1, 2. Даԝьд ча амьнийа хԝә һьндава Хԝәде да кʹьфше? (Бьньһерʹә шькьле әʹԝльн.)

НИВЕ шәве, Даԝьд у Абишә һеди-һеди бәр 3 000 әскәред рʹазайирʹа дәрбаз дьбун. Ԝана ортʹа ԝан әскәрада, Шаԝул Пʹадша дитьн, кӧ кʹур рʹазайи бу. Шаԝул дь бәрʹийа Щьһустанеда бу, чьмки әԝи Даԝьд дьгәрʹийа сәва бькӧжә. Абишә Даԝьдрʹа дькә пʹьстә-пʹьст: «Бьһелә кӧ әз бь дәрбәке, бь рʹьме ԝи ль әʹрдева бькʹӧтьм у щара дӧԝәмин әз ль ԝи нахьм». Ле щаба Даԝьд рʹасти жи әʹщебмайи йә. Әԝи Абишәрʹа гот: «Ма ԝе кʹи дәсте хԝә дьрежи мәсиһийе Хӧдан бькә у бесущ бьминә?» Даԝьд ӧса жи гот кӧ әԝ тʹӧ щар нькарә дәсте хԝә сәр рʹункьрийе Йаһоԝа һьлкʹьшинә (1 Сам. 26:8-12).

² Даԝьд фәʹм дькьр кӧ чь дьһатә һʹәсабе амьн бьминә Хԝәдерʹа. Ԛә һʹьше ԝирʹа дәрбаз нәдьбу кӧ зийане бьдә Шаԝул. Ле чьрʹа? Чьмки Йаһоԝа Шаԝул кʹьфш кьрьбу ча пʹадше Исраеле. Бәле, хьзмәткʹаред Йаһоԝайи амьн ԛәдьре ԝан дьгьрьн, кʹижана Йаһоԝа кʹьфш дькә. У Йаһоԝа дәʹԝа  дькә, кӧ жь щьмәʹта ԝи һәр кәс амьнийе хԝәй кә. (Бьхунә Миха 6:8.)

3. Абишә ча амьнийа хԝә һьндава Даԝьд избат дькьр?

³ Абишә гәләк ԛәдьре Даԝьд дьгьрт. Мәсәлә: Чахе Даԝьд тʹәви Бат-шәбайе бенамуси кьр, әԝи бьре Абишә Йоабрʹа гот, кӧ әԝ ӧса бькә ԝәки мере ԝе Урийа шәрʹда бе кӧштьне (2 Сам. 11:2-4, 14, 15; 1 Дир. 2:16). Дьбәкә Абишә заньбу дәрһәԛа ве йәке, ле йәкә әԝи бәрдәԝам дькьр ԛәдьре Даԝьд бьгьрә чаԝа рʹункьрийе Хԝәде. Һьн жи Абишә тʹӧ щар һʹӧкӧмәта хԝә ча сәрәскәр сәва ве йәке нә дьда хәбате кӧ бьбә пʹадша. Дәԝсе, әԝи Даԝьд хԝәй дькьр жь дьжмьнед ԝи (2 Сам. 10:10; 20:6; 21:15-17).

4. а) Әм жь кʹӧ заньн кӧ Даԝьд амьн бу Хԝәдерʹа? б) Ве тʹемайеда әме дәрһәԛа чь шеԝьр кьн?

⁴ Даԝьд кӧ зийан нәда Шаԝул Пʹадша, бь ве йәке әԝи избат кьр кӧ әԝ хьзмәткʹаре Йаһоԝайи амьн ә. Чахе әԝ щаһьл бу, әԝ мьԛабьли Голиатʹе тәрʹьки дәркʹәт, кʹижан кӧ нәтьрсийа кӧ ԛәрфе хԝә ордийа Хԝәдейе сах бькә! (1 Сам. 17:23, 26, 48-51). Паше чахе Даԝьд бу пʹадша у гӧне мәзьн кьр, демәк бенамуси у кӧштьн, әԝи ширәткьрьн у рʹасткьрьна Натʹан ԛәбул кьр у гӧне хԝә ани рʹуйе хԝә (2 Сам. 12:1-5, 13). Чахе Даԝьд әʹмьрда мәзьн бу, һьнге жи бәрдәԝам дькьр Хԝәдерʹа амьн бьминә. Мәсәлә, әԝи гәләк тьштед ԛимәт ԛӧрбан кьр, сәва кӧ пʹарьстгәһе ава кә бона Йаһоԝа (1 Дир. 29:1-5). Бәле, Даԝьд шашийед мәзьн кьр, ле йәкә әԝи амьнийа хԝә һьндава Йаһоԝа хԝәй дькьр (Зәб. 51:4, 10; 86:2). Әме ньһа шеԝьр кьн ԛәԝьмандьнед дәрһәԛа Даԝьд у ԝан мәрьва йед кӧ ԝәʹде ԝида дьжитьн. У ԝәрә ԝәʹде шеԝьркьрьне бьвиньн щабед ԝан пьрса: «Әм гәрәке пешийе кʹерʹа амьн бьн? У әм гәрәке кʹижан һʹӧнӧра бьдьнә кʹьфше һәрге дьхԝазьн амьн бьн?»

5. Әм чь дәрсе һин дьбьн жь шашийа Абишә?

⁵ Чахе Абишә дьхԝәст Шаԝул бькӧжә, әԝи бь ве йәке дьхԝәст амьнийа хԝә һьндава Даԝьд бьдә кʹьфше. Ле әԝ йәк нәрʹаст бу, у ләма Даԝьд ԝи да сәкьнандьне, чьмки заньбу кӧ изьн тʹӧнә «дәсте хԝә дьрежи мәсиһийе Хӧдан бькә» (1 Сам. 26:8-11). Жь ве мәсәле әм дәрсәкә фәрз һин дьбьн: Чахе әм гәрәке сафи кьн кӧ пешийе кʹерʹа амьн бьминьн, әм гәрәке бьфькьрьн дәрһәԛа принсипед Кʹьтеба Пироз, кʹижан кӧ дәрәща мәда дькарьн али мә бькьн.

6. Рʹаст ә әԝ йәк тʹәбийәти йә кӧ әм дьхԝазьн амьн бьн малбәта хԝәрʹа у һәвалед хԝәрʹа, ле чьрʹа әм гәрәке ве йәкеда фәсал бьн?

⁶ Амьни жь дьл те, ле дьле мәрьва хапинок ә (Йерәм. 17:9). Ләма әԝ мәрьве кӧ Хԝәдерʹа амьн ә, һеса дькарә амьнийа хԝә һьндава һәвале незик йан мәрьвед незик дайнә щийе пешьн, һәла һе һәрге жи әԝ мәрьв тьштед нәрʹаст дькә. Әм гәрәке гәләк фәсал бьн илаһи һьнге, чахе кәсәк мәрьве мәйи незик жь рʹастийе дәрдькʹәвә. Әм гәрәке бира хԝәда хԝәй кьн кӧ амьнийа мә Йаһоԝарʹа гәрәке сәр щийе пешьн бә. (Бьхунә Мәтта 22:37.)

7. Ча хушкәк амьн ма Хԝәдерʹа дәрәща чәтьнда?

⁷ Амьнийа мә те щерʹьбандьне, чахе кәсәк жь мәрьвед мәйи незик жь щьвате һатийә дәрхьстьне. Бьньһерʹьн мәсәлә. Дийа Ана ^[1] ,жь щьвате һатә дәрхьстьне. Әԝе Анайерʹа тʹелехьст, чьмки хԝә дьлтәнг тʹәхмин дькьр кӧ жь малбәте башԛә бу, у дьхԝәст һәрʹә мала Анайе. Жь бо ве йәке Ана гәләк бәрхԝә кʹәт у дийа хԝәрʹа гот кӧ ԝе бь нәʹмәке щаба ԝе бьдә. Ле пешийа кӧ нәʹмәке бьньвисә, Анайе принсипед Кʹьтеба Пироз леколин кьр (1 Корн. 5:11; 2 Йуһʹн. 9-11). Анайе бь нәрми дийа хԝәрʹа ньвиси, кӧ дийа ԝе  хԝәха хԝә жь малбәте ԛәтанд бь шьхӧлед хԝәйи нәрʹаст, у кӧ гӧне хԝә нәани рʹуйе хԝә. У Анайе гьлийед ӧса жерʹа ньвиси: «Тӧ дькари рʹьһʹәтийе бьстини тʹәне ви чахи һәрге вәгәрʹи щәм Йаһоԝа» (Аԛуб 4:8).

8. Кʹижан һʹӧнӧр ԝе али мә бькьн кӧ Хԝәдерʹа амьн бьн?

⁸ Хьзмәткʹаред Хԝәдейи амьн ԝәʹде Даԝьдда, ӧса жи мьлук, ԛәнщ у мерхас бун. Ԝәрә әм шеԝьр кьн кӧ ча әԝ һʹӧнӧр дькарьн али мә бькьн кӧ амьн бьминьн Йаһоԝарʹа.

9. Чьрʹа Абнәр дьхԝәст Даԝьд бькӧжә?

⁹ Чахе Даԝьд сәре Голйатʹ ани да бәр Шаԝул Пʹадша, кӧрʹе Шаԝул Йонатʹан у ӧса жи Абнәре сәрәскәр әԝ йәк дитьн (1 Сам. 17:57-18:3). Паше чахе Шаԝул дьхԝәст Даԝьд бькӧжә, Абнәр пьшта Шаԝул гьрт. Даԝьд ньвиси: «Зордар дьхԝазьн бьстиньн щане мьн» (Зәб. 54:3, ИМ; 1 Сам. 26:1-5). Ле чьрʹа ньһерʹандьна Абнәр нә мина йа Йонатʹан бу? Абнәр жи заньбу кӧ Хԝәде Даԝьд бьжартийә сәва кӧ бьбә пʹадше Исраеле. Паши мьрьна Шаԝул Абнәр дькарьбу мьлукти бьда кʹьфше, у пьштгьрийа Даԝьд бькьра, нә кӧ йа кӧрʹе Шаԝул Иш-бошет. Ӧса әԝи ԝе амьнийа хԝә Хԝәдерʹа избат кьра. Паше, чахе әԝи тʹәви щарийа Шаԝул бенамуси кьр, бь ве йәке әԝи дьбәкә хԝәст кӧ дәԝса Шаԝул бьбә пʹадша (2 Сам. 2:8-10; 3:6-11).

10. Чьрʹа Абшалом Хԝәдерʹа амьн нибу?

¹⁰ Кӧрʹе Даԝьд Абшалом Хԝәдерʹа амьн нибу, чьмки мьлук нибу. Абшалом дьхԝәст бьбә пʹадша, ләма «бона хԝә әрәбәк у һәспан у бона кӧ ль пешийа ԝи баз бьдьн пенщи зьлам» ԛазанщ кьр (2 Сам. 15:1). Әԝи щьмәʹт бәрбь хԝә дькʹьшанд кӧ ԝирʹа амьн бьминьн. Әԝи жи заньбу кӧ Йаһоԝа Даԝьд бьжартийә чаԝа пʹадше Исраеле, ле йәкә мина Абнәр дьхԝәст Даԝьд бькӧжә (2 Сам. 15:13, 14; 17:1-4).

11. Әм чь дәрсе дькарьн хԝәрʹа һьлдьн жь мәсәла Абнәр, Абшалом у Барук?

¹¹ Мәсәла Абнәр у Абшалом әʹйан дькьн, кӧ һәрге мәрьв нәмьлук ә у һе зедә һʹӧкӧмәтийе дьхԝазә, әԝ дькарә Хԝәдерʹа нәамьн бә. Бәле, тʹӧ кәс жь мә нахԝазә мина Абнәр у Абшалом хԝәһʹьз бә у нетед нәрʹаст бьдә пешийа хԝә. Ле һәрге хԝәстьна мә һәйә кӧ әм ве дьнйайеда дәԝләти бьн у хәбата баш  хԝәрʹа ԛазанч кьн, әв йәк дькарә һәләԛәтийа мә тʹәви Йаһоԝа хьраб кә. Ԝәʹдәке, Барук аликʹарчийе Йерәмийа тьштәки гьринг дьхԝәст, жь бо чь жи әԝи шабуна хԝә хьзмәткьрьнеда ӧнда кьр. Йаһоԝа Барук ширәт кьр: «Йа кӧ ава кьрьмә әзе хәра бькьм у йа кӧ чькандьмә әзе жь щиһ рʹакьм, һьм жи ль һʹәмуйа ԝәлет. У ма тӧ ль тьштед мәзьн дьгәри? Нәгәрʹә!» (Йерәм. 45:4, 5). Барук гӧһ да Йаһоԝа у ширәта ԝи ԛәбул кьр. Әм жи гәрәке гӧһ бьдьнә Хԝәде, чьмки зутьрәке әԝ ԝе дьнйа зӧлм кʹӧта кә.

12. Гьли кьн кӧ чьрʹа һәрге әм хԝәһʹьз ьн әм нькарьн амьн бьн Хԝәдерʹа.

¹² Даниел бьра жь Мәксикайе, бәр бьжартьне бу кӧ Хԝәдерʹа амьн бьминә йан пәй хԝәстьне хԝә һәрʹә. Әԝи дьхԝәст йәкә нәбаԝәр бьстинә. Даниел гьли дькә: «Мьн бәрдәԝам дькьр ԝерʹа бьньвисьм, һәла һе жи чахе пешәнге һәртʹьм бум. Ле ахьрийе мьн хԝә мьлук кьр у рʹуспийе щерʹьбандирʹа гьли кьр кӧ амьнийа мьн һьндава Хԝәде бьн ԛәзийеда нә. Әԝи али мьн кьр ԝәки әз фәʹм кьм, кӧ гәрәке Хԝәдерʹа амьн бьминьм у ида кәчʹькерʹа нәньвисьм. Паши гәләк дӧа у һесьра, мьн әԝ йәк кьр. Зутьрәке шабуна мьн хьзмәткьрьнеда диса мәзьн бу». Паше Даниел хушкәкә баш станд у ньһа ча бәрпьрсийаре мьһале хьзмәт дькә.

13. Чахе Даԝьд гӧнә кьр, Натʹан ча амьн ма һьн Хԝәдерʹа, һьн жи Даԝьдрʹа?

¹³ Һәрге әм Йаһоԝарʹа амьн бьн, әме бькарьбьн мәрьварʹа жи амьн бьн у али ԝан бькьн. Натʹан пʹехәмбәр амьн ма Даԝьдрʹа, у һьн жи амьнийа хԝә Хԝәдерʹа хԝәй кьр. Натʹан пеһʹәсийа кӧ Даԝьд бенамуси кьр у кӧ әԝи ӧса кьр ԝәки мере Бат-шәбайе шәрʹда бе кӧштьн. Чахе Йаһоԝа Натʹан шанд кӧ ԝи ширәт кә, Натʹан гӧрʹа Хԝәде кьр у бь мерхаси хԝә кʹьфш кьр. Һьнге әԝ Даԝьдрʹа жи амьн ма. Натʹан ԝи ширәт кьр бь билани у нәрми. Сәва кӧ али Даԝьд бькә кӧ әԝ фәʹм кә гьранийа гӧне хԝә, Натʹан ԝирʹа мәсәлә ани. Дь ве мәсәледа әԝи гьли кьр дәрһәԛа нәһәԛийа мәрьвәки дәԝләти, кʹижани кӧ бәрха мәрьвәки кʹәсиб һьлда. Чахе Даԝьд һерс кʹәт сәр нәһәԛийа ԝи мәрьве дәԝләти, Натʹан готә ԝи: «Әԝ зьлама тӧ йи». Паши ԝан гьлийа Даԝьд фәʹм кьр кӧ әԝи бәр Йаһоԝа гӧнә кьр (2 Сам. 12:1-7, 13).

14. Тӧ ча дькари амьн би, һьн Йаһоԝарʹа у һьн жи мәрьвед хԝәйи незикрʹа?

 ¹⁴ Әм жи дькарьн пешийе Йаһоԝарʹа амьн бьн у һьн жи йед дьненарʹа чахе ԛәнщ ьн һьндава ԝан. Мәсәлә, дьбәкә тӧ зани кӧ кәсәк жь щьвате гӧне гьран кьрийә. Дьбәкә тӧ дьхԝази ԝирʹа амьн бьмини, һәла һе һәрге әԝ һәвале тә йан мәрьве тәйи незик ә. Ле һәрге тӧ чʹәʹве хԝә дади сәр гӧне ԝи, бь ве йәке нәамьн дьмини Хԝәдерʹа. Бәле, амьнийа тә Йаһоԝарʹа гәрәке сәр щийе пешьн бә. Ләма чʹәʹв бьдә Натʹан, у ԛәнщ бә һьндава һәвале хԝә. Ширәт кә һәвале хԝә йан мәрьве хԝәйи незик кӧ аликʹарийе жь рʹуспийа бьхԝазә. Һәрге әԝ ширәта тә ԛәбул накә, тӧ гәрәке һәрʹи у бежи рʹуспийа. Чьмки бь ԝе йәке тӧ амьнийа хԝә Хԝәдерʹа дьди кʹьфше, у ӧса жи ԛәнщи һьндава һәвале хԝә йан мәрьве хԝәйи незик. Ле рʹуспи ԝи мәрьви ԝе бь нәрми ширәт кьн у рʹаст кьн. (Бьхунә Ԛануна Кʹаһинтийе 5:1; Галати 6:1.)

15, 16. Чьрʹа Һушарʹа мерхаси лазьм бу сәва кӧ Хԝәдерʹа амьн бьминә?

¹⁵ Һушарʹа мерхаси лазьм бу сәва Хԝәдерʹа амьн бьминә. Һуша һәвале Даԝьди амьн бу. Ле амьнийа ԝи һатә щерʹьбандьне, чахе кӧрʹе Даԝьд Абшалом дьле гәләк исраелийа кʹьрʹи, у хԝаст Оршәлиме алт кә у бьбә пʹадша (2 Сам. 15:13; 16:15). Даԝьд жь шәһәр рʹәвийа, у һьнге Һуша пешийа бьжартьне сәкьни. Әԝи гәрәке бьжбарта кӧ йан Абшаломрʹа амьн бьминә, йан пәй пʹадша һәрʹә, кʹижан кӧ әʹмьрда мәзьн бу у рʹәви сәва кӧ әʹмьре хԝә хьлаз кә. Һуша сафи кьр кӧ рʹункьрийе Хԝәдерʹа амьн бьминә, ләма жи әԝ чу сәр Чʹийайе Зейтʹуне рʹасти Даԝьд һат (2 Сам. 15:30, 32).

¹⁶ Даԝьд готә Һуша кӧ әԝ вәгәрʹә Оршәлиме у Абшаломрʹа ԛәстика бьдә кʹьфше йанчь һәвале ԝи йә, у ӧса бькә кӧ ширәта Аһитофәл нәйе сери. Һуша әʹмьре хԝә кьрә бьн ԛәзийе, у Йаһоԝарʹа амьни избат кьр, у ӧса кьр чаԝа Даԝьд жь ԝи хԝаст. У чаԝа кӧ Даԝьд дӧа дькьр, ӧса жи бу, ширәта Аһитофәл нәһатийә сери (2 Сам. 15:31; 17:14).

17. Чьрʹа мәрʹа лазьм ә мерхаси сәва кӧ амьн бьн Хԝәдерʹа?

¹⁷ Мәрʹа жи лазьм ә мерхаси, сәва кӧ амьн бьн Йаһоԝарʹа. Гәләк жь мә амьн манә Йаһоԝарʹа ԝәʹде пәйкʹәтьнед жь нәфәред мале, һәвалхәбаткʹара, йан мәрьвед дәԝләте. Мәсәлә, Таро жь Жапонйайе бьчʹуктайеда дьхԝаст кӧ тʹьме де-баве хԝә рʹази кә у гӧрʹа ԝан бькә. Әԝи әԝ йәк дькьр нә кӧ чьмки борщдар бу, ле әԝи бь рʹастийе дьхԝаст дьле де-баве хԝә ша кә. Ләма жи, чахе де-баве ԝи ԛәдәхә кьрьн кӧ әԝ тʹәви Шәʹдед Йаһоԝа һин бә, һьнге ԝирʹа гәләк чәтьн бу кӧ ԝанрʹа бежә ԝәки әԝи сафи кьрийә һәрʹә сәр щьвате. Таро гьли дькә: «Әԝана ӧса зәʹф һерс кʹәтьн кӧ бь сала изьна мьн тʹӧнә бу кӧ һәрʹьмә мал. Мьн бона мерхасийе дӧа дькьр кӧ мьн ча сафи кьрийә ӧса бькьм. Ньһа әԝана һьндава мьн нәрм бунә, у әз дькарьн тʹьме һәрʹьмә мал». (Бьхунә Мәтʹәлок 29:25.)

18. Жь ԝе тʹемайе ԝә чь кʹар станд?

¹⁸ Ԝәрә әм жи Мина Даԝьд, Йонатʹан, у Һуша, Йаһоԝарʹа амьнийа хԝә избат кьн. У ԝәрә әм хԝәрʹа дәрсе һьлдьн жь Абнәр у Абшалом. Бәле әм дьхԝазьн мина Даԝьд хԝә ль Йаһоԝа бьгьрьн. Чьмки әм мәрьве гӧнәкʹар ьн, әм нькарьн хԝә жь һʹәму шашийа хԝәй кьн. Ле бәле, әм йәкә дькарьн амьнийа хԝә Йаһоԝарʹа избат кьн, у бәре әʹԝльн ԝирʹа амьн бьминьн.