ua Nzambi] ia ká xala mu ku i titidila kuala akua jixi jengi, a kambe kuijiia Nzambi, katé kia kà bhua o thembu ia akua jixi jengi.” (Luka 21:24) Kienhiki, o ungana ua Nzambi a u batuile hanji katé mu izuua ia Jezú iu ueji kala hanji kiki katé mu izuua isukidila-ku.

^ kax. 63 Daniiele 12:9.

^ kax. 67 Tanga o mbandu 215 ndu 218 ja divulu, Mu Kidi Ihi i Longa o Bibidia? a tena ué ku di katula mu www.pr418.com/kmb.

^ kax. 69 O milongi ia keza-ku ia-nda tu kuatekesa ku kondala o sambuadi dia jithembu.