1. Мәсиһи гәрәке чь бькьн, сәва ләщмәйдана рʹӧһʹанида бьгьһижьнә финише?

ӘМ Мәсиһи ләщмәйданеда дьрʹәвьн, сәва жийине бьстиньн. Фьрԛи тʹӧнә мә тʹәзә рʹәв дәстпекьрийә, йан жи ида бь сала дьрʹәвьн, әм гәрәке нәсәкьньн, һʹәта финише. Ширәта Паԝлосе шанди, кʹижан кӧ әԝи Мәсиһийед Филипирʹа ньвиси, ԝе мә бьшьдинә у али мә бькә, сәва һʹәта хьлазийе бьрʹәвьн. Ԛьрʹна йәкеда, һьнәк хушк-бьред жь щьвата пешьнә Филипи, кʹижанарʹа Паԝлос нәʹмә ньвиси, ида гәләк сал Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьрьн. Әԝана ида рʹьнд дьрʹәвийан, демәк әԝана ида бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьрьн, ле Паԝлос ани бира ԝан, ԝәки әԝана гәрәке бәрдәԝам кьн бь тәйах ләщмәйданеда бьрʹәвьн. Әԝи дьхԝәст ԝәки әԝана чʹәʹв бьдьнә ԝи, кӧ бьщәʹдиньн бьгьһижьнә мәрәма хԝә (Фили. 3:14).

2. Чьрʹа ширәта Паԝлос кӧ әԝи да Филипйа, ԝәʹдәда бу?

² Ширәта Паԝлос Филипийарʹа ԝәʹдәда бу. Әԝ щьват һәма дәстпекеда һатә зерандьне. Әԝ йәк дәстпебу, чахе рʹӧһʹе пироз рʹебәри кьр, ԝәки Паԝлос һәрʹә Мәкәдонйайе. Незики сала 50 Д.М., Паԝлос у Силас һатьнә Филипйайе, шәһәре Мәкәдонйайе (Кʹар. Шанд. 16:9). Ԝана ԝедәре жьнькәк бь наве Лидйа дитьн. «Хӧдан дьле ԝе вәкьр кӧ гӧһ бьдә» мьзгинийе (Кʹар. Шанд. 16:14). Әԝ зутьрәке тʹәви нәфәред хԝә һатә ньхӧмандьне. Ле йәкә Мире-щьна дәстпекьр чәтьнайа пешда бинә. Меред ԝи шәһәри, Паԝлос у Силас гьртьн у кʹаши щәм сәрԝеред бажер кьрьн у бӧхдан авитьнә ԝан, кӧ йанчь әԝана щьмәʹте тʹәвһәв дькьн. Паԝлос у Силас кʹӧтан, кьрьнә кәле, ле паше, һиви жь ԝан кьрьн, ԝәки жь шәһәр дәрен (Кʹар. Шанд. 16:16-40). Ле гәло Паԝлос у Силас ԝәстийан у хьзмәтийа хԝә данә сәкьнандьн? Тʹӧ щар на! Ле хушк-бьред тʹәзә Филипйайеда чь кьрьн? Әԝана жи ԛәԝи ман у сәбьр кьрьн! Бешьк әԝана гәләк шьдийан пе мәсәла Паԝлос у Силас.

3. Паԝлос чь фәʹм дькьр, у кʹижан пьрса әме шеԝьр кьн?

³ Паԝлос сафи кьр, ԝәки тʹӧ щар нәсәкьнә (2 Корн. 4:16). Әԝи заньбу, ԝәки сәва кӧ ләщмәйданеда һʹәта хьлазийе  бьрʹәвә, әԝ гәрәке һʹьш-аԛьле хԝә бьдә сәр нет-мәрәма хԝә. Әм жь мәсәла Паԝлос чь һин дьбьн? Кʹижан мәсәлед мәрьвед иройин һәнә, кӧ дьдьнә кʹьфше, ԝәки чаԝа әм дькарьн нава чәтьнайада сәбьр кьн? У чаԝа һевийа мәйә сәр ахьрийе, дькарә ԛәԝате бьдә мә, ԝәки нәԝәстьн у нәкʹәвьн?

4. Паԝлос ча нава щурʹә-щурʹә дәрәщада жи, хьзмәтийеда хирәт ма?

⁴ Дина хԝә бьдьне, Паԝлос чь һʹалида бу у чь дькьр, гава әԝи Филипийарʹа нәʹмә дьньвиси. Әԝ Рʹомеда гьртийе малда бу. Әԝ нькарьбу дәркʹәта хьзмәтийе. Ле йәкә әԝи ԝан мәрьварʹа шәʹдәти дьда, йед кӧ тʹәсәлийа ԝи дькьрьн, у ӧса жи әԝи щьватед дуррʹа нәʹмә дьньвисин. Иро жи гәләк Мәсиһийед кӧ нькарьн жь мал дәрен, алийе хԝәда һәр мәщала дьдьнә хәбате, сәва мьзгинийе гьли кьн ԝан мәрьварʹа, йед кӧ тенә мала ԝан. Әԝана ӧса жи нәʹмед дьлдайине дьньвисьн ԝан мәрьварʹа, кʹижана әм нькарьн бьвиньн.

5. Ль гора Филипи 3:12-14, чь али Паԝлос кьр, ԝәки әԝи һʹьш-аԛьле хԝә да сәр нет-мәрәме хԝә?

⁵ Паԝлос нәһишт тʹӧ тьшт һʹьш-аԛьле ԝи бьрʹәвинә, нә шаши нә жи кьред ԝийи бәре. Әԝи гот «әз тьштед пьшт хԝәва һьшти бир бькьм», ԝәки «хԝә бавежьмә йед пешийа хԝә», демәк сәва рʹәва хԝәда бьгьһижә хьлазийе. (Бьхунә Филипи 3:12-14.) Ле кʹижан тьшт дькарьбун һʹьш-аԛьле Паԝлос бьрʹәвандана? Йа пешьн, әԝ пешийа кӧ бьбуйа Мәсиһи, нава Щьһуйада навдар у пешдачуйи бу. Ле йәкә әԝи әԝ тьшт чаԝа «гәмар» һʹәсаб кьр (Фили. 3:3-8). Йа дӧда, бәре әԝи Мәсиһи дьзерандьн, ле бона ве йәке әԝи хԝә һәр гав сущдар нәдькьр, жь бо чь жи дькарьбу хьзмәтийа хԝә Йаһоԝарʹа бьда сәкьнандьне. У йа сьсийа, әԝ нәдьфькьри, ԝәки әԝи бона Йаһоԝа епʹещә тьштед баш кьрийә у ида нәлазьм ә зедә бькә. Паԝлос гьрти бу жи, һатә кʹӧтане жи, ԝи данә бәр кәвьра жи, чәнд щара гәмийед кӧ әԝ теда бу һурдәхԝәши бун, әԝи ӧса жи кемасийа хԝарьне у кʹьнща жи дит, ле йәкә әԝи хьзмәтийеда гәләк тьшт кьр у хирәт ма (2 Корн. 11:23-27). Паԝлос чь шьхӧл жи кьр у чь тәнгаси жи дит, йәкә әԝи заньбу кӧ гәрәке хьзмәтийа хԝә нәдә сәкьнандьне. Лазьм ә әм жи чʹәʹв бьдьнә ԝи.

6. Кʹижан һьнә «тьштед пьшт хԝәва һьшти», әм гәрәке бир кьн?

⁶ Чаԝа әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә Паԝлос, у «тьштед пьшт хԝәва һьшти» бир кьн? Жь мә һьнәк дьбәкә бона шашийед хԝәйә бәре, хԝә сущдар дькьн. Һәрге ӧса нә, ԝе керһати бә ԝәки дәрһәԛа ԛӧрбана Мәсиһ хԝәрʹа леколине бькьн. Һәрге әм дәрһәԛа ве йәке леколина бькьн, бьфькьрьн у дӧа бькьн, әме дьлрʹьһʹәт бьн у хԝә нәчәрчьриньн бона шашийед хԝәйә бәре. Әме ида бона ԝан тьшта, йед кӧ Йаһоԝа бахшандийә мә, хԝә сущдар нәкьн. Дина хԝә бьдьне, әм диса чь дькарьн жь Паԝлос һин бьн. Һьнәка жь мә дьбәкә бона шьхӧле Пʹадшатийе хәбата баш һиштьнә, бь кʹижани әм дькарьбун дәԝләти буна. Һәрге ӧса нә, гәло әм дькарьн бир кьн ԝан тьштед пьшт хԝәва һишти, жь бо кʹижана әм дькарьбун дәԝләти буна? (Жьмар 11:4-6; Ԝаиз 7:10). Нава «тьштед пьшт хԝәва һьшти» дькарьн кьред мәйи бәре бьн, йан жи тәнгасийед мәйи бәре, бәр кʹижана мә тәйах кьрийә. Бәле, чахе әм тиньн бира хԝә кӧ Йаһоԝа ча ԝәʹде тәнгасийа мә кʹәрәм кьрийә у али мә кьрийә, әԝ йәк дькарә мә һе незики Баве мәйи әʹзмана кә. Ле әм тʹӧ щар нахԝазьн хԝәрʹази бьн у бьфькьрьн кӧ мә ида епʹещә бона Йаһоԝа кьрийә (1 Корн. 15:58).

7. Ль гора 1 Корьнтʹи 9:24-27, сәва ләщмәйдана бона жийинеда сәркʹәвьн, чь фәрз ә? Мәсәле биньн.

⁷ Паԝлос готьна Иса, кӧ гот «бьщәʹдиньн»,  рʹьнд фәʹм дькьр (Луԛа 13:23, 24). Әԝи заньбу ԝәки әԝ гәрәке мина Мәсиһ тʹәмамийа әʹмьре хԝәда бьщәʹдинә, демәк чь дәсте ԝи те, бькә. Ләма Паԝлос әʹмьре Мәсиһийа бәрамбәри ләщмәйдане кьр. (Бьхунә 1 Корьнтʹи 9:24-27.) Йе ләщмәйданеда дьрʹәвә, һʹьш-аԛьле хԝә дьдә сәр финише у ԝәʹде рʹәве наһелә тʹӧ тьшт дина ԝи бьрʹәвинә. Мәсәлә, иро һәнә ләщмәйданед ӧса, дәр дорен кʹижана һәнә дькʹан у тьштед майин. Әԝ тьшт дькарьн һʹьш-аԛьле йед рʹәвийа бькʹьшиньн. Һун дькарьн баԝәр кьн, кӧ йе дьрʹәвә, ԝәʹде рʹәве ԝе бьсәкьнә у пʹәнщәред дькʹана бьньһерʹә? Һәмьки на, чьмки әԝ дьхԝазә сәркʹәвә! Әм жи гәрәке ләщмәйдана бона жийинеда нәһельн тʹӧ тьшт һʹьш-аԛьле мә бьрʹәвинә. Һәрге дина мә сәр нета мә бә, у әм мина Паԝлос хирәт бьн, әме хәлате бьстиньн!

8. Әме дәрһәԛа кʹижан се чәтьнайа шеԝьр кьн?

⁸ Ԝәрә әм ньһа шеԝьр кьн дәрһәԛа се чәтьнайа, кʹижан кӧ дькарьн мә сьст кьн у дьлтәнг кьн. Чәтьнайа пешьн әԝ ә, чахе әм һивийа тьштәки нә, ле әԝ йәк найе сери, йа дӧда чахе сьһʹәт-ԛәԝатеда ԛьдум дькʹәвьн, у йа сьсийа чахе проблемед мә хьлаз набьн. Әм дькарьн кʹаре бьстиньн жь мәсәлед ԝан мәрьва, йед кӧ рʹасти ԝан чәтьнайа һатьнә (Фили. 3:17).

9. Чахе әм һивийа тьштәки нә, ле найе сери, әԝ йәк ча дькарә сәр мә һʹӧкӧм кә?

⁹ Чахе әм һивийа тьштәки нә, ле әԝ йәк һе найе сери. Тʹәбийәти йә кӧ әм дьхԝазьн, ԝәки кʹәрәмед кӧ Йаһоԝа соз дайә, зу бенә сери. Чахе пʹехәмбәр Һәбаԛуԛ жь Йаһоԝа пьрси, ԝәки ԝе кʹәнге Щьһудайеда хьраби бе һьлдане, Йаһоԝа жерʹа гот, кӧ бь сәбьр һивийе бә (Һәбԛ. 2:3). Чахе әм һивийа тьштәки нә у әԝ йәк дәрәнги дькʹәвә, әм дькарьн хирәта хԝә ӧнда кьн у һәла һе жи дьлшкәсти бьн (Мәтʹлк. 13:12). Әԝ йәк ԛәԝьми тʹәви бьред кӧ дьжитьн дәстпека ԛьрʹна 20. Һьнге гәләк Мәсиһийед бь рʹӧһʹе пироз бьжарти һивийе бун, ԝәки сала 1914, хәлата хԝәйә әʹзмани бьстиньн. Чахе әԝ йәк нәԛәԝьми, ча әԝ Мәсиһийед амьн хԝә данә кʹьфше?

10. Жьн-мерәки ча хԝә данә кʹьфше, чахе әԝана һивийа чь бун, нәһатә сери?

 ¹⁰ Дина хԝә бьдьнә мәсәла дӧ Мәсиһийед амьн, йед кӧ рʹасти ве чәтьнайе һатьнә. Ройал Спатз бьра сала 1908 һатә ньхӧмандьне, чахе 20 сали бу. Әԝ баԝәр бу, ԝәки ԝе зутьрәке хәлата хԝәйә әʹзмани бьстинә. Сала 1911 әԝи хԝәст бьзәԝьщә, у дәргистийа хԝә Пиарлрʹа, гот: «Тӧ зани ԝәки сала 1914 чь гәрәке бьԛәԝьмә. Ләма һәрге әм дьхԝазьн һәв бьстиньн, һе баш ә әм ләз кʹәвьн!». Ле чахе сала 1914 һат, ԝана хәлата хԝәйә әʹзмани нәстандьн. Гәло әԝ жьн-мере Мәсиһи, рʹәва хԝәйә бона жийине, данә сәкьнандьн? На, чьмки һʹьш-аԛьле ԝан сәр ве йәке бу, кӧ ԛьрара Хԝәде биньн сери, нә кӧ хәлата хԝә бьстиньн. Ԝана дьле хԝәда сафи кьрьбу, кӧ ләщмәйданеда сьст нәбьн у һʹәта хьлазийе бьрʹәвьн. У бь рʹасти Ройал у Пиарле хирәта хԝә ӧнда нәкьрьн у гәләк сала һʹәта хьлазийа әʹмьре хԝәйи сәр әʹрде, амьн ман. Бешьк, әм һивийе нә кӧ наве Йаһоԝа бе пирозкьрьне, у бе избаткьрьне ԝәки сәрԝертийа ԝи йа һәрә баш ә, ӧса жи ԝәки һʹәму созед ԝи бенә сери. Дӧдьли нәбьн, ԝәки әԝ һʹәму тьшт ԝе бьԛәԝьмьн ԝи ԝәʹдәйи, кʹижан кӧ Йаһоԝа ида кʹьфш кьрийә. Ле һʹәта һьнге, әм гәрәке шьхӧле Хԝәдеда хирәт бьн, у тʹӧ щар нәһельн, ԝәки әм дьлтәнг бьн йан жи сьст бьн бона ве йәке, кӧ әм һивийа чь бунә нәһатийә сери.

11-12. Чьрʹа әм дькарьн бәрдәԝам кьн Йаһоԝарʹа бь амьни хьзмәт кьн, һәрге жи әм ида ӧса ԛәԝат ниньн ча бәре бун? Мәсәле биньн.

¹¹ Чахе сьһʹәт-ԛәԝатеда ԛьдум дькʹәвьн. Йед рʹәвирʹа ԛәԝата мәзьн лазьм ә, сәва ләщмәйданеда бьрʹәвьн, ле сәва һун рʹӧһʹанида бәрдәԝам кьн пешда һәрʹьн, ԝәрʹа нәлазьм ә ԛәԝата физикийә ԛайим. Бь рʹасти гәләк хушк-бьред кӧ сьһʹәт-ԛәԝатеда сьст ьн, бәрдәԝам дькьн алийе хԝәда һәр тьшти бькьн, сәва рʹӧһʹанида пешда һәрʹьн (2 Корн. 4:16). Мәсәлә, Артур Секорд * бьра, кʹижани 55 сала Бәйтʹәледа хьзмәт дькьр, ида 88 сали бу у ԛьдум кʹәтьбу. Щарәке, бәрдәстийа һʹәким бәр щи-ньвине ԝи сәкьнибу, сәва тьштәкида али ԝи бькә. Әԝе сәр ԝи ньһерʹи у бь дьл жерʹа гот: «Секорд бьра, тә бона Йаһоԝа гәләк тьшт кьрийә». Ле Артур бона әʹмьре хԝәйи бәре нәдьфькьри. Әԝи чʹәʹве ԝе ньһерʹи, у бь бәшәра хԝәш щаба ԝе да: «Әре, әԝ йәк рʹаст ә. Ле фәрз нинә мә чьԛас тьшт кьрийә, фәрз әԝ ә кӧ һʹәта хьлазийе амьн бьминьн».

¹² Дьбәкә һун гәләк сала Йаһоԝарʹа хьзмәт дькьн у ньһа жь бо сьһʹәт-ԛәԝата хьраб, һун ида нькарьн һаԛас хьзмәт кьн, чьԛас ԝә бәре дькьр. Һәрге ӧса нә, бәрхԝә нәкʹәвьн. Дӧдьли нәбьн, ԝәки Йаһоԝа  хьзмәтийа ԝәйә бәре бир накә у ԛимәт дькә (Ибрн. 6:10). У бир нәкьн, ԝәки әм амьни у һʹьзкьрьна хԝә һьндава Йаһоԝа избат дькьн нә пе ве йәке, кӧ бона шьхӧле ԝи әм чьԛас дькьн. Һʹьзкьрьна мә һьндава Йаһоԝа бь рʹасти һьнге те кʹьфше, чахе ньһерʹандьна мә баш ә у чахе әм чьԛас дькарьн жерʹа хьзмәт дькьн (Колс. 3:23). Йаһоԝа мә фәʹм дькә у әԝ һаԛас жь мә дәʹԝа накә, чьԛас әм нькарьн (Марԛ. 12:43, 44).

13. Сәрһатийа Анатоли у Лидийайе ча али мә дькә, ԝәки ԝәʹде гәләк тәнгасийа жи амьн бьминьн у хьзмәтийа хԝә бәрдәԝам кьн?

¹³ Чахе проблемед мә хьлаз набьн. Һьнә хьзмәткʹаред Йаһоԝа нава гәләк салада рʹасти щерʹьбандьна у пәйкʹәтьна дьһатьн. Мәсәлә, Анатоли Мелник *, 12 сали бу чахе баве ԝи кьрьнә кәле у аксор кьрьн шандьнә Сибирйайе, кӧ 7 000 километьри зедәтьр жь малбәта ԝанә Молдовайеда, дур бу. Саләк шунда, Анатоли, дийа ԝи, кальк у пирька ԝи, аксор кьрьн шандьнә Сибирйайе. Һьнә ԝәʹдә дәрбаз бу, әԝана дькарьбун бьчуна гӧндәки, сәр щьвате, ле ньга 30 километьри бәрфеда у сӧр-сәрмеда дьчун. Паше Анатоли бьра се сала кьрьнә кәле, у әԝ жь жьна хԝә Лидийайе у ԛизька хԝәйә йәксали гәләк дур бу. Рʹаст ә Анатоли у малбәта ԝи нава гәләк салада тәнгасийада бун, йәкә ԝана бәрдәԝам дькьр бь амьни Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн. Ньһа 82 салийа хԝәда, Анатоли Комитейа Филиала Асйайа Навәндда хьзмәт дькә. Ԝәрә әм жи мина Анатоли у Лидийайе, бәрдәԝам кьн чьԛас дькарьн шьхӧле Йаһоԝада хирәт бьн у амьн бьминьн чаԝа бәре (Галт. 6:9).

14. Паԝлос чь фәʹм дькьр дәрһәԛа гьһиштьна нета хԝә?

¹⁴ Паԝлос дӧдьли нәбу, ԝәки әԝ ԝе ләщмәйданеда һʹәта хьлазийе бьрʹәвә у бьгьһижә мәрәма хԝә. Әԝ Мәсиһийе бь рʹӧһʹе пироз бьжарти бу, у һивийе бу кӧ «ләщхәлата жорчуйине, аԝа готи газийа Хԝәде», бьстинә. Ле сәва бьгьһижә ве мәрәме, әԝи фәʹм дькьр, ԝәки гәрәке бьщәʹдинә (Фили. 3:14). Паԝлос Филипийарʹа мәсәләкә баш гот, сәва али ԝан бькә, ԝәки әԝана һʹьш-аԛьле хԝә бьдьнә сәр нета хԝә.

15. Ча Паԝлос пе мәсәла дәрһәԛа бажарвантийе, дьл да Мәсиһийед Филипи, кӧ бәрдәԝам кьн пәй мәрәма хԝә кʹәвьн?

¹⁵ Паԝлос ани бира Филипйа, кӧ әԝана бажарванед әʹзмана нә (Фили. 3:20).  Чьрʹа ԝана гәрәке әԝ йәк бир нәкьрана? Ԝан рʹожада, бажарвантийа Рʹоме гәләк ԛимәт дькьрьн, чьмки гәләк тьштада кʹара ве йәке һәбу. * Ле Мәсиһийед бь рʹӧһʹе пироз бьжарти, бажарванед щики һе баш бун. Бажарвантийа Рʹоме бәр бажарвантийа әʹзмани беԛимәт бу! Ләма жи Паԝлос Филипйа һелан кьр кӧ «чаԝа лайиԛи Мьзгинийа Мәсиһ ә, . . . хԝә ӧса хԝәй кьн». Ве рʹезеда гьли хԝә «хԝәй кьн» те һʹәсабе, рʹабун-рʹуньштьна хԝә ӧса хԝәй кьн ча бажарван (Фили. 1:27). Мәсиһийед бь рʹӧһʹе пироз бьжарти, иро мәсәләкә баш дьһельн ве йәкеда, кӧ һәр тьшти дькьн ԝәки бьгьһижьнә нета хԝә, демәк жийина һʹәта-һʹәтайе сәр әʹзмана ԛазанщ кьн.

16. Фьрԛи тʹӧнә һевийа мә жийина сәр әʹрде йә йан сәр әʹзмана йә, ль гора Филипи 4:6, 7 әм гәрәке бәрдәԝам кьн чь бькьн?

¹⁶ Фьрԛи тʹӧнә һевийа мә жийина һʹәта-һʹәтайе сәр әʹзмана йә йан сәр әʹрде йә, әм гәрәке бәрдәԝам кьн бьщәʹдиньн, сәва бьгьһижьнә нет-мәрәма хԝә. Фьрԛи тʹӧнә әм чь дәрәщада ньн, әм гәрәке һәр тьштед пәй хԝә һишти бир кьн, у нәһельн тʹӧ тьшт хьзмәтийа мә Йаһоԝарʹа бьдә сәкьнандьне (Фили. 3:16). Дьбәкә мәрʹа бе кʹьфше, кӧ әм һивийа чь нә, дәрәнги дькʹәвә, йан жи әм сьһʹәт-ԛәԝатеда ԛьдум дькʹәвьн. Дьԛәԝьмә бәре әм гәләк сала рʹасти тәнгасийед гьран у зерандьна һатьнә. Ле чь жи һәбә, «бона тʹӧ тьшти хәм нәкьн». Дәԝсе, хԝәстьна хԝә бь дӧа-дьрозга Хԝәдерʹа әʹйан кьн, у Хԝәде ԝе әʹдьлайа ӧса бьдә ԝә, кӧ һун нә жи дькарьн бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә. (Бьхунә Филипи 4:6, 7.)

17. Әме готара дьнда дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

¹⁷ Ԝәрә әм жи мина йе кӧ дьрʹәвә, һәр тьшти бькьн сәва һʹьш-аԛьле хԝә бь тʹәмами бьдьнә сәр нета хԝә, кӧ һʹәта хьлазийе бьрʹәвьн у бьгьһижнә финише. Чьԛас дәрәща мә у ԛәԝата мә дьһелә, әм гәрәке һәр тьшти бькьн, у пешда һәрʹьн бәрбь тьштед баш, кӧ пешийа мә нә. Ле ча әм дькарьн бьщәʹдиньн, сәва жь рʹе дәрнәкʹәвьн у ԛәԝи бьминьн? Готара дьнда әме шеԝьр кьн, кӧ әм жийина хԝәда гәрәке чь дайньн щийе пешьн, у «кʹижан һәрә ԛәнщ ә, . . . ԝе бьбьжерьн» (Фили. 1:9, 10).