Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

DIAMBU DIA KAPA

O Bibidia ki i Bhonzo ku i Tendela

O Bibidia ki i Bhonzo ku i Tendela

O Bibidia, divulu diokulu a mateka ku i soneka 3.500 ja mivu ku dima, mu kithangana kioso ngana Shang kia kexile mu tumina o ixi ia China, midi ia mivu ande dia kumoneka o ngeleja ia Budista mu ixi ia India.—Tanga o kaxa “ Kidi Kia Lungu ni Bibidia.

Phala kuijiia dingi ia lungu ni muenhu, tanga o kibatulu 13 kia divulu, Mu Kidi Ihi i Longa o Bibidia, a di bhange ku Jimbangi ja Jihova.

O athu a tena ngó kukatula mbote mu kutanga divulu, se mu ku di tanga ene a di tendela. Kiene kimoxi ué ni Bibidia. O Bibidia i tambuijila ibhuidisu iene mu di bhanga o athu ia lungu ni muenhu.

Mu kifika, eie ua dibhuidisa kiá, ‘Mukonda diahi tuala ku muenhu?’ Mu mivu iavulu o athu kene mu tena kujimbulula o maka enhá. Maji o ibatulu iiadi ia dianga ia divulu dia Dimatekenu, i tambuijila o kibhuidisu kiki. O Bibidia iambe kuila, “kudimatekenu”—mazunda ni mazunda a mivu ku dima, Nzambi ua bhange o ngongo ioso ni jithéthembua ni ixi. (Dimatekenu 1:1) O Bibidia i jimbulula ué kiebhi o ima ia moneka mu ixi, o iama ni mixi, ni kiebhi kia moneka o athu mu ngongo ni mukonda diahi Nzambi ua bhange o ima ioso íii.

O BIBIDIA KI DIVULU DIA BHONZO

O Bibidia i bhana milongi iambote i tena ku tu kuatekesa kubatula o maka a moneka ku muenhu. O milongi íii ki i bhonzo ku i tendela. Tu tena ku i tendela mukonda dia ima iiadi.

Kia dianga, o izuelu i tu sanga mu Bibidia ki i bhonzo ku i tendela. Mu veji dia ku ta mu Bibidia izuelu ia bhonzo, a te-mu izuelu i tuejiia kiambote. O ilongesu ia bhonzo a i lombolola mu ima i tuejiia kiambote.

Mu kifika, Jezú ua te ifika ia lungu ni ima iejidile kiambote o jingivuidi, ua bhange kiokio phala o maka a tule ku mixima iâ, ni kua longa phangu iambote. Ifika iavulu tu i sanga mu diskursu dia bhange muéne ku Mulundu, tu di sanga mu kibatulu 5 ndu 7 mu divulu dia Matesu. Saí diiala uambe kuila, o diskursu dia bhange Jezú, “diskursu diambote, ka di bhange ngó phala kuizalesa o mitué ietu ni kuijiia kana, maji ua di bhange phala ku tu kuatekesa kubatula o maka.” Eie u tena kutanga o ibatulu íii mu 15 mba 20 a ithangana, ki ua-nda diuana ngó mu kumona o ifika ia bhebhuluka ia te Jezú, maji ua-nda mona ué o valolo iê ku muenhu uetu.

O kima kia mukuá ki tu bhangesa kutendela kiambote o Bibidia, o milongi i tu sanga-mu. O Bibidia ki divulu dia jisabhu kana. Maji kála kia londekesa o divulu dia mundu (The World Book Encyclopedia), o Bibidia izuela ia lungu ni athu avulu, “jimvuama, ni jingadiama, i tu tangela o ibhidi iâ, o ima ia dielele, o ituxi ni kusanguluka kuâ.” Ki ki bhonzo ku di ta mu kididi kia athu enhá ni kutendela o ima mua bhiti ene ni phangu ia tu longa.—Loma 15:4.

PHALA ATHU OSO

Phala kuijiia kiambote o Bibidia, iene ia tokala i kala mu dimi di uejiia kiambote. Lelu kabasa kididi bhu ua tungu, nange ua-nda sanga Bibidia mu dimi diê. Ijiia ihi i bhinga phala o athu kukala ni Bibidia.

Ku i lungulula. Ku dimatekenu o Bibidia a i sonekene ngó mu Hebalaiku, Alamaiku ni Ngeleku. Kienhiki, o athu a kambele kuijiia o madimi enhá, ka tenene ku i tanga. Mu kiki, o alunguludi a bhange ioso mu ioso phala kulungulula o Bibidia mu madimi amukuá. Mukonda dia ene, lelu o Bibidia a i lungulula kiá mu 2.700 a madimi. Kiki kilombolola kuila, athu avulu mu ngongo a tena kutanga o Bibidia mu dimi diâ dia uvualukilu.

Ku i kopiala. Ku dimatekenu, o Bibidia akexile mu i soneka ku ibha ia iama ni ku ibalabala ia mixi. Phala kulungulula kiambote o njimbu ia Bibidia, o alunguludi a tokalele kudilanga mu ku i kopiala. O jikopia jiji a ji tele kalu iavulu, athu avulu ka kexile ni kitadi. Maji kioso o ngijiie Gutenberg kia bhange o makina ia kukopiala, mu 550 a mivu ku dima, a mateka kukopiala ji Bibidia javulu. O jingijiie amba kuila, katé lelu a bhange kiá mazunda atanu a ji Bibidia ndenge.

Se-ku divulu dia mukuá dia jingeleja, dia soko ni Bibidia. Sé-ku phata, eie u tena kutendela o Bibidia. Maji saí bhabha i tena kubhonza bhofele. Maji a tena ku ku kuatekesa. Nanhi u tena kukuatekesa? Kiebhi ki u tena kukatula mbote? Tanga o mbandu ia kaiela-ku.

[Foto ku mbandu 5]

Phala kuijiia dingi ihi i longa o Bibidia, tanga o kadivulu A Bíblia —Qual é a Sua Mensagem? mu phutu, a ka bhange ku Jimbangi ja Jihova. Tu ka sanga ué mu kijimbuete kia www.pr418.com.