1, 2. Йәфтаһ у ԛиза ԝи рʹасти чь чәтьнайе һатьн?

МӘʹНИЙА хәмгинийе ида тʹӧнә. Ньһа дьле ԝе рʹьһʹәт ә, чьмки әԝе дит кӧ баве ԝе Йәфтаһ сах-сьламәт жь шәрʹ вәгәрʹийа. Әԝ ԛизьк дьчә пешийа баве хԝә у жь шабуне дәстпедькә бьрʹәԛьсә у бьстьре. Ле баве ԝе дәԝса кӧ тʹәви ԝе ша бә, кʹьнща сәр хԝә дьԛәльшинә у дькә ԛарʹин: «Һәй ԝах ԛиза мьн, тә пьшта мьн хԝар кьр». Паше әԝ ԛиза хԝәрʹа гьлийе ӧса дьбежә, кʹижан кӧ әʹмьре ԝе дьгӧһезьн, у нет у хԝәстьнед ԝе һьлдьшиньн. Ле йәкә, ԛизьк бь дьл щаба баш дьдә баве хԝә. Әԝ баве хԝә һелан дькә кӧ әԝи ча соз дайә Йаһоԝа, бьра ӧса жи бькә. Гьлийед ԝе әʹйан дькьн баԝәрийа ԝейә ԛәԝи. Әԝе итʹбарийа хԝә Йаһоԝа дьани, ԝәки әԝ чь жи жь ԝе бьхԝазә бона ԝе һәрә баш ә (Һʹакьм. 11:34-37). Баве ԝе Йәфтаһ ԝерʹа фьрнаԛ дьбә, чьмки әԝ занә ԛиза ԝи һазьр ә пьштгьрийа сонда ԝи бькә, у әԝ йәк ԝе Йаһоԝа хԝәш бе.

² Йәфтаһ у ԛиза ԝийә хԝәдехоф, һʹәму тьштида итʹбарийа хԝә Йаһоԝа дьанин, һәла һе чахе ԝанрʹа чәтьн бу жи. Әԝана сәд сәләфи баԝәр бун кӧ ԛәбулкьрьна Хԝәде жь һәр ԛӧрбане ԛимәттьр ә.

3. Чьрʹа мәсәла Йәфтаһ у ԛиза ԝи дькарьн иро али мә бькьн?

 ³ Бәле, әм заньн кӧ тʹьме һеса нинә Йаһоԝарʹа амьн бьминьн. Бь рʹастийе, әм гәрәке бона «баԝәрийа» хԝә «шәрʹе хԝә бькьн» (Щьһуд. 3). Ве йәкеда ԝе али мә бькә мәсәла Йәфтаһ у ԛиза ԝи. Ԝәрә әм шеԝьр кьн кӧ ԝана чь чәтьнайи дәрбаз кьрьн, у ча әԝана Йаһоԝарʹа амьн ман.

4, 5. а) Йаһоԝа кʹижан тʹәми да Исраелийа, чахе әԝана кʹәтьнә Әʹрде Создайи? б) Ль гора Зәбур 106, ча бу ахьрийа Исраелийа чьмки ԝана гӧрʹа Хԝәде нәкьр?

⁴ Дьԛәԝьмә Йәфтаһ у ԛиза ԝи тʹьме дьанин бира хԝә, кӧ чаԝа Исраели нәамьн ман Йаһоԝарʹа у ләма ахьрийа ԝан хьраб бу. Ԝәкә 300 сал пешда, калбавед ԝан жь Хԝәде тʹәми стандьн, кӧ Әʹрде Создайида ԛьрʹа һʹәму пʹутпʹарьста биньн (Ԛан. Дщр. 7:1-4). Ле Исраелийа гӧрʹа Хԝәде нәкьрьн. У гәләк жь ԝан чʹәʹв данә Кәнанийа, кʹижан кӧ хӧданед ԛәлп дьһʹәбандьн, у бенамуси дькьрьн. (Бьхунә Зәбур 106:34-39.)

⁵ Жь бо ве йәке, ԝана ԛәбулкьрьна Хԝәде у хԝәйкьрьна ԝи ӧнда кьрьн (Һʹакьм. 2:1-3, 11-15; Зәб. 106:40-43). Бь рʹастийе, ԝәʹде ԝан салед чәтьн, чьԛас чәтьн бу кӧ Исраелийед хԝәдехоф амьн бьмана Йаһоԝарʹа! Ле Кʹьтеба Пироз гьли дькә, кӧ ԝи ԝәʹдәйида һәбун мәрьвед амьн, мәсәлә Йәфтаһ у ԛиза ԝи, ӧса жи Әлкана, Һанна, у Самуйел. Ԝана гьшка дьхԝаст ԛәбулкьрьна Хԝәде бьстиньн (1 Сам. 1:20-28; 2:26).

6. Чь ньһерʹандьн иро һәнә ве дьнйайеда, у әм гәрәке чь бькьн сәва кӧ хԝә хԝәй кьн?

⁶ Әм дьжин ве дьнйайеда, кʹидәре кӧ мәрьв мина ԝан Кәнанийа дьфькьрьн у дькьн. Чаԝа бәре, иро жи мәрьв тʹәне дәрһәԛа сексе, зорбәтийе, у һәбуне дьфькьрьн. Ле Йаһоԝа тʹәми у ширәта дьдә мә, чаԝа дьда Исраелийа, сәва кӧ әм хԝә жь ԝан тьшта хԝәй кьн. Әм гәрәке жь шашийед Исраелийа хԝәрʹа дәрсе һьлдьн (1 Корн. 10:6-11). Әм гәрәке хԝә дур бьгьрьн жь ԝан фькьр у кьред ве дьнйайе хьраб (Рʹом. 12:2). Ле әм бона ве йәке чь дькьн?

7. а) Щьмәʹта Йәфтаһ чь нәһәԛи ԝи дькьрьн? б) Ԝан дәрәщада Йәфтаһ ча хԝә да кʹьфше?

⁷ Ԝәʹде Йәфтаһда, щьмәʹта Исраел гӧрʹа Йаһоԝа нәкьрьн, ләма жи кʹәтьнә бьн дәсте Фьльстина у Амонийада, у дьһатьнә дьзерандьн (Һʹакьм. 10:7, 8). Ле проблема Йәфтаһ тʹәне әԝ тәнгасийа жь дьжмьна нибу. Бьред Йәфтаһ у рʹуспийед Исраели нәһәԛи ԝи дькьрьн. Ниве бьрайед ԝи жь бо чʹәʹвнәбарийе у нәфрʹәтийе бәри ԝи дан. Һьн жи ԝана беԛануни же стандьн мьлкʹе кӧ ԝирʹа дькʹәт ча ньхӧри (Һʹакьм. 11:1-3). Ле Йәфтаһ изьн нә да, кӧ әԝ нәһәԛийа һьндава ԝи ньһерʹандьна ԝи хьраб кьн. Әԝ йәк бь кьред ԝи дьһатә кʹьфше. Мәсәлә, рʹаст ә рʹуспийед щьмәʹте нәһәԛи Йәфтаһ кьрьн, ле йәкә чахе ԝана аликʹари жь ԝи хԝастьн, әԝи али ԝан кьр (Һʹакьм. 11:4-11). Ле гәло чь Йәфтаһ һелан дькьр кӧ хԝә кʹьфш кә чаԝа мәрьвәки рʹӧһʹани?

8, 9. а) Дьбәкә кʹижан принсипед Ԛануна Мусада али Йәфтаһ кьрьн? б) Бона Йәфтаһ чь һе фәрз бу?

⁸ Йәфтаһ әскәрәки ԛәԝи бу. Һьн жи әԝи жь дирока Исраеле заньбу, кӧ Йаһоԝа ча бу һьндава щьмәʹта Хԝәда. Бь ве йәке әԝ һин бу тедәрхә, кӧ бәр чʹәʹве Йаһоԝа чь рʹаст ә у чь нәрʹаст ә (Һʹакьм. 11:12-27). Принсипед Хԝәде кӧ һʹиме Ԛануна Муса бун, һʹӧкӧм дьбун сәр ньһерʹандьн у дьле Йәфтаһ. Әԝи заньбу кӧ Йаһоԝа хԝәш найе чахе мәрьв  кʹине дажо, чьмки Хԝәде жь щьмәʹта Хԝә дәʹԝа дькьр кӧ әԝана һәвдӧ һʹьз бькьн. Ԛанун ӧса жи һин дькьр кӧ мәрьв гәрәке пьштгӧһе хԝәва нәвежә һʹәԝщед мәрьвед дьн, у һәла һе ԝи мәрьви жи кʹе ԝи нәфрʹәт дькә. (Бьхунә Дәркʹәтьн 23:5; Ԛануна Кʹаһинтийе 19:17, 18.)

⁹ Дьԛәԝьмә мәсәла Усьв жи һʹӧкӧм дьбу сәр Йәфтаһ. Усьв мәрьвәки амьн бу. У әԝ рʹәʹм бу һьндава бьред хԝә, йед кӧ ԝи нәфрʹәт дькьрьн (Дәстп. 37:4; 45:4, 5). Дьбәкә Йәфтаһ дьфькьри сәр мәсәлед ԝи щурʹәйи, у әԝе йәке али ԝи кьр тьштед ӧса бькә, чь кӧ Йаһоԝа хԝәш те. Бешьк, бьред Йәфтаһ дьле ԝи гәләк ешандьн, ле йәкә әԝи диса бәрдәԝам дькьр Йаһоԝарʹа хьзмәт бькә у али щьмәʹта хԝә бькә (Һʹакьм. 11:9). Бона Йәфтаһ һе фәрз әԝ бу наве Йаһоԝа һӧрмәт бә, нә кӧ бькʹәвә һʹәйра проблемед хԝә. Әԝи ԛәԝи сафи кьрьбу Йаһоԝарʹа амьн бьминә, у әве йәке һьн ԝирʹа у һьн жи мәрьвед дьнрʹа кʹар дьани (Ибрн. 11:32, 33).

10. Ча принсипед Хԝәде дькарьн али мә бькьн кӧ әм Мәсиһийед баш бьн?

¹⁰ Ле әм жь мәсәла Йәфтаһ чь дәрсе хԝәрʹа һьлдьдьн? Әм жи гәрәке мина Йәфтаһ принсипед Хԝәде бьдьнә хәбате, сәва нәкʹәвьнә һʹәйра чәтьнайед хԝә. Дьбәкә хушк-бьред щьватеда дьле мә ешандьнә йан нәһәԛи мә кьрьнә. Һәрге ӧса нә, әм гәрәке сәва ве йәке щьватед хԝә бәрнәдьн у хьзмәткьрьна хԝә Йаһоԝарʹа нәдьн сәкьнандьн. Ӧса әме мәсәла баш бьн бона йед дьн (Рʹом. 12:20, 21; Колс. 3:13).

11, 12. Йәфтаһ чь сонд хԝар, у сонда ԝи чь дьһатә һʹәсабе?

¹¹ Йәфтаһ фәʹм дькьр ԝәки бей аликʹарийа Йаһоԝа, әԝ ԝе нькарьбә Исраеле жь Амонийа хьлаз кә. Ләма әԝи соз дабу Йаһоԝа, ԝәки һәрге Йаһоԝа ӧса бькә кӧ әԝ сәркʹәвә, әԝ чахе жь шәрʹ вәгәрʹә, ԝе ԝи кәси бькә ԛӧрбан ча «пʹешкʹеша шәԝьтандьне», кʹижан кӧ пешийе жь мала ԝи дәркʹәвә (Һʹакьм. 11:30, 31). Ле гәло әԝ пʹешкʹеш чь дьһатә һʹәсабе?

¹² Йаһоԝа нәфрʹәт дькә ԝе йәке чахе мәрьва дькьнә ԛӧрбан. Демәк, әʹйан ә кӧ готьна Йәфтаһ әԝ нибу, кӧ рʹасти кәсәки бькә ԛӧрбан (Ԛан. Дщр. 18:9, 10). Пе Ԛануна Муса пʹешкʹеша шәԝьтандьне бь тʹәмами Йаһоԝарʹа дькʹәт. Ләма, бь рʹастийе Йәфтаһ дьхԝаст бьгота, ԝәки әԝе ԝи мәрьви бь тʹәмами тʹәсмили Хԝәде бькә сәва ԝирʹа хьзмәт кә. Әԝ сонд дьһатә һʹәсабе, кӧ әԝ мәрьв тʹәмамийа әʹмьре хԝәда коне Йаһоԝада хьзмәт бькә. Йаһоԝа сонда ԝи ԛәбул кьр, у әԝ кʹәрәм кьр. Әԝ шәрʹда сәркʹәт у ԛьрʹа дьжмьнед хԝә ани (Һʹакьм. 11:32, 33). Ле ԝе кʹе бьбуйа чаԝа «пʹешкʹеша шәԝьтандьне» бона Хԝәде?

13, 14. Гьлийед Йәфтаһ кʹьтеба Һʹакьмти 11:35-да, ча баԝәрийа ԝи әʹйан дькьн?

¹³ Биньн бира хԝә дәрәща дәстпека ве тʹемайе. Чахе Йәфтаһ жь шәрʹ вәгәрʹийа, пешийе ԛиза ԝийә һʹьзкьри, зарʹа ԝийә тайе тʹәне жь мал дәркʹәт у һатә пешийа ԝи! Ньһа Йәфтаһ те щерʹьбандьне у гәрәке бьжартьне бькә! Гәло әԝ ԝе сонда хԝә хԝәй кә, у ԝе ԛиза хԝә бькә ԛӧрбан, ԝәки әԝ тʹәмамийа әʹмьре хԝә конда хьзмәт бькә?

¹⁴ Бәле, диса принсипед Хԝәде али Йәфтаһ кьрьн, ԝәки әԝи сафикьрьна рʹаст кьр. Дьԛәԝьмә ԝәʹде сафикьрьне әԝи ани бира хԝә гьлийед жь Дәркʹәтьн 23:19. Ԝедәре щьмәʹта Хԝәдерʹа һатә готьне, ԝәки әԝана тʹьме йа лапә баш бьдьнә Йаһоԝа. Ԛанунеда ӧса жи дьһатә готьне, ԝәки һәрге мәрьв сонд дьхԝә,  гәрәке әʹсә әԝи сонди бинә сери. Ԛануне дьгот: «Гава мерәк ль бәр Хӧдан ад-ԛьрар бькә йан сонд бьхԝә . . . , әԝ гәрә иди хәбәра хԝә нәтʹәрʹьбинә, ле һәр тьшт чь кӧ жь дәве ԝи дәркʹәтийә, гәрәке бинә сери» (Жьмар 30:2, ПКʹМ). Йәфтаһ жи мина Һаннайа амьн, кʹижане дьбәкә ԝәʹде ԝида дьжит, гәрәке сонда хԝә бьанийа сери. Ле әԝи заньбу ԝәки әԝ сонд дьһатә һʹәсабе ахьрийа ԝи у ԛиза ԝи. Хенщи ԝе ԛизе, зарʹед ԝи тʹӧнә бун. Ләма тʹәне ԛиза ԝи карьбу рʹькʹьнйата ԝи бәрдәԝам кьра, сәва наве ԝи хԝәй бә, у бьбуйа хԝәйе мьлкʹе ԝи Исраеледа (Һʹакьм. 11:34). Ле йәкә Йәфтаһ гьлийед ӧса гот: «Мьн жь Хӧданрʹа гот, еди әз нькарьм вәгәрʹьм» (Һʹакьм. 11:35). Йаһоԝа ԛӧрбана Йәфтаһйә мәзьн ԛәбул кьр у әԝ кʹәрәм кьр. Ле тәйе ча бькьра дәрәща ӧсада?

15. Гәләка жь мә чь соз данә, у әм ча дькарьн амьн бьн кӧ әԝи сози биньн сери?

¹⁵ Чахе әм хԝә тʹәсмили Йаһоԝа дькьн, әм соз дьдьнә ԝи ԝәки әме тʹьме ԛьрара ԝи биньн сери. У әм заньн кӧ сәва анәгори ви сози бьжин, лазьм ә тьштәки ԛӧрбан кьн. Ле һеса нинә әԝе йәке бькьн. Чьмки щара дьбәкә жь мә бе хԝәстьне кӧ тьштәки ӧса бькьн, чь мә хԝәш найе. Чахе әм тьштед ӧса ԛӧрбан дькьн, у Хԝәдерʹа ӧса хьзмәт дькьн кӧ накʹәвьнә һʹәйра комфорта хԝә, бь ве йәке әм амьнийа хԝә избат дькьн. Ле кʹәрәмед Хԝәде тʹьме жь ԝан һʹәму ԛӧрбана кӧ әм дькьн мәзьнтьр ьн (Малх. 3:10). Ле әм чь дькарьн һин бьн жь ԛиза Йәфтаһ?

16. Ԛиза Йәфтаһ чахе пеһʹәсийа дәрһәԛа сонда баве хԝә, әԝе ча хԝә да кʹьфше? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

¹⁶ Бона ԛиза Йәфтаһ һеса нибу сонда баве хԝә ԛәбул кә. Әԝ сонд жь сонда Һаннайе щӧдә бу. Һаннайе сонд хԝар кӧ кӧрʹе хԝә тʹәсмил кә, ԝәки конда хьзмәт бькә чаԝа Нәсир (1 Сам. 1:11). Изьна Нәсир һәбу кӧ бьзәԝьщә у малбәта ԝи һәбә. Ле ԛиза Йәфтаһ «пʹешкʹеша шәԝьтандьне» бу.  Әԝе гәрәке нә мер кьра, нә жи зарʹ бьанийа (Һʹакьм. 11:37-40). Әԝ ԛиза әскәре ԛәԝи у сәроке Исраели бу, ләма әԝе дькарьбу Исраеледа мәрьвәки гәләк баш бьстанда. Ле ньһа, әԝ гәрәке пʹарьстгәһеда хьзмәткʹара мьлук бә. Ле әԝе ԛиза щаһьл хԝә ча да кʹьфше? Әԝе да кʹьфше кӧ хьзмәткьрьна хԝә Хԝәдерʹа дани щийе пешьн у готә баве хԝә: «Баво тә жь Хӧданрʹа гот . . . , чаԝа жь дәве тә дәркʹәтьбә, ӧса бькә» (Һʹакьм. 11:36). Әԝе хԝәстьнед хԝәйә тʹәбийәти, кӧ мере ԝе у зарʹед ԝе һәбьн, да алики сәва кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт кә. Ле әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝе, кӧ рʹӧһʹе хԝәԛӧрбанкьрьне бьдьнә кʹьфше?

17. а) Әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә баԝәрийа Йәфтаһ у ԛиза ԝи? б) Ча гьлийед жь Ибрани 6:10-12 ԝә һелан дькә кӧ ԛӧрбана бькьн?

¹⁷ Бь һʹәзара Мәсиһийед щаһьл ԛӧрбана дькьн бь ве йәке кӧ назәԝьщьн йан мер накьн, йан жи йед кӧ зәԝащеда ньн һе зарʹа найньн. Ле гәло чьрʹа әԝана хԝәстьнед хԝә ԛӧрбан дькьн? Чьмки әԝана дьхԝазьн һе зедә Йаһоԝарʹа хьзмәт бькьн. Йед әʹмьрда мәзьн жи ԛӧрбан дькьн ԝи ԝәʹдәйи, кʹижан кӧ дькарьн хәрщ кьн тʹәви зарʹед хԝә у нәбийед хԝә. Мәсәлә, әԝана шьхӧлед авакьрьнеда кʹар дькьн, йан дәрбаз дьбьн Мәкʹтәба сәва Мьзгинванед Пʹадшатийе, у хьзмәт дькьн ԝан щийада кʹидәре һʹәԝщәтийа Мьзгинвана һәйә. Һьнәк жи, шьхӧлед хԝәйи шәхси дьдьнә алики, сәва ԝәʹде незикайа Евара Биранине, кампанийед хьзмәткьрьнеда кʹар бькьн. Әԝ хьзмәткьрьна ԝанә бь дьл у щан дьле Йаһоԝа гәләк ша дькә. У Йаһоԝа ԝе тʹӧ щар бир нәкә шьхӧлед ԝан у һʹьзкьрьна кӧ ԝана ԝирʹа данә кʹьфше. (Бьхунә Ибрани 6:10-12.) Ле тӧ дькари тьшта ԛӧрбан ки, ԝәки һе зедә Йаһоԝарʹа хьзмәт бьки?

18, 19. Әм чь дәрсе һин бун жь Йәфтаһ у ԛиза ԝи, у әм ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝан?

¹⁸ Рʹаст ә чәтьнайед Йәфтаһ гәләк бун, ле йәкә әԝи чахе бьжартьн дькьр, тʹьме рʹебәрийа Йаһоԝа дьгәрʹийа, у ньһерʹандьна Йаһоԝа һьлдьда һʹәсаб. Әԝи хԝә жь мәрьвед хьраб дур дьгьрт у нәдькʹәтә бәр байе ԝан. Йәфтаһ Хԝәдерʹа һьнге жи амьн дьма, чахе йед дьн дьле ԝи дьешандьн. Йәфтаһ у ԛиза ԝи һазьр бун сәва Хԝәде ԛӧрбанкьрьна бькьн, ләма жи Йаһоԝа әԝана кʹәрәм кьрьн. Йаһоԝа әԝана данә хәбате сәва һʹәбандьна тʹәмьз пешда бьвә. Һьнге, чахе мәрьвед дьн принсипед Хԝәде һиштьн, Йәфтаһ у ԛиза ԝи тʹьме принсипед ԝи дьанин сери.

¹⁹ Кʹьтеба Пироз мә ширәт дькә ԝәки «чʹәʹв бьдьнә ԝан, йед кӧ бь баԝәрийе у сәбьре созед Хԝәде ԝар дьбун» (Ибрн. 6:12). Ԝәрә әм чʹәʹв бьдьнә Йәфтаһ у ԛиза ԝи, ԝәки тʹьме бира хԝәда хԝәй кьн, кӧ Хԝәде йед амьн ԛәбул дькә.