Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

“Muxima u mi Lunge ku Ima Iala Bhulu”

“Muxima u mi Lunge ku Ima Iala Bhulu”

“Muxima u mi lunge ku ima iala bhulu, kana ku ima iala mu ngongo.”KOLOSE 3:2.

1, 2. (a) Mukonda diahi o kilunga kia Kolose kia kexile mu iluezu? (b) Milongi iahi ia kuatekesa o jiphange mu Kolose, ku kolokota mu ukamba uâ ni Nzambi?

O KILUNGA kia Kolose ku hama ia dianga, kia kexile mu iluezu ia ku di bunda kumoxi! Saí jiphange, akexile mu longa kuila o athu oso, a tokalele ku belesela o Kitumu kia Mozé. Jiphange ja mukuá, akexile mu zuela kuila, o ku zediua ku muenhu ni ku kala ni jimbote, kiexile kima kia iibha. Phaulu ua a tendelesa ia lungu ni ulongelu uoso iú, kioso kiambe: “Alukenu! Ki bhu kale muthu u mi tobhesa, anga u mi bhûnda kala kingûmba, ni uanji uê ni makutu, ua kaiela mu malunda ma ulongelu ua athu, ni mu jindonda ja mu ngong’umu, o kua Kristu ki kiala-ku.”Kolose 2:8.

2 Se o Jikidistá jiji a a undu, a kaiele o ixinganeku ia athu, ene eji dituna o ujitu ua ku kala an’a Nzambi. (Kolose 2:20-23) Phala ku a kuatekesa o ku kala ni ukamba uâ ni Nzambi, Phaulu ua a tangela: “Muxima u mi lunge ku ima iala bhulu, kana ku ima iala mu ngongo.” (Kolose 3:2) O Jikidistá jiji, a  tokalele o ku di lembalala o kidielelu kiâ, kia ku tambula o muenhu ku diulu.Kolose 1:4, 5.

3. (a) Kidielelu kiahi kiala na-kiu o Jikidistá a a undu? (b) Ibhuidisu iahi i tua-nda di longa?

3 O Jikidistá a a undu lelu, o mixima iâ, ia lungila ku Utuminu ua Nzambi, ni ku kidielelu kiâ, kia ku kala ‘alundudi ni Kristu’ ku diulu. (Loma 8:14-17) Maji, ihi i tu zuela ia lungu ni ió a-nda tambula o muenhu mu ixi? Kiebhi o izuelu ia Phaulu ia tokala kua ene? Kiebhi ene kia tena o ku lunga o mixima iâ, “ku ima iala bhulu.” (Nzuá 10:16) Mbalahamu ni Mozé, a lungile o mixima iâ ku ima iala bhulu, né muene mu ithangana ia bhonzo. Kiebhi ki tu tena o ku kaiela o phangu iâ?

IHI I LOMBOLOLA O KU LUNGA O MUXIMA UETU KU IMA IALA BHULU

4. Kiebhi o Jikidistá joso a dielela ku tunga mu ixi, kia tena o ku lunga o mixima iâ ku ima iala bhulu?

4 O athu a dielela o ku tambula o muenhu mu ixi, a tokala o mixima iâ, a i lunga ku ima iala bhulu. Ene a bhanga kiki, kioso kia ta Jihova ni Utuminu uê ku pholo dia ima ioso. (Luka 10:25-27) Kiki kiene kia bhangele Kristu, kiene ué ki tua tokala o ku bhanga. (1 Phetele 2:21) O Jikidistá ku hama ia dianga, a a kondolokele ku ixinganeku ia makutu, ilongelu ia athu a iibha, ni athu a kexile mu sota kiavulu o jimbote. Lelu, o ima íii, tuene mu i mona ué ku mundu iú ua Satanaji. (Tanga 2 Kolindo 10:5.) Etu tua tokala o ku kaiela o phangu ia Jezú, ni ku di langa ku kima kioso kioso ki tena o ku zanga o ukamba uetu ni Jihova.

O kuila tuene mu kaiela ué o ukexilu ua iibha ua mundu, ua ku di bhana ni kitadi?

5. Ihi i tua tokala o ku dibhuidisa, ia lungu ni ku di bhana ni kitadi ni jimbote?

5 O kuila tuene mu kaiela ué o ukexilu ua iibha ua mundu, ua ku di bhana ni kitadi? Tu londekesa o ima i tua zolo, bhu kaxi ka ima i tu banza, ni íii i tu bhanga. Jezú ua lombolola o maka enhá kioso kiambe: “Mbata kuoso kua ku kala jimbongo, kuene ku ku kala o muxima.”(Matesu 6:21) Tua tokala ku dibhuidisa, se ihi ia beta-o-kota. O kuila tuene mu bhita ithangana iavulu mu ku thandanganha ni kitadi, ku sota salu i futa jimbongo javulu, mba ku kala ni ku zediua ku muenhu? Mba tuala ni ukexilu ua muenhu, u tu kuatekesa o ku kala ni ukamba uambote ni Jihova? (Matesu 6:22) Jezú uambe kuila, se tu bhindamena o ku lundila “jimbongo mu ngongo,” ki tua-nda kala ni ukamba ni Jihova.Matesu 6:19, 20, 24.

Tu tena ngó o ku di tunda kiambote mu ku bhânga ni ukexilu uetu ua ku kamba o ku iuka, se tu lunda o mixima ietu ku ima iala bhulu

6. Kiebhi ki tu tena ku bhânga ni ukexilu uetu ua ku kamba o kuiuka?

6 Etu tu akua ituxi, mu kiki, ki ki bhonzo ku bhanga o ima ia iibha. (Tanga Loma 7:21-25.) Se ki tu dielela ku nzumbi ikola ia Nzambi, tu tena ku di ta “mu masemba ni mauhôlua,” mu maundumbu mba “maufusa,” a bhangesa o ku kamba o ku xila o ijila ia Nzambi. (Loma 13:12, 13) Etu tuene mu bhânga izuua ioso ni ukexilu uetu ua ku kamba o kuiuka. Tu tena ngó o ku di tunda kiambote, se tu lunda o mixima ietu ku ima iala bhulu. Phala ku bhanga kiki, ku bhinga nguzu, mukonda dia kiki, Phaulu uambe: “O mukutu uami-phe ngi u bhana jihuxi katé ki ngi u tolola, hé uenda ni kubelesela.” (1 Kolindo 9:27) Etu ué tua tokala ku dijiia mudietu muene. Tua-nda  zuela phangu jiiadi ja maiala a fiiele a bhange ioso phala ku bhanga o vondadi ia Nzambi.Jihebeleu 11:6.

MBALAHAMU UA “XIKANA KUA JIHOVA”

7, 8. (a) Maka ahi a di bhanene nau Mbalahamu ni Sala? (b) Ihi ia kexile mu xinganeka Mbalahamu mu ithangana ioso?

7 Kioso Jihova kia bhingi kua Mbalahamu phala kuia ku ixi ia Kanana ni muiji uê, Mbalahamu ua belesela ni vondadi ioso. Jihova ua besoala o kixikanu kia Mbalahamu, mu ku bhanga kikutu ni muéne. Jihova ua mu ambela: “Eme-phe nga-nda ku ku sokolola, n’ukala u muiji ua dikota; ngi ku zediusa.” (Dimatekenu 12:2) Kua bhiti mivu iavulu, Mbalahamu ni Sala ka kexile luua ni tuana. O kuila Mbalahamu ua banzele kuila, Jihova ua jimbi o kikanenu kiê? Mu kithangana kieniókio, o ima ia bhonzele phala Mbalahamu. Mukonda muéne ua xile o ima ioso iambote mu mbanza iambote ia Ule, iú uendele ku ixi ia Kanana, ia kexile o dikanga dia 1.600 a ji kilómetulu. Muéne ni muiji uê a tungile mu jibalaka, saí ithangana ka kexile ni kúdia, akexile ué mu iluezu mukonda dia mii. (Dimatekenu 12:5, 10; 13:18; 14:10-16) Maji né muene mu ima ioso íii, Mbalahamu ni muiji ué ka mesenene ku vutuka ku mbanza ia Ule, mua kexile o ima ioso iambote.—Tanga Jihebeleu 11:8-12, 15.

8 Mbalahamu ua “xikana kua Jihova,” ka lungile ku ‘ima iala mu ngongo.’(Dimatekenu 15:6) Muéne ua kexile mu xinganeka ku ikanenu ia mu bhangele Nzambi. Jihova ua mono o kixikanu kia Mbalahamu, anga u zuela: “Tala-phe hanji ku diulu, u tange o jithéthembua, se u tena ku ji kuata konda; anga u mu ambela, uixi: Kiene kia kà kala o mbutu ié.” (Dimatekenu 15:5) Kioso kiévu o kidi kiki, Mbalahamu ua mono kuila, Jihova ka jimbile o kikanenu kia mu bhangele. Kioso muéne kia tala ku jithéthembua, u di lembalala o kikanenu kia Jihova kia ku mu bhana mbutu iavulu. Kioso kia bhixila o kithangana kia Jihova kia ku kumbidila o kikanenu kiê, Mbalahamu ua tambula mon’a, kala kia zuelele Jihova.Dimatekenu 21:1, 2.

9. Kiebhi ki tu tena o kaiela o phangu ia Mbalahamu?

9 Kala Mbalahamu, etu tua mu kingila ué o ki kumbidilu kia ikanenu ia Jihova. (2 Phetele 3:13) Se tu kamba ku lunga o mixima ietu ku ima iala ku diulu, nange tua-nda mona kuila, o ikanenu ia Nzambi ia mu laleka ku di kumbidila, mu kiki, ki tua-nda kalakala dingi ni ku suína kuoso phala Jihova. Nange mu ukulu, eie ua xisa ima iavulu ku dima, phala ku sidivila Jihova, kala muboki ua thembu ioso, mba ku kalakala mu sidivisu ia thembu ioso mu ukexilu ua mukuá. Maji ihi i ua mu bhanga kindala? O kuila eie ua mu kaiela o phangu ia Mbalahamu, ua bhangele ioso mu sidivisu ia Jihova ni ku kingila o mabesá eji tambula ku hádia? (Jihebeleu 11:10) Mbalahamu “ua xikana kua jihova,” anga a mu ixana kamba dia Nzambi.Loma 4:3.

 MOZÉ UA MONO “IÓ KA MONEKA KU MESU”

10. Kiebhi Mozé kia mu sasele?

10 Mozé muéne o phangu ia mukuá, ia muthu ua lungu o muxima uê mu ima iala ku diulu. Muéne ua kudila kala muthu ua tokalele ku muiji ua Falaó ku ixi ia Ijitu, mu kithangana kieniókio, o ixi ia Ijitu, iexile o ixi ia kexile dingi ni kutena mu ngongo ioso. O Bibidia iamba kuila, muéne a ‘mu longo o unjimu uoso ua akua Ijitu.’ Mukonda dia ilongesu ia katunda ia tambuile, Mozé uexile ‘mesene mu ima ioso ia zuela, ni ia bhange.’ (Ikalakalu 7:22) Mukonda dia ku kudila mu kididi kiki, Mozé ueji kala diiala dia fuma mu ixi ia Ijitu. Maji kua kexile ilongesu, ia betele dingi kota phala Mozé.

11, 12. Ilongesu iahi ia betele kota phala Mozé? Kiebhi ki tuejiia o maka iâ?

11 Kioso Mozé kia kexile mon’a ndenge, manh’â Jokebede, ua mu longo ia lungu ni Nzambi ia ji Hebeleu. O kuijiia kuku, kua lungu ni Jihova, kua betele kota phala Mozé, o ima ia mukua ndenge. Muéne ua xisa o ima ia lungu ni jimbote ni kutena, phala ku bhanga o vondadi ia Nzambi. (Tanga Jihebeleu 11:24-27.) O ilongesu ia tambuile Mozé kioso kia kexile mon’a ndenge, ni kixikanu kiê kua Jihova, kia mu kuatekesa o ku lunga o muxima uê ku ima iala bhulu.

Mozé ua xisa o ima ia lungu ni jimbote ni kutena, phala ku bhanga o vondadi ia Nzambi

12 Né muene Mozé ua tambuile o ilongesu ia katunda mu ixi ia Ijitu, muéne ka soto ku kala ni kutena, fuma, mba unvuama. Mu kidi, o Bibidia iambe kuila muéne “u dituna ku mu ixana dingi mon’ angene a mon’a Falaó. Ua solo-bho o kutala hadi ni mundu ua Nzambi, kana o ku di uabhela muène mu jivondadi ja ituxi ji bhanga ngó kathangana.” Mu ku bhita kithangana, o kuijiia kua tambuile Mozé kua Jihova, kua mu kuatekesa phala kuendesa o mundu Uê.

13, 14. (a) Ande dia Mozé ku bhulula o mundu ua Jihova, ihi ia tokalele ku di longa? (b) Ihi i tua tokala ué o ku di longa?

13 Mozé ua zolele Jihova ni mundu uê, akexile abhika mu ixi ia Ijitu mu kithangana kieniókio. Mozé ua kexile ni 40 a mivu, kioso kia divu kuila uala polondo phala ku bhulula o mundu. (Ikalakalu 7:23-25) Maji Jihova ua kijidile kuila Mozé, ka kexile luua polondo phala ku bhanga kiki. Muéne ua tokalele hanji ku di longa o ku xididika, o muanhu, o ku lenduka ni ku di tumina jihanji. (Jisabhu 15:33) Mozé ua bhingile hanji ku mu  longa phala ku di bhana ni maka a bhonzo eji moneka ku pholo. O 40 a mivu a kalakala Mozé kala mubhidi ua jimbudi, a mu kuatekesa o ku kala ni ídifua íii iambote.

14 O kuila o milongi ia tambula mu ithangana ioso íii, ia kuatekesa Mozé? Ia mu kuatekesa, mukonda o Bibidia iambe kuila muéne “ua kexi muthu ua xididika, athu oso mu ngongo ndenge.” (Dialuilu 12:3) Mukonda dia ku di longa o ku xididika, muéne ua tenene o ku kala ni muanhu mu ku di bhana ni athu a maukexilu uoso, ni ku di bhana ni maka oso. (Makatukilu 18:26) Etu ué tua tokala o ku kala ni ídifua íii, ia-nda tu kuatekesa o ku bhuluka ku “hadi ia dikota,” phala ku bokona ku mundu uobhe ua Nzambi. (Dijingunuinu 7:14) O kuila tuene mu di bhana kiambote katé muene ni athu a dizangala ni lusolo? O izuelu ia poxolo Phetele i tena ku tu kuatekesa, muéne uambe: “Mu xila athu oso. Di zodienu ni jiphange jenu mu kuxikana.”—1 Phetele 2:17.

TU KOLOKOTE KU LUNGA O MUXIMA UETU KU IMA IALA BHULU

15, 16. (a) Mukonda diahi tua tokala ku lunga o mixima ietu ku ima iala bhulu? (b) Mukonda diahi o Jikidistá a tokala ku kala ni uendelu uambote?

15 Etu tuala mu “jithembu jabhonzo.”  (2 Timote 3:1) Mukonda dia kiki, tua tokala ku lunga o muxima uetu mu ima iala bhulu, phala ku zukama dingi kua Nzambi. (1 Tesalonika 5:6-9) Tua-nda di longa maukexilu atatu a tena o ku tu kuatekesa ku lunga o mixima ietu ku ima iala bhulu.

16 O uendelu uetu: Phetele ua londekesa kuila, o uendelu uetu uala ni valolo, kioso kiambe: “Kalenu ni uendelu uenu uafuama, mu’axaxi ka akua jixi jengi.” Muéne uambe ué kuila o athu kejiia Jihova, nange mu ku mona o uendelu uetu uambote, “a kala mu ximana Nzambi.” (1 Phetele 2:12) Tua tokala ku bhanga ioso phala ku ximana Jihova bhu kaxi ka uendelu uetu uambote, ki kale se tuala ku bhata, ku salu, bhu xikola, ku bhanga itonokenu, mba mu sidivisu ia ku boka. Mu kidi, etu enoso tu akua ituxi, mukonda dia kiki, tuene mu lueza kiavulu. (Loma 3:23) Maji ki tu tokala ku luuala. Ni kikuatekesu kia Jihova, tu tena ku di tunda kiambote mu ku “lua o ita iambote ia kuxikana.”1 Timote 6:12.

Se tu kala ni ukexilu ua difu ni Kristu, tua-nda kala tu athu a lenduka ni ku bhanga o ukunji uetu ni ku suína kuoso

17. Kiebhi ki tu tena o ku kaiela o ukexilu ua Jezú? (Tala o foto ia dianga.)

17 O ibanzelu ietu: Phala ku kala ni uendelu ua fuama, tua tokala ku kala ni ibanzelu iambote. O poxolo Phaulu uambe: ‘Mu kaxi kenu, kuatenu ukexilu iú kala ua kexile na-u Kristu Jezú.’ (Filipe 2:5) Ukexilu uebhi ua kexile na-u Jezú? Muéne uexile muthu ua lenduka, kiki kia mu kuatekesa ku kalakala ni muxima uoso phala Jihova. Mu ithangana ioso, muéne uexile mu banza ia lungu ni ku boka o njimbu iambote ia Utuminu ua Nzambi. (Marku 1:38; 13:10) Phala Jezú o Mak’â Nzambi exile o milongi ia betele-kota phala ku mu kuatekesa kuenda kiambote. (Nzuá 7:16; 8:28) Muéne ua di longo kiambote o Mikanda Ikola, phala n’a tene ku tumbula o ibatulu iala-mu, ku i jimbulula, ni ku i zokela. Se tu kala ni ukexilu ua difu ni ua Kristu, tua-nda kala tu athu a lenduka, tua-nda bhanga o ukunji uetu ni ku suína kuoso, ni ku di longa kiambote o Bibidia.

O ku boka o njimbu iambote ia Utuminu ua Nzambi, kiexile o kima kia betele-kota phala Jezú (Tala o kaxi 17)

18. Mu maukexilu ebhi mu tu tena ku kuatekesa o sidivisu ia Jihova?

18 O kikuatekesu kietu: Nzambi ua mesena kuila o athu oso, “kixi ió ala mu diulu, kixi ala mu ngongo,” a belesela Jezú. (Filipe 2:9-11) Sumbala Jezú a mu zangeleka kiavulu, maji muéne u belesela Tat’ê ni kulenduka kuoso. Kiene ué ki tua tokala o ku bhanga. (1 Kolindo 15:28) Etu tu kuatekesa mu sidivisu ia Jihova, kioso ki tu ‘longa o athu a jixi joso.’ (Matesu 28:19) Tu bhanga ué o ‘mbote ku athu oso,’ kioso ki tu bhanga ima ia tokala ku ji vizinhu jetu, ni ku jiphange jetu.Ngalásia 6:10.

19. Ihi i tua tokala o ku bhanga?

19 Tu sanguluka kiavulu mukonda, Jihova u tu tendelesa ku lunga o mixima ietu ku ima iala bhulu! Tua tokala ku ‘lenga ni ku kolokota,’ ni ku lunga o muxima uetu ku ima iala bhulu. (Jihebeleu 12:1) Tua tokala ué ku di suínisa phala ku kalakala ‘ni muxima uoso, kuma tua mu kalakala phala Jihova,’ mu kuijiia kuila, o Tata ietu ia diulu ua-nda ku tu besoala kiavulu.Kolose 3:23, 24.