1-2. (а) Паԝлос чь дәрәщеда бу, гава Әфәсийарʹа нәʹмә ньвиси? (б) Ве готареда әме дина хԝә бьдьнә кʹижан пьрса?

 ГАВА Паԝлосе шанди Рʹомеда гьртийе мале бу, әԝи дьхԝәст хушк-бьра ԛәԝи кә. Әԝ нькарьбу хԝәха бьчуйа щәм ԝан, ләма жи әԝи чәнд нәʹмә ԝанрʹа ньвиси. Мәсәлә, сала 60 йан 61-да Д.М.-да, әԝи щьвата Әфәсерʹа нәʹмәк шанд (Әфәси 1:1; 4:1).

² Ԝәкә 10 сал пешда, Әфәседа Паԝлос мьзгини бәла дькьр (Кʹаред Шандийа 19:1, 8-10; 20:20, 21). Әԝи хушк-бьра гәләк һʹәз дькьр у дьхԝәст али ԝан бькә, ԝәки әԝана Йаһоԝарʹа амьн бьминьн. Гәло әԝи чьрʹа ԝанрʹа дәрһәԛа тәʹрийе у рʹонайе ньвиси? Гәло әм жь ве ширәте чь дәрса дькарьн һин бьн? Ԝәрә әм дина хԝә бьдьнә щабед ван пьрса.

ЖЬ ТӘʹРИЙЕ БӘРБЬ РʹОНАЙЕ

3. Гава Паԝлос нәʹмә Әфәсийарʹа ньвиси, әԝи кʹижан мәсәлә да хәбате?

³ Паԝлос хушк-бьред Әфәсерʹа ӧса ньвиси: «Һун жи ԝәхтәке тәʹри бун, ле ньһа һун . . . рʹонайи нә» (Әфәси 5:8). Паԝлос бь сайа мәсәла тәʹрийе у рʹонайе зәлал кьр, кӧ һʹале ԝанә бәре ча бу у ньһа ча нә.

4. Әфәси чь щурʹәйи алийе религида тәʹрийеда бун?

⁴ Тәʹрийа религи. Пешийа кӧ хушк-бьред жь Әфәсе бунә шагьртед Иса, әԝана бьн һʹӧкӧме баԝәри у әʹдәтед ԛәлпда бун. Әфәседа пʹарьстгәһа Артәмисе һәбу, кʹижан кӧ һьнге авайики нав-дәнг дьһатә һʹәсабе. Ԝедәре пʹутпʹарьсти гәләк бәлабуйи бу. Мәрьва бь  сайа чекьрьн у фьротана пʹутед Артәмисе, гәләк пʹәрә ԛазанщ дькьрьн (Кʹаред Шандийа 19:23-27). Ӧса жи, гәләк мәрьвед кӧ Әфәседа дьжитьн, сербазийева мьжул дьбун (Кʹаред Шандийа 19:19).

5. Әфәси чь щурʹәйи алийе нав-намусийеда тәʹрийеда бун?

⁵ Тәʹрийа алийе нав-намусийе. Рʹабун-рʹуньштьна Әфәсийа, алийе нав-намусийеда гәләк хьраб бу. Театрада у һәла һе ԝәʹде щәжьнед религи жи, хәбәрдан дәрһәԛа тьштед бенамуси дьчу (Әфәси 5:3). Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки гәләк мәрьвед кӧ ԝедәре дьжитьн, «шәрма рʹуйе хԝә» ӧнда кьрьбун, демәк әԝана ида жь бенамусийе әʹщьз нәдьбун (Әфәси 4:17-19). Пешийа кӧ әԝана һин бун кӧ чь рʹаст ә у чь на, кьред ԝан сәр исафа ԝан һʹӧкӧм нәдькьр, у ԝана ньһерʹандьна Йаһоԝа һьлнәдьданә һʹәсаб. Ләма жи Паԝлос гот, кӧ «әԝана фәʹмед хԝәда шуна рʹәшва чун у жь жийина Хԝәде дур кʹәтьнә».

6. Паԝлос чьрʹа Әфәсийарʹа гот, кӧ әԝана ида «рʹонайи нә»?

⁶ Һьнә мәрьвед кӧ Әфәседа дьжитьн, тәʹрийеда нәман. Паԝлос ньвиси кӧ әԝана ида «пʹара Хӧдан ьн, рʹонайи нә» (Әфәси 5:8). Ԝана ида рʹонайа Кʹьтеба Пироз ԛәбул кьрьбу (Зәбур 119:105). Ӧса жи, ԝана тʹәрка әʹдәтед ԛәлп у бенамусийе дабун. Ԝана чʹәʹв дьда Хԝәде у чь дәсте ԝан дьһат, дькьр кӧ Йаһоԝарʹа хьзмәт кьн у дьле ԝи ша кьн (Әфәси 5:1).

7. Һʹале мә ча мина һʹале гәләк Мәсиһийед Әфәсе йә?

⁷ Мина ԝана, пешийа кӧ әм дәрһәԛа рʹастийе пебьһʹәсийана, әм жи алийе религи у нав-намусийеда тәʹрийеда бун. Дьԛәԝьмә һьнәка жь мә щәжьнед ӧса кʹьфш дькьрьн, йед кӧ религийа ԛәлпва гьредайи бун, ле һьнәк жи бь жийинәкә бенамус дьжитьн. Ле чахе әм пеһʹәсийан, кӧ чь бәр чʹәʹве Хԝәде рʹәш ә у чь на, мә әʹмьре хԝә гӧһаст. Һеди-һеди мә щурʹе жийина хԝә гӧһаст, ԝәки ль гора ԛанунед Йаһоԝа  бьжин. Әв йәк кʹарәкә мәзьн мәрʹа ани (Ишайа 48:17). Рʹаст ә әм диса жи рʹасти чәтьнайа тен, ле әм гәрәке хԝә жь тәʹрийа кӧ әм дәркʹәтьнә, дур бьгьрьн у «мина зарʹед рʹонайе бьжин». Гәло әм ча дькарьн ве йәке бькьн?

ЖЬ ТӘʹРИЙЕ БЬРʹӘВӘ

8. Ль гора Әфәси 5:3-5, хушк-бьред жь бажаре Әфәсе гәрәке хԝә жь чь дур бьгьртана?

⁸ Бьхунә Әфәси 5:3-5. Сәва кӧ хԝә жь тәʹрийа бенамусийе дур бьгьрьн, хушк-бьред жь бажаре Әфәсе гәрәке хԝә жь ве йәке дур бьгьртана, чь кӧ бәр чʹәʹве Йаһоԝа рʹәш бу. Әв дьһатә һʹәсабе нә тʹәне бенамусийа сексуали, ле ӧса жи хәбәрдана нәщайиз. Паԝлос Әфәсийарʹа гот, кӧ хԝә жь тьштед ӧса дур бьгьрьн, жь бо чь жи мәрьв «Пʹадшатийа Мәсиһ у Хԝәдеда ԝар набә».

9. Чьрʹа әм гәрәке хԝә жь ван тьшта дур бьгьрьн чь кӧ бәрбь бенамусийе дьбә?

⁹ Әм жи гәрәке бәрдәԝам кьн мьԛабьли «кьред бебәрә тәʹрийе» шәрʹ бькьн (Әфәси 5:11). Чахе кәсәк тьштед хьраб у бенамус дьньһерʹә йан дьбьһе, йан жи дәрһәԛа тьштед ӧса хәбәр дьдә, әв һеса дькарә гӧнә бькә (Дәстпебун 3:6; Аԛуб 1:14, 15). Ԝәлатәкида чәнд бьра бь сайа интернете бунә һәвалед һәв. Серида гәләк жь ԝана дәрһәԛа тьштед рʹӧһʹани хәбәр дьдан. Ле ԝәхт шунда, ԝана дәстпекьр дәрһәԛа сексе хәбәр дьн. Жь бо ве йәке чәнд бьра бенамуси кьрьн.

10. Мире-щьна чь дькә ԝәки мә бьхапинә? (Әфәси 5:6)

¹⁰ Дьнйа Мире-щьна һәр тьшти дькә, кӧ мә бьхапинә у мә бьдә баԝәркьрьне, ԝәки тьштед кӧ бәр чʹәʹве Йаһоԝа рʹәш ьн, бь рʹасти нә хьраб ьн (2 Пәтрус 2:19). Бь һʹәзара сала, метода Мире-щьна әв ә кӧ һʹьше мәрьва тʹәвльһәв кә, ԝәки әԝана нәвиньн, кӧ чь рʹаст ә у чь на (Ишайа 5:20; 2 Корьнтʹи 4:4). Ләма жи гәләк филм, бәрнамед телевизийоне у рʹупʹелед интернете, фькьред кӧ мьԛабьли ԛанунед Йаһоԝа нә, бәла дькьн. Мире-щьна дьхԝазә, ԝәки әм бьфькьрьн кӧ кьред нәпʹак һьм бе зийан ьн, һьм жи шабуне тиньн (Бьхунә Әфәси 5:6).

11. Ча мәсәла Анжелайе нишан дькә, кӧ бь билани йә гӧһ бьдьнә ширәта жь Әфәси 5:7? (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

¹¹ Мире-щьна дьхԝазә, ԝәки әм тʹәви ван мәрьва һәвалтийе бькьн, йед кӧ ԛәдьре ԛанунед Йаһоԝа нагьрьн, ԝәки әм ԛанунед Йаһоԝа бьтʹәрʹьбиньн. Ләма жи Паԝлос Әфәсийарʹа гот, кӧ әԝана «тʹәви йед ӧса нәбьн» кʹижан кӧ хьрабийе дькьн (Әфәси 5:7). Әм гәрәке дьһа зедә фәсал бьн, чьмки иро мәрьв дькарә нә тʹәне рʹу бь рʹу, ле бь сайа интернете жи тʹәви кәсед дьн һәвалтийе бькә. Хушкәкә мә бь наве Анжела a, йа кӧ ль Асйайе дьжи, занә кӧ әв йәк чьԛас хоф ә. Әԝ дьбежә: «Һеди-һеди, фькьред мьн һатьнә гӧһастьне. Ида тʹалаша мьн нибу, кӧ һәвалед мьн ԛәдьре принсипед Кʹьтеба Пироз дьгьрьн йан на. Ԝәхт шунда әз дьфькьрим, кӧ тьштәки хьраб ве йәкеда тʹӧнә, ԝәки әз ль гора принсипед Йаһоԝа нәжим». Ча баш ә, кӧ һьнә рʹуспийа бь дьловани али Анжелайе кьрьн, ԝәки әԝ щурʹе жийина хԝә бьгӧһезә. Анжела дьбежә: «Ньһа әз дина хԝә дьһа дьдьмә сәр тьштед рʹӧһʹани, нә кӧ сәр малпәред сосйали».

12. Чь ԝе али мә бькә хԝә ль ԛанунед Йаһоԝа бьгьрьн?

 ¹² Дьнйа Мире-щьна бенамусийе ча тьштәки нормал һʹәсаб дькә, ле әм заньн кӧ әв йәк ӧса нинә (Әфәси 4:19, 20). Ԝәрә әм жь хԝә бьпьрсьн: «Гәло әз хирәт дькьм кӧ бь зедәйи ԝәʹде хԝә дәрбаз нәкьм тʹәви һәвалхәбатчийед хԝә, һәвалдәрсханед хԝә йан жи тʹәви кәсед дьн, йед кӧ ԛәдьре ԛанунед Йаһоԝа нагьрьн? Һәрге һьнә мәрьв мьн ча фанатик һʹәсаб кьн жи, гәло әз диса жи һәр тьшти дькьм, ԝәки ль гора ԛанунед Йаһоԝа бьжим?» Чаԝа әм 2 Тимотʹейо 2:20-22-да дьхуньн, әм гәрәке щьватеда жи һәвала хԝәрʹа бьжберьн, чьмки һәвалед нәбаш дькарьн достийа мә тʹәви Йаһоԝа хьраб кьн.

«МИНА ЗАРʹЕД РʹОНАЙЕ БЬЖИН»

13. Әм ча дькарьн «мина зарʹед рʹонайе бьжин»? (Әфәси 5:7-9)

¹³ Хенщи ве йәке кӧ лазьм бу, ԝәки хушк-бьред Әфәсе жь тәʹрийе бьрʹәвьн, Паԝлос гот кӧ әԝана гәрәке «мина зарʹед рʹонайе бьжин» (Бьхунә Әфәси 5:7-9). Әв йәк чь те һʹәсабе? Әм гәрәке һәртʹьм ча Мәсиһийед рʹаст бьжин. Бона ве йәке лазьм ә ԝәки әм Кʹьтеба Пироз у әʹдәбйәтед сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз кʹур лекʹолин кьн. Илаһи фәрз ә ԝәки әм рʹьнд дина хԝә бьдьнә мәсәлә у гьлийед Иса, йе кӧ «рʹонайа дьнйайе» йә (Йуһʹәнна 8:12; Мәтʹәлок 6:23).

14. Рʹӧһʹе пироз ча дькарә али мә бькә?

¹⁴ Сәва кӧ әм «мина зарʹед рʹонайе бьжин», әм һʹәԝще аликʹарийа рʹӧһʹе пироз ьн. Гәло чьрʹа? Чьмки һеса нинә кӧ әм ве дьнйа бенамусда тʹәмьз бьминьн (1 Тʹесалоники 4:3-5, 7, 8). Рʹӧһʹе пироз дькарә али мә бькә, ԝәки әм һьмбәри фькьр у философийед дьнйайе, йед кӧ мьԛабьли ньһерʹандьна Хԝәде нә, шәрʹ бькьн. Ӧса жи рʹӧһʹе пироз дькарә али мә бькә, ԝәки әм «ԛәнщи, һәԛи у рʹасти» нав хԝәда пешда биньн (Әфәси 5:9).

15. Әм ча дькарьн рʹӧһʹе пироз бьстиньн? (Әфәси 5:19, 20)

¹⁵ Әм гәрәке дӧа бькьн, ԝәки Йаһоԝа  рʹӧһʹе пироз бьдә мә. Иса готьбу, ԝәки Йаһоԝа ԝе рʹӧһʹе пироз бьдә ԝан, йед кӧ «жь ԝи дьхԝазьн» (Луԛа 11:13). Ӧса жи гава әм сәр щьвата тʹәви хушк у бьра пәсьне Йаһоԝа дьдьн, әм рʹӧһʹе пироз дьстиньн (Бьхунә Әфәси 5:19, 20). Рʹӧһʹе пироз ԝе ӧса жи али мә бькә, ԝәки әм ль гора хԝәстьна Хԝәде бьжин.

16. Чь дькарә али мә бькә, кӧ әм сафикьрьнед баш бькьн? (Әфәси 5:10, 17)

¹⁶ Чахе әм гәрәке сафикьрьнед фәрз бькьн, әм гәрәке «бьзаньбьн кӧ чь ль Хӧдан хԝәш те» у ль гора ве йәке тьшта сафи кьн (Бьхунә Әфәси 5:10, 17). Гава әм лекʹолин дькьн, кӧ кʹижан принсипед Кʹьтеба Пироз дәрәща мәва гьредайи нә, әм нишан дькьн, кӧ әм дьхԝазьн ль гора ньһерʹандьна Хԝәде сафикьрьна бькьн. Чьԛас әм принсипед Хԝәде бьдьнә хәбате, һаԛас әме сафикьрьнед баш бькьн.

17. Әм чаԝа дькарьн ԝәʹде хԝә бь билани хәрщ кьн? (Әфәси 5:15, 16) (Бьньһерʹә ӧса жи шькьл.)

¹⁷ Ӧса жи Паԝлос Әфәсийарʹа гот, ԝәки әԝана ԝәʹде хԝә бь билани хәрщ кьн (Бьхунә Әфәси 5:15, 16). Дьжмьне мә Мире-щьна дьхԝазә, ԝәки әм шьхӧлед ве дьнйайева һаԛас мьжул бьн, кӧ бона хьзмәтийа Хԝәде ида ԝәʹде мә нәминә (1 Йуһʹәнна 5:19). Һәрге әм фәсал нибьн, фькьред ве дьнйайе дькарьн сәр мә һʹӧкӧм кьн. Ахьрийеда дьбәкә әм дьһа зедә дина хԝә бьдьнә һәбуке, һинбуне, йан жи хәбата хԝә, нә кӧ хьзмәтийе. Әм гәрәке фәсал бьн ԝәки әв һʹәму тьшт жийина мәда тʹӧ щар нәбьнә тьштед һәри фәрз. Сәва кӧ әм «мина зарʹед рʹонайе бьжин», әм гәрәке «дәст бьдьнә бәр ԝәхт» у дина хԝә бьдьнә тьштед кӧ бь рʹасти фәрз ьн.

18. Доналд чь кьр ԝәки ԝәʹде хԝә бь билани бьдә хәбате?

¹⁸ Мәщала бьгәрʹә ԝәки дьһа зедә  Йаһоԝарʹа хьзмәт ки. Бьраки бь наве Доналд, кӧ ль Африкайа Башуре дьжи, ӧса кьр. Әԝ дьбежә: «Мьн дина хԝә да щурʹе жийина хԝә у жь Йаһоԝа аликʹари хԝәст, ԝәки әз бькарьбьм дьһа зедә хьзмәт кьм. Мьн дӧа кьр, ԝәки әз хԝәрʹа хәбатәкә ӧса бьвиньм, кӧ бона бәлакьрьна мьзгинийе дьһа зедә ԝәʹде мьн һәбә. Бь аликʹарийа Йаһоԝа, мьн хԝәрʹа хәбатәкә лайиԛ дит. Паше, әз у кʹӧлфәта мьн, мә тʹәвайи дәстпекьр ча хьзмәткʹаред һәртʹьм хьзмәт кьн».

19. Әм ча дькарьн бәрдәԝам кьн «мина зарʹед рʹонайе бьжин»?

¹⁹ Нәʹма Паԝлос бе шьк али Әфәсийа дькьр, кӧ Йаһоԝарʹа амьн бьминьн. Ширәтед жь бина бәр Хԝәде, йед кӧ ве нәʹмеда һәнә, дькарьн али мә жи бькьн. Мәсәлә, сәва кӧ әм бькарьбьн сафикьрьна бькьн у бьзаньбьн ԝәʹде хԝә сәр чь у тʹәви кʹе хәрщ кьн. Ӧса жи ширәтед жь нәʹма Әфәси, дькарьн хԝәстьна мә зедә кьн, кӧ әм бәрдәԝам кьн Кʹьтеба Пироз лекʹолин бькьн, ԝәки әм нава рʹонайа рʹастийеда бьн. Хенщи ве йәке, нәʹма Әфәси нишан дькә, кӧ рʹӧһʹе пироз чьԛас фәрз ә у дькарә али мә бькә, ԝәки әм һʹӧнӧред баш нав хԝәда пешда биньн. Ширәтед Паԝлос дькарьн али мә бькьн, ԝәки әм сафикьрьнед баш бькьн, йед кӧ ль гора ньһерʹандьна Хԝәде нә. Һәрге әм гӧһ бьдьн ван ширәта, әме бькарьбьн жь тәʹрийа дьнйайе бьрʹәвьн у рʹонайеда бьминьн!