1-2. а) Чь щурʹәйи Шәйтʹан мәрьва дьхальфинә? б) Ԝе готареда әме дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

ШӘЙТʹАН, кӧ «баве дәрәԝа» йә, жь дәстпека тʹәрихийа инсанәте, мәрьва дьхальфинә (Йуһʹн. 8:44). Мәсәлә, әԝ һинкьрьнед ԛәлп дәрһәԛа мьрьне у жийина паши мьрьне бәла дькә. Сәр һʹиме ԝан һинкьрьнед ԛәлп, гәләк ԛәйд у әʹдәт пешда һатьнә. Бона ве йәке, гәләк хушк-бьра бона баԝәрийа хԝә «шәрʹе хԝә» дькьн, чахе мәрьве ԝани незик йан жи насе ԝан дьмьрә (Щьһуд. 3).

² Һәрге һун рʹасти дәрәща ӧса бен, чь дькарә али ԝә бькә кӧ һун Хԝәдерʹа амьн бьминьн ве йәкеда, кӧ Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа мьрьне чь һин дькә? (Әфәс. 6:11). Чаԝа һун дькарьн бәр дьле ԝан хушк-бьрада бен у ԝана ԛәԝи кьн, йед кӧ тенә щерʹьбандьне жь бо ԝан әʹдәтед кӧ Хԝәде хԝәш найен? Ԝе готареда әме шеԝьр кьн дәрһәԛа рʹебәри у принсипед Йаһоԝа. Йа пешьн, ԝәрә шеԝьр кьн кӧ Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа мьрьне чь дьбежә.

3. Ахьрийа дәрәԝа пешьн чь бу?

³ Ԛьрара Хԝәде әԝ нибу, ԝәки мәрьв бьмьрьн. Ле сәва кӧ һʹәта-һʹәтайе бьжитана, Адәм у Һеԝайе гәрәке тʹәмийа Йаһоԝа бьанийана сери, әԝ тʹәми чәтьн нибу. Әԝи ԝанрʹа гот: «Жь дара ԛәнщи у хьраби наскьрьне нәхԝә, чьмки ԝе рʹожа гава тӧ жь ԝе бьхԝи, те әʹсә бьмьри» (Дәстп. 2:16, 17). У Шәйтʹан дәстпекьр бь ԛәлптийа хԝә бькʹәвә нава ԝи шьхӧли. Әԝи пе мәʹр хәбәр да, у готә Һеԝайе: «На, һун тʹӧ щар намьрьн» (Дәстп. 3:4, 6). Ԝи щурʹәйи гӧнә у мьрьн дәрбази һʹәму мәрьва бу (Рʹом. 5:12).

4-5. Шәйтʹан ча һʹәта иро мәрьва дьхапинә?

⁴ Чаԝа кӧ Хԝәде ԝанрʹа пешда готьбу, Адәм у Һеԝа мьрьн. Ле Шәйтʹан диса жи бәрдәԝам дькьр дәрһәԛа  мьрьне дәрәԝед дьн жи бәла кә. Йәк жь ԝан дәрәԝа әԝ һәйә һинкьрьн, кӧ бәдәна мәрьва дьмьрә, ле рʹӧһʹе ԝи бәрдәԝам дькә дьжи чаԝа кәсе рʹӧһʹ. Дәрәԝед ԝи щурʹәйи иро беһʹәсаб мәрьва дьхальфиньн (1 Тимтʹ. 4:1).

⁵ Ле чьрʹа һаԛас мәрьв тенә хапандьне? Шәйтʹан занә, ԝәки мәрьв чь тʹәхмин дькьн дәрһәԛа мьрьне, у әԝе йәке дьдә хәбате сәва мә бьхальфинә. Әԝ занә кӧ әм нахԝазьн бьмьрьн, чьмки әм ӧса һатьнә әʹфьрандьне, кӧ һʹәта-һʹәтайе бьжин (Ԝаиз 3:11). Мьрьн дьжмьне мә йә (1 Корн. 15:26).

6-7. а) Гәло Шәйтʹанрʹа һәв һат, ԝәки рʹастийа дәрһәԛа мьрьне вәшерә? Шьровәкьн. б) Рʹастийа Кʹьтеба Пироз ча мә хԝәй дькә кӧ жь мьрийа нәтьрсьн?

⁶ Шәйтʹан чь жи дькә, йәкә рʹастийа дәрһәԛа мьрьне вәшарти нинә. Бь рʹасти иро гәләк мәрьв һинкьрьнед Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа мьрийа у һевийа бона мьрийа заньн у бәла дькьн (Ԝаиз 9:5, 10; Кʹар. Шанд. 24:15). Әԝ рʹастийед жь Кʹьтеба Пироз дьлбинийе дьдьнә мә. Әм ида жь мьрьне натьрсьн у бәрхԝә накʹәвьн кӧ чь дьԛәԝьмә паши мьрьне. Мәсәлә, әм нә мьрийа дьтьрсьн у нә жи ве йәке, кӧ ԝе тьштәки хьраб бе сәре ԝан. Әм ӧса жи заньн кӧ әԝана ида сах ниньн у нькарьн зийане бьдьнә кәсәки. Әԝана ча бежи хәԝа кʹурда ньн (Йуһʹн. 11:11-14). Әм ӧса жи заньн, кӧ мьри һаш хԝә тʹӧнәнә кӧ ԝәʹдә ча дәрбаз дьбә. Ләма һәла һе жи әԝед кӧ бь ԛьрʹна пешда мьрьнә, чахе рʹабьн, ԝанрʹа ԝе ӧса бе кʹьфше кӧ дәмәк дәрбаз буйә, ча бежи чʹәʹве хԝә бьгьри вәки.

⁷ Бәле, әԝ рʹасти дәрһәԛа мьрийа, зәлал ә, һеса у логики йә. Әԝ йәк гәләк щӧдә дьбә жь дәрәԝед Шәйтʹан, кӧ мәрьва дьхальфиньн. Хенщи ве йәке, әԝ пе дәрәԝед хԝә һьн жи Әʹфьрандаре мә беһӧрмәт дькә. Сәва әм һе рʹьнд фәʹм кьн, кӧ бь ԝе йәке Шәйтʹан зийанәкә чьԛас мәзьн анийә, ԝәрә әм шеԝьр кьн ԝан пьрса: Ча Шәйтʹан бӧхдан авитә Йаһоԝа? Ча дәрәԝед ԝи ԛимәта ԛӧрбана Иса давежьн? Ча әԝ дәрәԝ кӧл-дәрдед инсанәте зедә дькьн?

8. Чаԝа Йерәмйа 19:5 нишан дькә, Шәйтʹан ча пе дәрәԝед дәрһәԛа мьрийа, бӧхдана давежә Йаһоԝа?

⁸ Шәйтʹан пе дәрәԝед дәрһәԛа мьрийа, бӧхдана давежә Йаһоԝа. Һинкьрьнәкә ԛәлп дькʹәвә нава ԝан дәрәԝада, кӧ йанчь  мьри агьре щәʹньмеда дьчәрчьрьн. Ле әԝ һинкьрьн Хԝәде беһӧрмәт дькә у хьраб дәрдьхә. Чаԝа? Әԝ дәрәԝи Хԝәдейе һʹьзкьрьне дькә ԝәкә Мире-щьн, демәк берʹәʹм (1 Йуһʹн. 4:8). Һун чь тʹәхмин дькьн чахе дәрһәԛа ԝе йәке дьфькьрьн? Ле Йаһоԝа, бәр чʹәʹве кижани һʹәму щурʹә берʹәʹмти рʹәш ә, чь тʹәхмин дькә? (Бьхунә Йерәмйа 19:5.)

9. Чаԝа дәрәԝед Шәйтʹан һʹӧкӧм дьбьн сәр баԝәрийа һьндава ԛӧрбана Иса, кӧ Йуһʹәнна 3:16 у 15:13-да те готьне?

⁹ Дәрәԝед Шәйтʹан дәрһәԛа мьрьне, баԝәри һьндава ԛӧрбана Мәсиһ дькьн бьн шьке (Мәт. 20:28). Диса дәрәԝәкә майин кӧ Шәйтʹан бәла дькә, әԝ һәйә кӧ йанчь нәфса мәрьва намьрә. Һәрге әԝ йәк ӧса буйа, һәр кәс ԝе һʹәта-һʹәтайе бьжита. Ида ԝе нәлазьм буйа, ԝәки Мәсиһ әʹмьре хԝә бона мә ԛӧрбан кьра, сәва әм жийина һʹәта-һʹәтайе бьстиньн. (Бьхунә Йуһʹәнна 3:16; 15:13.) Бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә, Йаһоԝа у Кӧрʹе ԝи чь тʹәхмин дькьн дәрһәԛа ԝан һинкьрьнед ԛәлп, кӧ ԛӧрбанәкә ӧса мәзьн дькьн бьн шьке у беԛимәт дькьн!

10. Чаԝа дәрәԝед Шәйтʹан дәрһәԛа мьрьне, кӧл-дәрдед инсанәте һе зедә дькьн?

¹⁰ Дәрәԝед Шәйтʹан кӧл-дәрдед инсанәте зедә дькьн. Щара ԝан де-баварʹа йед кӧ шина зарʹа хԝә дькьн, дьбежьн ԝәки Хԝәдерʹа сәр әʹзмана диса мьлйакʹәтәк лазьм бу, ләма әԝи зарʹа ԝан бьрә бал хԝә. Әв дәрәԝи нә кӧ дьле мәрьва рʹьһʹәт дькә, ле һе зедә еше дькә дьле ԝан. Бәре, дәрәԝа дәрһәԛа щәʹньме дьданә хәбате, ԝәки хԝә һәԛ дәрхьн чахе мәрьв бь чәрчьрандьне дькӧштьн. Мәсәлә, мәрьвед кӧ мьԛабьли һинкьрьнед дере дәрдькʹәтьн, стунева дардадькьрьн у дьшәԝьтандьн. Ль гора кʹьтебәке (Spanish Inԛuisition), һьнәкед кӧ ӧса берʹәʹмти мәрьв дьданә кӧштьне, баԝәр дькьрьн ԝәки чахе мәрьв ӧса бьчәрчьрьн, ԝе фәʹм бькьн кӧ чәрчьрандьна щәʹньмеда ча нә, у дьбәкә пешийа мьрьне әԝана тʹобә бькьн у жь щәʹньме хьлаз бьн. Гәләк ԝәлатада, мәрьв бона мьрийед хԝә хԝарьне һазьр дькьн, әʹйда датиньн, сәва һӧрмәте бьдьнә кал-бавед хԝәйи мьри. Һьнәк жи биранина мьрийа дәрбаз дькьн у һӧрмәте дьдьнә ԝан, жь тьрса кӧ мьри ԝана щәза нәкьн. Сәд һʹәйф, әԝ дәрәԝед Шәйтʹан ԛә дьлбинийе надьн мәрьва, дәԝсе кӧл-дәрдед ԝан зедә дькьн, у һәла һе жи тьрсе дькьнә дьле ԝан.

11. Чаԝа мәрьвед мәйи незик, йан жи һәвалед мә дькарьн зоре мә бькьн, сәва әм мьԛабьли Хәбәра Хԝәде һәрʹьн?

¹¹ Һʹьзкьрьн һьндава Хԝәде у Хәбәра ԝи, мә ԛәԝи дькә, ԝәки әм гӧрʹа Йаһоԝа бькьн, һәла һе жи чахе мәрьвед мәйи незик йан жи һәвал зоре мә дькьн, ԝәки әʹдәт у ԛәйдед бона мьрийа бькьн. Әԝана дьбәкә мә бьдьнә шәрме, у бежьн йанчь мә мьрийе хԝә һʹьз нәдькьр у ԛәдьре ԝи нәдьгьрт. Йан жи дьбәкә әԝана бежьн, кӧ һәрге әм әве йәке нәкьн, мьри ԝе зийане бьдә саха. Ԝи ԝәʹдәйи ча әм дькарьн пьштгьрийа рʹастийа Кʹьтеба Пироз бькьн? Дина хԝә бьдьне, кӧ һун ча дькарьн принсипед Кʹьтеба Пироз биньн сери.

12. Кʹижан ԛәйд у әʹдәтед дәрһәԛа мьрьне, әшкәрә сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз ниньн?

¹² Сафи кьн ԝәки «щӧдә бьн» жь баԝәри у әʹдәтед кӧ нә сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз ьн (2 Корн. 6:17). Жь щьмәʹта Карибе гәләк мәрьв баԝәр дькьн, ԝәки чахе мәрьв дьмьрә, «рʹӧһʹе» ԝи ԝедәре дьчә-те у дькарә щәза кә ԝан мәрьва, йед кӧ һьндава ԝида хьраб бун. Кʹьтебәкеда те готьне, ԝәки әԝ «рʹӧһʹ» дькарә һәла һе «ԛәзийе бинә сәр щьмәʹте жи». Африкайеда жи әʹдәтәкә ӧса һәйә, кӧ мала мьрида нәйньке дадьдьн у шькла жи дьзвьриньн алийе диԝар. Ле чьрʹа ӧса дькьн? Һьнәк дьбежьн ԝәки мьри гәрәке хԝәха хԝә  нәвиньн. Әм чаԝа хьзмәткʹаред Йаһоԝа тʹӧ щар ԝан чʹирока баԝәр накьн у нә жи ԝан ԛәйд у әʹдәта дькьн, йед кӧ сәр һʹиме дәрәԝед Шәйтʹан ьн (1 Корн. 10:21, 22).

13. Һәрге һун дәрһәԛа әʹдәтәки йан ԛәйдәки дьфькьрьн у ньзаньн рʹаст ә йан на, чаԝа кӧ Аԛуб 1:5-да те готьне һун гәрәке чь бькьн?

¹³ Һәрге һун дәрһәԛа әʹдәтәки йан ԛәйдәки ньзаньн кӧ рʹаст ә йан рʹаст нинә, Йаһоԝарʹа дӧа бькьн, у бь баԝәрийе жь ԝи бьхԝазьн ԝәки биланийе бьдә ԝә. (Бьхунә Аԛуб 1:5.) Паше әʹдәбйәтед мәда леколина бькьн. Һәрге лазьм ә тʹәви рʹуспийед щьвата хԝә әве пьрсе шеԝьр кьн. Рʹаст ә әԝана ԝе ԝәрʹа нәвежьн кӧ һун чь гәрәке бькьн, ле әԝана дькарьн али ԝә бькьн принсипед жь Кʹьтеба Пироз бьвиньн, мина ԝан принсипа кӧ ве готареда һәнә. Чахе һун ван гава бавежьн, һуне һʹьш-аԛьле хԝә һин кьн, ԝәки «ԛәнщи у хьрабийе» жь һәв дәрхьн (Ибрн. 5:14).

14. Ча тʹӧ кәсирʹа нәбьнә кәвьре лькʹӧмандьне?

¹⁴ «Һәр тьшти бона шькьрдайина Хԝәде бькьн» у кәсәкирʹа нәбьнә кәвьре лькʹӧмандьне (1 Корн. 10:31, 32). Чахе әм гәрәке сафи кьн кӧ фьлан әʹйд-ԛәйде бькьн йан на, әм ӧса жи гәрәке бьфькьрьн кӧ чаԝа сафикьрьна мә дькарә сәр исафа мәрьвед майин һʹӧкӧм кә, илаһи сәр хушк-бьра. Әм тʹӧ щар нахԝазьн кәсәки бьлькʹӧминьн (Марԛ. 9:42). Әм ӧса жи нахԝазьн мәрьвед хԝә кӧ Шәʹдед Йаһоԝа ниньн, бьхәйдиньн. Һʹьзкьрьн дькарә али мә бькә, ԝәки тʹәви ԝан бь ԛәдьр хәбәр дьн у бь ԝе йәке Йаһоԝа рʹумәт кьн. Әм ӧса жи нахԝазьн тʹәви мәрьва бькʹәвьнә дәʹԝе, йан ԛәрфе хԝә әʹдәтед ԝан бькьн. Бир нәкьн, ԛәԝата һʹьзкьрьне мәзьн ә! Чахе әм һʹьзкьрьна һʹәлал ԝанрʹа дьдьнә кʹьфше у бь ԛәдьр ьн һьндава ԝанда, әм дькарьн һәла һе дьле ԝан жи нәрм кьн, йед кӧ мьԛабьли мә нә.

15-16. а) Чьрʹа бь билани йә кӧ дәрһәԛа баԝәрийа хԝә мәрьварʹа бежьн? Мәсәле биньн. б) Чьрʹа гьлийед Паԝлос жь Рʹомайи 1:16, бона мә жи фәрз ьн?

¹⁵ Бьра мәрьватийа ԝә у щинаред ԝә бьзаньбьн кӧ һун Шәʹде Йаһоԝа нә (Иша. 43:10). Һәрге һун мәрьвед хԝә у щинаред хԝәрʹа пешда бежьн, кӧ һун Йаһоԝа дьһʹәбиньн у тʹәви әʹдәтед ԝан набьн, ԝәрʹа ԝе дьһа һеса бә әԝе чәтьнайе дәрбаз кьн. Франсиско, йе кӧ Мозамбикеда дьжи, ньвиси: «Чахе әз у жьна мьн Каролина рʹастийе пеһʹәсийан, мә нәфәред хԝәрʹа гот, ԝәки әме ида мьрийа нәһʹәбиньн. Ве йәкеда әм һатьнә щерʹьбандьне,  чахе хушка Каролинайе мьр. Щийе мәда әʹдәт ә, ԝәки щьнйаз гәрәке пе ритуала религи бе шуштьне. Паше, кʹидәре кӧ әв ав те рʹетьне, мәрьве незик гәрәке се шәва ԝи щийи рʹазе. Әԝ әʹдәт тенә кьрьне, ԝәки йанчь ԛәбулкьрьна рʹӧһʹе мьри бьстиньн. Мәрьвед Каролинайе жь ԝе дәʹԝа дькьрьн, кӧ әви әʹдәти бькә».

¹⁶ Франсиско у жьна ԝи ча хԝә данә кʹьфше? Әԝ шьровәдькә: «Әм Йаһоԝа һʹьз дькьн у дьхԝазьн дьле ԝи ша кьн, ләма мә ԝанрʹа гот кӧ әме әԝи әʹдәти нәкьн. Мәрьвед Каролинайе гәләк һерс кʹәтьн. Ԝана әм нәһәԛ кьрьн, кӧ әм ԛәдьре мьри нагьрьн, у готьн ԝәки әԝана ԝе ньге хԝә нәвежьнә мала мә у нә жи ԝе аликʹарики бьдьнә мә. Чахе әԝана һерс бун, мә дәрһәԛа ԝе йәке тʹәви ԝан хәбәр нәдьда, чьмки мә пешда ԝанрʹа шьровәкьр дәрһәԛа баԝәрийа хԝә. Һьнә мәрьвед мә пьшта мә гьртьн, у готьн ԝәки мә ида пешда ԝанрʹа шьровәкьр дәрһәԛа ԝе йәке. Ԝәʹдә дәрбаз бу, мәрьвед Каролинайе нәрм бун у ида тʹәви мә баш бун. Һәла һе жи һьнәк жь ԝана һатьнә мала мә у әʹдәбйәтед мә хԝәстьн». Ԝәрә әм тʹӧ щар шәрм нәкьн амьн бьминьн, бь ве йәке кӧ пьштгьрийа рʹастийе бькьн. (Бьхунә Рʹомайи 1:16.)

17. Чь дькарә али мә бькә бьбьнә һәвал бона ԝан хушк-бьра, йед кӧ шине дькьн?

¹⁷ Чахе хушк-бьред мә мәрьве хԝәйи незик ӧнда дькьн, әм гәрәке һәр тьшти бькьн, кӧ ԝанрʹа бьбьнә «һәвал» у «бьра», кʹижан кӧ «буйә бона рʹожа охьрме гьран» (Мәтʹлк. 17:17). Ле чаԝа әм дькарьн бьбьнә һәвале рʹаст, илаһи ԝан хушк йан бьрарʹа, зоре кʹижана дькьн кӧ әʹдәтед нә сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз бькьн? Дина хԝә бьдьнә дӧ принсипед Кʹьтеба Пироз, кʹижан кӧ дькарьн дьлбинийе бьдьнә ԝан хушк-бьра.

18. Чьрʹа Иса гьрийа, у әм жь мәсәла ԝи чь дькарьн һин бьн?

¹⁸ «Тʹәви йед дьгьрин бьгьрин» (Рʹом. 12:15). Дьбәкә әм ньзаньн кӧ чь бежьн ԝан, йед кӧ шине дькьн. Ԝан дәрәщада щара һесьред мә ԝе жь гьлийед мә ԛәԝаттьр бьн. Чахе һәвале Иса Лазар мьр, Мәрйәм, Мәртʹа у мәрьвед майин, бона  һәвал у бьре хԝәйи һʹьзкьри дьгьрийан. Чар рʹож шунда, Иса һат. Рʹаст ә әԝи заньбу, кӧ ԝе Лазар жь мьрьне рʹакә, ле йәкә әԝ «гьрийа» (Йуһʹн. 11:17, 33-35). Әԝ һесьред Иса әʹйан кьрьн, кӧ Баве ԝи чь сәр хԝә тʹәхмин дькьр. Һьн жи гьрийе ԝи да кʹьфше, кӧ Иса әԝ малбәт һʹьз дькьр, у әԝе йәке бешьк дьл да Мәрйәме у Мәртʹайе. Чахе хушк-бьред мә жи тʹәхмин дькьн һʹьзкьрьн у хәмкьрьна мә, әԝана дьлрʹьһʹәт дьбьн, чьмки дьвиньн кӧ тʹәне ниньн, ле кʹеләка ԝан һәвалед баш ьн, кӧ ԝана һʹьз дькьн.

19. Чахе әм дьлбинийе дьдьнә хушк-бьред кӧ шине дькьн, чь щурʹәйи Ԝаиз 3:7 дькарә али мә бькә?

¹⁹ «Ԝәхта һʹьшбуне һәйә у ԝәхта готьне һәйә» (Ԝаиз 3:7). Диса чь щурʹәйи әм дькарьн дьлбинийе бьдьнә ԝан хушк-бьра йед кӧ шине дькьн? Әм гәрәке рʹьнд гӧһ бьдьнә ԝан. Ӧса бькьн ԝәки әԝана кʹәла дьле хԝә мәрʹа бьрʹежьн, дина хԝә нәдьнә гьлийед ԝан, чахе әԝана щара беһʹәмде хԝә тьштәки дьбежьн (Иб. 6:2, 3). Чьмки дьбәкә мәрьвед ԝани незик, кӧ Шәʹдед Йаһоԝа ниньн, кӧла ԝан зедә дькьн. Ләма жи тʹәви ԝан дӧа бькьн. Һиви кьн жь Йаһоԝа кӧ дӧа дьбьһе, ԝәки ԛәԝате у биланийе бьдә ԝан хушк-бьра (Зәб. 65:2). Һәрге мәщал һәйә тʹәвайи Кʹьтеба Пироз бьхуньн, йан жи жь әʹдәбйәтед мә готарәкә ӧса ԝанрʹа бьхуньн, кӧ дәрәща ԝанва гьредайи йә, мәсәлә сәрһатикә кӧ дьл бьдә ԝан.

20. Әме готара дьнда дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

²⁰ Әм чьԛас бәхтәԝар ьн кӧ дәрһәԛа мьрийа рʹастийе заньн у заньн кӧ чь ахьрийа баш һивийа ԝан ә (Йуһʹн. 5:28, 29). Ләма жи ԝәрә әм һьн пе хәбәрдане у һьн жи пе кьред хԝә бь мерхасийе пьштгьрийа рʹастийе бькьн, у ча мәщал һәбә, мәрьварʹа рʹастийе гьли кьн. Готара дьнда әме шеԝьр кьн, кӧ Шәйтʹан ча дьхԝазә пе сербазийе рʹастийе жь мәрьва вәшерә. Әме пебьһʹәсьн кӧ чьрʹа әм гәрәке хԝә дур бьгьрьн жь ԝан кьра у ԝәʹдәдәрбазкьрьна, кʹижан кӧ сербазийева гьредайи нә.