1, 2. Чьрʹа Рʹомайи сәре 8, бәре әʹԝльн бона бьжартийа йә?

ДЬБӘКӘ ԝә рʹожа Әвара Биранина мьрьна Иса, рʹезед Рʹомайи 8:15-17-да хԝәндийә ԝәки Мәсиһийед бь рʹӧһʹе пироз кьфшкьри ча тедәрдьхьн, кӧ әԝана һатьнә бьжартьне бона жийина ль әʹзмана. Ԝан рʹезада те шьровәкьрьне ԝәки рʹӧһʹе пироз хԝәха тʹәви рʹӧһʹе ԝан шәʹдәтийе дьдә. У һьн жи Рʹомайи сәре 8 рʹеза әʹԝльнда, те готьне дәрһәԛа ԝан, «йед кӧ тʹәви Мәсиһ Иса бунә йәк», демәк йед бьжарти. Ле гәло Рʹомайи сәре 8, тʹәне сәва йед бьжарти йә? Йан Мәсиһийед дьн жи дькарьн кʹаре бьстиньн жь ви сәри?

² Әԝ сәри, бәре әʹԝльн сәва Мәсиһийед бьжарти йә. Әԝана дьстиньн «рʹӧһʹ», у һивийе нә ԝәки бьбьнә зарʹед Хԝәде у «бьгьһижьнә азайийа ԛальбе [бәдәна] хԝә» (Рʹом. 8:23). Бәле, ахьрийа ԝан әԝ ә, кӧ әԝана сәр әʹзмана бьбьнә кӧрʹед Хԝәде. Хԝәде сәр һʹиме ԛӧрбана Иса гӧнед ԝан бахшанд, у ԝана рʹаст һʹәсаб кьр сәва әԝана бьбьнә кӧрʹед ԝийи рʹӧһʹани (Рʹом. 3:23-26; 4:25; 8:30).

3. Чьрʹа әм дькарьн бежьн ԝәки Рʹомайи сәре 8, нә тʹәне бона бьжартийа йә?

³ Рʹомайи сәре 8, ӧса жи керһати йә бона ԝан, йед кӧ һивийа жийина һʹәта-һʹәтайе сәр әʹрде нә. Хԝәде ԝан мәрьва жи һʹәсаб дькә ча мәрьвед рʹаст. Әве йәке әм дьвиньн жь нәʹма Паԝлос. Әԝи Рʹомайи сәре 4-да гьли кьрийә дәрһәԛа Бьраһим, йе кӧ пешийа Иса дьжит. Йаһоԝа ԝи ча  мәрьвәки рʹаст һʹәсаб кьр, чьмки баԝәрийа ԝийә ԛәԝи дит. (Бьхунә Рʹомайи 4:20-22.) Йаһоԝа иро жи Мәсиһийед амьн йед кӧ һивийа жийина һʹәта-һʹәтайе сәр әʹрде нә, дькарә һʹәсаб кә ча мәрьвед рʹаст. Ләма әԝана жи дькарьн кʹаре бьстиньн жь Рʹомайи сәре 8.

4. Әм чахе Рʹомайи 8:21 дьхуньн, гәрәке сәр кʹижан пьрсе бьфькьрьн?

⁴ Рʹомайи 8:21-да әм дьхуньн дәрһәԛа созе Хԝәде кӧ дьнйа тʹәзә ԝе әʹсә бе. Әԝ рʹез дьбежә ԝәки «әʹфьрине хԝәха жи жь ԝе хӧламтийа пʹучʹ аза бьн у тʹәви азайи у рʹумәта зарʹед Хԝәде бьн». Ле пьрс әв ә, әме әве кʹәрәме бьстиньн йан на. Һун баԝәр ьн ԝәки һуне әве кʹәрәме бьстиньн? Рʹомайи сәре 8, дькарә али ԝә бькә кӧ һун бьзаньбьн һәла чь гәрәке бькьн, сәва бькарьбьн бьжин дьнйа тʹәзәда.

5. Рʹомайи 8:4-13-да, Паԝлос дәрһәԛа чь тьште фәрз гьли дькә?

⁵ Бьхунә Рʹомайи 8:4-13. Ԝан рʹезада Паԝлос бәрамбәри һәв дькә ԝан йед кӧ «бь бьнйатʹа мәрьвайи» дьжин у йед кӧ бь бьнийатʹа «рʹӧһʹ» дьжин, демәк йед кӧ бь хԝәстека бәдәне дьжин у йед кӧ бь рʹебәрийа рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз дьжин. Һьнәк дьбәк бьфькьрьн, ԝәки ве рʹезеда Паԝлос бәрамбәри һәв дькә мәрьвед ве дьнйайе у Мәсиһийед рʹаст. Ле әԝи әԝ нәʹмә Мәсиһийед Рʹомерʹа ньвиси, кʹижан кӧ «пирозбунерʹа газикьри» бун, демәк йед бьжартирʹа (Рʹом. 1:7). Әм дьвиньн ԝәки Паԝлос ԝан рʹезада фьрԛи дькьрә ортʹа Мәсиһийед кӧ бь хԝәстәка бәдәне дьжитьн, у йед кӧ бь рʹебәрийа рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз дьжитьн. Гәло фьрԛийа ортʹа ԝанда чь бу?

6, 7. а) Кʹьтеба Пирозда хәбәра «бәдән» бь чь нета те хәбьтандьне? б) Паԝлос чь дьхԝәст бьгота чахе гьлийе «бьнйатʹа мәрьвайе», Рʹомайи 8:4-13-да да хәбате?

⁶ Дь Кʹьтеба Пирозә орижиналда, дәԝса хәбәра «мәрьв» йе кӧ Паԝлос да хәбате, те хәбьтандьне хәбәра «бәдән». Әԝ хәбәр Кʹьтеба Пирозда бь щурʹә-щурʹә нета те хәбьтандьне. Щара әԝ те һʹәсабе бәдәна мәрьвайә физики, йане ԛальб (Рʹом. 2:28; 1 Корн. 15:39, 50). Ӧса жи щара әԝ хәбәр һатийә хәбьтандьне сәва кӧ бе кʹьфше, кӧ мәрьв һәврʹа чьԛаси незик ьн. Мәсәлә, Кʹьтеба Пироз дьбежә ԝәки Иса «бь бәдәни жь зӧрʹәта Даԝьд бу». Ӧса жи Паԝлос мьләте хԝә Щьһу һʹәсаб дькьр ча «хун-гоште» хԝә (Рʹом. 1:3; 9:3).

⁷ Ле гьлийед Паԝлос жь Рʹомайи сәре 7, мәрʹа әʹйан дькьн чь те һʹәсабе «бьнйатʹа мәрьва». Паԝлос гот кӧ жийина «бь бьнйатʹа  мәрьвайе», те һʹәсабе кӧ «тәме гӧна» нав бәдәна мәрьвада «йа хԝә» дькә, демәк сәрԝертийе дькә (Рʹом. 7:5). Ньһа әм фәʹм дькьн ԝәки чьрʹа Паԝлос гот, кӧ «йед кӧ ль гора бьнйатʹа мәрьвайе дьжин», әԝана пәй хԝәстьнед бәдәне дькʹәвьн. Әԝ мәрьв тʹәне сәр хԝәстьнед хԝә дьфькьрьн, фьрԛи тʹӧнә хԝәстьнед сексуали йан хԝәстьнед майин. Әԝ мәрьв ве йәке дькьн чь кӧ әԝана дьхԝазьн.

8. Гәло чьрʹа Паԝлос Мәсиһийед бьжарти жи ширәт кьр, кӧ «бь бьнйатʹа мәрьвайи» нәжин?

⁸ Дьԛәԝьмә һун дьфькьрьн, ԝәки гәло чьрʹа Паԝлос Мәсиһийед бьжарти ширәт кьр, ԝәки пәй хԝәстьнед бәдәне нәкʹәвьн. Гәло әԝ йәк дькарә тʹәви Мәсиһийа жи бьԛәԝьмә, йед кӧ ида бунә достед Хԝәде у ча мәрьвед рʹаст һатьнә һʹәсабкьрьне? Йазьх, ле һәр Мәсиһи дькарә бькʹәвә ве тʹәльке, кӧ бьжи бь хԝәстьнед бәдәне. Мәсәлә, Паԝлос ньвиси ԝәки Рʹомеда һьнә бьра, бунә хӧламе «зьке хԝә [йан хԝәстьнед хԝә]». Пе ԝан гьлийа дьбәкә әԝи дьхԝәст бьгота, ԝәки әʹмьре ԝанда хԝәстьнед ԝанә бәдәне, щийе пешьн дьгьртьн, мәсәлә секс, хԝарьн йан диса хԝәстьнед дьн. Һьнәк жь ԝана «бь заре хԝәш у һʹьләкʹарийе», мәрьвед дьлсах дьхапандьн (Рʹом. 16:17, 18; Фили. 3:18, 19; Щьһуд. 4, 8, 12). Биньн бира хԝә, ԝәки ԝи ԝәʹдәйи, бьраки жь Корьнтʹе тʹәви «демарʹийа хԝә» зьнекʹари дькьр (1 Корн. 5:1). Әʹйан ә кӧ Хԝәде чьрʹа Паԝлос һелан кьр, ԝәки ԝан Мәсиһийа ширәт кә, сәва әԝана бь хԝәстәка бәдәне нәжин (Рʹом. 8:5, 6).

9. Ширәта Паԝлос жь Рʹомайи 8:6, чь найе һʹәсабе?

⁹ Әԝ ширәт иро жи гәләк фәрз ә. Мәсиһийе кӧ һәла һе жи бь сала Йаһоԝарʹа хьзмәт дькә, дькарә дәстпекә һʹьш-аԛьле хԝә бьдә сәр хԝәстьнед бәдәне. Ле әԝ найе һʹәсабе, ԝәки Мәсиһи гәрәке ԛә нәфькьрә сәва хԝарьне, хәбате, һесабуне, йан һәла һе дәрһәԛа романтике жи. Әԝ тьшт тʹәбийәти нә әʹмьре мәда. Иса хԝарьн дьхԝар у ле хԝәш дьһат, у әԝи мәрьвед дьн жи тʹер дькьр у хԝарьн дьда ԝан. Һьн жи әԝи хԝәрʹа ԝәʹдә дьдит, ԝәки һеса бә. Ӧса жи Паԝлос нәʹма хԝәда ньвиси, ԝәки тʹәбийәти йә кӧ мер у жьн зәԝащеда, һәләԛәтийа сексуалида хԝә рʹази кьн.

10. Рʹомайи 8:5, 6-да, гьли «сәр тьштед бьнйатʹа мәрьвайе» бьфькьрьн, чь те һʹәсабе?

¹⁰ Ле гәло Паԝлос чь дьхԝәст бьгота бь ԝан гьлийа: «Сәр тьштед бьнйатʹа мәрьвайе дьфькьрьн»? Нета хәбәра Йунани кӧ һатийә ԝәлгәрʹандьне «дьфькьрьн» әԝ ә,  кӧ кәсәк һʹьш-аԛьле хԝә у дьле хԝә дьдә сәр тьштәки, у әԝ йәк әʹмьре ԝида дьбә тьште лапи фәрз, у дьбә нет-мәрәма ԝи. Әԝед кӧ бь «бьнйатʹа мәрьвайе» дьжин, әԝана бьн һʹӧкӧме бәдәна хԝәйә гӧнәкʹарда дьжин. Зандарәк дәрһәԛа гьлийед жь Рʹомайи 8:5 дьбежә: «Әԝ мәрьв һʹьш-аԛьле хԝә дьдьн сәр хԝәстьнед бәдәне, демәк сәр ве йәке, дәрһәԛа чь әԝана тʹьме хәбәрдьдьн, у чь кӧ дькьн у ӧса жи бона чь ԛӧрʹә дьбьн».

11. Чьрʹа әм гәрәке пьрсе бьдьнә хԝә, кӧ һәла һʹьш-аԛьле мә сәр чь йә?

¹¹ Әԝ ширәт кӧ Паԝлос дабу Мәсиһийед Рʹоме, гәләк ԝанрʹа лазьм бу сәва хԝә бьщерʹьбиньн у бьфькьрьн һәла әʹмьре ԝанда щийе пешьн чь дьгьрә. Гәло дькарьбу ӧса бьԛәԝьмийа, ԝәки хԝәстьнед бәдәне сәр ԝан һʹӧкӧм кьрана у дина ԝан бькʹьшанда сәр тьштед нәщайиз? Ԝе гәләк керһати бә һәрге әм жи бьфькьрьн сәр әʹмьре хԝә. Чь йә фәрз әʹмьре мәда, у хәбәрдана мә чь дьдә кʹьфше? Һәр рʹож фькьред мә дәрһәԛа чь йә? Һьнәк дьбәкә тедәрдьхьн, ԝәки пәй ве йәке дькʹәвьн кӧ щурʹә-щурʹә шәрава тәʹм кьн, мала хԝә бәдәԝ кьн у чекьн, кʹьнщед щурʹә-щурʹә бькʹьрʹьн, пʹәра бькьн арш-верше, һәрʹьн щики һеса бьн, у диса тьштед дьн. Бәле, ван йәкада тьштәки хьраб тʹӧнә, чьмки әʹмьре мәда әԝ тьшт тʹәбийәти нә. Мәсәлә, Иса щарәке ав кьрә шәрав, у Паԝлос жи готә Тимотʹейо, ԝәки «һьнәки жи шәраве» вәхԝә (1 Тимтʹ. 5:23; Йуһʹн. 2:3-11). Ле гәло һʹьш-аԛьле Иса у Паԝлос тʹьме сәр ԝан тьшта бу у ԝана тʹьме дәрһәԛа ԝан тьшта хәбәрдьдан? Тʹӧ щар на. Ле дәрһәԛа хԝә әм чь дькарьн бежьн, нет-фькьред мә у һʹьш-аԛьле мә сәр чь йә?

12, 13. Чьрʹа гәләк хоф ә һәрге фькьред мә сәр хԝәстьнед бәдәне йә?

¹² Гәләк фәрз ә ԝәки әм хԝә бьщерʹьбиньн, һәла нет-фькьред мә чь нә. Ле чьрʹа? Паԝлос гот: «Ахьрийа фькьра бьнйатʹа мәрьвайе мьрьн ә» (Рʹом. 8:6). Демәк әԝ йәк гәләк фәрз ә, чьмки һәрге нет-фькьред мә сәр хԝәстьнед бәдәне бьн, әм дькарьн рʹӧһʹанида бьмьрьн у ахьрийеда әʹмьре хԝә жи ӧнда кьн. Ле Паԝлос нә гот ԝәки мәрьве кӧ дьфькьрә сәр хԝәстьнед бәдәне, ахьрийа ԝи әʹсә ԝе мьрьн бә. Чьмки мәрьв дькарә бе гӧһастьне. Биньн бира хԝә мәрьвәки Корьнтʹи, кӧ пәй хԝәстьна бәдәне дькʹәт у бенамуси дькьр. Бона ԝан кьра әԝ гәрәке жь щьвате бьһата дәрхьстьне. Ле әԝ дькарьбу бьһата гӧһастьне у әԝи ӧса жи кьр, әԝи хԝә гӧһаст. Әԝ ида пәй хԝәстьна бәдәне нәдькʹәт у вәгәрʹийа сәр рʹийа рʹаст (2 Корн. 2:6-8).

¹³ Һәрге әԝ мәрьв һатә гӧһастьне, демәк иро жи Мәсиһи кӧ дькʹәвә бьн байе хԝәстьнед бәдәне, дькарә бе гӧһастьне. Бәле, ширәта Паԝлос һелане дьдә Мәсиһийед кӧ сәр хԝәстьнед бәдәне дьфькьрьн, ԝәки әԝана бенә гӧһастьне.

14, 15. а) Һʹьш-аԛьле Мәсиһи гәрәке сәр чь бә? б) Чахе фькьред мәрьв сәр тьштед рʹӧһʹани йә, әԝ чь найе һʹәсабе?

¹⁴ Чахе Паԝлос гот ԝәки чьԛас хоф ә сәр хԝәстьнед бәдәне бьфькьрьн, әԝи паше гьлийед ӧса гот: «Ахьрийа фькьра рʹӧһʹ жийин у әʹдьлайи йә». Әм кʹарәкә мәзьн дькарьн бьстиньн, һәрге һʹьш-аԛьле мә сәр тьштед рʹӧһʹани йә, демәк чахе әм пе рʹебәрийа рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз дьжин. Әм дькарьн жийине у әʹдьлайе бьстиньн! Ле гәло ча дькарьн әԝан кʹәрәма бьстиньн?

¹⁵ Чахе һʹьш-аԛьле мәрьв сәр тьштед рʹӧһʹани йә, әԝ найе һʹәсабе ԝәки әԝ һаш жь байе дьне тʹӧнә йә, у тʹәне дьфькьрә у хәбәрдьдә дәрһәԛа Кʹьтеба Пироз, йан тʹьме хәбәрдьдә ԝәки әԝ ча Хԝәде һʹьз дькә у һивийа чь кʹәрәма йә. Әм Мәсиһи бь әʹмьре тʹәбийәти дьжин. Бьфькьрьн  сәр Паԝлос у Мәсиһийед ԛьрʹна йәке, кӧ Хԝәдерʹа хьзмәт дькьрьн у дьле ԝи ша дькьрьн. Ԝана хԝарьн дьхԝар у вәдьхԝар жи, дьзәԝьщин у мер дькьрьн, зарʹ мәзьн дькьрьн, у дьхәбьтин сәва әʹбура хԝә бькьн (Марԛ. 6:3; 1 Тʹеслн. 2:9).

16. Рʹаст ә Паԝлос бь жийина һеса дьжи, ле һʹьш-аԛьле ԝи сәр чь бу?

¹⁶ Ле әԝ тьшт әʹмьре хьзмәткʹаред Хԝәдеда, щийе сәрәкә нәдьгьрт. Мәсәлә, әм заньн ԝәки Паԝлос кон чедькьрьн, у ӧса әʹбура хԝә дькьр. Ле бона ԝи хәбат йа лапә фәрз нибу. Бона ԝи лапи фәрз әԝ бу, ԝәки мьзгинийе бәла кә у мәрьва һин кә. (Бьхунә Кʹаред Шандийа 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35.) Әԝ йәк ӧса жи те кʹьфше ԝәки әԝи ча хушк-бьред Рʹомеда һелан дькьр, кӧ хирәт бьн ԝи шьхӧле Хԝәдеда. Паԝлос хԝәха тʹьме нава шьхӧле Хԝәдеда бу. У Рʹомайарʹа лазьм бу чʹәʹв бьдьнә ԝи, у ԝәрә әм жи чʹәʹв бьдьнә Паԝлос (Рʹом. 15:15, 16).

17. Һәрге әм һʹьш-аԛьле хԝә бьдьн сәр тьштед рʹӧһʹани, әм чь кʹәрәма дькарьн бьстиньн?

¹⁷ Һәрге нет-фькьред мә у һʹьш аԛьле мә сәр шьхӧле Хԝәде йә, әме чь кʹәрәма бьстиньн? Әм щаба ве пьрсе Рʹомайи 8:6-да зәлал дьвиньн: «Ахьрийа фькьра рʹӧһʹ жийин у әʹдьлайи йә». Фькьред рʹӧһʹ тенә һʹәсабе, чахе әм пәй рʹебәрийа рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз дьчьн у дьфькьрьн ӧса ча Хԝәде дьфькьрә. Һәрге әм ӧса бькьн Йаһоԝа ԝе мә кʹәрәм кә ча ньһа у ӧса жи ахьрийеда жийина һʹәта-һʹәтайе бьдә мә.

18. Чь щурʹәйи әм дькарьн әʹдьлайе бьстиньн, чахе әм пе рʹебәрийа рʹӧһʹе Хԝәде дьжин?

¹⁸ Ԝәрә пешийе бьфькьрьн кӧ чахе әм пе рʹебәрийа рʹӧһʹе Хԝәде дьжин, әм ча «әʹдьлайе» дьстиньн. Гәләк мәрьв дьхԝазьн дьлрʹьһʹәтийе бьстиньн, ле тʹӧ щийа нькарьн бьвиньн. Ле әм ида дьлрʹьһʹәт ьн у әʹдьлайеда ньн. Хенщи ве йәке, әм ӧса жи әʹдьлайе хԝәй дькьн ортʹа нәфәред хԝәда, у ӧса жи ортʹа хушк-бьред щьватеда. Ле чьмки әм гьшк гӧнәкʹар ьн, ләма щара дькарә чәтьнайи ортʹа мәда пешда бе. У чахе ӧса дьԛәԝьмә, әм пәй ширәта Иса дьчьн, кӧ гот: «Һәрʹә бьре хԝәрʹа ль һәв ԝәрә» (Мәт. 5:24). Мәрʹа һеса йә әве йәке бькьн, чьмки әԝ хушк-бьред мә жи Хԝәдейе әʹдьлайерʹа хьзмәт дькьн (Рʹом. 15:33; 16:20).

19. Чь әʹдьлайа гәләк ԛимәт әм дькарьн бьстиньн, һәрге һʹьш-аԛьле мә сәр тьштед рʹӧһʹани йә?

¹⁹ Һәрге һʹьш-аԛьле мә сәр тьштед рʹӧһʹани йә, әм дькарьн ӧса жи әʹдьлайа тʹәви Хԝәде бьстиньн, кʹижан кӧ гәләк ԛимәт ә. Чахе нет-фькьред мә сәр тьштед рʹӧһʹани йә, әм тʹәви Әʹфьрандаре хԝә әʹдьлайеда ньн. Ишайа гьлийед ӧса гот: «[Йаһоԝа], тӧйе хԝәй ки ԝана йед кӧ бь тʹәмами хԝә тә дьгьрьн, тӧйе ԝанрʹа әʹдьлайа дьреж бьди, чьмки әԝана итʹбарийа хԝә тә тиньн». (Иша. 26:3, ДТʹ; бьхунә Рʹомайи 5:1.) Әԝ гьли ча ԝәʹде ԝида һатьнә сери, ӧса жи рʹожа иройин әм дьвиньн әԝ тенә сери.

20. Чьрʹа һун рʹази нә сәва ширәтед жь Рʹомайи сәре 8?

²⁰ Фьрԛи тʹӧнә әм бь рʹӧһʹе пироз кʹьфшкьри нә, йан һивийе нә ԝәки щьнәʹтеда сәр әʹрде бьжин, гьлийед Хԝәде Рʹомайи сәре 8-да, дькарьн кʹарәкә мәзьн мәрʹа биньн. Әм чьԛас рʹази нә сәва ве ширәта жь Кʹьтеба Пироз, ԝәки әм пе хԝәстьна бәдәне гәрә нәжин. У әм дьвиньн кӧ чьԛас билани йә, чахе әм пе рʹебәрийа Хԝәде дьжин, у һʹьш-аԛьле хԝә дьдьнә сәр шьхӧле ԝи. Бь сайа ве йәке әм «жийин у әʹдьлайе» дьстиньн. Һьн жи әме ахьрийеда жи кʹәрәма бьстиньн, у әԝ кʹәрәм ԝе ԝәʹдәлу нибьн. Паԝлос ньвиси: «Маше гӧнә мьрьн ә, ле пʹешкʹеша Хԝәде жийина һʹәта-һʹәтайе йә, бь сайа Хӧдане мә Мәсиһ Иса» (Рʹом. 6:23).