Пьрсед Хԝәндәвана
Гәло бьльндайа әйԝана пʹарьстгәһа Сьлеман чьԛас бу?
Ԝәʹде бәре мәрьв ви әйԝанирʹа дәрбаз дьбун, кӧ бькʹәвьнә щийе пироз ль пʹарьстгәһе. Ль гора дәрхьстьна Кʹьтеба Пироз Ԝәлгәрʹандьна «Дьнйа Тʹәзә», йед кӧ пешийа сала 2023 һатьбунә ԝәлгәрʹандьне, те готьне ԝәки дьрежайа әйԝана пешийа мале, 20 әʹнишк бу, кӧ ло гора бәрайа мале бу у бьльндайа ԝи 120 әʹнишк бу (2 Дирок 3:4). Һьнә ԝәлгәрʹандьнед дьнда жи те готьне, кӧ бьльндайа әйԝан «120 әʹнишк» бу, демәк 53 метр бу.
Ле Кʹьтеба Пирозда Ԝәлгәрʹандьна «Дьнйа Тʹәзә», йа нәшьркьрьна сала 2023-да, дәрһәԛа әйԝана пʹарьстгәһа Сьлеман ӧса те готьне: «Бьльндайа ԝи 20 әʹнишк бу», демәк ԝәкә 9 метр. a Гәло мәʹнийа ве гӧһастьне чь йә?
1 Пʹадшати 6:3 бәʹса бьльндайа әйԝан накә. Ве рʹезеда, Йерәмйа пʹехәмбәр, йе кӧ ньвискʹаре ве кʹьтебе бу, бәʹса дьрежайи у кʹураһийа әйԝане кьр, ле әԝи бәʹса бьльндайа әйԝан нәкьр. Паше сәре дьнда, әԝи һур бь һур бәʹса һьнә пʹаред дьн йед пʹарьстгәһе кьр. Мәсәлә, әԝи бәʹса һʹәԝза һʹәсьн кьр, дәһ льнгданка у дӧ стунед жь тʹунщ кьр, йед кӧ дәрва ль бәр әйԝане бун (1 Пʹадшати 7:15-37). Һәрге бьльндайа әйԝан бь рʹасти жи зедәтьри 50 метра буйа у жь пʹаред дьн йед пʹарьстгәһе бьльндтьр буйа, ԝәки ӧса нә Йерәмйа чьрʹа бәʹса бьльндайа ԝи нәкьр? Чәнд ԛьрʹна шунда жи, ньвискʹаред Щьһу готьн кӧ бьльндайа әйԝан жь пʹаред дьн йед пʹарьстгәһа Сьлеман бьльндтьр нибу.
Бь ньһерʹандьна һьнә зандара, диԝаред пʹарьстгәһе ԝе нькарьбуна әйԝанәки 120 әʹнишки бьгьртана. Ԝәʹде бәре авайед бьльнд, йед кӧ жь кәвьр у кʹәлпичʹа дьһатьнә авакьрьне, жерʹа ван фьрә бун у чьԛас бәр бь жор дьчун һаԛас зьрав дьбун, мәсәлә дәргәһед Мьсьре. Ле пʹарьстгәһа Сьлеман ӧса нибу. Ль гора ньһерʹандьна зандара, ԛальмайа диԝара, һәри зедә 6 әʹнишк бу, демәк 2,7 метр. Ләма жи тʹәрихзанәки аркʹитектурайе, Теодор Бусинк ӧса гот: «Ль гора ԛальмайа диԝара [сьвдәра пʹарьстгәһе], нә логики йә кӧ [бьльндайа] әйԝан 120 әʹнишки буйа».
Дьбәкә гьлийед жь 2 Дирок 3:4 нәрʹаст һатьнә копикьрьне. Рʹаст ә, ль гора һьнә дәстньвисаред кәвьн, ве рʹезеда те готьне «120», ле һьнә дәстньвисаред бь итʹбар, мәсәлә Кодекса Александрида, йа кӧ ԛьрʹна пенщада һатийә ньвисаре, у Кодекса Амбросийанус, йа кӧ ԛьрʹна шәшада һатийә ньвисаре, те готьне «20 әʹнишк». Сәр зьмане Ибрани, хәбәра «сәд» гәләки мина хәбәра «әʹнишк ә». Ләма жи, дьбәкә ньвискʹарәки дәԝса хәбәра «әʹнишк» хәбәра «сәд» ньвисийә.
Әм чьԛас жи хирәт дькьн кӧ ван детала һур бь һур фәʹм кьн у пʹарьстгәһа Сьлеман сәр шькьла рʹаст нишан кьн, бона мә тьште һәри фәрз әв ә, кӧ әв пʹарьстгәһ те һʹәсабе сийа пʹарьстгәһа рʹӧһʹани. Әм гәләк жь Йаһоԝа рʹази нә, кӧ әԝи гази мә кьрийә, ԝәки әм ве пʹарьстгәһа мәзьнда жерʹа хьзмәт кьн! (Ибрани 9:11-14; Әʹйанти 3:12; 7:9-17)
a Спартьнәк нишан дькә, кӧ «һьнә дәстньвисаред кәвьнда те готьне ‹120›, ле һьнә дәстньвисар у һьнә ԝәлгәрʹандьнада те готьне ‹20 әʹнишк›».