1. Иро әм рʹасти чь чәтьнайа тен, у чьрʹа Йаһоԝа хьзмәткʹаред хԝәйи амьнрʹа ша дьбә? (Бьньһерʹә шькле әʹԝльн.)

ӘʹЩЕБМАЙИ нинә ԝәки әʹмьр ве дьнйайеда бь чәтьнайа тʹьжә йә. Гәләк жь ԝә хушк-бьред дәлално, рʹасти нәхԝәшийед гьран тен. Һьнәк жи рʹаст ә салийед хԝәда мәзьн ьн, ле йәкә мьԛати мәрьвед хԝәйи незик дьбьн кӧ кал-пир ьн. Йед дьн жи хәм дькьн кӧ чаԝа нәфәред хԝә хԝәй кьн. У әм заньн кӧ гәләк жь мә нә кӧ тʹәне рʹасти чәтьнайики тен, ле щарәкива рʹасти чәнд чәтьнайа тен. Әв йәк гәләк ԝәʹдә у ԛәԝат дьстинә, һьн жи алийе пʹәрада баргьран дькә. Ле ԝан чәтьнайада һун дӧдьли ниньн, ԝәки Йаһоԝа ԝе али ԝә бькә. Һун заньн кӧ һʹале ԝә ԝе алийе башда бе гӧһастьне, чьмки Хԝәде соз дайә. Әԝ баԝәрийа ԝәйә ԛәԝи рʹасти жи дьле Йаһоԝа ша дькә.

2. Ишайа 40:29 ча мә дьлгәрм дькә, ле кʹижан шашийа мәзьн әм дькарьн бәрʹдьн?

² Бал ԝә ԛәԝьмийә ӧса кӧ һун ида нькарьн тәйах кьн бәр чәтьнайед хԝә? Һәрге ӧса нә, һун тʹәне һʹаләки ӧсада ниньн. Кʹьтеба Пироз дьдә кʹьфше кӧ хьзмәткʹаред бәре жи щара ӧса хԝә тʹәхмин дькьрьн, кӧ ԛәԝата ԝан тʹӧнә чәтьнайа сәбьр кьн (1 Пʹадш. 19:4; Иб. 7:7). Ле ԝана тʹӧ щар бина хԝә тәнг нәдькьр, чьмки ԝана итʹбарийа хԝә ԛәԝата  Йаһоԝа дьани. Әԝана дьлтәнг нәбун, чьмки Хԝәде «йе ԝәстийайирʹа ԛәԝате дьдә» (Иша. 40:29, ДТʹ). Ле йазьх, иро һьнә хьзмәткʹаред Хԝәде фькьринә кӧ дьһа баш ә хьзмәтийа хԝә бьдьнә сәкьнандьне, сәва чәтьнайед хԝә сафи кьн. Ԝана тʹьре кӧ хьзмәти Йаһоԝарʹа баргьрани йә, нә кӧ кʹәрәм ә. Ләма жи әԝана ида Хәбәра Хԝәде нәдьхԝәндьн, нәдьчунә щьвате, у хьзмәт нәдькьрьн. Шәйтʹан һәма ве йәке жи дьхԝәст бона ԝан.

3. а) Чаԝа әм дькарьн ԛәԝи бьминьн у нәкʹәвьнә бәр байе Шәйтʹан? б) Ве готареда әме дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

³ Шәйтʹан рʹьнд занә кӧ чахе әм хьзмәтийа Йаһоԝада хирәт ьн, әм ԛәԝате дьстиньн. Ле әԝ тʹӧ щар нахԝазә әм ԛәԝи бьн. Ләма жи чахе һун сьһʹәт-ԛәԝатеда йан жи емосийалида һʹал дькʹәвьн, тʹӧ щар хԝә жь Йаһоԝа дур нәхьн. Дәԝсе, һе незики ԝи бьн, у Хԝәде ԝе ԝә «бьшьдинә, ԛәԝат кә» (1 Пәт. 5:10; Аԛуб 4:8). Ве готареда, әме шеԝьр кьн дӧ дәрәща, жь бо кʹижана әм дькарьн хьзмәтийеда сьст бьн. Һьн жи әме шеԝьр кьн чаԝа принсипед Кʹьтеба Пироз дькарьн али мә бькьн кӧ ԛәԝи бьминьн. Ле пешийе ԝәрә әм шеԝьр кьн рʹезед жь Ишайа 40:26-31, кʹижан кӧ дьдьнә кʹьфше ԝәки ԛәԝата Йаһоԝа һәйә мә ԛәԝи кә.

4. Жь Ишайа 40:26 әм чь һин дьбьн?

⁴ Бьхунә Ишайа 40:26. Тʹӧ кәс нькарә һʹәсаб кә кӧ гәрдунеда чьԛас стәйрк һәнә. Зандар баԝәр дькьн кӧ тʹәне галактика мәда дькарә 400 милиард стәйрка зедәтьр һәбьн. Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, Йаһоԝа һәр стәйркәкерʹа нав у щи дайә. Ле әԝ йәк чь мә һин дькә? Бьфькьрьн, һәрге Йаһоԝа бона ԝан әʹфьрина хәм дькә, илаһи әԝ чьԛас бона тә хәм дькә у дьфькьрә. Әԝ занә ԝәки тӧ жерʹа хьзмәт дьки нә кӧ беһʹәмде хԝә, ле чьмки тӧ ԝи һʹьз дьки! (Зәб. 19:1, 3, 14). Баве мәйи дәлал дәрһәԛа тә һәр тьшти занә. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Һәр тʹеләки пʹорʹед сәре ԝә жьмарти нә» (Мәт. 10:30). Ӧса жи Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Хӧдан хәме һʹале беләкʹа дькʹьшинә» (Зәб. 37:18). Бәле, Йаһоԝа һәр чәтьнайед тә дьвинә, у әԝ дькарә ԛәԝатәкә ӧса бьдә тә, ԝәки һʹәму чәтьнайа тәйах ки.

5. Чьрʹа әм дькарьн баԝәр бьн кӧ Йаһоԝа дькарә ԛәԝате бьдә мә?

⁵ Бьхунә Ишайа 40:28. Йаһоԝа канийа һʹәму ԛәԝате йә. Мәсәлә, дина хԝә бьдьне, Хԝәде енержийа чьԛас мәзьн дьдә тәʹве. Зандарәк бь наве Девид Боданис гот: «Тәʹв һәр сәни һаԛас енержийа дәрдьхә, кӧ ԝәкә бь милиарда бомбед атоме йә». Леколинкʹарәк жи һʹәсаб кьр, ԝәки енержийа кӧ тәʹв һәр сәни дәрдьхә, бәси ве йәке йә кӧ ԝәкә 200 000 сала нав тʹәмамийа дьнйайеда әԝ енержийа дькарә тʹера мәрьва бькә! Бәле, әм гәрәке ԛә дӧдьли нәбьн, ԝәки Хԝәде кʹижан кӧ тәʹверʹа енержийа дьдә, дькарә ԝәʹде тәнгасийа ԛәԝате бьдә мә ԝәки әм сәбьр кьн.

6. Чь те һʹәсабе нире Иса сьвьк ә, у занәбуна ве йәке ча сәр мә һʹӧкӧм дькә?

⁶ Бьхунә Ишайа 40:29. Хьзмәти Йаһоԝарʹа дьле мә бь шабуне тʹьжә дькә. Иса готә шагьртед хԝә: «Нире мьн һьлдьнә сәр хԝә». Паше әԝи зедә кьр: «Һуне хԝәрʹа рʹьһʹәтийе бьбиньн. Чьмки нире мьн рʹьһʹәт ә у баре мьн сьвьк ә» (Мәт. 11:28-30). Әв йәк рʹасти жи ӧса нә! Щара әм ԝәстийайи дьчьнә щьвата, йан жи хьзмәтийе. Ле гава әм вәдьгәрʹьн мал, гәло әм ча хԝә тʹәхмин дькьн? Бәле, әм вәдьгәрʹьн бь ԛәԝата тʹәзә у һе ԛәԝи дьбьн кӧ чәтьнайа тәйах кьн. Нире Иса рʹасти жи сьвьк ә!

7. Гьли кьн ԛәԝьмандьнәк кӧ дьдә кʹьфше ԝәки рʹезед жь Мәтта 11:28-30 рʹаст ьн.

 ⁷ Хушкәкә мә бь ԝәстийайибуна кʹроники, депресийе у бь сәреша мигрен нәхԝәш ә. Фәʹмдари йә кӧ щара жерʹа чәтьн ә бе сәр щьвате. Ле щарәки чахе жерʹа гәләк чәтьн бу ԝәки һәрә щьвате, йәкә әԝ чу. Әԝе ньвиси: «Готар дәрһәԛа дьлтәнгийе бу. Әԝ готар ӧса бь дьлшәԝати у бь һʹьзкьрьне һатьбу хԝәндьне, кӧ әз гьрийам. Һьнге мьн диса кьрә бира хԝә кӧ чь жи һәбә, йәкә әз гәрәке тʹьме щьватеда бьм». Бь рʹастийе жи жерʹа нәһесабу бе сәр щьвате, ле әԝ хушк әшԛ у ша бу гава һатә щьвате!

8, 9. Паԝлос чь дьхԝәст бьгота чахе гот: «Гава әз сьст дьбьм, һьнге ԛәԝат дьбьм»?

⁸ Бьхунә Ишайа 40:30. Һәрге жи гәләк фәрәсәтед мә һәнә, йәкә һәнә тьштед ӧса кӧ әм пе ԛәԝата хԝә нькарьн бькьн, чьмки синоред мә һәнә. Әм гәрәке әве йәке тʹьме бира хԝәда хԝәй кьн. Рʹаст ә Паԝлосе шанди гәләк тьшт дькарьбу бькьра, ле йәкә синоред ԝи һәбун у ләма ԛәԝата ԝи нәдьгьһиште кӧ һәр тьшти бькә чь әԝи дьхԝәст. Чахе әԝи Хԝәдерʹа хәмед хԝә гьли кьр, Хԝәде жерʹа гот: «Ԛәԝата мьн сьстийада мийасәр дьбә». Паԝлос фәʹм кьр кӧ бь ԝан гьлийа Хԝәде чь дьхԝәст жерʹа бьгота, ләма әԝи гот: «Гава әз сьст дьбьм, һьнге ԛәԝат дьбьм» (2 Корн. 12:7-10). Гәло әԝ гьли чь дьһатьн һʹәсабе?

⁹ Паԝлос фәʹм дькьр ԝәки әԝ нькарә һʹәму тьшти пе ԛәԝата хԝә бькә. Жерʹа аликʹарийа йе Һәри зор лазьм бу, демәк аликʹарийа Хԝәде. Рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз дькарьбу ԛәԝате бьда ԝи, чахе әԝ сьст бу. Хенщи ве йәке, рʹӧһʹе пироз дькарьбу Паԝлос ԛәԝат кьра, сәва шьхӧлед ӧса бькә кӧ әԝи пе ԛәԝата хԝә тʹӧ щар ԝе нькарьбуйа бькьра. Ԛәԝата Хԝәде дькарә бона мә жи ӧса бькә. Гава Йаһоԝа рʹӧһʹе хԝәйи пироз дьдә мә, әм бь рʹастийе ԛәԝи дьбьн!

10. Йаһоԝа ча али Даԝьд кьр чахе әԝ рʹасти тәнгасийа дьһат?

¹⁰ Даԝьде зәбурбеж гәләк щар сәр хԝә тʹәхмин дькьр чахе рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз ԝи ԛәԝи дькьр. Әԝи дьстьра: «Пе тә әз һʹьщуми сәр ордийе дькьм у пе Хԝәдейе хԝә сәр сурарʹа банздьдьм» (Зәб. 18:29). Мина суре, демәк мина диԝаре кӧ әм нькарьн сәррʹа банздьн, щара чәтьнайед мә жи ӧса мәзьн ьн кӧ әм нькарьн пе ԛәԝата хԝә сафи кьн. Һьнге мәрʹа аликʹарийа Йаһоԝа лазьм ә.

11. Рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз ча али мә дькә ԝәʹде чәтьнайа?

¹¹ Бьхунә Ишайа 40:31. Тәйр тʹәне бь ԛәԝата хԝә нафьрә, ле ԛәԝата һәԝа гәрм али ԝи дькә кӧ бьфьрә. Бь сайа ве йәке тәйр дур у бьльнд ль әʹзмен дьфьрә у ԛәԝата хԝә жи хԝәй дькә. Чахе һун рʹасти тәнгасийа гьран тен, бьфькьрьн дәрһәԛа тәйр. Һиви жь Йаһоԝа бькьн ԝәки һе зедә ԛәԝате бьдә ԝә бь сайа «пьштован, аԝа готи рʹӧһʹе пироз» (Йуһʹн. 14:26). Ча баш ә кӧ әм тʹьме дькарьн рʹӧһʹе Хԝәдейи пироз бьхԝәзьн. Дьбәкә мәрʹа һе гәләк аликʹарийа Йаһоԝа лазьм ә, чахе щьватеда әм сәр кәсәки хәйиди нә, йан жи мә данә хәйидандьне. Ле чьрʹа щара ӧса дьԛәԝьмә?

12, 13. а) Чьрʹа ортʹа Мәсиһийа щар-щара һәвнәфәʹмкьрьн пешда те? б) Сәрһатийа Усьв дәрһәԛа Йаһоԝа чь мә һин дькә?

¹² Әм гьшк гӧнәкʹар ьн, у щара әм һәв фәʹм накьн. Ләма жи ԝе дәрәщед ӧса һәбьн кӧ әм һерс кʹәвьн сәр гьли йан кьред хушк-бьред щьватеда, йан жи әԝана сәр мә һерс кʹәвьн. Әв бь рʹасти дькарә бьбә щерʹьбандьнәкә мәзьн. Ле әԝ щерʹьбандьн мәрʹа мәщале дьдә сәва амьнийа хԝә Йаһоԝарʹа избат кьн, у һин бьн кӧ йәктийе у әʹдьлайе тʹәви хушк-бьред хԝә хԝәй кьн. Рʹаст ә кемасийед ԝан хушк-бьра һәнә, ле йәкә Йаһоԝа ԝана һʹьз дькә у әм гәрәке чʹәʹв бьдьнә ԝи.

 ¹³ Йаһоԝа хьзмәткʹаред хԝә жь щерʹьбандьна хԝәй накә, у әԝ йәк те кʹьфше жь сәрһатийа Усьв. Чахе Усьв щаһьл бу, бьред ԝи жь һʹәвсудийе ԝи фьротьн, у паше ԝи бьрьн Мьсьре (Дәстп. 37:28). Йаһоԝа һаш жь һʹале ԝи һәбу у бешьк әԝ бәрхԝә кʹәт кӧ чь һатә сәре ԝи. Ле йәкә Йаһоԝа нәкʹәтә нав ԝи шьхӧли. Ԝәʹдә шунда Усьв кʹәтә кәле чьмки шәрʹ авитьнә ԝи кӧ йанчь әԝ дьхԝәст тʹәви жьна Потифар рʹазе. Һьнге жи Хԝәде Усьв хьлаз нәкьр. Ле гәло әв те һʹәсабе кӧ Хԝәде ԝи һишт? Тʹӧ щар на! Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Хӧдан тʹәви ԝи бу у һʹәму шьхӧле ԝи Хӧдан жерʹа ль һәв дани» (Дәстп. 39:21-23).

14. Һәрге әм «һерс» нәкʹәвьн, әме чь кʹаре бьстиньн һьн алийе рʹӧһʹанида, һьн жи алийе физикида?

¹⁴ Ԝәрә сәрһатийа Даԝьд шеԝьр кьн. Һьнә мәрьв кʹәтьнә һʹале мина йа Даԝьд. Ле Даԝьд кӧ һәвале Хԝәде бу, изьн нәда хԝә кӧ бьбә йәки зӧлм у хԝә жь Хԝәде бьԛәтинә. Ле дәԝсе әԝи ньвиси: «Һерс нәкʹәвә, нәԛьлԛьлә, бинтәнг нәбә кӧ хьрабийе бьки» (Зәб. 37:8). Мәʹнийа лапә мәзьн кӧ чьрʹа әм гәрәке «һерс» нәкʹәвьн, әԝ ә кӧ әм чʹәʹв дьдьнә Йаһоԝа, йе кӧ «ԝәкә гӧнәйед мә, сәре мә накә» (Зәб. 103:10). Һерсбун дькарә сьһʹәт-ԛәԝата мә хьраб кә, мәсәлә, тансийона хуне дькарә бьльнд бә у проблемед бинкʹьшандьнева гьредайи пешда бен. Ӧса жи әԝ хьраб һʹӧкӧм дькә сәр щәгәре у щийе мәһʹандьна хԝарьне. Чахе әм һерс ьн, әм тʹәвһәв дьбьн у гәләк щар рʹаст нафькьрьн. У чахе һерса мә дьреж дькʹьшинә, әм дькарьн сәр гәләк ԝәхт бькʹәвьнә депресийе. Һе баш ә һәрге әм һерсе хԝәй нәкьн, чьмки әԝ йәк бона кʹара мә йә. Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ «дьле рʹьһʹәт жийина бәдәне йә» (Мәтʹлк. 14:30). Ле гәло чаԝа әм дькарьн чәтьнайи ортʹа хушк йан бьра сафи кьн у ль һәв бен? Әм гәрәке ширәтед Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате.

15, 16. Һәрге кәсәк мә дайә хәйидандьне, әм ча гәрәке әве чәтьнайе сафи кьн?

¹⁵ Бьхунә Әфәси 4:26. Әм әʹщебмайи наминьн чахе мәрьвед жь ве дьнйайе һьндава мә нәһәԛийе дькьн. Ле чахе хушк йан бьрак пе гьли йан кьре хԝә дьле мә дьешинә, бь ве йәке ча бежи шур дьле мә дьхьн. Һәрге әм нькарьн хәйде бир кьн, гәло әме бьһельн ԝәки әԝ хәйид бь сала дьле мәда бьминә? Йан әме ширәта Кʹьтеба Пироз бьдьнә хәбате у зу әве чәтьнайе сафи кьн? Чьԛас дьреж әв проблем нәсафикьри бьминә, һаԛас ԝе мәрʹа чәтьн бә әʹдьлайе чекьн тʹәви хушк йан бьра кӧ әм данә хәйидандьне.

 ¹⁶ Ле һәрге һун нькарьн хәйде бир кьн, һун чь дькарьн бькьн сәва әʹдьлайе чекьн? Йа пешийе, Йаһоԝарʹа дӧа бькьн. Аликʹари жь ԝи һиви кьн ԝәки тʹәви хушк йан жи бьре хԝә бь нәрми хәбәр дьн. Бир нәкьн, кӧ әԝ жи досте Йаһоԝа йә (Зәб. 25:14). Йаһоԝа ԝи һʹьз дькә. Әԝ тʹәви достед хԝә ԛәнщ ә, у дьхԝазә кӧ әм жи ӧса бьн (Мәтʹлк. 15:23; Мәт. 7:12; Колс. 4:6). Паше, бьфькьрьн кӧ һун чь дьхԝазьн жерʹа бежьн. Нәфькьрьн кӧ әԝ һʹәмде хԝә дьле ԝә ешанд. Һʹәлал бьн у биньн сәр хԝә кӧ дьԛәԝьмә ԝә тьштәки нәрʹаст фәʹм кьр, ләма чәтьнайи пешда һат. Мәсәлә, һун дькарьн хәбәрдане ӧса дәстпекьн: «Дьԛәԝьмә әз гәләк бәр дьле хԝә һьлдьдьм, ле чахе дӧһӧ тә тʹәви мьн хәбәр да, әз фькьрим . . . ». Һәрге хәбәрдан нәбаш дәрбаз бу чаԝа ԝә дьхԝәст, мәщала дьн бьгәрʹьн сәва әʹдьлайе чекьн. Ӧса жи дӧа бькьн бона ԝи кәси, у жь Йаһоԝа һиви кьн кӧ ԝи кʹәрәм кә у али ԝә бькә һун дина хԝә бьдьн сәр хәйсәт-һʹӧнӧред ԝийи баш. Чь жи һәбә, баԝәр бьн ԝәки Йаһоԝа ԝе ша бә кӧ ԝә һәр тьшт алийе хԝәда кьр, ԝәки бьре хԝә, демәк досте Хԝәде ԛазанщ кьн.

17. Чахе әм гӧнә дькьн Йаһоԝа бь сайа чь али мә дькә ԝәки әм рʹӧһʹанида ԛәнщ бьн, у чьрʹа әм гәрәке аликʹарийа ԝи ԛәбул кьн?

¹⁷ Һьнәк хԝә нәһежа һʹәсаб дькьн кӧ бьбьнә хьзмәткʹаред Йаһоԝа, чьмки ԝана гӧне гьран кьрийә. Чахе мәрьв хԝә нәһәԛ дькә, әԝ ча барәки гьран ә сәр стуйе ԝи. Даԝьд Пʹадша кʹижан кӧ хԝә дьчәрчьранд сәва гӧнед хԝә, һʹале хԝә ӧса шьровәкьр: «Гава мьн гӧнәйе хԝә нәда рʹуйе хԝә, һәстуйед мьн һʹәлийан-машийан. Чьмки һәр рʹож дәсте тә сәр мьн гьран бу». Даԝьд ве дәрәщеда чаԝа мәрьвәки рʹӧһʹани хԝә да кʹьфше. Әԝи ньвиси: «Һьнге мьн гӧнәйе хԝә тәва әʹйан кьр у нәһәԛийа хԝә вәнәшарт . . . У тә нәһәԛийа гӧнәйе мьн бахшанд» (Зәб. 32:3-5). Һәрге тә гӧнәки гьран кьрийә, Йаһоԝа һазьр ә бьбахшиньнә тә у али тә бькә кӧ рʹӧһʹанида ԛәнщ би. Ле тӧ гәрәке аликʹарийа ԝи кӧ әԝ бь сайа щьвате дьдә, ԛәбул ки (Мәтʹлк. 24:16; Аԛуб 5:13-15). Ләма жи паш нәхә аликʹарийе ԛәбул ки, чьмки әԝ йәк жийина тәйә һʹәта-һʹәтайева гьредайи йә! Ле тӧ чь дькари бьки һәрге гӧне тә һатә бахшандьне, ле исафа тә диса жи тә дьчәрчьринә сәва шашийед тәйи бәре?

18. Мәсәла Паԝлосе шанди ча дькарә али ԝан бькә, йед кӧ дьфькьрьн ԝәки һежа ниньн Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн?

¹⁸ Щара Паԝлосе шанди дьлтәнг дьбу сәва гӧнед хԝәйи бәре. Әԝ гот: «Әз жь шандийа йе һәри паш ьм, кӧ нә лайиԛ ьм шанди жи бемә готьне, чьмки мьн щьвина Хԝәде зеранд». Ле йәкә паши ԝан гьлийа әԝи ӧса гот: «Ле әз бь кʹәрәма Хԝәде мә чь жи һәмә» (1 Корн. 15:9, 10). Йаһоԝа Паԝлос ԛәбул кьр чь жи әԝ һәбу, у Әԝ дьхԝәст ԝәки Паԝлос жи ве йәке фәʹм кә. Һәрге тә гӧнед хԝәйи бәре тʹобә кьрийә у дәрһәԛа гӧнед хԝәйи гьран тә тʹәви рʹуспийа хәбәр дайә, тӧ гәрәке дӧдьли нәби ԝәки Йаһоԝа ԝе әʹсә бьбахшиньнә тә. Баԝәр бә кӧ Йаһоԝа дьбахшиньнә тә, у бахшандьн у рʹәʹма ԝи ԛәбул кә (Иша. 55:6, 7).

19. Рʹеза сала 2018 кʹижан ә, у чьрʹа әԝ рʹасти жи лайиԛ ә бона ԝәʹде мә?

¹⁹ Әм чьԛас һе незики ахьрийа ве дьнйайе дьбьн, әʹмьр һе зедә чәтьн дьбә. Ле баԝәр бьн кӧ Хԝәде, йе кӧ «ԛәԝате дьдә йе ԝәстийайирʹа у йед сьст ԛәԝи дькә», дькарә һʹәму тьштида али ԝә бькә, сәва һун бәрдәԝам кьн жерʹа хьзмәт кьн (Иша. 40:29, ДТʹ; Зәб. 55:22; 68:19). Ԝәʹде сала 2018, чахе әм бенә сәр щьвата, әме әве йәке һәр гав бькьн бира хԝә. Әме хәбәред рʹеза сале бьвиньн, кʹидәре кӧ те готьне: «Йед кӧ баԝәрийа хԝә Йаһоԝа тиньн, ԝе ԛәԝате бьстиньн» (Иша. 40:31, ДТʹ).