Kioso kia ngi vuala, tata jami ja tungile mu mbanza ia zukamene ni mbanza ia Leipzig mu ixi ia Alemanha, ia zukamene ni mbambe ia ixi ia Tcheca ni ia Polonia. Kioso ng’exile ni samanu dia mivu, o salu ia tat’etu ia tu bhangesa kuia ku jixi jengi—kia dianga ku Brazil ni ku ixi ia Equador.

Kioso ki nga kexile ni 14 dia mivu a ngi tumikisa ku xikola mu ixi ia Alemanha. Mukonda dia jitata jami ku kala dikanga, ku ixi ia America do sul, eme ng’exile mu di langa ubheka uami. Eme nga kexile mu kuambata o muenhu kala ki nga mesenene. Eme ki ngi kexile mu banza se o ima i nga kexile mu bhanga, akuetu eji ku i uabhela mba kana.

Kioso ki nga kexile ni 17 ia mivu, o jitata jami a vutuka mu ixi ia Alemanha. Kioso kia vutuka, mu dimatekenu tua tungile kumoxi. Maji mukonda dia ukexilu uami, ki ngi tenene ku di tuma kiambote ni jitata jami. Kioso ki nga tenesa 18 dia mivu, nga tundu ku dibhata dia jitata jami.

Ng’exile mu sota o ku zediua ku muenhu. Kioso ki nga zubha ku mona ima ioso ni ku mona o ukexilu ua athu, eme nga banze kuila nga tokalele kuijiia o ixi ioso, ande muene dia athu ku i zanga.

Nga tundu ku Alemanha, nga sumbu moto, eme ngai ku África. Maji mu ku bhita thembu nga vutuka ku Europa phala ku iudika o moto. Mu ku bhita dingi thembu ngai ku palaia mu ixi ia Phutu. Nga xisa o moto iami, eme nga mateka kuendela mu ulungu.

Nga bhange ukamba ni minzangala akexile mu longela o ima phala kuia ku Oceano Atlântico. Mu kibuka kiki, muene mu nga sange o kilumba kia kituka o muhatu uami, dijina diê Laurie. Kia dianga tuai mu ikolu ia Caraíbas. Tua bhiti izuua ku Porto Rico, tua vutuka dingi ku Europa. Tua kexile mu sota ulungu phala ku kala dibhata dietu. Tua u soto mu mbeji jitatu maji ki tu u sange, mukonda a ngi ixanene phala kuia mu usoladi.

Nga bhiti 15 kia ji mbeji mu musanza ua kalunga mu bhanga ikalakalu ia usoladi. Mu kithangana kieniókio, eme ni  Laurie tua kazala, tua di sokejeka phala kuenda mu jixi jengi. Ande dia kuia mu usoladi, tua sumbile ulungu maji kuexile kiambote. Kioso nga kexile mu sidivisu ia usoladi, tua tungulula o ulungu phala uene u kale kiambote. Etu tua mesenene ku tunga mu ulungu uenhó, ni kuijia o ixi ioso. mu kithangana kieniókio—kioso ki nga zubha o sidivisu ua usoladi ande muene dia ku zubha o ulungu—o Jimbangi ja Jihova a tu kundu etu tua mateka ku di longa o Bibidia.

Mu dimatekenu, ki ngi monene kuila nga bhingile ku lungulula o muenhu uami. Mukonda eme nga kazele kiá ni muhatu’ami, ki ngi kexile dingi ku buakula. (Efezo 5:5) Ia lungu ni ibanzelu ietu ia kuijiia o ixi ioso, nga mono kuila kima kiambote etu ku di bhakula mu ku mona o ima iambote ia bhange Nzambi.

Maji mu kidi, nga bhingile ku lungulula ima ku muenhu uami—benge-benge o ukexilu uami. Kuma ng’exile ngi mukua ukumbu, muthu uambata o muenhu kala kia mesena, ng’exile mu dielela ngó mu uhete uami ni mu ima i nga kexile na-iu. Nga kexile mu di banza ngó eme.

Saí kizuua, nga tange o diskursu dia bhangele Jezú ku mulundu. (Matesu, kibatulu 5-7) Mu dimatekenu, ki ngi tendela o izuelu ia Jezú ia lungu ni ku zediua. Mu kifika muéne uambe kuila, a zediua ió ala ni nzala ni dinhota. (Matesu 5:6) Nga kexile mu dibhuidisa kiebhi o ku kala ni nzala mba dinhota, ku zediuisa o muthu. Kioso ki ngai ni ku di longa o Bibidia, nga mono kuila etu’enioso tua bhingi ku xikina kuila tua bhingi ku kala ni ukamba uambote ni Nzambi. Kiene kia zuela Jezú: “A zediua jingadiama ja muxima.”—Matesu 5:3.

Kioso ki tua mateka o ku di longa o Bibidia mu ixi ia Alemanha, Laurie n’eme tuai mu ixi ia França, etu tuai dingi ku Itália. Bhuoso-bhuoso bhu tuele, tua sange-bhu Jimbangi ja Jihova. Nga diuana kiavulu mu ku mona o henda ni ukamba uambote mudiâ. Nga mono kuila, o Jimbangi ja Jihova mu jixi joso exile jiphange ja kidi a di zolo mudiâ. (Nzuá 13:34, 35) Mu ku bhita thembu Laurie n’eme, a tu batizala kala tu Jimbangi ja Jihova.

Kioso kia tu batizala, nga suluka ni ku lungulula o ifua iami. Laurie n’eme tua banze kuia mu África mu ku bhitila mu Oceano Atlântico ni kuia ku ixi ia Estados Unidos. Kuenhoko, ku kalunga—tua kexile ngó eme ni muhatu’ami moxi ia ulungu uófele mu kaxi ka menha avulu—nga mono kuila tuedile kala tu dibêbe dia menha mu ku di sokesa ni Mubhangi uetu. Nga kexile ni ithangana iavulu maji ki ngi kexile ni ima ia ku bhanga mu kaxi ka kalunga kezalele ni menha. Kienhiki, nga di bhakula mu ku tanga o Bibidia. O musoso ua Jezú ua lungu ni muenhu uê mu ixi, ua ngi suínisa kiavulu. Muéne uexile muthu sé kituxi ni mauhete avulu, maji né muene kiki, muéne ka soto fuma. Muéne ka kexile mu di banza ngó muéne, maji ua mesenene ku bhanga o vondadi ia Tat’ê ia diulu.

Kioso ki ngai ni ku xinganeka ku phangu ia Jezú, nga mono kuila nga tokalele ku ta ku pholo o Utuminu ua Nzambi, mu veji dia ku sota o ima i nga mesenene. (Matesu 6:33) Kioso Laurie n’eme tua tula mu ixi ia Estados Unidos, tua tungu kuenhoko, etu tua mateka ku banza ngó mu ubhezelu uetu.

M’ukulu mukonda dia ukexilu uami ua ku di banza ngó eme, ki ng’exile mu dielela mu ima i nga kexile mu banza se iexile iambote mba ia iibha. Maji lelu, ngala ni muthu ua beta o njimu u tena ku ngi’endesa. (Izaia 48:17, 18) Nga sange ué o ku zediua kua kidi ku muenhu uami—ku bheza Nzambi ni ku kuatekesa akuetu ku di longa ia lungu ni muéne.

O ku belesela o itumu ia Bibidia, kuene mu tu kuatekesa ku kolesa o ukaza uetu. Nzambi ua tu besoala ué ni mona ua uabha kiavulu, ua mu kula kiambote ni ku zola Jihova.

Tuene mu di bhana ué ni ibhidi iavulu. Maji tua solo ku kolokota, ni kikuatekesu kia Jihova, nuka tua-nda bhuila mba ku kamba ku mu dielela.—Jisabhu 3:5, 6.