1-2. а) Ль гора Әфәси 6:16, чьрʹа мәрʹа мәртʹала баԝәрийе лазьм ә? б) Кʹижан пьрса әме шеԝьр кьн?

МӘРТʹАЛА тәйә баԝәрийе һәйә? (Бьхунә Әфәси 6:16.) Һәмьки һәйә. Чаԝа кӧ мәртʹал бәдәне хԝәй дькә, баԝәрийа тә жи жь тьштед хьраб тә хԝәй дькә, мәсәлә жь бенамусийе, зорбәтийе у жь һʹәму тьштед кӧ ль гора принсипед Хԝәде ниньн.

² Әм «рʹожед ахьрийеда» дьжин, ләма баԝәрийа мә ԝе диса бе щерʹьбандьне (2 Тимтʹ. 3:1). Ле ча тӧ дькари тедәрхи, ԝәки мәртʹала тәйә баԝәрийе ԛәԝи йә? У ча тӧ дькари баԝәрийа хԝә ԛәԝи хԝәй ки? Ԝәрә әм щаба ԝан пьрса шеԝьр кьн.

3. Әскәра мәртʹала хԝә ча хԝәй дькьрьн, у чьрʹа?

³ Ԝәʹде бәре, гәләк щар чʹәрм сәр мәртʹалед әскәрава дькьрьн. Әскәра мәртʹалед хԝә бьзьр дькьрьн, сәва чʹәрм хьраб нәбә у һәсьне ԝе жи жәнг нәгьрә. Чахе әскәр дьдит, ԝәки мәртʹала ԝи зийан стандийә, әԝи мәртʹала хԝә чедькьр, сәва һәр гав бона шәрʹ һазьр бә. Ча әԝе мәсәле дькарьн бәрамбәри баԝәрийе бькьн?

4. Чьрʹа һун гәрәке мәртʹала хԝәйә баԝәрийе рʹьнд хԝәй кьн у ча гәрәке хԝәй кьн?

⁴ Мина әскәред ԝәʹде бәре, тӧ жи гәрәке һәртьм мәртʹала хԝәйә баԝәрийе бьщерʹьбини у мьԛат би, сәва һәр гав бона шәрʹ һазьр би. Ча Мәсиһи әм шәрʹе рʹӧһʹанида ньн у мьԛабьли рʹӧһʹед хьраб шәрʹ дькьн (Әфәс. 6:10-12). Тʹӧ кәс дәԝса ԝә нькарә мәртʹала баԝәрийа ԝә хԝәй кә. Ле һун ча дькарьн  тедәрхьн, ԝәки баԝәрийа ԝә ӧса ԛәԝи йә, кӧ ԝәʹде щерʹьбандьна ԝе сьст нәбә? Йа пешьн, бона аликʹарийе Хԝәдерʹа дӧа бькьн. Паше һун гәрәке пе хәбәра Хԝәде хԝә бьщерʹьбиньн у фәʹм кьн кӧ Хԝәде ча сәр ԝә дьньһерʹә (Ибрн. 4:12). Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Бь тʹәмамийа дьле хԝә баԝәрийа хԝә Йаһоԝа бинә, у итʹбарийа хԝә һʹьше хԝә нәйнә» (Мәтʹлк. 3:5, 6, ДТʹ). Бәʹса хәбәре, биньн бира хԝә ԝан пашԝәхтийада ԝә чь сафикьрьн кьрийә. Дьԛәԝьмә проблема ԝә һәбуйә алийе пʹәрада. Ле гәло һьнге һун фькьрин сәр созе Йаһоԝа жь Ибрани 13:5, кʹидәре те готьне: «Әзе тʹӧ щар жь тә нәчьм у тʹӧ щар тә бәрʹнадьм»? Әԝи сози баԝәрийа ԝә ԛәԝи кьрийә ве йәкеда, кӧ Йаһоԝа ԝе али ԝә бькә? Һәрге әре, әԝ йәк дьдә кʹьфше, ԝәки һун мәртʹала хԝәйә баԝәрийе рʹьнд хԝәй дькьн.

5. Чахе һун баԝәрийа хԝә бьщерʹьбиньн, дьбәкә чь тедәрхьн?

⁵ Гава һун баԝәрийа хԝә бьщерʹьбиньн, дьбәкә һун һьнәки әʹщебмайи бьминьн. Дьԛәԝьмә һун тедәрхьн кӧ һьнә тьштада сьст ьн у ԝә нә жи тʹәхмин кьрьбу. Мәсәлә, һун дьбәкә тʹәхмин кьн кӧ бәрхԝәкʹәтьна зедә, дәрәԝи йан жи дьлшкәстибун, зийане дьдә баԝәрийа ԝә. Һәрге әԝ йәк ӧса нә, һун ча дькарьн баԝәрийа хԝә жь зийане хԝәй кьн?

6. Бәрхԝәкʹәтьна мә бона кʹижан һьнә тьшта баш ә?

⁶ Һьнә щурʹә бәрхԝәкʹәтьн баш ә. Мәсәлә, әм бәрхԝә дькʹәвьн, ԝәки тьштед ӧса нәкьн чь кӧ Йаһоԝа у Иса хԝәш найен (1 Корн. 7:32). Һәрге әм гӧне мәзьн дькьн әм гәләк бәрхԝә дькʹәвьн, чьмки нахԝазьн достийа хԝә тʹәви Хԝәде ӧнда кьн (Зәб. 38:18). Әм ӧса жи бәрхԝә дькʹәвьн, ԝәки дьле жьн йан мере хԝә нәешиньн, у ӧса жи әм бона һʹалхԝәшийа нәфәред хԝә у хушк-бьра бәрхԝә дькʹәвьн (1 Корн. 7:33; 2 Корн. 11:28).

7. Ль гора Мәтʹәлок 29:25, чьрʹа әм гәрәке мәрьва нәтьрсьн?

⁷ Алики дьнва жи, һәрге әм гәләк бәрхԝә дькʹәвьн, әԝ йәк дькарә зийане бьдә баԝәрийа мә. Мәсәлә, дьбәкә әм тʹьме бәрхԝә дькʹәвьн бона хԝарьне у кʹьнща (Мәт. 6:31, 32). Бона ве йәке, әм дьбәкә һʹьш-аԛьле хԝә бьдьн сәр тʹопкьрьна һәбуке. Әм дькарьн һәла һе жи бьбьнә пʹәрәһʹьз. Һәрге әм бьһельн кӧ әԝ йәк ӧса бә, баԝәрийа мә һьндава Йаһоԝа ԝе сьст бә у әме рʹӧһʹанида зийанәкә мәзьн бьстиньн (Марԛ. 4:19; 1 Тимтʹ. 6:10). Йан жи әм дьбәкә бькʹәвьнә ве тʹәльке, кӧ гәләк бәрхԝә кʹәвьн, ԝәки мәрьв дәрһәԛа мә чь дьфькьрьн. Һәрге әм дьтьрсьн кӧ мәрьв ԝе мә бькʹәньн йан жи пәй мә кʹәвьн, хофа мә һьндава Йаһоԝа дькарә ида кем бә. Сәва хԝә жь ԝе тʹәльке хԝәй кьн, әм гәрәке лавайа жь Йаһоԝа бькьн, ԝәки баԝәрийе у мерхасийе бьдә мә, кӧ әм жь мәрьва нәтьрсьн (Бьхунә Мәтʹәлок 29:25; Луԛа 17:5).

8. Әм ча гәрәке хԝә бьдьнә кʹьфше чахе дәрәԝа дьбьһен?

⁸ Шәйтʹан, «баве дәрәԝа», мәрьвед кӧ бьн һʹӧкӧме ԝида ньн дьдә хәбате, сәва дәрәԝа дәрһәԛа Йаһоԝа у хушк-бьред мә бәла кә (Йуһʹн. 8:44). Мәсәлә, рʹабәр дәрһәԛа тʹәшкиләта Йаһоԝа дәрәԝа у информасийа ԛәлп пе интернете у щурʹә-щурʹә тьшта бәла дькьн. Әԝ дәрәԝ жи дькʹәвьнә нава «тиред агьрийә» Шәйтʹан (Әфәс. 6:16). Ле әм гәрәке чь бькьн һәрге кәсәк мәрʹа дәрһәԛа ԝан дәрәԝа гьли дькә? Әм гәрәке гӧһе хԝә нәдьнә ԝан! Чьмки әм баԝәрийа хԝә Йаһоԝа тиньн у итʹбарийа хԝә хушк-бьра тиньн. Бь рʹасти  әм тʹӧ щар тʹәви рʹабәра хәбәр надьн. Әм тʹӧ щар тʹәви ԝан накʹәвьнә дәʹԝе, нә бона кәсәки нә жи бона тьштәки, нә жи сәва ве йәке кӧ дьхԝазьн пебьһʹәсьн әԝана чь дьбежьн.

9. Дьлшкәстибун ча дькарә сәр мә һʹӧкӧм кә?

⁹ Чахе әм дьлшкәсти нә, баԝәрийа мә дькарә сьст бә. Щара әм дьлшкәсти дьбьн чахе проблемед мә һәнә. Фәʹмдари йә, ԝәки әм нькарьн проблемед хԝә пьшт гӧһе хԝәва бавежьн, ле йәкә әм гәрәке нәһельн, ԝәки һʹьш-аԛьле мә педа һәрʹә сәр проблемед мә. Һәрге әм ӧса бькьн, әм дькарьн һевийа баш кӧ Йаһоԝа дьдә мә, бир кьн (Әʹйан. 21:3, 4). Дьлшкәстибун дькарә мә ӧса сьст кә, кӧ әм хьзмәтийа хԝә Йаһоԝарʹа бьдьнә сәкьнандьне (Мәтʹлк. 24:10). Ле әм гәрәке тʹӧ щар нәһельн ԝәки әԝ йәк тʹәви мә бьԛәԝьмә.

10. Жь нәʹма хушкәке һун чь һин дьбьн?

¹⁰ Дина хԝә бьдьн мәсәла хушкәкә жь Амәрикайе кӧ әԝ ча баԝәрийа хԝә хԝәй дькә, чахе мьԛати мере хԝәйи нәхԝәш дьбә. Әԝе офиса сәрәкәрʹа нәʹмеда гьлийед ӧса ньвиси: «Дәрәща мә чәтьн ә у щара мә дьлтәнг дькә, ле һевийа мә ԛәԝи йә. Әз гәләк рʹази мә бона ширәтед Йаһоԝа кӧ дьдә мә, сәва баԝәрийа хԝә ԛәԝи кьн у дьлбинийе бьстиньн. Мәрʹа рʹасти лазьм ьн әԝ ширәт у дьлдайин. Әԝ али мә дькьн кӧ бәрдәԝам кьн Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн у бәр ԝан щерʹьбандьна тәйах кьн, бь кʹижана Шәйтʹан дьхԝазә мә сьст кә». Әм жь гьлийед ве хушке педьһʹәсьн, кӧ әм дькарьн дьлтәнгийе алт кьн. Чаԝа? Бир нәкьн ԝәки әԝ щерʹьбандьнед ԝә жь Шәйтʹан ьн. Итʹбарийа хԝә Йаһоԝа биньн, чаԝа Канийа дьлбинийе. У бьшекьриньн хԝарьна рʹӧһʹани кӧ әԝ дьдә мә.

11. Сәва кӧ баԝәрийа хԝә бьщерʹьбиньн, дәрһәԛа кʹижан пьрса әм гәрәке бьфькьрьн?

¹¹ Дьбәкә һун дьвиньн, ԝәки лазьм ә баԝәрийа хԝә һе ԛәԝи кьн. Һәла бьфькьрьн: Ԝан чәнд мәһед пашԝәхтийеда бал ԝә һатийә стандьне, ԝәки зәʹф бәрхԝә нәкʹәвьн? Йан жи ԝә карьбуйә гӧһе хԝә нәдьнә рʹабәра у тʹәви ԝан нәкʹәвьнә дәʹԝе бона дәрәԝед кӧ әԝана бәла дькьн? У чахе һун дьлшкәсти бун,  ԝә дькарьбу тәйах кьн у хԝә мьԛәрм бьгьрьн? Һәрге әре, баԝәрийа ԝә ԛәԝи йә. Ле әм гәрәке тʹьме сәр хԝә бьн, чьмки чʹәкед Шәйтʹанә майин жи һәнә, кʹижан кӧ әԝ мьԛабьли мә дьдә хәбате. Ԝәрә әм дәрһәԛа чʹәкәки ԝи шеԝьр кьн.

12. Чь дькарә бьԛәԝьмә, һәрге әм пәй пʹәра кʹәвьн?

¹² Пʹәрәһʹьзи дькарә баԝәрийа мә сьст кә у әм ида кем Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн. Паԝлосе шанди гот: «Тʹӧ әскәр шьхӧле бьнәлитийева мьжул набә, ԝәки ль сәрәскәр хԝәш бе» (2 Тимтʹ. 2:4). Мәсәлә, әскәред Рʹомерʹа изьн тʹӧнә бу шьхӧлед майин бькьн. Ле чь дькарьбу бьԛәԝьмийа һәрге ԝана гӧһ нәда ԝе йәке?

13. Чьрʹа әскәр гәрәке шьхӧле бьнәлитийева мьжул нибуйа?

¹³ Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә дәрәщәкә ӧса. Кʹомәкә әскәра шәбәԛе хԝә һазьр дькьн кӧ шуред хԝә рʹьнд бьдьнә хәбате, ле әскәрәк ԝедәре нинә. Әԝ нав шәһәрда дькʹанеда хԝарьне дьфрошә. Еваре әԝ кʹома әскәра чʹәкед хԝә дьщерʹьбиньн у шуред хԝә туж дькьн. Ле әскәре кӧ хԝәйе дькʹане йә, хԝә һазьр дькә, кӧ рʹожа майин чь хԝарьне бьфрошә. Шәбәԛа дьн, ньшкева дьжмьн те сәр ԝан шәрʹ. Нава ԝан әскәрада кʹижан ԝе бона шәрʹ рʹьнд һазьркьри бә, у кʹижан ԝе дьле сәроке хԝә ша кә? Ԝәйе бьхԝәста ԝәʹде шәрʹ кʹе кʹеләка ԝә бьсәкьнийа, әскәре кӧ рʹьнд һазьр буйә, йан йе кӧ хԝә һазьр нәкьрийә у тьштед майинва мьжул буйә?

14. Әм чаԝа әскәред Мәсиһ, чь ԛимәт дькьн?

¹⁴ Мина әскәред баш, әм нахԝазьн һʹьше мә жь нета мәйә сәрәкә һәрʹә, демәк әм дьхԝазьн дьле Сәрокед хԝә Йаһоԝа у Мәсиһ, ша кьн. Әԝ тьштәки дьһа ԛимәт ә, нә кӧ тьштед дьнйа Шәйтʹанда. Ләма әм гәрәке тʹьме хԝә бьщерʹьбиньн, һәла ԝәʹдә у ԛәԝата мә һәйә, кʹижан кӧ мәрʹа лазьм ә сәва Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн, у ӧса жи мәртʹала баԝәрийе у чʹәкед майин һʹаләки башда хԝәй кьн.

15. Паԝлос дәрһәԛа чь мәрʹа пешда гот у чьрʹа?

¹⁵ Әм гәрәке һәр гав сәр хԝә бьн! Чьрʹа? Паԝлосе шанди гот, ԝәки «әԝед кӧ дьхԝазьн дәԝләти бьн» ԝе «жь баԝәрийе»  бьхальфьн (1 Тимтʹ. 6:9, 10). Ве рʹезеда хәбәра хальфандьн дьдә кʹьфше, ԝәки әм дькарьн һе зедә у зедә пәй тьштед ӧса кʹәвьн, кʹижан кӧ мәрʹа нәлазьм ьн. Ԝи щурʹәйи дьле мәда дькарә «гәләк тәмед ахмах у зийанкʹар» пешда бен. Ле дәԝса кӧ әԝан хԝәстьнед нәрʹаст дьле хԝәда пешда биньн, әм гәрәке ԝана һʹәсаб кьн ча чʹәкед Шәйтʹан мьԛабьли мә.

16. Мәсәла кʹижан кӧ Марԛос 10:17-22-да те гьликьрьне, мә һелан дькә дәрһәԛа кʹижан пьрса бьфькьрьн?

¹⁶ Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, кӧ бал ԝә епʹещә пʹәрә һәйә сәва тьшта бькʹьрьн. Ле гәло хьраб ә, һәрге әм ԝан тьшта дькʹьрʹьн, кʹижан кӧ дьхԝазьн, ле бь рʹасти мәрʹа нәлазьм ьн? Дькарьн бежьн  на. Ле бьфькьрьн сәр ԝан пьрса: Һәрге дәсте мәда һәйә, кӧ тьштәки бькʹьрʹьн, ле һаԛас ԝәʹдә у ԛәԝата мә һәйә сәва әԝан тьшта хԝәй кьн у бьдьнә хәбате? Дьбә кӧ әм ԝан тьшта һе зедә һʹьз бькьн у ԝанва бенә гьредане? Дьбә кӧ һʹьзкьрьна мәйә һьндава тьшта, мә бькә мина ԝи мерьки, йе кӧ тʹәглифкьрьна Иса ԛәбул нәкьр у нәхԝәст шьхӧле Хԝәде һе зедә бькә? (Бьхунә Марԛос 10:17-22.) Рʹасти жи чьԛас баш ә кӧ нәкʹәвьнә пәй пʹәра у һәбуке, у ԝәʹдә у ԛәԝата хԝә хәрщ кьн кӧ ԛьрара Хԝәде биньн сери!

17. Әм тʹӧ щар гәрәке дәрһәԛа чь бир нәкьн?

¹⁷ Әм гәрәке тʹӧ щар бир нәкьн, ԝәки әм шәрʹда ньн у әм гәрәке бона ԝи шәрʹи һәр рʹож һазьр бьн (Әʹйан. 12:17). Хушк-бьред мә нькарьн дәԝса мә мәртʹала баԝәрийа мә бьгьрьн. Әм гәрәке хԝәха баԝәрийа хԝә ԛайим хԝәй кьн.

18. Чьрʹа ԝәʹде бәре әскәра гәрәке мәртʹала хԝә ԛайим бьгьртана?

¹⁸ Ԝәʹде бәре, әскәр гәләк ԛәдьр-һӧрмәт дьстанд чахе мерхас бу шәрʹда. Ле һәрге әԝ бей мәртʹала хԝә вәгәрʹийа мал, ԝе шәрми буйа. Тʹәрихзане Рʹомайи Татсит ньвиси: «Һәрге әскәр мәртʹала хԝә бьһишта, әԝ беһӧрмәтийа мәзьн бу». Әԝ тʹәне мәʹник ә, кӧ чьрʹа әскәр гәрәке мәртʹалед хԝә ԛайим бьгьртана у хԝәй кьрана.

19. Әм ча дькарьн мәртʹала хԝәйә баԝәрийе ԛайим бьгьрьн?

¹⁹ Әм мәртʹала хԝәйә баԝәрийе ԛайим дьгьрьн, чахе һәр гав тенә сәр щьвата у дәрһәԛа наве Йаһоԝа у Пʹадшатийа ԝи мәрьварʹа гьли дькьн (Ибрн. 10:23-25). Хенщи ве йәке, әм Хәбәра Хԝәде һәр рʹож дьхуньн, у дӧа дькьн сәва һʹәму ширәтед теда, биньн сери (2 Тимтʹ. 3:16, 17). Һәрге әм ӧса бькьн, тʹӧ чʹәке Шәйтʹан, кӧ мьԛабьли мә дьдә хәбате, ԝе зийанәкә ӧса нәдьнә мә, кӧ Хԝәде нькарьбә мә хьлаз кә (Иша. 54:17). Мәртʹала мәйә баԝәрийе ԝе мә хԝәй кә. Әме ԛәԝи бьн, у бь мерхаси тʹәви хушк-бьра шьхӧле Хԝәде бькьн. У әме һе зедә бькьн, нә кӧ тʹәне һәр рʹож шәрʹда сәркʹәвьн, ле ԛәдьрәки мәйи ӧса һәйә, кӧ алийе Иса бьн чахе әԝ шәрʹе мьԛабьли Шәйтʹан у пьштгьред ԝи, алт кә (Әʹйан. 17:14; 20:10).